Έμυ Ντούρου
Αν κάτι έκανε καλά ο Γουίλκι Κόλινς μέσα από τα βιβλία του ήταν να αποκαλύπτει τα ένοχα μυστικά των σαλονιών της βικτωριανής κοινωνίας. Ο παραλογισμός και η φρίκη δεν κρύβονταν μόνο στα μεσαιωνικά κάστρα, όπως ήθελαν να πιστεύουν οι άνθρωποι της εποχής, αλλά και στους δρόμους του αχνοφωτισμένου Λονδίνου, στις παρέες, ακόμα και στο ίδιο το σπίτι που ζούσαν. Η Αγγλία του Κόλινς ήταν γεμάτη από ζοφερά εγκλήματα, σχέσεις που χτίζονταν πάνω στο συμφέρον και προδοσίες που οδηγούσαν ακόμα και στην τρέλα. Τι πιο θελκτικό για τους αναγνώστες των λαϊκών εφημερίδων που διάβαζαν τα έργα του σε συνέχειες, όπως σήμερα θα τα έβλεπαν ίσως στην τηλεόραση.
Ο Κόλινς γεννήθηκε σε μια οικογένεια με ιρλανδικές ρίζες. Ο πατέρας του ήταν ζωγράφος, που έγινε γνωστός για τις τοπιογραφίες του. Ο ίδιος εργάστηκε σε μια εταιρεία εμπορίας τσαγιού για πέντε χρόνια, την εποχή που το εξωτικό αυτό προϊόν είχε πέσει στην ομηρία των αποικιοκρατών. Σύντομα κατάλαβε ότι το εμπόριο δεν του πήγαινε πολύ και επιχείρησε να σπουδάσει νομική, μέσα από την οποία απέκτησε γνώσεις που θα του χρησίμευαν, όσο δεν θα περίμενε ίσως τότε, στη συγγραφή των βιβλίων του. Με το πρώτο του μυθιστόρημα, το Antonina or The Fall of Rome (1850), κέντρισε το ενδιαφέρον του Ντίκενς, που τον εκτίμησε τόσο ώστε έγινε επιστήθιος φίλος του. Εκείνος ήταν ο άνθρωπος που τον βοήθησε να ανεβάσει στο θέατρο τον Φάρο (1855) και Τα Παγωμένα Βάθη (1857), που αργότερα μετέτρεψε σε διήγημα. Ο Κόλινς οφείλει τη φήμη του στα 23 του μυθιστορήματα, ωστόσο έγραψε και διηγήματα, θεατρικά, βιογραφίες, ενώ περιστασιακά ασχολήθηκε και με τη δημοσιογραφία.
Ποσώς ενδιαφερόταν για το τι θα πει ο κόσμος κι έτσι επέλεξε στην προσωπική του ζωή να ζήσει ελεύθερα κι όπως αγαπούσε. Σύντροφός του ήταν μια χήρα, την οποία ποτέ δεν παντρεύτηκε, κόντρα στα ήθη της εποχής. Αρκετά νωρίς ήρθε αντιμέτωπος με την ποδάγρα, την ουρική αρθρίτιδα δηλαδή, που τότε ταλαιπωρούσε πολύ κόσμο. Έπειτα από πολλές αποτυχημένες θεραπείες και για να απαλύνει τον πόνο, κατέφυγε στη χρήση λάβδανου, ένα μίγμα οπίου και αλκοόλ, που θεωρούνταν πανάκεια και κυκλοφορούσε ανεξέλεγκτα με συνταγή γιατρού. Όπως ήταν αναμενόμενο, δεν άργησε να εθιστεί στην ουσία.
Δεν γνωρίζουμε πόσο ευθύνεται το λάβδανο για τις ονειρικές περιγραφές που υπάρχουν στην αριστουργηματική Γυναίκα με τα Άσπρα (1860), ένα βιβλίο που γνωρίσαμε στην Ελλάδα μέσα από τις εκδόσεις Ηλέκτρα το 2007 και πριν από λίγες μέρες κυκλοφόρησε και πάλι από τις εκδόσεις Gutenberg, σε εξαιρετική μετάφραση του Ερρίκου Μπαρτζινόπουλου. Με το έργο αυτό ο Κόλινς όρισε το είδος της συγκινησιακής λογοτεχνίας, τον κλάδο εκείνο της βικτωριανής μυθιστοριογραφίας, ο οποίος συνδύασε τις συγκινήσεις της μεσαιωνικής λογοτεχνίας με τον ψυχολογικό ρεαλισμό της σύγχρονης θεματογραφίας. Το είδος άνθισε κυρίως στη Βρετανία τις δεκαετίες του 1860 και 1870 και τα θέματά του, πολύ προχωρημένα για την εποχή, αφορούσαν τη μοιχεία, την τρέλα, την απαγωγή, το φόνο και όλη την γκάμα ανθρώπινων καταστάσεων που καμία σχέση δεν είχαν με αυτό που ήθελε να προβάλλει ως πρότυπο η βικτωριανή κοινωνία.
Η γυναίκα του τίτλου είναι μια αινιγματική φιγούρα, πάντα ντυμένη στα άσπρα, η οποία είναι κλεισμένη στο ψυχιατρείο από έναν υποχθόνιο βαρονέτο, λόγω ενός μυστικού που γνωρίζει και αν αποκαλύψει θα του καταστρέψει τη ζωή. Αν και η παρουσία της γυναίκας αυτής καθορίζει τη ροή της ιστορίας, η ίδια δεν είναι η κεντρική ηρωίδα. Το έργο κυλά με μισόλογα που θάβουν μεγάλες αλήθειες, πόρτες που κρύβουν κόσμους ολόκληρους, γάμους που γίνονται μόνο για το χρήμα και την κοινωνική ανέλιξη. Μέσα από το έργο του ο Κόλινς άφηνε τον μέσο Βρετανό της εποχής να ρίξει μια ματιά στην κλειδαρότρυπα των ευγενών, για να δει μόνος του ότι πέρα από τη διαφορά που έκανε το χρήμα, όλα τα άλλα προβλήματα παρέμεναν ίδια, μια και η ανθρώπινη φύση μπορεί να βολεύεται σε καλύτερα σαλόνια, αλλά δεν μπορεί να αλλάξει ριζικά.
Η μεγάλη καινοτομία του συγγραφέα με το έργο αυτό ήταν ότι έδωσε φωνή στους χαρακτήρες του. Συμπεριφέρονται σαν να βρίσκονται μπροστά στον ψυχαναλυτή, μια ειδικότητα άγνωστη την εποχή εκείνη. Δεν αφηγείται εκείνος τις ιστορίες τους, αλλά οι ίδιοι. Εκείνος κρατά το ρόλο του ενισχυτή, για να φτάσει η φωνή τους μέχρι εμάς. Με τον τρόπο αυτό ο Κόλινς άφησε τους αναγνώστες να ταυτιστούν με τους χαρακτήρες, δίνοντάς τους την ψευδαίσθηση της επαφής χωρίς διαμεσολαβητή. Το έργο δημοσιεύτηκε σε συνέχειες για εννιά μήνες, από τον Νοέμβριο του 1859 έως τον Αύγουστο του 1860 στο All the Year Round, το εβδομαδιαίο περιοδικό του Ντίκενς. Αργότερα, την ίδια χρονιά, κυκλοφόρησε σε τρεις τόμους από τον εκδοτικό οίκο Samson Low, ενώ η Harper and Brothers εξέδωσε το έργο σε έναν τόμο και με εικονογράφηση, ειδικά για την αμερικανική αγορά.
Η Γυναίκα με τα Άσπρα είχε τέτοια επιτυχία που ο κόσμος συνέρρεε έξω από τα γραφεία του περιοδικού για να προμηθευτεί τις συνέχειες. Μεγάλος φαν ήταν και ο Ουίλιαμ Θάκερι, που διοργάνωνε βραδιές ανάγνωσης του έργου στο σπίτι του κάθε βδομάδα. Το έργο είχε τόση απήχηση, ώστε κυκλοφόρησαν διάφορα προϊόντα, όπως αρώματα και ρούχα με αναφορά στη Γυναίκα με τα Άσπρα. Η επιτυχία συνεχίστηκε με το Αρμαντέιλ (1866) και δύο χρόνια μετά με την Φεγγαρόπετρα, το πρώτο κατά πολλούς αστυνομικό μυθιστόρημα παγκοσμίως. Αν και το βιβλίο γράφτηκε την εποχή που οι βρετανοί αποικιοκράτες πίστευαν ότι θα διαφέντευαν για πάντα τον κόσμο, ο Κόλινς αντιμετώπισε με σεβασμό τους Ινδούς και τις παραδόσεις τους, σε αντίθεση με άλλους συγγραφείς της εποχής, που θεωρούσαν ότι στις αποικίες οι Βρετανοί επιτελούσαν έργο και μάλιστα εκπολιτιστικό.
Η σημαντική πορεία του Κόλινς ανακόπηκε το 1870, με τον θάνατο του Ντίκενς. Ο χαμός του φίλου του τον έριξε σε βαθιά μελαγχολία. Αν και περιόδευσε στη συνέχεια στον Καναδά και την Αμερική, όπου είχε την ευκαιρία να γνωρίσει τον Μαρκ Τουέιν, η κλονισμένη υγεία του σύντομα τον περιόρισε στο σπίτι. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του δεν μπορούσε καν να γράψει γιατί είχε σοβαρά προβλήματα με την όρασή του. Τα τελευταία έργα του δεν τα έγραψε, τα υπαγόρευσε. Όπως κι αν έχει ο Κόλινς κατάφερε να συνομιλήσει με το ασυνείδητο, πολλές δεκαετίες πριν αυτό αποκαλυφθεί στον Φρόιντ.
Πηγή: artinews.gr
Arti News: Επιλογές
Αν κάτι έκανε καλά ο Γουίλκι Κόλινς μέσα από τα βιβλία του ήταν να αποκαλύπτει τα ένοχα μυστικά των σαλονιών της βικτωριανής κοινωνίας. Ο παραλογισμός και η φρίκη δεν κρύβονταν μόνο στα μεσαιωνικά κάστρα, όπως ήθελαν να πιστεύουν οι άνθρωποι της εποχής, αλλά και στους δρόμους του αχνοφωτισμένου Λονδίνου, στις παρέες, ακόμα και στο ίδιο το σπίτι που ζούσαν. Η Αγγλία του Κόλινς ήταν γεμάτη από ζοφερά εγκλήματα, σχέσεις που χτίζονταν πάνω στο συμφέρον και προδοσίες που οδηγούσαν ακόμα και στην τρέλα. Τι πιο θελκτικό για τους αναγνώστες των λαϊκών εφημερίδων που διάβαζαν τα έργα του σε συνέχειες, όπως σήμερα θα τα έβλεπαν ίσως στην τηλεόραση.
Ο Κόλινς γεννήθηκε σε μια οικογένεια με ιρλανδικές ρίζες. Ο πατέρας του ήταν ζωγράφος, που έγινε γνωστός για τις τοπιογραφίες του. Ο ίδιος εργάστηκε σε μια εταιρεία εμπορίας τσαγιού για πέντε χρόνια, την εποχή που το εξωτικό αυτό προϊόν είχε πέσει στην ομηρία των αποικιοκρατών. Σύντομα κατάλαβε ότι το εμπόριο δεν του πήγαινε πολύ και επιχείρησε να σπουδάσει νομική, μέσα από την οποία απέκτησε γνώσεις που θα του χρησίμευαν, όσο δεν θα περίμενε ίσως τότε, στη συγγραφή των βιβλίων του. Με το πρώτο του μυθιστόρημα, το Antonina or The Fall of Rome (1850), κέντρισε το ενδιαφέρον του Ντίκενς, που τον εκτίμησε τόσο ώστε έγινε επιστήθιος φίλος του. Εκείνος ήταν ο άνθρωπος που τον βοήθησε να ανεβάσει στο θέατρο τον Φάρο (1855) και Τα Παγωμένα Βάθη (1857), που αργότερα μετέτρεψε σε διήγημα. Ο Κόλινς οφείλει τη φήμη του στα 23 του μυθιστορήματα, ωστόσο έγραψε και διηγήματα, θεατρικά, βιογραφίες, ενώ περιστασιακά ασχολήθηκε και με τη δημοσιογραφία.
Ποσώς ενδιαφερόταν για το τι θα πει ο κόσμος κι έτσι επέλεξε στην προσωπική του ζωή να ζήσει ελεύθερα κι όπως αγαπούσε. Σύντροφός του ήταν μια χήρα, την οποία ποτέ δεν παντρεύτηκε, κόντρα στα ήθη της εποχής. Αρκετά νωρίς ήρθε αντιμέτωπος με την ποδάγρα, την ουρική αρθρίτιδα δηλαδή, που τότε ταλαιπωρούσε πολύ κόσμο. Έπειτα από πολλές αποτυχημένες θεραπείες και για να απαλύνει τον πόνο, κατέφυγε στη χρήση λάβδανου, ένα μίγμα οπίου και αλκοόλ, που θεωρούνταν πανάκεια και κυκλοφορούσε ανεξέλεγκτα με συνταγή γιατρού. Όπως ήταν αναμενόμενο, δεν άργησε να εθιστεί στην ουσία.
Δεν γνωρίζουμε πόσο ευθύνεται το λάβδανο για τις ονειρικές περιγραφές που υπάρχουν στην αριστουργηματική Γυναίκα με τα Άσπρα (1860), ένα βιβλίο που γνωρίσαμε στην Ελλάδα μέσα από τις εκδόσεις Ηλέκτρα το 2007 και πριν από λίγες μέρες κυκλοφόρησε και πάλι από τις εκδόσεις Gutenberg, σε εξαιρετική μετάφραση του Ερρίκου Μπαρτζινόπουλου. Με το έργο αυτό ο Κόλινς όρισε το είδος της συγκινησιακής λογοτεχνίας, τον κλάδο εκείνο της βικτωριανής μυθιστοριογραφίας, ο οποίος συνδύασε τις συγκινήσεις της μεσαιωνικής λογοτεχνίας με τον ψυχολογικό ρεαλισμό της σύγχρονης θεματογραφίας. Το είδος άνθισε κυρίως στη Βρετανία τις δεκαετίες του 1860 και 1870 και τα θέματά του, πολύ προχωρημένα για την εποχή, αφορούσαν τη μοιχεία, την τρέλα, την απαγωγή, το φόνο και όλη την γκάμα ανθρώπινων καταστάσεων που καμία σχέση δεν είχαν με αυτό που ήθελε να προβάλλει ως πρότυπο η βικτωριανή κοινωνία.
Η γυναίκα του τίτλου είναι μια αινιγματική φιγούρα, πάντα ντυμένη στα άσπρα, η οποία είναι κλεισμένη στο ψυχιατρείο από έναν υποχθόνιο βαρονέτο, λόγω ενός μυστικού που γνωρίζει και αν αποκαλύψει θα του καταστρέψει τη ζωή. Αν και η παρουσία της γυναίκας αυτής καθορίζει τη ροή της ιστορίας, η ίδια δεν είναι η κεντρική ηρωίδα. Το έργο κυλά με μισόλογα που θάβουν μεγάλες αλήθειες, πόρτες που κρύβουν κόσμους ολόκληρους, γάμους που γίνονται μόνο για το χρήμα και την κοινωνική ανέλιξη. Μέσα από το έργο του ο Κόλινς άφηνε τον μέσο Βρετανό της εποχής να ρίξει μια ματιά στην κλειδαρότρυπα των ευγενών, για να δει μόνος του ότι πέρα από τη διαφορά που έκανε το χρήμα, όλα τα άλλα προβλήματα παρέμεναν ίδια, μια και η ανθρώπινη φύση μπορεί να βολεύεται σε καλύτερα σαλόνια, αλλά δεν μπορεί να αλλάξει ριζικά.
Η μεγάλη καινοτομία του συγγραφέα με το έργο αυτό ήταν ότι έδωσε φωνή στους χαρακτήρες του. Συμπεριφέρονται σαν να βρίσκονται μπροστά στον ψυχαναλυτή, μια ειδικότητα άγνωστη την εποχή εκείνη. Δεν αφηγείται εκείνος τις ιστορίες τους, αλλά οι ίδιοι. Εκείνος κρατά το ρόλο του ενισχυτή, για να φτάσει η φωνή τους μέχρι εμάς. Με τον τρόπο αυτό ο Κόλινς άφησε τους αναγνώστες να ταυτιστούν με τους χαρακτήρες, δίνοντάς τους την ψευδαίσθηση της επαφής χωρίς διαμεσολαβητή. Το έργο δημοσιεύτηκε σε συνέχειες για εννιά μήνες, από τον Νοέμβριο του 1859 έως τον Αύγουστο του 1860 στο All the Year Round, το εβδομαδιαίο περιοδικό του Ντίκενς. Αργότερα, την ίδια χρονιά, κυκλοφόρησε σε τρεις τόμους από τον εκδοτικό οίκο Samson Low, ενώ η Harper and Brothers εξέδωσε το έργο σε έναν τόμο και με εικονογράφηση, ειδικά για την αμερικανική αγορά.
Η Γυναίκα με τα Άσπρα είχε τέτοια επιτυχία που ο κόσμος συνέρρεε έξω από τα γραφεία του περιοδικού για να προμηθευτεί τις συνέχειες. Μεγάλος φαν ήταν και ο Ουίλιαμ Θάκερι, που διοργάνωνε βραδιές ανάγνωσης του έργου στο σπίτι του κάθε βδομάδα. Το έργο είχε τόση απήχηση, ώστε κυκλοφόρησαν διάφορα προϊόντα, όπως αρώματα και ρούχα με αναφορά στη Γυναίκα με τα Άσπρα. Η επιτυχία συνεχίστηκε με το Αρμαντέιλ (1866) και δύο χρόνια μετά με την Φεγγαρόπετρα, το πρώτο κατά πολλούς αστυνομικό μυθιστόρημα παγκοσμίως. Αν και το βιβλίο γράφτηκε την εποχή που οι βρετανοί αποικιοκράτες πίστευαν ότι θα διαφέντευαν για πάντα τον κόσμο, ο Κόλινς αντιμετώπισε με σεβασμό τους Ινδούς και τις παραδόσεις τους, σε αντίθεση με άλλους συγγραφείς της εποχής, που θεωρούσαν ότι στις αποικίες οι Βρετανοί επιτελούσαν έργο και μάλιστα εκπολιτιστικό.
Η σημαντική πορεία του Κόλινς ανακόπηκε το 1870, με τον θάνατο του Ντίκενς. Ο χαμός του φίλου του τον έριξε σε βαθιά μελαγχολία. Αν και περιόδευσε στη συνέχεια στον Καναδά και την Αμερική, όπου είχε την ευκαιρία να γνωρίσει τον Μαρκ Τουέιν, η κλονισμένη υγεία του σύντομα τον περιόρισε στο σπίτι. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του δεν μπορούσε καν να γράψει γιατί είχε σοβαρά προβλήματα με την όρασή του. Τα τελευταία έργα του δεν τα έγραψε, τα υπαγόρευσε. Όπως κι αν έχει ο Κόλινς κατάφερε να συνομιλήσει με το ασυνείδητο, πολλές δεκαετίες πριν αυτό αποκαλυφθεί στον Φρόιντ.
Πηγή: artinews.gr
Arti News: Επιλογές
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου