Ο Μάρκος Βαμβακάρης γεννήθηκε στη Σύρο στο συνοικισμό Σκαλί της Άνω Χώρας, στις 10 Μαΐου του 1905. Ήταν ο πρωτότοκος γιός από τα έξι παιδιά του Δομένικου και της Ελπίδας Βαμβακάρη που ήταν καθολικοί όπως και οι περισσότεροι στην Άνω Χώρα.
Τα αδέρφια του που τον ακολούθησαν, ήτανε με τη σειρά ο Λεονάρδος, ο Φραγκίσκος, η Γκράτσια, ο Αργύρης και η Ρόζα. Ο πατέρας του ο Δομένικος, φτωχός άνθρωπος, μεροκαματιάρης. Έκανε διάφορες δουλειές για να ζήσει την οικογένεια του, όμως κι αυτός και τα αδέρφια του όπως και ο πατέρας τους ο παππούς του Μάρκου, έπαιζαν Γκάιντα και σίγουρα αυτό ήταν το πρώτο που κληρονόμησε ο μικρός Μάρκος, την αγάπη για τη μουσική.
Το 1909 ο Βαμβακάρης πρωτοπήγε στο σχολείο, ενώ το 1912, πριν καλά καλά προλάβει να τελειώσει το δημοτικό, αναγκάστηκε να σταματήσει το σχολείο και να βγει στη βιοπάλη. Έκανε διάφορες δουλειές για να βοηθήσει το οικογενειακό εισόδημα, αλλά φύση ανικανοποίητη στα 13 του μπαρκάρει λαθρεπιβάτης για τον Πειραιά. Η ζωή στον Πειραιά ήταν δύσκολη όπως και στη Σύρο, αλλά ο Μάρκος Βαμβακάρης είναι ένας αγωνιστής της ζωής και δουλεύει σε σκληρές συνθήκες στις πιο δύσκολες δουλειές.
Καταλήγει εκδορέας στα σφαγεία του Πειραιά παρόλη την ευαίσθητη φύση του γιατί το μεροκάματο ήταν καλό για τα δεδομένα της εποχής. Εκείνη την εποχή πρωτοέρχεται σε επαφή με τους τεκέδες και τον υπόκοσμο, αλλά αυτό είναι που του έδωσε και την πρώτη του επαφή με το μπουζούκι όταν άκουσε να παίζει έναν από τους πιό φημισμένους οργανοπαίκτες της εποχής. Όπως λέει ο ίδιος στην αυτοβιογραφία του: "… άκουσα κατά τύχη τον μπάρμπα Νίκο τον Αϊβαλιώτη να παίζει το μπουζούκι, το οποίον τόσο πολύ μου άρεσε, ώστε έκανα όρκο ότι αν δεν μάθω μπουζούκι θα κόψω τα χέρια μου με την τσατίρα που σπάνε τα κόκαλα στο μαγαζί…"
Αγοράζει ένα μπουζούκι και μέσα σε μερικούς μήνες γίνεται εξαιρετικός σολίστας, αυτοδίδακτος και χωρίς να μάθει ποτέ νότες. Ταυτόχρονα αρχίζει να γράφει δικά του τραγούδια και το 1933 είναι ο πρώτος που ηχογραφεί τραγούδι με μπουζούκι, το "Καραντουζένι" στην ODEON. To 1934 δημιουργεί μαζί με τους φίλους του, Γιώργο Μπάτη, τον Ανέστη Δελιά και το Στράτο τον Παγιουμτζή το πρώτο συγκρότημα με μπουζούκια και παίζουν στη μάντρα του Σαραντόπουλου στην Ανάσταση του Πειραιά και αμέσως μετά σε δικό του μαγαζί στα Άσπρα χώματα. " Η ξακουστή τετράς του Πειραιά".
 |
| Η ξακουστή τετράς του Πειραιά |
Ο κόσμος συρρέει από παντού για να τους ακούσει. Ο μύθος του ρεμπέτικου τραγουδιού και του Μάρκου Βαμβακάρη έχει γεννηθεί. Οι εποχές είναι δύσκολες όμως, παρόλη τη επιτυχία. Ο Μάρκος Βαμβακάρης πνεύμα ελεύθερο και φύση ανυπότακτη δεν γίνεται χαφιές της αστυνομίας και έτσι δεν του δίνουν άδεια για το μαγαζί του. Τότε είναι που πηγαίνει μετά από 20 χρόνια στη Σύρο και παίζει εκεί για λίγο. Όταν επιστρέφει στον Πειραιά γράφει τη Φραγκοσυριανή. Η μεταξική λογοκρισία και η κατοχή που ακολουθούν κάνουν τα πράγματα ακόμη πιο δύσκολα για το Μάρκο που με το μπουζούκι του γυρνάει όλη την Ελλάδα για να βγάλει το μεροκάματο. Τον βασανίζουν διάφορα προβλήματα υγείας και μια αρθρίτιδα που τον εμποδίζει να παίζει όπως παλιά. Οι φίλοι και όσους έχει βοηθήσει στο παρελθόν του γυρνάνε τη πλάτη. Παίζει μπουζούκι γυρνώντας σε διάφορα μαγαζιά βγάζοντας πιατάκι για να επιζήσει.
Όμως δεν έχει σταματήσει στιγμή να γράφει τραγούδια. Μια επανεκτέλεση των τραγουδιών του από την Κολούμπια με τη φωνή του Γρηγόρη Μπιθικώτση το 1960 που θα μείνει κλασική στην ιστορία του ελληνικού τραγουδιού, ξαναφέρνει τον Μάρκο Βαμβακάρη στο προσκήνιο και ξεκινάει μια δεύτερη δισκογραφική καριέρα. Έρχεται σε επαφή με ένα καινούργιο κοινό που είναι διψασμένο για αυθεντικότητα. Του δίνεται η ευκαιρία να ξαναδουλέψει σε λαϊκά πάλκα, αλλά και να δώσει συναυλίες σε χώρους που δεν μπορούσε ούτε να το φανταστεί, όπως σε φοιτητικές μπουάτ στην Πλάκα. Η συναυλία του στο θέατρο "Κεντρικό" είναι το αποκορύφωμα και η βιωματική στιχουργική του Μάρκου παραδίδει τη στιγμή στην ιστορία: "Μπουζούκι μου ποιός τόλπιζε στα τόσα μεγαλεία, στο θέατρο το κεντρικό να δώσεις συναυλία"
Τουλάχιστον έφυγε ευχαριστημένος από αυτή τη ζωή στις 8 Φλεβάρη του 1972 που τον λύγισαν οι ταλαιπωρίες και οι αρρώστιες, αφήνοντας πίσω του άξιους συνεχιστές του τους γιούς του και όσους είχε εμπνεύσει με τις δημιουργίες του. Αφήνοντας επίσης μια τεράστια παρακαταθήκη από αυθεντικά βιωματικά τραγούδια πραγματικά διαμάντια, στολίδια του λαικού μας πολιτισμού.
Σημείωση:Να τι λέει και ο ίδιος ο Μάρκος για την δημιουργία της Φραγκοσυριανής στην αυτοβιογραφία του
Ολος ο κόσμος της Σύρου μ' αγαπούσε πολύ, διότι κι εγώ ήμουν Συριανός και το είχαν καμάρι οι Συριανοί. Κάθε καλοκαιράκι με περίμεναν να πάω στη Σύρα να παίξω και να γλεντήσει όλη η Σύρα μαζί μου. Το 1937 πήρα μαζί μου τον Μπάτη, τον αδερφό μου τον μικρό και τον πιανίστα Ροβερτάκη και πήγα για πρώτη φορά στη Σύρο, είκοσι χρόνια αφ' ότου έφυγα από το νησί. Το λέω και στο τραγούδι:
Σε είκοσι χρόνια δυο φορές
ήρθα να σ' αντικρίσω
και με το μπουζουκάκι μου
γλυκά να τραγουδήσω.
Πρωτόπαιξα, λοιπόν, σ' ένα μαγαζί στην παραλία, μαζεύτηκε όλος ο κόσμος. Κάθε βράδυ γέμιζε ο κόσμος το μαγαζί κι έκατσα περίπου δύο μήνες. Εγώ, όταν έπαιζα και τραγουδούσα, κοίταζα πάντα κάτω, αδύνατο να κοιτάξω τον κόσμο, τα έχανα. Εκεί όμως που έπαιζα, σηκώνω μια στιγμή το κεφάλι και βλέπω μια ωραία κοπέλα. Τα μάτια της ήταν μαύρα. Δεν ξανασήκωσα το κεφάλι, μόνο το βράδυ την σκεφτόμουν, την σκεφτόμουν...
Πήρα, λοιπόν, μολύβι κι έγραψα πρόχειρα:
Μία φούντωση, μια φλόγα έχω
μέσα στην καρδιά
Λες και μου΄χεις κάνει μάγια
Φραγκοσυριανή γλυκιά...
Ούτε και ξέρω πως την λέγανε ούτε κι εκείνη ξέρει πως γι ' αυτήν μιλάει το τραγούδι. Όταν γύρισα στον Πειραιά, έγραψα τη Φραγκοσυριανή.
Από το βιβλίο «Μάρκος Βαμβακάρης - ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΑ», της Αγγελικής Βέλλου-Κάιλ, Αθήνα 1978, εκδόσεις «Παπαζήση».
ΦΡΑΓΚΟΣΥΡΙΑΝΗ - ΜΑΡΚΟΣ ΒΑΜΒΑΚΑΡΗΣ - ΣΥΡΟΣ
Ολος ο κόσμος της Σύρου μ' αγαπούσε πολύ, διότι κι εγώ ήμουν Συριανός και το είχαν καμάρι οι Συριανοί. Κάθε καλοκαιράκι με περίμεναν να πάω στη Σύρα να παίξω και να γλεντήσει όλη η Σύρα μαζί μου. Το 1937 πήρα μαζί μου τον Μπάτη, τον αδερφό μου τον μικρό και τον πιανίστα Ροβερτάκη και πήγα για πρώτη φορά στη Σύρο, είκοσι χρόνια αφ' ότου έφυγα από το νησί. Το λέω και στο τραγούδι:
Σε είκοσι χρόνια δυο φορές
ήρθα να σ' αντικρίσω
και με το μπουζουκάκι μου
γλυκά να τραγουδήσω.
Πρωτόπαιξα, λοιπόν, σ' ένα μαγαζί στην παραλία, μαζεύτηκε όλος ο κόσμος. Κάθε βράδυ γέμιζε ο κόσμος το μαγαζί κι έκατσα περίπου δύο μήνες. Εγώ, όταν έπαιζα και τραγουδούσα, κοίταζα πάντα κάτω, αδύνατο να κοιτάξω τον κόσμο, τα έχανα. Εκεί όμως που έπαιζα, σηκώνω μια στιγμή το κεφάλι και βλέπω μια ωραία κοπέλα. Τα μάτια της ήταν μαύρα. Δεν ξανασήκωσα το κεφάλι, μόνο το βράδυ την σκεφτόμουν, την σκεφτόμουν...
Πήρα, λοιπόν, μολύβι κι έγραψα πρόχειρα:
Μία φούντωση, μια φλόγα έχω
μέσα στην καρδιά
Λες και μου΄χεις κάνει μάγια
Φραγκοσυριανή γλυκιά...
Ούτε και ξέρω πως την λέγανε ούτε κι εκείνη ξέρει πως γι ' αυτήν μιλάει το τραγούδι. Όταν γύρισα στον Πειραιά, έγραψα τη Φραγκοσυριανή.
Από το βιβλίο «Μάρκος Βαμβακάρης - ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΑ», της Αγγελικής Βέλλου-Κάιλ, Αθήνα 1978, εκδόσεις «Παπαζήση».
ΦΡΑΓΚΟΣΥΡΙΑΝΗ - ΜΑΡΚΟΣ ΒΑΜΒΑΚΑΡΗΣ - ΣΥΡΟΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου