Τετάρτη 12 Ιουνίου 2019

Πλημμύρα πλαστικών στη Μεσόγειο

Τάσος Σαραντής


11.500 τόνοι πλαστικών καταλήγουν κάθε χρόνο στις ελληνικές θάλασσες, είτε από παράκτιες δραστηριότητες είτε μέσω των ποταμών. Στις ακτές της χώρας μας καταλήγει το 67% της πλαστικής ρύπανσης ολόκληρης της Μεσογείου.

Κάθε χρόνο 570.000 τόνοι πλαστικού καταλήγουν στα νερά της Μεσογείου, κάτι που αντιστοιχεί με τη ρίψη στη θάλασσα 33.800 πλαστικών μπουκαλιών το λεπτό. Η πλαστική ρύπανση αναμένεται πως θα συνεχίσει να αυξάνεται με ραγδαίους ρυθμούς τα επόμενα χρόνια, ενώ η παραγωγή πλαστικών απορριμμάτων στην περιοχή υπολογίζεται ότι θα τετραπλασιαστεί ώς το 2050.

Η κατάσταση στην Ελλάδα είναι εξίσου απογοητευτική, όπως προκύπτει από νέα έκθεση του WWF με τίτλο «Σταματήστε την πλημμύρα των πλαστικών: Πώς οι μεσογειακές χώρες μπορούν να σώσουν τη θάλασσά τους» που δόθηκε στη δημοσιότητα εν όψει της αυριανής Παγκόσμιας Ημέρας Ωκεανών.

H αποτυχία των μεσογειακών χωρών να διαχειριστούν τα πλαστικά απορρίμματά τους οδηγεί αναπόφευκτα στην καταγραφή επιπέδων-ρεκόρ πλαστικής ρύπανσης στη Μεσόγειο θάλασσα, ενώ κοστίζει εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ ετησίως στην οικονομία της περιοχής, αναφέρεται στην έκθεση.

Η χώρα μας παράγει κάθε χρόνο περίπου 700.000 τόνους πλαστικών απορριμμάτων ή, διαφορετικά, 68 κιλά πλαστικών κατά κεφαλήν. Εκτιμάται ότι περίπου 11.500 τόνοι πλαστικά απορρίμματα καταλήγουν στις ελληνικές θάλασσες ετησίως, ενώ σχεδόν το 70% από αυτά επιστρέφει πίσω στις ελληνικές ακτές.


Οι μεσογειακές επιχειρήσεις διαθέτουν κάθε χρόνο στην αγορά 38 εκατομμύρια τόνους πλαστικών προϊόντων, αλλά η συνδρομή τους στη διαχείριση των πλαστικών απορριμμάτων που παράγονται δεν είναι ακόμα αποτελεσματική. Επιπλέον, λόγω του χαμηλού κόστους του «παρθένου» πλαστικού, δεν επενδύουν στον σχεδιασμό νέων προϊόντων που βασίζονται στην επαναχρησιμοποίηση, μείωση ή και αντικατάσταση του «παλιού» πλαστικού.

Οι παράκτιες δραστηριότητες ευθύνονται για τη μισή ποσότητα του πλαστικού που εισέρχεται στη Μεσόγειο κάθε μέρα, ενώ, όπως σημειώνει η έρευνα, κάθε χιλιόμετρο ακτογραμμής συσσωρεύει πάνω από 5 κιλά πλαστικών.

Στις παράκτιες περιοχές με τα μεγαλύτερα ποσοστά ρύπανσης περιλαμβάνονται δημοφιλείς τουριστικοί προορισμοί, όπως η Βαρκελώνη, το Τελ Αβίβ, η Βαλένθια, ο κόλπος της Μασσαλίας και οι ακτές της Βενετίας, ενώ την πρωτιά στη ρύπανση από πλαστικά απορρίμματα καταλαμβάνει η τουρκική Κιλικία.

Η Ελλάδα έχει την τέταρτη υψηλότερη ποσότητα πλαστικών απορριμμάτων που προέρχονται από θαλάσσιες πηγές στη Μεσόγειο. Από τον Αξιό και τον ποταμό Eβρο περνάει το 4% των πλαστικών απορριμμάτων που διαφεύγουν από την Ελλάδα στη Μεσόγειο.

Οι παράκτιες δραστηριότητες προκαλούν το 68% (7.800 τόνοι) των εισροών πλαστικού στη θάλασσα λόγω των ελλιπών πρακτικών διαχείρισης αποβλήτων των πόλεων, του τουρισμού και των δραστηριοτήτων αναψυχής.

Στις πόλεις-hotspots περιλαμβάνονται η Θεσσαλονίκη, η Κέρκυρα και το Ηράκλειο. Εξάλλου το 67% της πλαστικής ρύπανσης που εισέρχεται στη Μεσόγειο επιστρέφει/καταλήγει στις ελληνικές ακτές εντός ενός έτους. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η Ελλάδα έχει τη μεγαλύτερη ακτογραμμή στη Μεσόγειο και τα θαλάσσια ρεύματα οδηγούν τα απορρίμματα στους όρμους και τις ακτές της.

Τα προβλήματα στη διαχείριση των πλαστικών απορριμμάτων στη Μεσόγειο επιδεινώνονται σημαντικά και από τον τουρισμό, σύμφωνα με την έκθεση, δεδομένου ότι οι τουρίστες την περίοδο του καλοκαιριού αυξάνουν την παραγωγή απορριμμάτων κατά 30% σε πολλές παράκτιες περιοχές της Μεσογείου. Ειδικότερα στην Ελλάδα ο τουρισμός αυξάνει τα πλαστικά απορρίμματα κατά 26% τη θερινή περίοδο, επιφέροντας κόστος διαχείρισης της τάξης των 4-8 εκατ. ευρώ.

Κυβερνήσεις και δήμοι εξακολουθούν να μη διαχειρίζονται σωστά τα στερεά απόβλητα, σύμφωνα με την έκθεση. Τα απορρίμματα δεν συλλέγονται, αλλά εναποτίθενται παράνομα σε χώρους υγειονομικής ταφής ή σε παράνομες χωματερές, με αυξημένες πιθανότητες να διαρρεύσουν σε ποτάμια και στη θάλασσα. Οι χώροι υγειονομικής ταφής και η καύση παραμένουν οι κύριες μέθοδοι διαχείρισης των πλαστικών απορριμμάτων σε ολόκληρη τη Μεσόγειο.

Στην Ελλάδα το μεγαλύτερο μέρος των πλαστικών απορριμμάτων καταλήγει στις χωματερές λόγω δυσκολιών στη συλλογή και τη διαχείριση αποβλήτων, ενώ το 6% εκτιμάται πως τελικά διαρρέει στο περιβάλλον.

Παρότι στη χώρα μας υπάρχει νομικό πλαίσιο για τον περιορισμό της πλαστικής ρύπανσης, η εφαρμογή του είναι προβληματική εξαιτίας των πιέσεων από τους εμπλεκόμενους φορείς και της έλλειψης κατάρτισης και ενημέρωσης.

Όσον αφορά την ανακύκλωση αυτών των απορριμμάτων, μόνο λίγες χώρες της Μεσογείου επιδεικνύουν ικανοποιητικά αποτελέσματα. Στην Ελλάδα, την Τουρκία και την Τυνησία εκτιμάται ότι το 50% των απορριμμάτων που συλλέγονται για ανακύκλωση είναι επιμολυσμένο με μη ανακυκλώσιμα απόβλητα, με αποτέλεσμα να δυσχεραίνεται η όλη διαδικασία ανακύκλωσης πλαστικών.

Δεδομένων αυτών τα πλαστικά απορρίμματα δεν επιφέρουν επιπτώσεις μόνο στο θαλάσσιο περιβάλλον αλλά και στην οικονομία, καθώς κοστίζουν περίπου 641 εκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο στους τομείς του τουρισμού, της αλιείας και της ναυτιλίας της Μεσογείου. Ειδικότερα η οικονομία της Ελλάδας εκτιμάται ότι χάνει 26 εκατομμύρια ευρώ ετησίως εξαιτίας της πλαστικής ρύπανσης.

Το WWF προτρέπει τις κυβερνήσεις των μεσογειακών χωρών να υποστηρίξουν από κοινού μια παγκόσμια νομικά δεσμευτική συμφωνία για την εξάλειψη της διαρροής πλαστικών στη φύση ώς το 2030.

Πηγή: efsyn.gr



Η Σφήκα: Επιλογές




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου