Τρίτη 17 Σεπτεμβρίου 2019

Το μεγάλο λαθρεμπόριο των σπάνιων εντόμων

Κόσμος


Ο Ryan Bessey βρισκόταν στο γραφείο του στην Υπηρεσία Ψαριών και Άγριας Ζωής των ΗΠΑ όταν στις 23 Σεπτεμβρίου του 2015, του τηλεφώνησε ένας συνάδελφός του από τις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες. Του είχε τηλεφωνήσει για να τον ενημερώσει ότι Γάλλοι τελωνειακοί υπάλληλοι είχαν εντοπίσει 115 αυτοκρατορικούς σκορπιούς σε δύο αποστολές από το Καμερούν. Παραλήπτης των «δεμάτων» ήταν ένας άντρας στο Νιου Τζέρσεϋ, ο Wlodzimie Lapkiewicz.

Εφόσον οι γαλλικές αρχές θεωρούσαν το εύρημα τους τόσο σημαντικό ώστε να ενημερώσουν της ΗΠΑ, ο Ryan Bessey σκέφτηκε ότι άξιζε τον κόπο να ψάξει ποιος είναι ο μυστηριώδης παραλήπτης των σκορπιών. Κι έτσι ξεκίνησε την έρευνά του...

Γρήγορα ανακάλυψε ότι ο Lapkiewicz είχε απασχολήσει ξανά τις αρχές των ΗΠΑ. Δύο μήνες νωρίτερα, αυτοκρατορικοί σκορπιοί αλλά και τεράστιες αφρικανικές σαρανταποδαρούσες είχαν ξεφύγει από ένα πακέτο που βρισκόταν σε ένα φορτηγό των αμερικανικών ταχυδρομείων προκαλώντας τον πανικό. Χρειάστηκε μάλιστα να κληθεί υπηρεσία απεντόμωσης για να εξοντώσει τα έντομα που έκοβαν βόλτες ανάμεσα στα άλλα δέματα. Περίπου την ίδια εποχή, ο Bessey ανακάλυψε ότι ο Lapkiewicz εμπορευόταν σπάνια έντομα στο Facebook. Το κατηγορητήριο έλεγε ότι ο Lapkiewicz προέτρεπε τους προμηθευτές του να δηλώνουν ψεύτικο περιεχόμενο στα δέματα που του έστελναν, για να αποφύγουν τους τελωνειακούς ελέγχους. Υπήρχαν τα στοιχεία που μαρτυρούσαν ότι είχε στήσει μία επιχείρηση γύρω από τα σπάνια έντομα που εισήγαγε στη χώρα.

Αν και το National Geographic, που φέρνει στο φως της δημοσιότητας την ιστορία, προσπάθησε να επικοινωνήσει τόσο με τον  Lapkiewicz, όσο και με τον δικηγόρο του, κανείς από τους δύο δεν δέχτηκε να πει ούτε λέξη.

Τόσο στις ΗΠΑ όσο και στις ευρωπαϊκές χώρες είναι παράνομο κανείς να εισάγει έντομα και άλλα αρθρόποδα χωρίς κρατική άδεια. Πέραν της πρώτης άδειας από την Υπηρεσία Ψαριών και Άγριας Ζωής, το αμερικανικό υπουργείο Γεωργίας απαιτεί επίσης άδεια για τη μεταφορά κάποιων ζωντανών ασπόνδυλων. Μάλιστα για τους αυτοκρατορικούς σκορπιούς απαιτείται έξτρα γραφειοκρατία καθώς το είδος τους συμπεριλαμβάνεται στη σύμβαση για το διεθνές εμπόριο των ειδών άγριας πανίδας και χλωρίδας που απειλούνται με εξαφάνιση (CITES), μια διεθνή συμφωνία που ρυθμίζει τις διασυνοριακές πωλήσεις ειδών.

Η ιστορία δεν σταμάτησε εκεί. Τρία χρόνια αργότερα, το 2018, οι τελωνειακοί υπάλληλοι των ΗΠΑ στην Ιντιάνα κατάσχεσαν 12 γιγάντιες αφρικανικές σαρανταποδαρούσες από ένα πακέτο με παραλήπτη και πάλι τον Lapkiewicz. Στο συνοδευτικό σημείωμα αναφερόταν ότι περιέχει παιχνίδια . Λίγες εβδομάδες μετά, οι επιθεωρητές άγριας ζωής στο αεροδρόμιο John F. Kennedy της Νέας Υόρκης άνοιξαν ακόμη ένα πακέτο που απευθυνόταν στον Lapkiewicz για να βρει μέσα σε αυτό 245 σάκους αυγών του εντόμου Orchid Mantis, κάτι ροζ και λευκά ζουζούνια από τη Νοτιοανατολική Ασία που μοιάζουν με πέταλα λουλουδιών.

Τον Αύγουστο του 2018, οι εισαγγελικές αρχές κατηγόρησαν τον Lapkiewicz για λαθρεμπόριο άγριων ζώων, ένα έγκλημα που επιφέρει έως 25 χρόνια φυλάκιση στις ΗΠΑ. Ο Lapkiewicz ομολόγησε την ενοχή του για την παράνομη διακίνηση άγριων ζώων και καταδικάστηκε. «Ήξερα ότι υπήρχε αγορά που διακινούσε έντομα», λέει ο Bessey στο National Geographic. «Δεν είχαν συνειδητοποιήσει όμως πόσο μεγάλη ήταν αυτή η μπίσνα», σημειώνει.

Στη μαύρη αγορά


Η ζήτηση για τα ζώα που οι περισσότεροι από εμάς θεωρούμε τουλάχιστον αηδιαστικά ή ανατριχιαστικά αλλά ζουν ως εξωτικά κατοικίδια και διατηρούνται ως θησαυροί στα σπίτια συλλεκτών, έχει τροφοδοτήσει ένα τεράστιο εμπόριο. Και δεν είναι μόνο οι σκορπιοί και οι ταραντούλες, τα είδη που ψάχνουν για να αποκτήσουν, αλλά ακόμα και σπάνιες και τεράστιες κατσαρίδες έχουν την τιμητική τους.

«Είναι υπέροχα κατοικίδια ζώα», λέει ο Carlos Martinez, ο ιδιοκτήτης του Reptile Factory, ενός καταστήματος κατοικίδιων ζώων που εδρεύει στη νότια Καλιφόρνια. Πολλά έντομα και άλλα αρθρόποδα εκτρέφονται υπό αιχμαλωσία ή πωλούνται με άλλο τρόπο σύμφωνα με το νόμο, αλλά παράλληλα με το νόμιμο εμπόριο αναπτύσσεται μια παγκόσμια μαύρη αγορά. Είναι μια γνωστή γωνιά του παράνομου εμπορίου άγριας πανίδας, μια βιομηχανία πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων που συνδέεται περισσότερο με το κέρας ρινόκερου και το ελεφαντόδοντο παρά με τα μικροσκοπικά πλάσματα που μας τρομάζουν.

Στις ειδήσεις εμφανίζονται πια όλο και συχνότερα ιστορίες για λαθρεμπόριο εντόμων. Ένας Τσέχος για παράδειγμα καταδικάστηκε το 2017 για την προσπάθεια να εισάγει 4.226 σκαθάρια, σκορπιούς, αράχνες και άλλα ασπόνδυλα από την Αυστραλία. Και τα 7.000 που εκλάπησαν από το Philadelphia Insectarium και το Pavilion Butterfly πέρυσι, ήταν μία ακόμη περίπτωση λαθρέμπορων.

Συνολικά στοιχεία για αυτές τις υποθέσεις δεν υπάρχουν, πράγμα που σημαίνει ότι δεν υπάρχει και τρόπος να εκτιμηθεί η παγκόσμια κλίμακα του παράνομου αυτού εμπορίου. Ωστόσο, τα στοιχεία της Υπηρεσίας για τα Ψάρια και την Άγρια ​​Φύση δείχνουν ότι οι αρχές στις ΗΠΑ, μια μεγάλη χώρα ζήτησης, κατάσχεσαν τουλάχιστον 9.000 ζωντανά και νεκρά αρθρόποδα (χωρίς σε αυτά να συνυπολογίζονται και τα καρκινοειδή είδη) που εισήχθησαν στη χώρα για εμπορικούς σκοπούς μεταξύ Ιουνίου 2018 και Ιουνίου 2019. Αυτό αντιπροσωπεύει πιθανώς μόλις ένα κλάσμα του συνολικού αριθμού εντόμων που πέφτουν θύματα λαθρεμπορίου.

Συλλέκτης εντόμων


Γιατί κάποιος να αγοράσει ένα σπάνιο έντομο όμως; Μερικοί άνθρωποι τα αγοράζουν για να τα μελετήσουν. Για κάποιους άλλους αποτελούν έναν σπάνιο και πανάκριβο μεζέ. Και άλλοι θα πλήρωναν χιλιάδες ευρώ για να βάλουν σε μια βιτρίνα στο σαλόνι τους ένα υπερμεγέθες και πολύχρωμο τροπικό έντομο, απλά και μόνο για να το θαυμάζουν οι ίδιοι και οι καλεσμένοι τους.

Οι επιστήμονες από την πλευρά τους, κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου καθώς ανησυχούν για τις συνέπειες αυτής της τάσης. Όπως τονίζουν, τα μικρά αυτά ζώα είναι «κρίκοι» ζωτικής σημασίας για τα οικοσυστήματα στα οποία ζουν.

Όσο κι αν σε κάποιους μπορεί να φαίνεται περίεργο, οι άνθρωποι αγαπούσαν πάντα τα περίεργα έντομα. Στις ΗΠΑ υπάρχουν μάλιστα εταιρείες που εμπορεύονται είτε ζωντανά είτε βαλσαμωμένα έντομα νομίμως, αφού φροντίζουν να διασφαλίζουν ότι η εισαγωγή τους στη χώρα πληροί τις διεθνείς προϋθποθέσεις. Σήμερα όμως ένας συλλέκτης μπορεί να παρακάμψει τις εταιρείες αυτές και να έρθει πολύ εύκολα -μέσω διαδικτύου – σε απευθείας επαφή με προμηθευτές που δραστηριοποιούνται στις χώρες που τα πολυζητημένα έντομα ζουν. Αν δοκιμάσετε να αναζητήσετε έντομα στο eBay πιθανόν να εκπλαγείτε από την πληθώρα των αγγελιών που θα βρείτε. Εκεί είναι που γεννιέται και η μαύρη αγορά.

Από τα τροπικά δάση στα souvenirs shops


Οι πωλητές εντόμων μπορούν να κατηγοριοποιηθούν σε τρεις ομάδες. Υπάρχουν οι «κατά λάθος» λαθρέμποροι που δεν γνωρίζουν τη σύνθετη γραφειοκρατία που εμπλέκεται στη συλλογή και τη μεταφορά των εντόμων. Υπάρχουν οι διακινητές που προσπαθούν να παρακάμψουν τη γραφειοκρατία και βρίσκουν και τους σχετικούς νόμους ανόητους. Υπάρχουν όμως και οι στυγνοί εγκληματίες που πωλούν σπάνια και υπό προστασία είδη επειδή γνωρίζουν ότι υπάρχει μια κερδοφόρα αγορά γύρω από αυτά.

Μια τέτοια περίπτωση είναι και του Ιαπωνα Hisayoshi Kojima, ο οποίος καταδικάστηκε το 2007 σε 21 μήνες φυλάκιση επειδή είχε στήσει ένα παγκόσμιο δίκτυο λαθρεμπορίου εντόμων. Πλήρωνε μάλιστα με πενταροδεκάρες ντόπιους σε χώρες όπου διαβιούν σπάνια έντομα, για να τα κυνηγούν για αυτόν, μια πρακτική πολύ διαδεδομένη. Πολύ συχνά μάλιστα τα έντομα αυτά καταλήγουν στις τουριστικές αγορές των χωρών αυτών, ώστε για παράδειγμα οι τουρίστες να αγοράζουν σκουλαρίκια φτιαγμένα από τα πολύχρωμα φτερά μιας σπάνιας πεταλούδας.

Κι αν εξαφανιστούν τα έντομα;


Η αλήθεια είναι ότι υπάρχουν πάρα πολλά έντομα. Τόσο πολλά που είναι δύσκολο να πούμε ακριβώς πόσα υπάρχουν καθώς το 80% δεν έχει ακόμη περιγραφεί από τους επιστήμονες, που σε κάθε περίπτωση εκτιμούν πως φτάνουν τα 5,5 εκατομμύρια διαφορετικά είδη. Αν δε συμπεριληφθούν στον αριθμό αυτό και τα αρθρόποδα τα είδη των εντόμων μπορεί να φτάνουν και τα 7 εκατομμύρια. Ίσως να είναι και πολύ, πολύ, πολύ περισσότερα... Με αυτά τα δεδομένα πόσο μεγάλο πρόβλημα μπορεί να προκαλέσει το εμπόριο τους;

Παρά την πανταχού παρουσία τους στο ζωικό βασίλειο, μια πρόσφατη έκθεση προειδοποιεί για το ενδεχόμενο μιας «εντομο-αποκάλυψης», καθώς τα έντομα μειώνονται με ανησυχητικό ρυθμό. Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει την εξαφάνιση του 40% των ειδών εντόμων του πλανήτη κατά τις επόμενες δεκαετίες.Και αυτό είναι πολύ ανησυχητικό, γιατί άσχετα με το πόσα πολλά είναι, μας είναι απολύτως απαραίτητα.

Ο ρόλος που έχει δοθεί σε όλα αυτά τα μικροσκοπικά πλάσματα στο μεγάλο σχέδιο της φύσης είναι να τρώνε και να γίνονται τροφή. Τα έντομα είναι βασικά μέρη όλων των επίγειων τροφικών ιστών. Τα φυτοφάγα έντομα, που αποτελούν την πλειοψηφία, χρησιμοποιούν τα χημικά στοιχεία της φωτοσύνθεσης για να συνθέσουν ζωικούς ιστούς και όργανα. Οι κάμπιες και οι ακρίδες μασούν φύλλα φυτών, οι αφίδες και οι φυλγορόμορφα πίνουν τους χυμούς τους, οι μέλισσες κλέβουν τη γύρη τους και πίνουν το νέκταρ τους, ενώ τα σκαθάρια και οι μύγες τρώνε τους καρπούς τους και καταστρέφουν τις ρίζες τους. Ακόμα και το ξύλο τεράστιων δέντρων τρώγεται από τις προνύμφες, έντομα που τρυπούν το ξύλο.

Με τη σειρά τους, αυτά τα έντομα που τρώνε τα φυτά, γίνονται τροφή για άλλα έντομα κι εκείνα για ακόμα μεγαλύτερα πλάσματα. Ακόμη και όταν τα φυτά ξεραίνονται και γίνονται ένας πολτός από μύκητες και βακτήρια, υπάρχουν και πάλι κάποια άλλα έντομα για να τον καταναλώσουν.

Όσο ανεβαίνουμε στην τροφική αλυσίδα, κάθε ζώο είναι όλο και λιγότερο επιλεκτικό για το είδος του φαγητού που θα καταναλώσει. Ενώ ένα τυπικό φυτοφάγο έντομο μπορεί να καταναλώνει μόνο ένα είδος φυτού, τα εντομοφάγα ζώα (κυρίως αρθρόποδα, αλλά και πολλά πουλιά και θηλαστικά) δεν ενδιαφέρονται πολύ για το είδος των εντόμων που θα καταλήξει στο στομάχι τους. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο υπάρχουν τόσο περισσότερα είδη εντόμων από ότι πουλιών ή θηλαστικών.

Επειδή μόνο ένα μικρό κλάσμα του οργανικού υλικού του ενός είδους οργανισμού μεταφέρεται σε αυτά που βρίσκονται υψηλότερα στην τροφική αλυσίδα, όσο ανεβαίνουμε προς τα πάνω τόσο μικραίνει αυτό το ποσοστό. Για αυτό και τα ζώα που βρίσκονται στην κορυφή αντιπροσωπεύουν μικρό δείγμα της ολικής βιομάζας και τα μεγάλα ζώα είναι πιο σπάνια. Και έτσι είναι προφανές ότι αν οι αριθμοί των εντόμων μειωθούν, όλα τα είδη που βρίσκονται υψηλότερα από αυτά θα έχουν επιπτώσεις.

Η αλήθεια είναι, λοιπόν, ότι χρειαζόμαστε τα έντομα, αλλά εκείνα δεν μας έχουν ανάγκη. Δεν πρόκειται να κληρονομήσουν την γη, γιατί πολύ απλά τους ανήκει! Για αυτό, εμείς οι άνθρωποι πρέπει να είμαστε πιο προσεκτικοί στη σχέση μας με τα μικρά πλάσματα αυτού του κόσμου.

Πηγή:



Η Σφήκα: Επιλογές




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου