Του Νικόλαου Παϊζάνη
Με ρωτάς "τι να κάνω". Ρωτάς τώρα εμένα "τι να κάνω". Ειδικά εγώ δεν φημίζομαι για τις γνώσεις μου, ούτε ιδιαίτερη σοφία ή κάποια χρήσιμη πονηριά διαθέτω. Αν έφτασες να ρωτάς εμένα τότε σίγουρα βρίσκεσαι σε δύσκολη θέση.
Πιθανότατα, οι απαντήσεις που αναζητούσες δεν ήταν στην ώρα τους εκεί που τις περίμενες.
Ίσως οι περιστάσεις να ευθύνονται για την κατάσταση που βιώνουμε, ίσως ο εαυτός μας, ίσως οι άλλοι. Το δίκαιο δεν ανταποκρίθηκε σε σωστό χρόνο και με τον σωστό τρόπο, τουλάχιστον έτσι πιστεύουμε οι περισσότεροι, και ξοδεύουμε τον εαυτό μας στην διαμαρτυρία. Προς το παρόν όμως, δεν φαίνεται να είναι σημαντικά αυτά.
Για αρχή, μπορώ να πω μόνο κάτι ανόητο: Μην ανησυχείς, δεν χρειάζεται, δεν χρησιμεύει καθόλου. Μείνε ήρεμος. Κοίτα όσο καλά μπορείς - παρατήρησε με άγρυπνο νου και ξαναμμένη καρδιά τα φαινόμενα.
Δεν αντιλέγω, τα πράγματα πάνε από το κακό στο χειρότερο, αυτό είναι βέβαιο.
Κι αν ακόμη δεν διαβάζεις ποτέ σου εφημερίδες και δεν παρακολουθείς ούτε λεπτό ειδήσεις, ξέρεις, κάτι άσχημο συμβαίνει. Ο αέρας δεν είναι όπως πρώτα, η διάθεση χάλασε, ένα κύμμα ξεσηκώνεται, και γνωρίζεις ότι θα είναι μεγάλο και τρομερό. Η σιωπή, που σιγά σιγά απλώνεται και μεταμορφώνει τις μέρες και τις νύχτες μας, δεν κρύβεται πια τόσο εύκολα.
Οι φτωχοί πολλαπλασιάζονται σαν να γεννιούνται καινούριοι κάθε πρωί.
Όσοι δεν είναι ακόμη φτωχοί, τρέμουν στη σκέψη πως σε λίγο θα γίνουν. Ξεδιπλώνουμε τα πλεονεκτήματα που πιστεύουμε πως έχουμε, τα ρίχνουμε στο παζάρι, μισοτιμής, αλλά δεν τα ζητά κανείς. Προσπαθούμε, μήπως τελικά δεν μας διώξουν έξω από τα ασφαλή τείχη του σύγχρονου κόσμου.
Και γινόμαστε τέρατα σε αυτή την προσπάθεια.
Αν δεις ένα πρωί στον καθρέφτη κάποιο άγνωστο τέρας, τότε να συγχαρείς τον εαυτό σου με όλη σου την ειλικρίνια. Και αυτό το ξέρεις: Υπάρχουν κι οι άλλοι, πολύ χειρότεροι από σένα, που βλέπουν τέρατα οπουδήποτε αλλού εκτός από μέσα τους. Αν μου επιτρέπει η βαθειά άγνοια που με διακατέχει να κάνω μια παρατήρηση, τότε ας είναι αυτή:
Ποτέ δεν θα αλλάξει κάτι, αν δεν κάνεις εσύ το πρώτο βήμα.
Αν δεν πεις εγώ θα τα αλλάξω όλα ο κόσμος να χαλάσει, θα γεννιέσαι για άπειρες ζωές μέσα στην ίδια άδικη και ξένη μοίρα. Όχι, δεν βαραίνει η ευθύνη μόνο τους δικούς σου ώμους, ίσως κιόλας δεν τους βαραίνει καθόλου.
Μα αν κατάλαβες τι έφταιξε, τότε πρέπει να προχωρήσεις.
Δεν έχει χάρτη αυτό το μονοπάτι και είναι επικίνδυνο κι άγριο, γεμάτο φίδια, κατάρες και πόνο. Θα πρέπει να οπλιστείς με ό,τι πιο αξιόλογο μπορεί να δείξει ο άνθρωπος. Και, κυρίως, θα πρέπει να αναγνωρίσεις ότι το πιο σπουδαίο όπλο σε κάθε μάχη δεν είναι άλλο από εκείνον που συνεχίζει να αγωνίζεται, ακόμη κι αν δεν του έχει μείνει ούτε μια σταγόνα δύναμης. Μόνο αν αφυπνίσεις τον εαυτό σου σε αυτή την αλήθεια, μόνο τότε υπάρχει ελπίδα. Ξημερώνει πάλι.
Αργά ή γρήγορα θα κληθείς να βρεις μια καινούρια απάντηση.
