Δευτέρα 30 Οκτωβρίου 2017

Αποποινικοποίηση της ιαματικής κάνναβης

Σπύρος Μανουσέλης


Αυτές τις μέρες έχει ανοίξει για τα καλά ο δημόσιος διάλογος για το σχέδιο νόμου της κυβέρνησης σχετικά με το δικαίωμα στην καλλιέργεια και την ιατρική χρήση της κάνναβης.

Επειδή οι λαϊκιστικές αντιρρήσεις που διατυπώνονται επικαλούνται κάποια επιστημονικοφανή επιχειρήματα για τις δήθεν εξαρτησιογόνες και καταστροφικές επιδράσεις της κάνναβης, σκεφτήκαμε ότι είναι όχι μόνο σκόπιμο αλλά και επιβεβλημένο η επιστημονική στήλη της «Εφ.Συν.» να πάρει θέση γι’ αυτό το καυτό κοινωνικό ζήτημα. Αναστείλαμε λοιπόν, για σήμερα, τη συνέχεια του αφιερώματος στην «Ανθρώπινη Φύση» για να παρουσιάσουμε τις πιο έγκυρες επιστημονικά απαντήσεις σχετικά με τη θεραπευτική δράση της κάνναβης και τους ενδεχόμενους κινδύνους που εγκυμονεί η νομιμοποίησή της.

Για την πληρέστερη ενημέρωση των αναγνωστών μας παρουσιάζουμε και τον τρέχοντα πλανητικό χάρτη όλων των χωρών όπου είναι νόμιμη η ιδιωτική καλλιέργεια και η χρήση της κάνναβης.


Τι λέει η επιστήμη για την επίδραση του «έκνομου φυτού» στον άνθρωπο



Μεγάλος αριθμός Ελλήνων βουλευτών από το κυβερνών κόμμα -αλλά και από άλλα κόμματα- τάσσονται πλέον ανοιχτά υπέρ της νομιμοποίησης της ιατρικής χρήσης ή και της ιδιωτικής καλλιέργειας της κάνναβης.

Μια εμφανώς προκλητική θέση για τα πολιτικά ήθη του τόπου, την οποία η κυβέρνηση επιχειρεί να υλοποιήσει με πολύ προσεκτικά βήματα.

Οσο για την αντιπολίτευση, η Ν.Δ. και το ΚΚΕ, όπως ήταν προβλεπόμενο, περιορίστηκαν σε αμιγώς δημαγωγικά «επιχειρήματα» που προσπαθούν να εκμεταλλευτούν τις φοβίες και τη δυστυχώς χρόνια παραπληροφόρηση της κοινής γνώμης γύρω από τους κινδύνους των «ναρκωτικών».

Αποκρύπτοντας σκόπιμα το επιστημονικά επιβεβαιωμένο γεγονός ότι η μαριχουάνα ή το χασίς δεν προκαλούν σωματική εξάρτηση ή σύνδρομο στέρησης στον χρήστη.

Συνεπώς αποτελεί ένα νομικό-πολιτικό απολίθωμα το ότι στον τόπο μας εξακολουθούν να εντάσσονται στα... ναρκωτικά.

Εκτός από τα εμφανή μικροπολιτικά και ιδεολογικά κίνητρα για τη δαιμονοποίηση της κάνναβης, υπάρχουν, άραγε, επιστημονικά επιχειρήματα που να τεκμηριώνουν τη σκοταδιστική εμμονή με τη νομική απαγόρευσή της;

Επιστημονική κατανόηση ή...



Η εγκεφαλική δραστηριότητα θα μπορούσε να παρομοιαστεί με μια μεγάλη φιλαρμονική ορχήστρα, στην οποία το κάθε όργανο συντονίζεται με τα υπόλοιπα υπό την καθοδήγηση του διευθυντή της ορχήστρας. Με τρόπο ανάλογο, οι επιμέρους εγκεφαλικές δομές συντονίζουν τις συχνότητες και τους ρυθμούς λειτουργίας τους για να παράγουν ένα «εύηχο» αποτέλεσμα, δηλαδή τα εγκεφαλικά κύματα που καθοδηγούν κάθε δράση του σώματός μας. Σήμερα, οι ειδικοί είναι σε θέση, π.χ. μέσω της ηλεκτροεγκεφαλογραφίας και της μαγνητικής τομογραφίας, να παρακολουθούν βήμα προς βήμα το πώς και το πού εκτελείται αυτή η συμφωνική δραστηριότητα.

Καταφεύγοντας σε τέτοιες τεχνικές η σύγχρονη βιοϊατρική είναι σε θέση να αναλύει επακριβώς την επίδραση που ασκούν οι διάφορες ψυχοτρόπες ουσίες στη φυσιολογική λειτουργία του εγκεφάλου και μέσω αυτού σε όλο το σώμα.

Συνδυάζοντας μάλιστα τις τεχνικές απεικόνισης του εγκεφάλου με λεπτομερείς βιοχημικές αναλύσεις, κατάφεραν να αποκαλύψουν τον μηχανισμό δράσης της κάνναβης στο ανθρώπινο σώμα.

Ετσι, πρώτη φορά, η επιστήμη κατάφερε να γνωρίσει τη χημική δομή και τη δράση των ενεργών συστατικών της κάνναβης (οι διάφορες τετραϋδροκανναβινόλες) και να κατανοήσει τη θεραπευτική τους επίδραση.

Αποφασιστική καμπή σε αυτό το πεδίο ήταν το 1964, όταν ο Ραφαήλ Μεσούλαμ (Raphael Mechoulam), πρωτοπόρος Ισραηλινός νευροχημικός που εργαζόταν στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ, έκανε μια εντελώς απρόσμενη ανακάλυψη: διαπίστωσε έκπληκτος ότι οι νευρώνες του εγκεφάλου μας διαθέτουν ειδικούς υποδοχείς στους οποίους προσδένονται οι ψυχοτρόπες και ιδιαιτέρως δραστικές ουσίες της κάνναβης, όπως η Δ-9-τετραϋδροκανναβινόλη ή THC.

Ωστόσο, ακόμη πιο εντυπωσιακή ήταν η μετέπειτα ανακάλυψη ότι κάθε φυσιολογικός ανθρώπινος εγκέφαλος παράγει καθημερινά ουσίες παρόμοιες με τα ενεργά συστατικά που υπάρχουν στη μαριχουάνα και στο χασίς. Αυτές οι ενδογενείς ψυχοδραστικές ουσίες ονομάζονται «ενδοκανναβινοειδή» και επιτελούν τις ίδιες ακριβώς λειτουργίες με τα εξωγενή φυτικά κανναβινοειδή που εισέρχονται στον εγκέφαλό μας όποτε καταναλώνουμε μαριχουάνα ή χασίς.

Μήπως τελικά, χωρίς να το συνειδητοποιούμε, είμαστε όλοι εκ φύσεως «μαστούρηδες»;

Κατά κάποιον τρόπο, η απάντηση είναι θετική: τα φυτικά κανναβινοειδή δρουν στα ίδια ακριβώς εγκεφαλικά κέντρα όπου δρουν και τα ενδοκανναβινοειδή· η διαφορά μεταξύ τους έχει να κάνει με τα επίπεδα συγκέντρωσης: τα ενδοκανναβινοειδή παράγονται σε πολύ μικρότερες ποσότητες και δρουν πολύ πιο επιλεκτικά απ’ ό,τι τα ενεργά συστατικά της μαριχουάνας και του χασίς.

Οπως διαπίστωσε το 1992 ο Ραφαήλ Μεσούλαμ, στους νευρώνες υπάρχουν ειδικοί υποδοχείς όπου προσδένονται είτε οι ψυχοδραστικές ουσίες της κάνναβης, όπως η THC, είτε τα ενδοκανναβινοειδή, όπως το ανανταμίδιο. Το «ανανταμίδιο» ή, ελληνιστί, «ευδαιμόνιο», θεωρείται ο ενδογενής βιοχημικός φορέας των αισθημάτων ευδαιμονίας!

Κατόπιν, ο Ντανιέλε Πιομέλι (Daniele Piomelli) και ο Νέφι Στέλα (Nephi Stella), δύο κορυφαίοι νευροχημικοί που συνεργάζονταν τότε στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας των ΗΠΑ, ανακάλυψαν τη δεύτερη βασική ενδοκανναβινοειδή ουσία που εκκρίνει ο εγκέφαλός μας, την 2-Αραχιδονυγλυκερόλη (2-AG).

Οι ερευνητές αυτοί κατάφεραν να εξηγήσουν νευροχημικό μηχανισμό που επιτρέπει στα ενεργά συστατικά της φυτικής κάνναβης να ασκούν στον εγκέφαλο τις εξαιρετικά αποτελεσματικές ψυχοδραστικές τους και τις σχετικά ασφαλείς θεραπευτικές λειτουργίες τους.

Πράγματι, η χορήγηση κάνναβης αποδείχτηκε ιδιαίτερα αποτελεσματική σε ασθενείς που υποφέρουν από υπερβολικό πόνο, από μυοσπασμούς ή από ναυτία και εμετούς λόγω αντικαρκινικής χημειοθεραπείας, από βουλιμία, από αλκοολισμό, από αϋπνία, από υπέρταση και κρίσεις ημικρανίας.

Πιο πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι η λελογισμένη κατανάλωση κάνναβης όχι μόνο δεν είναι νευροτοξική αλλά, αντίθετα, δρα ευεργετικά επιβραδύνοντας νευροεκφυλιστικές παθήσεις όπως σκλήρυνση κατά πλάκας, γλαύκωμα, τη νόσο Πάρκινσον ή Αλτσχάιμερ και το σύνδρομο Τουρέτ.

...κοινωνική δαιμονοποίηση;



Συνεπώς, πρέπει να θεωρείται επαρκώς επιβεβαιωμένο ότι η βασική λειτουργία τόσο των εξωγενών φυτικών κανναβινοειδών (της μαριχουάνας ή του χασίς) όσο και των ενδοκανναβινοειδών είναι να προστατεύουν τις εγκεφαλικές δομές και τα νευρωνικά κυκλώματα από την παρατεταμένη υπερδραστηριότητα, που μπορεί να αποβεί βλαπτική ή και μοιραία για τον οργανισμό.

Παρ’ όλα αυτά, μεταξύ των ειδικών οι απόψεις διίστανται σχετικά με την ελεύθερη καλλιέργεια και τη χρήση της κάνναβης.

Ενώ όλοι συμφωνούν για την απελευθέρωση και άμεση νομιμοποίηση της ιατρικής-ιαματικής χρήσης της μαριχουάνας, αρκετοί είναι αντίθετοι στο να διατίθεται ελεύθερα, π.χ. να πωλείται νόμιμα σε καφέ ή, γιατί όχι, στα σουπερμάρκετ.

Ιδού πώς συνοψίζει αυτές τις επιφυλάξεις ο Ντ. Πιομέλι, που θεωρείται σήμερα μέγιστη αυθεντία σε αυτά τα θέματα:

«Η νομιμοποίηση μιας ουσίας για θεραπευτική χρήση δεν συνεπάγεται κατ’ ανάγκη ότι θα πρέπει να ανοίξουν οι πόρτες για τη χρήση της αποκλειστικά για διασκέδαση. Είναι πλέον σαφές ότι τα ενεργά συστατικά της κάνναβης, και ειδικότερα η Δ-9-τετραϋδροκανναβινόλη (THC), στην οποία αποδίδονται και οι περισσότερες θεραπευτικές συνέπειες, δημιουργεί και κάποιο εθισμό, μολονότι πολύ μικρότερο από τον εθισμό που προκαλούν οι μεθαμφεταμίνες, το κρακ, η κοκαΐνη, ακόμη και το αλκοόλ και η νικοτίνη».

Η «εξάρτηση» από τη συστηματική κατανάλωση ινδικής κάνναβης δεν είναι σωματικού τύπου όπως συμβαίνει με τα «νόμιμα ναρκωτικά» αλκοόλ και νικοτίνη, πρόκειται για ψυχολογικό εθισμό που είναι επιβλαβής μόνο αν υπάρχει κατάχρηση και ο χρήστης βρίσκεται στην εφηβική ηλικία.

Λέγεται συχνά ότι η χρήση μαριχουάνας αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα, επιδεινώνει τη μνήμη, εξασθενεί τα γαμετικά κύτταρα και αποδιοργανώνει τον εγκέφαλο - πρόκειται για κατηγορίες που δεν επιβεβαιώθηκαν ποτέ από τις μέχρι σήμερα βιοϊατρικές έρευνες.

Ενας άλλος μύθος είναι ότι η κατανάλωση κάνναβης οδηγεί σε πολύ πιο επικίνδυνα ναρκωτικά, κάτι που διαψεύδεται από όλες τις στατιστικές μελέτες.

Στην πραγματικότητα ισχύει το ακριβώς αντίθετο: το 75% από τους χρήστες της κάνναβης στις ΗΠΑ δεν στρέφονται ποτέ σε βαρύτερα ναρκωτικά ή σε καταχρήσεις αλκοόλ.

Η δαιμονοποίηση, η απαγόρευση και η καταστολή αποτελούν όχι μόνο τιμωρητικές αλλά και κυρίως αναποτελεσματικές στρατηγικές που συνήθως δημιουργούν πολύ μεγαλύτερα προβλήματα από αυτά που προσπαθούν να επιλύσουν.

Η πλανητική εικόνα νομιμότητας της μαριχουάνας



Μολονότι σε πολλές χώρες του κόσμου είναι νόμιμη η ιατρική θεραπευτική χρήση της κάνναβης, σε πολύ λίγες επιτρέπεται η ιδιωτική χρήση και η καλλιέργειά της για ψυχαγωγικούς ή χαλαρωτικούς λόγους.

Ισως η μεγαλύτερη έκπληξη σε αυτόν τον πλανητικό χάρτη της ελευθερίας της κάνναβης είναι η Λαοκρατική Δημοκρατία της Βόρειας Κορέας!

Ας δούμε όμως αναλυτικά ποιες χώρες περιλαμβάνει.

⇉ Ουρουγουάη: το 2013 ψηφίστηκε ο νόμος που επιτρέπει την ελεύθερη καλλιέργεια και κατανάλωση κάνναβης. Το σύνολο της παραγωγής του εμπορίου και της διακίνησης της κάνναβης υπόκειται σε κεντρικό έλεγχο από την κυβέρνηση της Ουρουγουάης.

⇉ ΗΠΑ: στις περισσότερες πολιτείες των ΗΠΑ η ιατρική χρήση της κάνναβης είναι νόμιμη. Ομως, μόνο σε πέντε πολιτείες είναι εντελώς ελεύθερη: Κολοράντο, Αλάσκα, Ορεγκον, Ουάσιγκτον, Κολούμπια.

⇉ Καναδάς: από το 2001 επιτρέπεται από τον νόμο η ιδιωτική χρήση καθώς και η καλλιέργεια περιορισμένου αριθμού φυτών για θεραπευτικούς λόγους.

⇉ Μπανγκλαντές: σε αυτή τη χώρα η καλλιέργεια και η κατανάλωση κάνναβης αποτελούν μέρος του πολιτισμού της και η τοπική νομοθεσία και οι αρχές δεν επεμβαίνουν.

⇉ Βόρεια Κορέα: η Λαοκρατική Δημοκρατία της Κορέας, μολονότι είναι ένα από τα πιο αυταρχικά και ολοκληρωτικά πολιτεύματα, η κατανάλωση της κάνναβης είναι εντελώς ελεύθερη: δεν θεωρείται ναρκωτικό και όλοι μπορούν να καπνίζουν ελεύθερα μαριχουάνα εναλλακτικά στα τοπικά τσιγάρα.

⇉ Ισραήλ: η ιατρική χρήση της ινδικής κάνναβης είναι νόμιμη από το 2007, υπάρχει παραγωγή κάνναβης από πολλές εταιρείες και μέρος της παραγωγής εξάγεται σε διάφορα κράτη, π.χ. στις ΗΠΑ.

Η κάνναβη στην Ε.Ε.


Ποιο είναι το νομικό καθεστώς σε ό,τι αφορά τη ιατρική χρήση ή και την καλλιέργεια της ινδικής κάνναβης στην Ε.Ε.;

Μέχρι σήμερα, 14 ευρωπαϊκά κράτη-μέλη της Ε.Ε. έχουν νομιμοποιήσει τη χρήση της κάνναβης για ιατρικούς λόγους.

Η Ολλανδία είναι η μοναδική χώρα της Ε.Ε. όπου η κατανάλωση κάνναβης για ψυχαγωγικούς και όχι μόνο για ιατρικούς λόγους είναι ευρέως ανεκτή.

Ομως, η νομοθεσία για την αγορά και την κατανάλωση είναι αρκετά αυστηρή, όσο για την ιδιωτική καλλιέργεια επιτρέπεται μόνον ένας μικρός αριθμός 5 φυτών.

Στη γειτονική Ιταλία, η ιατρική χρίση και η καλλιέργεια ινδικής κάνναβης επιτρέπετε από το 2015, με ευθύνη του στρατού, προκειμένου να μειωθούν οι δαπάνες εισαγωγής φαρμάκων από κάνναβη.

Η πιο πρόσφατη και ενδιαφέρουσα νομιμοποίηση έγινε φέτος (στις 17/1/2017) στη Γερμανία και ψηφίστηκε από όλα τα κόμματα.

Στο γερμανικό νομικό πλαίσιο, τα ελαιώδη εκχυλίσματα και αποξηραμένα άνθη κάνναβης συνταγογραφούνται όπως όλα τα άλλα φάρμακα και διατίθενται από τα φαρμακεία σε ασθενείς που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα υγείας, με το κόστος να καλύπτεται από τα ασφαλιστικά ταμεία.

Επιπλέον, προβλέπεται μια νέα δημόσια υπηρεσία για την καλλιέργεια της κάνναβης.

Πηγή: efsyn.gr



Η Σφήκα: Επιλογές




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου