Τετάρτη 28 Νοεμβρίου 2018

Σχέση Καποδίστρια – Κάλβου. Μια σχέση αφιερωμένη στην Ελληνική Ανεξαρτησία.

Γεώργιος Σκλαβούνος


Η ύπαρξη σημαντικών κοινών, γνωστών φίλων και συνεργατών ανάμεσα στον Καποδίστρια και τον Κάλβο είναι διαπιστωμένη τόσο στην Ελβετία, όπως ο Εϋνάρδος (Ζαφειρίου, σελ,75) αλλά και εκτός της Ελβετίας, όπως ο Κωνσταντίνος Αγαθόφρων Νικολόπουλος και ο Κοδρικάς στο Παρίσι.

Ο Νικολόπουλος έχει διατελέσει μέλος της Φιλομούσου Εταιρείας, του Ελληνικού Κομιτάτου στο Παρίσι, μέλος της Φιλικής Εταιρείας, είναι ο Έλληνας που αφιέρωσε στον Καποδίστρια, στα 1817, την Ωδή του «Εις Έαρ» και είναι αυτός που δίνει στα 1824 στον Γάλλο εκδότη Jullien, τα βιογραφικά στοιχεία του Κάλβου, που περιελήφθησαν αντί προλόγου στην έκδοση της γαλλικής μετάφρασης των Ωδών, με την υπογραφή Nicolo-poulo,de Smyrne. (Γιάννης Δάλλας, «Ανδρέα Κάλβου Ωδαί», σελ51). Ο Νικολόπουλος, μουσικός, συνθέτης, ποιητής, ερευνητής της αρχαίας Ελληνικής μουσικής, και με έργο στην εκκλησιαστική μουσική, εκδότης του Ελληνικού περιοδικού Μέλισσα, συνεργάτης της Γαλλικής Revue Encyclopedique,του Λόγιου Ερμή κλπ .

O Κ. Σολδάτος («Ανδρέας Κάλβος από τη Γενεύη στην Κέρκυρα. Διδάκτωρ της Φιλοσοσοφίας. Η πρώτη Καθηγεσία του στην Ιόνιο Ακαδημία 1826-1827») αναφερόμενος στον Νικολόπουλο γράφει: «Ο Κ. Νικολόπουλος, βιβλιοθηκάριος του Γαλλικού Ινστιτούτου των Παρισίων, λόγιος και συγγραφέας, συνδεόμενος με τον Γκίλφορδ και με τον Καποδίστρια.»

…Από το ιδιαίτερα ενδιαφέρον βιβλίο του Σωκράτη Καψάσκη, «Μοναχικοί Περιπατητές της Κέρκυρας. Διονύσιος Σολομός Ανδρέας Κάλβος», εκδ. Δάρδανος, 1998, σελ. 21,διαβάζουμε για τον Κάλβο και τις σχέσεις του στο Παρίσι.

«Mόνον και μόνον η επαφή του Κάλβου με τον κύκλο του Julien και του Νικολόπουλου είναι αρκετή να καταδείξει την εμβέλεια της δράσης του».

Τέτοιου είδους κοινές γνωριμίες και σχέσεις, (πέραν της συστατικής επιστολής), μαρτυρούν ότι μεταξύ των δύο ανδρών πρέπει να υπήρχε, τηρουμένων των (για τις περιστάσεις) αναγκαίων συνωμοτικών κανόνων, μεθοδική ΠΟΛΙΤΙΚΉ συνεργασία. Αυτή η αποκαλυπτική, για την πολιτική συγγένεια-ταυτότητα των δυο ανδρών συνεργασία, ειναι εξ'ίσου αποκαλυπτική και για το δίκτυο των ανθρώπων που προετοίμαζε το 21, Αυτή την αποσιωπούμενη συνεργασία επιχειρούμε να φωτίσουμε εδώ.

Το πολιτικό πλαίσιο συνεργασίας Κάλβου – Καποδίστρια.


Στην φωτ έργο του Νικολόπουλου ..με ένα
από τα ψευδώνυμα που χρησιμοποιούσε.

Mε δεδομένο ότι το φιλελληνικό κίνημα στην Ελβετία και την Ευρώπη δεν είναι ουδέτερο πολιτικά αλλά, αντιθέτως, είναι το κίνημα στο οποίο εκφράζονται οι δυνάμεις που αρνήθηκαν να συμβιβασθούν με τον Ναπολεόντειο αυταρχισμό και τον γαλλικό επεκτατισμό, αλλά και οι δυνάμεις που αρνούνται να συμβιβαστούν με την επικυριαρχία της ιερής συμμαχίας, την παλινόρθωση του δεσποτισμού, που διαδέχτηκαν τον Ναπολεόντειο αυταρχισμό. Είναι οι πνευματικές και πολιτικές δυνάμεις της Ευρώπης, που δεν αποδέχονται την ήττα της Γαλλίας ως οριστική ήττα του κινήματος για την απελευθέρωση των εθνών και την δημοκρατία.

Η συνεργασία αυτού του κινήματος με τις δυνάμεις της Ελληνικής Επανάστασης είναι φυσική. Σε αυτό το κλίμα ο Κάλβος συνεργάζεται με επαναστατικές μορφές της εμβέλειας ενός Buanarrotti, και ενός Julien.

Είναι όμως αδύνατον να πρωταγωνιστεί ο Κάλβος στο φιλελληνικό κίνημα της Ελβετίας, να ευχαριστεί εγγράφως-δημοσίως τους φιλέλληνες της Ελβετίας, χωρίς την έγκριση και την σύμφωνη γνώμη του Καποδίστρια, όταν ο Καποδίστριας συντόνιζε και καθοδηγούσε αυτό το κίνημα. Όταν για τις υψηλές επαφές του, στην Ελβετία, ο Κάλβος, ζητάει τις συστάσεις του Καποδίστρια.

Δεν είναι δυνατόν Καποδίστριας και Κάλβος να είναι μέλη της Αναγνωστικής Εταιρείας της Γενεύης, να υπηρετούν κοινά ιδανικά, να διαθέτουν κοινούς φίλους, να είναι και οι δύο σε συνεχή επαφή με το Φιλελληνικό Κίνημα και να μην συνεργάζονται.

Ανδρέας Κάλβος ο άνθρωπος στον οποίο δεν μπόρεσε να αρνηθεί συστατική επιστολή στην ηγεσία του Ευρωπαϊκού επαναστατικού κινήματος ο Ιωάννης Καποδίστριας. Ο άνθρωπος που έγινε ευχάριστα δεκτός από την Γαλλική επαναστατική Elite (επιστολή του Κωνσταντίνου Νικολόπουλου στον εκδότη της «Λύρας», στα Γαλλικά, μεγάλη μορφή των Γαλλικών γραμμάτων, και ροβεσπιερικής πτέρυγας της Γαλλικής Επανάστασης, Stanislas Julien) ο άνθρωπος που γοήτευσε τον Pellico, δεν είναι ένας περιπλανώμενος δάσκαλος είναι ένας αφοσιωμένος πατριώτης και επαναστάτης ποιητής.

Μια δεύτερη ανάγνωση της συστατικής επιστολής Καποδίστρια για τον Κάλβο.


Ο Μέτερνιχ θεωρούσε τον La Harpe συνεργάτη των Ιταλών Καρμπονάρων και οι γαλλικές μυστικές υπηρεσίες τον θεωρούσαν αρχηγό των Ελβετών Καρμπονάρων. Σε ένα τέτοιο στέλεχος του Ευρωπαϊκού Επαναστατικού Κινήματος συστήνει ο Ι.Καποδίστριας. τον Κάλβο. Η συστατική επιστολή δημιουργεί ορισμένα ερωτήματα για τις σχέσεις Καποδίστρια-Κάλβου όσο και για για τις σχέσεις των δυο με το ευρωπαϊκό επαναστατικό κίνημα της εποχής.

Αν ο Κάλβος χρειαζότανε συστατική επιστολή, για τις επιδόσεις του ως δασκάλου, της ιταλικής λογοτεχνίας, πηγαίνοντας να εργαστεί από την Γενεύη στην Λωζάννη, μπορούσε να τη ζητήσει από τους κοινωνικά καταξιωμένους μαθητές του, στη Γενεύη, όταν, μάλιστα, αυτοί είναι του επιπέδου και του κύρους ενός Sismondi.

Αν πρόκειται για συστατική επιστολή στην ηγεσία της Καρμποναρίας, χρειάζεται ο καταδικασμένος και εξορισμένος για συμμετοχή στην Ιταλική Καρμποναρία Κάλβος συστατική επιστολή για να απευθυνθεί στα ανώτερα κλιμάκια της Καρμποναρίας;;; Η καταδίκη του και το επίπεδο των συνεργατών του στην Ιταλία, όπως ο Pellico, πρέπει να ήταν επαρκείς συστάσεις.

Γιατί ο Καποδίστριας δεν μπορεί να του την αρνηθεί; Ασφαλώς δεν θα τον συνιστούσε απλά και μόνο επειδή του το ζήτησε.

Προφανώς η μέσω Καποδίστρια διασύνδεση του Κάλβου με τον La Harpe δεν αποσκοπούσε στην αντιμετώπιση των βιοποριστικών αναγκών του Κάλβου.

Το γεγονός ότι ο Κάλβος δεν χρειαζότανε να ζητήσει από τον Καποδίστρια, επαγγελματικής υφής συστατική επιστολή αποδεικνύεται από την επιστολή που στέλνει ο Ελβετό, επισης καταξιωμένος συγγραφέας, Carl Victor von Bonstetten παρουσιάζοντας τον Κάλβο στον επίσης Ελβετό ποιητή με μεγάλη κοινωνική και πολιτική επιρροή Friedrich von Matthison.

Σε αυτή την επιστολή (Βέης 1958, 15-16, Ζαφειρίου, σελ, 82) επίσης τονίζεται ότι ο Κάλβος στη Γενεύη «δεν ευρίσκεται εις οικονομικήν στεναχωρίαν».

Εφ' όσον ο Κάλβος δεν αντιμετωπίζει βιοποριστικό πρόβλημα και αφού αποδεδειγμένα διαθέτει τις επαφές που του επιτρέπουν να δικτυωθεί κοινωνικά στην Λοζάννη η όπου αλλού, στην Ελβετία, η μέσω Καποδίστρια διασύνδεσή του με τον La Harpe πρέπει να είχε μόνο πολιτική σημασία και σκόπευση και κατά συνέπεια υπό αυτό το πρίσμα πρέπει και να διαβάζεται και να ερμηνεύεται.

Το γεγονός ότι στις αρχές του 1825 συναντάμε τον Κάλβο στο Παρίσι καθιστά βέβαιο ότι δεν έψαχνε δουλειά στη Γενεύη.

Με δεδομένο ότι ο Κάλβος στο Παρίσι, εντάσσεται στους κύκλους των, Νικολόπουλου (αφοσιωμένου φίλου του Καποδίστρια, παλιού Ιακωβίνου και φίλου του Ροβεσπιέρου, του Babeuf, του Buonarrotti) και του εκδότη από τα 1818 της “Revue Encyclopedique”), Julien. Τότε με βεβαιότητα μπορούμε να συμπεράνουμε ότι η αναζήτησης εργασίας, από τον Κάλβο, στη Λωζάνη (μέσω Καποδίστρια και La Harpe), αποτελούσαν το παραπλανητικό προπέτασμα καπνού για τις επαφές του Κάλβου στην Ελβετία, τότε μητρόπολη του φιλελληνικού κινήματος, και στην πράξη την προετοιμασία της καθόδου του στη Γαλλία και στη συνέχεια στην Ελλάδα. Σε μια Ελλάδα βυθισμένη σε αδελφοκτόνο εμφύλιο.

Συντομότατα το ταξίδι του Κάλβου στην Ελλάδα και μάλιστα με επίσκεψη στην Ύδρα)



Γεώργιος Σκλαβούνος: Σχετικά με τον συντάκτη




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου