Πέμπτη 11 Απριλίου 2019

Φορολογία (Μέρος I)

Γιάννης Περάκης


Διεθνείς-Διμερείς Συμβάσεις Φορολογίας, Σχέσεις Κλιμακούμενης «Μαζοχιστικής» Υποτέλειας


Καλώς Ηλθατε στο «Μαγικό» ή Εφιαλτικό Κόσμο των Διμερών Συμβάσεων

Εισαγωγή στις Διεθνείς ή Διμερείς Συμβάσεις Φορολογίας

Η εξέλιξη των συμβάσεων αποτελεί μέρος της φορολογικής στρατηγικής της παγκόσμιας οικονομικής «ελίτ». Η Ελλάδα με τις εκάστοτε κυβερνήσεις μνημονιακές ή μή ακολουθούσε πιστά της επιταγές αυτές.

Για το υπουργείο οικονομικών υπάρχουν τρείς κατηγορίες κρατών.

Α. Τα κράτη με τα οποία η Ελλάδα έχει συνάψει διμερείς συμβάσεις αποφυγής φορολογίας (Πίνακας-1).

Β. Τα κράτη που έχουν προνομιακό φορολογικά καθεστώς (Πίνακας-2).

Συνοπτικοί Πίνακες των Χωρών με Δεμερείς Συμβάσεις και Χώρες με Προνομιακό Φορολογικό Καθεστώς
Πίνακας-1. ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΑΠΟΦΥΓΗΣ ΤΗΣ ΔΙΠΛΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ / ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Πίνακας-2. Χώρες με προνομιακό φορολογικό καθεστώς   δηλαδή συντελεσής φορολόγησης μικρότερος απο το 50% του φορολογικού συντελεστή της Ελλάδας
Α/Α Χώρα Εναρξη Εφαρμογής Α/Α Χώρα Εναρξη Εφαρμογής Α/Α Χώρα Α/Α Χώρα
1. Άγιος Μαρίνος 01.01.2015 26. Κατάρ 01.01.2011 1 Άγιος Ευστάθιος 22 Μαυροβούνιο
2. Αζερμπαϊτζάν 01.01.2011 27. Κίνα 01.01.2006 2 Άγιος Μαρίνος 23 Μολδαβία
3. Αίγυπτος 01.01.2007 28. Κορέα 01.01.1999 3 Αλβανία 24 Μονακό
4. Αλβανία 01.01.2001 29. Κουβέιτ 01.01.2006 4 Ανδόρα 25 Μονσεράτ
5. Αρμενία 01.01.2003 30. Κροατία 01.01.1999 5 Ανγκουίλα 26 Μπαχάμες
6. Αυστρία (αναθεώρηση) 01.01.2010 31. Κύπρος 01.01.1967 6 Βανουάτου 27 Μπαχρέϊν
7. Βέλγιο (αναθεώρηση) 01.01.2005 32. Λετονία 01.01.2006 7 Βερμούδες 28 Μπελίζ
33. Λιθουανία 01.01.2006 8 Βοσνία -Ερζεγοβίνη 29 Μποναίρ
8. Βοσνία & Ερζεγοβίνη 01.01.2013 34. Λουξεμβούργο 01.01.1996 9 Βουλγαρία 30 Ναουρού
9. Βουλγαρία Πρωτόκολλο 01.01.2003 35. Μάλτα 01.01.2009 10 Βρετανικές Παρθένοι Νήσοι 31 Νήσοι Κέϋμαν
10. Γαλλία 31.01.1965 36. Μαρόκο 01.01.2011 11 Γιβραλτάρ 32 Νήσοι Μάρσαλ
11. Γερμανία 01.01.1964 37. Μεξικό 01.01.2006 12 Γκέρνσεϋ 33 Νήσοι Τέρκς και Κάϊκος
12. Γεωργία 01.01.2003 38. Μολδαβία 01.01.2006 13 Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα 34 Νήσος του Μάν
13. Δανία 01.01.1992 39. Ν. Αφρική 01.01.2004 14 Ιορδανία 35 Ουζμπεκιστάν
14. Ελβετία (αναθεώρηση), Πρόσθ. Πρωτόκολλο 01.01.2012 01.01.2012 40. Νορβηγία 01.01.1992 15 Ιρλανδία 36 Ομάν
41. Ολλανδία 01.01.1981 16 Κατάρ 37 Παραγουάη
42. Ουγγαρία 01.01.1985 17 Κόσσοβο 38 ΠΓΔΜ
15. Εσθονία 01.01.2009 43. Ουκρανία 01.01.2004 18 Κύπρος 39 Σαουδική Αραβία
16. Ην. Αραβικά Εμιράτα (ΣΑΔΦ & Πρωτόκολλο) 01.01.2014 44. Ουζμπεκιστάν 01.01.2000 19 Λίχτενσταϊν 40 Σεϋχέλλες
45. Πολωνία 01.01.1991 20 Μακάο 41 Σρι - Λάνκα
46. Πορτογαλία 01.01.2003 21 Μαλδίβες 42 Τζέρσεϋ
17. Ην. Βασίλειο 01.01.1951 01.01.1952 47. Ρουμανία 01.01.1996 Πηγή: ΑΑΔΕ
18. Ην. Πολιτείες 30.12.1953 48. Ρωσία (μερική τροποποίηση) 01.01.2008 01.01.2009
19. Ινδία 01.01.1964 49. Σαουδική Αραβία 01.01.2011
20. Ιρλανδία 01.01.2005 50. Σερβία 01.01.2011
21. Ισλανδία 01.01.2009 51. Σλοβακία 01.01.1990
22. Ισπανία 01.01.2003 52. Σλοβενία 01.01.2004
23. Ισραήλ 01.01.1999 53. Σουηδία 01.01.1964
24. Ιταλία (αναθεώρηση) 01.01.1984 54. Τουρκία 01.01.2005
55. Τσεχία 01.01.1990
56. Τυνησία 01.01.2011
25. Καναδάς (Πρωτόκολλο) 01.01.2011 01.01.2011 57. Φινλανδία 01.01.1982
Πηγή: ΑΑΔΕ

Α. Η Ελλάδα έχει υπογράψει τα προηγούμενα χρόνια με πολλές χώρες τις συμβάσεις για την αποφυγή διπλής φορολογίας ως Πίνακας-1:

Θεωρείται επιβεβλημένο να διευρινιστεί πως λειτουργεί αυτός ο μηχανισμός. Η σπουδαιότητα αυτής της διευκρίνισης έγκειται στο γεγονός ότι στερεί φορολογικά έσοδα.

Ας ξετυλίξουμε το νήμα:

Διμερείς Συμβάσεις Αποφυγής Διπλής Φορολογίας (Δ.Σ.Α.Δ.Φ.). Όταν ένας Έλληνας υπήκοος έχει τις πηγές των εισοδημάτων του στην Ελλάδα αλλά και σε άλλο ή σε άλλα κράτη, ή αποκτά και συντηρεί περιουσία, κινητή ή ακίνητη, στην Ελλάδα και σε άλλο/α κράτη, τότε γεννάται θέμα φορολόγησης των συνολικών-παγκοσμίων εισοδημάτων ή της περιουσίας αυτής μεταξύ των κρατών αυτών: Ποιος θα φορολογήσει το παγκόσμιο εισόδημα;

Το ίδιο συμβαίνει στην περίπτωση που κάποιος ξένος υπήκοος ή κάποιος Έλληνας υπήκοος έχει εισοδήματα ή περιουσία στο εξωτερικό όπου έχει την φορολογική κατοικία του.

Ποιος θα φορολογήσει την διάσπαρτη περιουσία και τα εισοδήματά της στις παραπάνω περιπτώσεις; Ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (Ο.Ο.Σ.Α.) ανάλαβε το έργο αυτό και δημιούργησε ένα συμβατικό πλαίσιο για την αποφυγή της διπλής φορολογίας του εισοδήματος και του κεφαλαίου, μεταξύ των κρατών. Από το 1952 υπογράφονται διμερείς συμβάσεις μεταξύ των κρατών για την αποφυγή της διπλής φορολογίας (Δ.Σ.Α.Δ.Φ.).

Σήμερα η χώρα μας διαθέτει ένα εκτεταμένο διεθνές συμβατικό πλαίσιο για την αποφυγή της διπλής φορολογίας του εισοδήματος και του κεφαλαίου και έχει υπογράψει συμβάσεις με τα περισσότερα από τα άλλα κράτη.

Η διμερής αυτή συνεργασία μεταξύ των κρατών γίνεται κυρίως για:

1) Να καθορίζουν την φορολογική κατοικία του φορολογούμενου πολίτη στην περίπτωση που υπάρχει σύγχυση ή διχογνωμία σε αυτό.

2) Να ανταλλάσσουν πληροφορίες σε διάφορα θέματα φορολόγησης των πολιτών.

Στις Δ.Σ.Α.Δ.Φ. υπάρχουν δύο συμβαλλόμενα μέρη:

  • Το Κράτος Πηγής, δηλαδή το κράτος στο οποίο δημιουργείται, παράγεται το εισόδημα.
  • Το Αλλο Κράτος, δηλαδή το κράτος στο οποίο έχει την φορολογική του κατοικία ο φορολογούμενος.
  • Η Ελλάδα, ως μέλος του Ο.Ο.Σ.Α., κατά τη διαπραγμάτευση και σύναψη Σ.Α.Δ.Φ. με άλλα κράτη-μέλη ή μη μέλη του Ο.Ο.Σ.Α., χρησιμοποιεί ως βάση το Αναθεωρημένο Πρότυπο Σύμβασης του Ο.Ο.Σ.Α. για την ομοιότητα στην θεματολογία των διατάξεων (Model Tax ConventionIncomeand Capital, Modèlede Convention Fiscaleconcernantle Revenuetla Fortune):

Η επικέντρωση θα γίνει στη φορολογία των διανεμόμενων μερισμάτων αλλά και κερδών των επιχειρήσεων. Μέρισμα είναι το μερίδιο ανά μετοχή των καθαρών κερδών μιας εταιρείας που διανέμεται στους μετόχους της μετά την αφαίρεση των φόρων.

Για την Ελληνική φορολογική νομοθεσία ισχύουν τα εξής:

1) Φορολογία μερισμάτων

Απαλλαγή από τον εταιρικό φόρο: Ο κώδικας φορολογίας εισοδήματος παρέχει τη δυνατότητα της απαλλαγής από τον εταιρικό φόρο των μερισμάτων που λαμβάνει μια ελληνική εταιρεία, όταν τα μερίσματα αυτά διανέμονται από εταιρεία με έδρα και φορολογική κατοικία στην Ε.Ε. (συνεπώς και στην Ελλάδα), καθώς και στην Ελβετία. Στην εν λόγω θυγατρική εταιρεία, θα πρέπει η ημεδαπή να κατέχει ελάχιστο ποσοστό συμμετοχής 10% και να έχει διακρατήσει το ποσοστό αυτό κατ’ ελάχιστον για 24 μήνες. Ας το αντιστρέψουμε. Στη βάσει της αμοιβαιότητας το ίδιο ισχύει και για τις αλλοδαπές εταιρείες που έχουν έδρα την Ε.Ε. και συμμετέχουν σε «ελληνική» εταιρεία. Δεν πληρώνουν κανένα φόρο στα διανεμόμενα μερίσματα. Αν συγκρίνουμε το μέγεθος το «ελληνικών» επενδύσεων στην αλλοδαπή με τις ξένες επενδύσεις στην Ελλάδα των πολυεθνικών, ο καθείς καταλαβαίνει το τι συμβαίνει.

Επίσης, φανταστείτε μια ελληνική ανώνυμη εταιρεία με το ίδιο αντικείμενο εργασιών με μια πολυεθνική που έχει έδρα σε χώρα της ΕΕ και υποκατάστημα στην Ελλάδα. Ο/οι μέτοχος/οι της ελληνικής εταιρείας στην διανομή του μερίσματος θα φορολογηθεί με 10% ενώ της πολυεθνικής με 0%. Η ελληνική επιχειρηματικότητα βρίσκεται σε δυσμενέστερη θέση αφού θα φοροληγηθεί στην διανομή με 10% απο το 2019 (και 15% έως το 2018).

Οι «Φρέσκιες» Φορολογικές «ελαφρύνσεις»


Η μείωση του φόρου των μερισμάτων είναι σημαντικό νέο αναφέρουν και πανηγυρίζει η ηγεσία του ΣΕΒ και του Συνδέσμου Θεσσαλικών Βιομηχανιών και Επιχειρήσεων (ΣΘΕΒ).

Η μείωση του φόρου μερισμάτων από το 15% στο 10%, είναι το σημαντικό νέο. Η ίδια η κυβέρνηση που αύξησε τον φόρο από το 10% στο 15%, τώρα πράττει ακριβώς το αντίθετο και μάλιστα στα κρυφά, για να μην το πάρουν χαμπάρι και πάρα πολύ, οι πολίτες.

Στα κρυφά, διότι ενώ μια τόσο σημαντική διάταξη θα έπρεπε να είχε συμπεριληφθεί στον προϋπολογισμό του κράτους, η κυβέρνηση την πέρασε εμβόλιμα, μέσω του Νομοσχεδίου με τίτλο : «Επιτροπή επαγγελματικού αθλητισμού και άλλες διατάξεις». Η αλλαγή θα ισχύσει για τα μερίσματα που θα διανεμηθούν εντός της οικονομικής χρήσης 2019 και σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει το σχέδιο νόμου, θα προκαλέσει μείωση των φορολογικών εσόδων από το 2020 και εφεξής ύψους 45 εκατ. ευρώ. Αυτό είναι το τυράκι στην φάκα. Γιατί στα μουλωχτά επίσης από τον Φεβρουάριο του 2019, έχει διευρυνθεί στην Ελλάδα το καθεστώς αποφυγής διπλής φορολογίας για μερίσματα σε ακόμη 10 χώρες, δηλαδή σε Αλβανία, Αρμενία, Γεωργία, Εσθονία, Αγγλία, Κίνα Λετονία, Ουζμπεκιστάν, Λιθουανία και Σλοβενία. Έτσι οι Έλληνες φορολογούμενοι (ποιοί είναι αυτοί;), θα καταβάλουν πολύ μικρό ή και μηδενικό φόρο, για μερίσματα που εισπράττουν από εταιρείες με έδρα τις παραπάνω 11 χώρες του εξωτερικού. Που είναι το μεμπτό θα αναρωτηθεί κάποιος καλόπιστος;

Απλούστατα οι έχοντες και κατέχοντες εταιρείες φαντάσματα, θα νομιμοποιούν τά κέρδη τους απ’ αυτές τις εταιρείες καταβάλλοντας έναν πολύ μικρό ή και μηδενικό φόρο. Αλλωστε ορισμένες απο αυτές τις 11 χώρες υπάγονται στην κατηγορία των χωρών που έχουν προνομιακό φορολογικά καθεστώς.

Δεν αφορά η παρατήρηση αυτή, τις πραγματικές «ελληνικές» επενδύσεις στις χώρες αυτές.

Αυτή είναι η πραγματικότητα. Ο καθένας μπορεί να κρίνει ποιούς ευννοεί αυτή η «ελάφρυνση» που ψήφισε στα μουλωχτά η κυβέρνηση της πρώτης φοράς «αριστεράς».

Παίζοντας με τις λέξεις και τα νοήματα


Τι εννούμε ως Φοροδιαφυγή (taxevasion)

Φοροδιαφυγή (taxevasion), χαρακτηρίζεται η συμπεριφορά εκείνη, όπου αποσκοπεί είτε στην ολική είτε στην μερική αποφυγή της φορολογικής υποχρέωσης, παραβιάζοντας τις διατάξεις της φορολογικής νομοθεσίας.

Η φοροδιαφυγή εμφανίζεται με πολλούς τρόπους οι βασικότεροι των οποίων είναι οι εξής:

  • α) Απόκρυψη εισοδημάτων από διάφορες πηγές με σκοπό την πληρωμή μειωμένου φόρου.
  • β) Εμφάνιση υπερβολικών ή εικονικών δαπανών με σκοπό την αυξημένη έκπτωση φόρου.
  • γ) Η μη υποβολή ή η ανακριβής υποβολή φορολογικών δηλώσεων.
  • δ) Η μη απόδοση του οφειλόμενου Φ.Π.Α. στο Δημόσιο.
  • ε) Η νόθευση φορολογικών στοιχείων και βιβλίων

Τι εννούμε ως Φοροαποφυγή (taxavoidance)


Φοροαποφυγή (taxavoidance), χαρακτηρίζεται η συμπεριφορά εκείνη που εκμεταλλεύεται κενά ή ατέλειες της φορολογικής νομοθεσίας, χωρίς ωστόσο να παραβιάζει άμεσα τις σχετικές διατάξεις και αποσκοπεί στην ολική ή μερική αποφυγή της φορολογικής υποχρέωσης.

Η φοροαποφυγή είναι επί της ουσίας μία συμπεριφορά η οποία αντίκειται στο πνεύμα και όχι στο γράμμα του νόμου.

Μία ενέργεια θεωρείται ως φοροαποφυγή, όταν έχει τα εξής βασικά χαρακτηριστικά:

  • α) Να διέπεται από το στοιχείο της ανειλικρίνειας, της πλαστότητας ή της εικονικότητας.
  • β) Να έχει συντελεστεί στο πλαίσιο της εκμετάλλευσης των κενών, των ασαφειών και της κακής διατύπωσης της φορολογικής νομοθεσίας, ή διαφορετικά εκμετάλλευση δυνατοτήτων («παράθυρα»), οι οποίες δεν ήταν στην πρόθεση του νομοθέτη να παρασχεθούν.
  • γ) Να χαρακτηρίζεται από μυστικότητα ώστε να αποτραπεί η λήψη μέτρων εκ μέρους του νομοθέτη, για την πάταξη της φοροαποφυγής.

Σημείωση: Οταν αναφέρονται σε φοροαποφυγή συνήθως εννοούμε την καθιερωμένη πρακτική των πολυεθνικών για να φοροδιαφεύγουν αλλά «νόμιμα».

Σύμφωνα με μια πρόσφατη έρευνα της διαΝΕΟσις, η φοροδιαφυγή στην Ελλάδα εκτιμάται ότι κυμαίνεται από 6%-9% του ΑΕΠ, δηλαδή ως και 32% των δημοσίων εσόδων.

Αναφέρεται δε ότι, εξαιτίας της φοροδιαφυγής, το κράτος χάνει ως και 16 δισ. ευρώ το χρόνο ένα ιδιαίτερα μεγάλο μέγεθος αν σκεφθούμε ότι συγκριτικά, το κράτος δαπανά ετησίως:

  • 28 δισ. ευρώ για συντάξεις
  • 15 δισ. ευρώ για μισθούς στο Δημόσιο
  • 12 δισ. ευρώ το χρόνο κοστίζει η εξυπηρέτηση του χρέους

2) Φορολογία κερδών πολυεθνικής, ένα παράδειγμα φοροαποφυγής


Στην φορολογία κερδών το χαρακτηριστότερο παράδειγμα αποτελεί ο ελληνικός χρυσός στην Χαλκιδική:

Τα διαφυγόντα φορολογητέα έσοδα. Η επιτροπή Φορολογίας του ΟΗΕ έχει επισημάνει ότι οι διακρατικές συμβάσεις που προβλέπουν χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές, σε συνδυασμό με την πρακτική των πολυεθνικών εταιρειών να διαλέγουν σε ποια σύμβαση θα υπαχθούν, στερούν σημαντικά έσοδα από τις χώρες όπου πραγματικά δραστηριοποιειούνται.

Η Eldorado (ελληνικός χρυσός) απέκτησε τις περισσότερες από τις θυγατρικές της στην Ολλανδία (όταν εξαγόρασε την EuropeanGoldfieldsτο 2012). Η EuropeanGoldfields ήδη από το 2001 είχε συστήσει στην Ολλανδία ένα πλέγμα εταιρειών για τις επενδύσεις της στην Ελλάδα σε μια περίοδο που δεν υπήρχε συμφωνία διπλής φορολόγησης μεταξύ Ελλάδας και Καναδά. Οι φορολογικοί συντελεστές στην Ελλάδα ανέρχονταν στο 35%. Η ελληνο-ολλανδική σύμβαση αποφυγής διπλής φορολογίας προέβλεπε φορολόγηση αρκετά χαμηλότερη: 10% επί των τόκων και 7% επί των δικαιωμάτων. Αυτό έδωσε στην EuropeanGoldfields ένα πλεονέκτημα της τάξης του 25%, παρότι δεν είχε υπαρκτή δραστηριότητα στην Ολλανδία.

Μέρος 1ο: Υπολογίζοντας τις απώλειες φορολογικών εσόδων για την Ελλάδα
Ετος Αξία ομολογιακών δανείων από Ολλανδικές εταιρίες στο τέλος του έτους σε ευρώ Συνολικά ποσά που οφείλονται από την Ελλην. Χρυσός Α.Ε. στις 4 Ολλανδικές ετιαρίες σε ευρώ Οι παρακρατούμενοι φόροι που οφείλονται από την Ελληνικός Χρυσός ΑΕ στις Ολλανδικές εταιρίες σε ευρώ Οι παρακρατούμενοι φόροι που οφείλονται από την Ελληνικός Χρυσός ΑΕ  στον Καναδό ιδιοκτήτη σε ευρώ Υπολογιζόμενη απώλεια για την Ελλάδα σε ευρώ
2009 8.000.000 32.356 1.618 11.325 9.707
2010 21.000.000 582.898 29.145 204.014 174.869
2011 24.000.000 1.203.735 60.187 120.373 60.187
2012 86.197.000 4.128.499 206.425 412.850 206.425
2013 (μέχριτουΙούνιο) 176.418.000 3.507.862 175.393 350.786 175.393
2013 (απο τον Ιούλιο) 176.418.000 3.507.862 € - 350.786 350.766
Σύνολο 12.963.211 472.767 1.450.135 977.367
Μέρος 2ο: Υπολογίζοντας τις απώλειες φορολογικών εσόδων για την Ελλάδα, μέρος 2ο
Ετος Συνολικοί τόκοι που οφείλονταν από τρεις ολλανδικές επιχειρήσεις για τα δάνεια που έλαβε από τις υπεράκτιες στα Μπαρμπάντος σε ευρώ Φόρος εισοδήματος στην Ελλάδα σε ευρώ Υπολογιζόμενες απώλειες κερδών από φόρους στην Ελλάδα σε ευρώ
2012 3.363.750,08 20% 672.750,00
2013 4.150.084,63 26% 1.079.022,00
Σύνολο 7.513.834,71 1.751.772,02

Ολη αυτή η ασυδοσία συμβαίνει και την ίδια στιγμή που εντείνονται οι πλειστηριασμοί και οι κατασχέσεις κινητών και ακινήτων των πολιτών.

Ο νεοφιλευθερισμός σε όλο του μεγαλείο. Εκαστος εφ’ ω ετάχθη.

Πηγή: sxedio-b.gr



Γιάννης Περάκης: Σχετικά με το Συντάκτη




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου