Παρασκευή 22 Μαΐου 2020

Αγωνία για το βάθος της ύφεσης και το εύρος των συνεπειών σε οικονομία και εργασία

Του Σταύρου Χριστακόπουλου


Με την ψυχή στα δόντια


Αγκομαχώντας θα πάει η χώρα μέχρι τον πρώτο μεγάλο απολογισμό των συνεπειών της πολλαπλής κρίσης που προκάλεσαν ο κορωνοϊός και η πανδημία της Covid-19. Αυτός ο απολογισμός θα γίνει τον Σεπτέμβριο, καθώς τότε:

● Οι επαγγελματίες, οι έμποροι και οι επιχειρηματίες του τουρισμού –και όχι μόνο– θα κάνουν το πρώτο «ταμείο» για να δουν αν εξακολουθούν να κινούνται εντός του ορίου της βιωσιμότητας.

● Οι εργαζόμενοι, οι άνεργοι, οι επισφαλείς και όσοι άλλοι έχουν υποστεί τις άγριες συνέπειες της οικονομικής καθίζησης θα μπορούν να εκτιμήσουν με περισσότερη βεβαιότητα ποια θα είναι η τύχης τους το επόμενο διάστημα.

● Η κυβέρνηση θα έχει μετρήσει τις αντοχές του δημόσιου ταμείου και θα μπορεί να αξιολογήσει κατά πόσον είναι σε θέση να συγκρατήσει την ύφεση σε κάπως διαχειρίσιμο επίπεδο.

● Θα είναι σε όλους προφανές εάν η χώρα –όπως και οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές– θα είναι σε θέση να επιχειρήσει το άλμα προς τα πάνω ή θα κινδυνεύει με νέα καθίζηση, η οποία θα επεκταθεί χρονικά και σε ένα μέρος του 2021.

● Θα είναι δυνατή μια στοιχειώδης αξιολόγηση των δυνατοτήτων που έχει η χώρα να διαχειριστεί το επόμενο –θεωρούμενο ως βέβαιο– δεύτερο κύμα της πανδημίας.

● Θα μπορεί να αξιολογηθεί η πολιτική στήριξης από την Ε.Ε., η οποία με τη σειρά της θα έχει κερδίσει κάποιον χρόνο ώστε να αποφασίσει πώς θα κινηθεί στην επόμενη φάση.

Για όλα αυτά θα υπάρχει, αν όχι ξεκάθαρη εικόνα, τουλάχιστον η δυνατότητα για κάποιες σχετικά αξιόπιστες εκτιμήσεις.

Το τέλος των σεναρίων


Από την αρχή της καραντίνας, όταν έγινε βεβαιότητα η προοπτική μιας δραματικής ύφεσης, πολιτικοί και μιντιακοί παράγοντες επιδόθηκαν σε μια ακατάσχετη σεναριολογία περί εκλογών και ανασχηματισμού. Στην πραγματικότητα οι επιθυμίες και οι εισηγήσεις διαφόρων κατέληξαν να αποτελούν «ρεπορτάζ», το οποίο με τη σειρά του ανέβαζε την ένταση με την οποία διατυπώνονταν οι εν λόγω επιθυμίες.

Το «Ποντίκι» ήδη από τις 7 Μαΐου είχε παρουσιάσει αναλυτικά τους λόγους για τους οποίους ο Κυριάκος Μητσοτάκης έβλεπε με πολύ μεγάλη περίσκεψη τα εκλογικά σενάρια και τις σχετικές εισηγήσεις. Τις τελευταίες μέρες ο πρωθυπουργός έγινε ακόμη σαφέστερος προς τους στενούς συνεργάτες και συνομιλητές του ως προς την οριστική απόρριψή τους.

Προχώρησε δε ένα βήμα παραπέρα απορρίπτοντας και τα σενάρια ανασχηματισμού, καθώς θεωρεί ότι βλάπτουν την προσπάθεια να προσηλωθεί η κυβέρνησή του αποκλειστικά στην αντιμετώπιση της κρίσης. Άλλωστε στο Μέγαρο Μαξίμου είναι ξεκάθαρα κάποια πολύ κρίσιμα στοιχεία:

1. Η κυβέρνηση, με βάση τις δημοσκοπήσεις και το γενικό κλίμα στην κοινωνία, δεν αντιμετωπίζεται ως αποτυχημένη ώστε να υπάρχει ανάγκη μιας δραστικής πρωθυπουργικής παρέμβασης.

2. Σε περίπτωση ανασχηματισμού η αντιπολίτευση θα έχει μια θαυμάσια ευκαιρία να μιλήσει για «έμπρακτη ομολογία κυβερνητικής αποτυχίας».

3. Επιπλέον μια μεγάλη αλλαγή στη σύνθεση της κυβέρνησης θα δώσει την αίσθηση στο κόμμα ότι ο Μητσοτάκης παίρνει κεφάλια για ψύλλου πήδημα, άρα τα κυβερνητικά στελέχη είναι αναλώσιμα, άρα θα πριμοδοτηθεί η αποφυγή πρωτοβουλίας και ανάληψης ευθύνης.

4. Με βάση τους στοιχειώδεις κανόνες της πολιτικής επικοινωνίας ο ανασχηματισμός πρέπει να λαμβάνει πρόσημο αναδιάταξης εν όψει μάχης και να μην γίνεται εν μέσω μάχης. Το πρώτο σενάριο δίνει θετικό μήνυμα, το δεύτερο προκαλεί ανασφάλεια και αμφιβολίες για την κυβερνητική ικανότητα. Συνεπώς οι «ανορθόγραφοι» υπουργοί, προς το παρόν, θα μπουν στο ψυγείο.

Επισφαλές πολιτικό κεφάλαιο


Όλα αυτά βεβαίως σε καμιά περίπτωση δεν σημαίνουν ότι λείπουν τα προβλήματα. Τα «βαρίδια» στην κυβέρνηση είναι κάμποσα, η ανασφάλεια στην κοινωνία μεγαλώνει και το πολιτικό κεφάλαιο που δημιούργησε η αποτελεσματική διαχείριση στο υγειονομικό σκέλος της κρίσης ίσως εξαντληθεί πολύ γρήγορα

● εάν η ύφεση φτάσει το 13% που φοβάται ο Σταϊκούρας ή

● εάν επέλθει δεύτερο κύμα της πανδημίας που θα απαιτήσει νέο «κλείδωμα» της οικονομίας και περιορισμό της κοινωνίας.

Στην πρώτη περίπτωση η κυβέρνηση θα έχει εξαντλήσει τα περισσότερα από τα όπλα της και θα έχει εξαιρετικά περιορισμένες δυνατότητες νέων παρεμβάσεων στήριξης επιχειρήσεων και εργαζομένων.

Όσο οι επιχειρήσεις είναι όρθιες, η στήριξη διατηρεί τις δυνατότητες επιβίωσης και διατήρησης των θέσεων εργασίας. Σε περίπτωση κατάρρευσης, και μάλιστα μαζικής, το ντόμινο θα συμπεριλάβει όχι μόνο τους εργαζομένους, αλλά επίσης τα δημόσια έσοδα και τα ασφαλιστικά ταμεία. Η δε χρεοκοπία έχει δώσει ένα σκληρό μάθημα σε όλους: στην αγορά και στην παραγωγή ό,τι πεθαίνει δεν ανασταίνεται.

Υπ’ αυτήν την έννοια η κυβέρνηση γνωρίζει πως το πραγματικό «ταμείο», παρά τα όσα λέγονται σήμερα, η οικονομία και η κοινωνία θα το κάνουν από φθινόπωρο. Αν μάλιστα συντρέξουν οι αρνητικοί παράγοντες που προαναφέραμε, τότε υπάρχει κίνδυνος πολύμηνου εγκλωβισμού σε κατάσταση αδυναμίας ανάκαμψης.

Επειδή, λοιπόν, η κρίση είναι μια δυναμική κατάσταση και επειδή, σύμφωνα με πολλές προβλέψεις, η Ευρώπη είναι η περιοχή του ανεπτυγμένου κόσμου με τη χειρότερη προοπτική αυτή την περίοδο, η κυβέρνηση θα συνεχίσει για καιρό να περπατάει πάνω σε αναμμένα κάρβουνα.

Εκτός εάν, τους επόμενους μήνες, σημειωθεί αλματώδης ιατρική πρόοδος και η ανθρωπότητα γίνει ικανότερη στην αντιμετώπιση του κορωνοϊού και αποφύγει ένα νέο –πολλαπλώς καταστροφικό– πανδημικό κύμα της Covid-19. Οψόμεθα...

Πηγή: topontiki.gr



Σταύρος Χριστακόπουλος: Σχετικά με το Συντάκτη




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου