Σάββατο 26 Σεπτεμβρίου 2020

Η φωτογραφία περνά μέσα από την ψυχολογία, είναι φιλοσοφία και καθρεφτίζει την κοινωνία

 
 
Ο φωτογράφος για να βγάλει δημιουργική φωτογραφία πρέπει να γνωρίζει πώς συμπεριφέρεται ο άνθρωπος με τα συναισθήματα και τις ψυχικές δυνάμεις του. Αυτά δίνουν ανάλογες εκφράσεις τόσο στο πρόσωπο όσο και στο σώμα. Φωτογραφία δεν είναι μόνο οι όμορφες στιγμές της καθημερινότητας, αλλά και η καταγραφή των εκφράσεων. Η φωτογράφηση είναι επικοινωνία και εκφράζει αυτά που δεν μπορούν να ειπωθούν με λέξεις. Έχει δε και θεραπευτικούς σκοπούς.

Ο πρώτος που εφάρμοσε τη φωτογραφία στην ψυχική υγεία ήταν ο φωτογράφος και ψυχίατρος Hugh Diamond 1848-1858 φωτογραφίζοντας τους ασθενείς και χρησιμοποιώντας τη φωτογραφία ως διάγνωση των ψυχικών ασθενειών. Απέδειξε δε ότι είχαν θεραπευτικό αποτέλεσμα διότι οι ασθενείς, κοιτάζοντας μία εικόνα αύξησαν την αυτοεκτίμησή τους. Παράλληλα η φωτογραφία μπορεί να λειτουργήσει και ως θεραπευτικό μέσο, βοηθώντας ανθρώπους να αντιμετωπίσουν τους φόβους τους. Υπάρχει η θεραπευτική φωτογραφία και η φωτοθεραπεία. Η πρώτη περιλαμβάνει φωτογραφικές δραστηριότητες, η δεύτερη περιλαμβάνει φωτογραφικά άλμπουμ και προσωπικές φωτογραφίες.

Η φωτογραφία σταματάει το χρόνο, ζούμε το παρελθόν, βλέπουμε το παρόν και φανταζόμαστε το μέλλον. Η κάθε φωτογραφία του εαυτού μας μένει ανεξίτηλη στο χρόνο. Βγάζουμε φωτογραφίες για να αποθανατίσουμε στιγμές. Μαζί με αυτές διατηρούνται τα συναισθήματα. Πολλοί άνθρωποι ντρέπονται να φωτογραφηθούν. Αυτό συμβαίνει διότι έχουν μειωμένη αυτοπεποίθηση για την εικόνα τους, γι’ αυτό και δεν αισθάνονται άνετα. Δεν αποδέχονται πολλοί το σωματικό βάρος τους, τις ρυτίδες στο πρόσωπο, το σωματότυπό τους κλπ. Γι αυτό οι φωτογραφίες βγαίνουν στημένες. Ελέγχοντας όλη αυτή την κατάσταση, δείχνοντας καλύτερο εαυτό, με ψεύτικα χαμόγελα, τα οποία όμως καταλήγουν σε γκριμάτσες και όμορφα ρούχα που πολλές φορές δεν ταιριάζουν. Όμως τα συναισθήματα δεν κρύβονται. Η αυθόρμητη φωτογράφηση από πολλούς αποφεύγεται, γιατί είναι η πραγματικότητα και φαίνονται οι ατέλειες, τα συναισθήματα όμως αποτυπώνονται με επιτυχία και αυτό είναι που μένει.

Η τέχνη επηρεάζεται από τις κοινωνικές αλλαγές και ανακατατάξεις. Η φωτογραφία είναι ένα κομμάτι της καθημερινής ζωής και είναι αποδεκτή από όλους. Η γλώσσα γεννήθηκε από την εικόνα. Πρώτα βλέπουμε και μετά μιλάμε. Η εικόνα εξελίσσεται αποκλειστικά μέσω της γλώσσας. Και όπως λέγεται «Μία εικόνα αξίζει όσο χίλιες λέξεις». Ο φωτογράφος Henri Cartier-Bresson έλεγε: «Η καρδιά, το μυαλό και το μάτι βρίσκονται σε μία γραμμή για να πιάσουν τη μοναδική στιγμή, όπου όλα συναντώνται και όλα συμβαίνουν». Με την παρατήρηση μιας φωτογραφίας παράγονται κάποια συναισθήματα. Κοιτάζοντας τον εαυτό μας, τους άλλους συνανθρώπους μας, που άλλοι ζούνε και άλλοι όχι, μπαίνουμε σε έναν άλλον κόσμο αναμνήσεων και ξαναζούμε τις στιγμές από άλλο πεδίο του σήμερα.

Η φωτογραφία υιοθετήθηκε από την κυρίαρχη κοινωνική τάξη(αστική) και σιγά-σιγά προσέγγισε τα υπόλοιπα κοινωνικά στρώματα. Τις πρώτες δεκαετίες βλέπουμε πορτραίτα, πρόσωπα σοβαρά με ανάλογη ενδυμασία, αυστηρά βλέμματα , που δηλώνουν δύναμη και σεβασμό. Αργότερα η φωτογραφία επεκτάθηκε σε όλα τα επαγγέλματα, σε όλους τους χώρους δουλειάς και εκεί βλέπουμε τους εργάτες, τις εξαθλιωμένες συνθήκες εργασίας και όλη τη διαστρωμάτωση της κοινωνίας. Επίσης βλέπουμε διαδηλώσεις, επαναστάσεις, λαϊκά κινήματα και μέσα από τη διάδοση της φωτογραφίας εξαπλώνεται η κοινωνία. Εδώ φαίνεται καθαρά ότι φωτογραφία είναι μία πολιτική πράξη, η οποία περιέχει και ταξικά στοιχεία. Είναι ταξική, ξεσήκωσε μάζες και ειδικότερα όταν άρχισαν να δημοσιεύονται φωτογραφίες από εξεγέρσεις, σε περιοδικά και εφημερίδες, όπου άνοιξε ένα παράθυρο, κατευθύνοντας τις μάζες σε διάφορες κινητοποιήσεις.

Με μία στιγμιαία φωτογραφική πόζα, πολλά πολιτικά πρόσωπα γελοιοποιήθηκαν, διότι π. χ. είχαν το στόμα ανοιχτό, τα μάτια κλειστά, ή ο φωτογραφικός φακός έπιασε διάφορες εκφράσεις που με γυμνό μάτι δεν φαίνονται. Η φωτογραφία έφερε πολύ κοντά τους ανθρώπους, κατάργησε την απόσταση, υπήρξε το σημείο εκκίνησης των μέσων μαζικής ενημέρωσης, ανέδειξε την τηλεόραση και τον κινηματογράφο, την ιστορία, τις επιστήμες, τις ανακαλύψεις, απεικόνισε επαγγέλματα, χαρές, λύπες, δυστυχία, θάνατο κλπ.

Με τη φωτογραφία δεν βλέπουμε, παρατηρούμε. Παίρνοντας τη φωτογραφική μηχανή, βαδίζουμε, χανόμαστε στο δρόμο, φωτογραφίζουμε χρώματα, συναισθήματα, τα οποία όταν τα βλέπουμε με τα μάτια μας χάνονται. Τα ίδια πράγματα, βλέποντάς τα μέσα από το φακό της μηχανής, απελευθερωνόμαστε και αυτά φαίνονται συγκεκριμένα και διαφορετικά, με άλλη ενέργεια. Δεν μας κάνει καλό μόνο η λήψη της φωτογραφίας, αλλά και η εμφάνιση του αρνητικού φιλμ και η εκτύπωσή του χαρτιού στο σκοτεινό θάλαμο.

Σε διάφορους χώρους βλέπουμε καδραρισμένες φωτογραφίες, πορτραίτα ανθρώπων, που έζησαν στους χώρους αυτούς πολλά χρόνια πριν και τώρα δεν υπάρχουν. Βλέπουμε παραδοσιακά κτίρια που δεν υπάρχουν και τη θέση τους έχουν πάρει πολυώροφες πολυκατοικίες, παρκινγκ κλπ, τότε νιώθουμε δέος, βγάζουμε συναισθήματα για τις αλλαγές αυτές και ο χρόνος έχει σταματήσει στο κάδρο. Η φωτογραφία είναι διαλογισμός για τη ζωή και το θάνατο. Φωτογραφίζουμε κάτι που μετά δεν θα υπάρχει ή θα αλλάξει μορφή. Είναι τόποι και άνθρωποι που αγαπήσαμε και περάσαμε ωραία. Με τη φωτογραφία εγκλωβίζεται το παρελθόν και όταν την κοιτάμε σήμερα το νόημά της είναι διαφορετικό.

Με τη φωτογραφία μπορούμε να αλλάξουμε τον κόσμο, οι λαοί μπορούν να επικοινωνήσουν μεταξύ τους, χωρίς σύνορα, σε ένα κόσμο δημιουργικό που δεν θα χωρίζει αλλά θα ενώνει, ειρηνικό, με καλύτερες ημέρες.

Δημήτρης Θωμάκος
ΑστυνομικόςΥποδιευθυντής ε.α.
Diploma H.Ed. Photografy Middlessex Un. Athenian-Akto

Πηγή:www.alt.gr



Η Σφήκα: Επιλογές




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου