Γιάννης Περάκης
Σε κάθε είδους κατοχή είτε με στρατιωτικά είτε με οικονομικά μέσα πάντα υπήρχαν οι ήρωες αλλά και οι «πρόθυμοι», οι λεγόμενοι συνεργάτες των κατακτητών. Στην αρχαία Ελλάδα συνυπήρχαν το μεγαλείο του Λεωνίδα με την αθλιότητα του Εφιάλτη, στην Ελληνική Επανάσταση το μεγαλείο του Κολοκοτρώνη και η αθλιότητα του Νενέκου και στη κατοχή το μεγαλείο του Άρη Βελουχιώτη με την αθλιότητα των διορισμένων κατοχικών πρωθυπουργών του Τσολάκογλου και του Ράλλη.
Από το 2010 είναι τουλάχιστον εξόφθαλμο ότι η χώρα μας έχει χάσει την ανεξαρτησία της. Ούτε καν έναν προυπολογισμό του κράτους δεν μπορούν να ψηφίσουν τα κόμματα εξουσίας δίχως την έγκριση των δανειστών-τοκογλύφων. Εκτός από τους κυβερνώντες «πρόθυμους-συνεργάτες» των κατακτητών, υπάρχουν και οι «θεωρητικοί» τους, που λειτουργούν συνήθως όχι μόνο ως «μάντεις» αλλά κυρίως ως ηθεωρητική κάλυψη των μελλούμενων δεινών. Τους συγκεκριμμένους τους ονοματίζεις αναλόγως της άποψης για την πατρίδα σου, ως «σοφούς» ή ως «συνεργάτες» των κατακτητών.
Στην σημερινή συγκυρία δύο παράγοντες καθιστούν το σχέδιο Πισσαρίδη ιδιαίτερα επικίνδυνο:
«Όποιος γελάει την Παρασκευή, κλαίει την Κυριακή»,λέει μια παροιμία. Επειδή εμείς οι Έλληνες έχουμε «καεί» από την «βοήθεια των εταίρων» μας π.χ. το χρέος το 2011 η Eurostat κατέγραφε το ύψος του ελληνικού χρέους ως 205 δισ. ευρώ σε όρους τρέχουσας αξίας –151δισ. πιο χαμηλά από τη μελλοντική ονομαστική αξία. Σήμερα σε 362,9 δις. ευρώ (30/6/2020), παρά τις τρεις ανακεφαλαιο-ποιήσεις των τραπεζών.Καταλαβαίνουμε τους όρους που συμφωνήθηκαν. Θα εκθεμελιώσουν την Ελληνική οικονομία. Την κατάλληλη στιγμή έρχεται τοσχέδιο Πισσαρίδη.
1) Κεφάλαιο 4.4 σελίδες 63...69: Οι εταιρικές επενδύσεις στην Ελλάδα είναι αισθητά χαμηλότερες ως ποσοστό του ΑΕΠ από τον μέσο όρο της ΕΕ. Αυτό ισχύει και κατά τη διάρκεια της κρίσης, όπου το ποσοστό των επενδύσεων στο ΑΕΠ μειώθηκε από τα προ-κρίσης επίπεδα, αλλά και διαχρονικά.
Ένας σημαντικός λόγος που οι εταιρικές επενδύσεις στην Ελλάδα είναι χαμηλές είναι η δυσχερής πρόσβαση στη χρηματοδότηση, κυρίως για μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ). Στην παρούσα συγκυρία, η χρηματοδότηση αποτελεί πρόβλημα και για τις μεγάλες επιχειρήσεις, αλλά σε μικρότερο βαθμό. Η δύσκολη πρόσβαση στη χρηματοδότηση αποτελεί τροχοπέδη για την μεγέθυνση αρκετών ΜμΕ. Και αντίστροφα, το μικρό μέγεθος των ελληνικών επιχειρήσεων δυσκολεύει τη χρηματοδότησή τους καθώς και τη δημιουργία κρίσιμης μάζας για την ύπαρξη ρευστών αγορών κεφαλαίου για το σύνολο της οικονομίας. Ο φαύλος αυτός κύκλος μπορεί να αντιμετωπιστεί με βελτιωτικές δράσεις τόσο στο χρηματοπιστωτικό σύστημα όσο και στην οικονομία γενικότερα.
Παρατήρηση του συντάκτη: Μάλλον ο «φαύλος κύκλος» ευρίσκεται στο μυαλό των ιδεοληπτικών νεοφιλελεύθερων «σοφών». Μια απλή διαίρεση. Όταν έχεις να μοιράσεις 10 ευρώ σε έναν θα λάβει 10 ευρώ. Όταν έχει να μοιράσεις 10 ευρώ σε 5 θα λάβει ο καθένας από δύο ευρώ. Δεν χρειάζεσαι Νόμπελ οικονομίας για να τα μοιράσεις. Εκτός εάν θέλεις να το μοιράσεις ντε και καλά σ’ έναν.
Οι αγκυλώσεις στο χρηματοπιστωτικό σύστημα επηρεάζουν αρνητικά όχι μόνο τις εταιρικές επενδύσεις, αλλά και τις αποδόσεις που επιτυγχάνουν τα νοικοκυριά στις αποταμιεύσεις τους. Συγκριτικά με τον μέσο όρο της ΕΕ, τα ελληνικά νοικοκυριά επενδύουν πολύ μεγαλύτερο μέρος των αποταμιεύσεών τους σε κατοικίες, αντί για χρηματοπιστωτικά και ασφαλιστικά προϊόντα, τα οποία γενικά παρέχουν μεγαλύτερη ρευστότητα και διασπορά κινδύνου. Επίσης, το μεγαλύτερο μέρος των επενδύσεων στα χρηματοπιστωτικά προϊόντα είναι τραπεζικοί λογαριασμοί, οι οποίοι παρέχουν χαμηλότερες αποδόσεις από άλλα προϊόντα όπως ομόλογα, μετοχές και αμοιβαία κεφάλαια. Βελτιωτικές δράσεις στο χρηματοπιστωτικό σύστημα θα αυξήσουν τις αποδόσεις για τα νοικοκυριά, ενθαρρύνοντας την αποταμίευση, η οποία παραμένει χαμηλή τις τελευταίες δεκαετίες.
Παρατήρηση του συντάκτη: Δεν δυσκολεύεσαι να το ξεστομίσεις αλλά οι άνθρωποι είναι τουλάχιστον προκλητικοί. Μετά απο 10 χρόνια μνημόνια, την ληστρική φορολόγηση, την ανεργία και τους μισθούς υποαπασχόλησης έχουν την απαίτηση οι «αποταμειεύσεις» των πολιτών αντί καλύπτουν τις όποιες βασικές ανάγκες μπορούν και να πληρώνουντους φόρους τους (για να μην τους κατάσχουν την περιουσία τους), να κατευθύνονται σε εταιρικές επενδύσεις;Τρικυμία εν κρανίω.
2) 4.4.2. Δανεισμός και Τράπεζες:Το κόστος δανεισμού των ελληνικών επιχειρήσεων από τις τράπεζες είναι αισθητά υψηλότερο από άλλες χώρες της Ευρωζώνης. Το μέσο επιτόκιο δανεισμού για μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις το 2018 ήταν 3,81%, ενώ συγκριτικά ήταν μόνο 1,93% στην Πορτογαλία. Οι ελληνικές ΜμΕ υποφέρουν όχι μόνο από υψηλότερα επιτόκια σε σχέση με άλλες χώρες, αλλά και από χαμηλότερη παροχή νέου δανεισμού προς αυτές.
Το υψηλό κόστος δανεισμού για τις ελληνικές επιχειρήσεις οφείλεται σε συνδυασμό παραγόντων:
2α)Ένας σημαντικός παράγοντας είναι τα προβληματικά δάνεια, τα οποία αποτελούν περίπου το 40% του συνόλου των τραπεζικών δανείων, το υψηλότερο ποσοστό στην Ευρωζώνη, με την Κύπρο στο 35% και τις υπόλοιπες χώρες πολύ χαμηλότερα. Άλλωστε αυτό το απαγορεύουν οι κανονισμοί ελάχιστης κεφαλαιακής επάρκειας του SSM και της ΤτΕ.
2β) Ένας δεύτερος παράγοντας που συμβάλλει στο υψηλό κόστος δανεισμού των επιχειρήσεων είναι το σχετικά υψηλό λειτουργικό κόστος των ελληνικών τραπεζών, το οποίο μεταφέρεται στις επιχειρήσεις υπό μορφή υψηλότερων χρεώσεων σε επιτόκια ή προμήθειες. Το υψηλό λειτουργικό κόστος οφείλεται σε σειρά παραγόντων, όπως η ελλιπής ψηφιοποίηση διαδικασιών, υπεράριθμο και ανενεργό προσωπικό, κλπ.
2γ) Ένας τρίτος παράγοντας υψηλού κόστους δανεισμού των επιχειρήσεων είναι το υψηλό κόστος δανεισμού των ίδιων των τραπεζών στις διεθνείς αγορές. Το υψηλό κόστος δανεισμού των τραπεζών οφείλεται εν μέρει στο ότι η Ελλάδα θεωρείται χώρα υψηλότερου κινδύνου από τις περισσότερες άλλες χώρες της Ευρωζώνης.
2δ) Ένας τέταρτος και τελευταίος παράγοντας είναι η αναποτελεσματικότητα της πτωχευτικής διαδικασίας, το κόστος της οποίας μεταφέρεται από τις τράπεζες στα επιτόκια και τους υπόλοιπους όρους των δανείων τους. Η ρευστοποίηση των περιουσιακών στοιχείων μιας επιχείρησης που τίθεται υπό εκκαθάριση είναι διαδικασία ιδιαίτερα χρονοβόρα. Είναι ενδεικτικό ότι από τις 3500 μεγαλύτερες ελληνικές επιχειρήσεις που αντιμετώπισαν προβλήματα από την αρχή της κρίσης, μόνο 100 περίπου επέλεξαν τη διαδικασία της αναδιοργάνωσης (νόμος 106).
Παρατήρηση του συντάκτη:«Στρίβειν δια του αρραβώνος». Αυτά που λένε είναι τα επουσιώδη και «παραλείπουν» το ουσιώδες. Η Ελλάδα στερείται του δικαιώματος να τυπώσει χρήμα για να χορηγήσει στις τράπεζες, οι οποίες με την σειρά τους να το διοχετεύσουν στην αγορά.
3) Δημόσια συμμετοχή σε μετοχικά σχήματα Venture Capitalκαι Growth Equity(κεφάλαια επιχειρηματικών συμμετοχών, διάφορα σχήματα των funds).Για να διευκολύνει την πρόσβαση των ΜμΕ σε μετοχικά κεφάλαια, το κράτος, τόσο στην Ελλάδα όσο και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, κατευθύνει δημόσιους πόρους σε μετοχικά σχήματα Venture Capital και Growth Equity. Στα σχήματα αυτά συμμετέχουν και ιδιωτικά κεφάλαια, ενώ η διαχείριση γίνεται από ιδιώτες. Οι μετοχές διαμοιράζονται μεταξύ του κράτους και των ιδιωτών επενδυτών ανάλογα με την συμμετοχή τους στο συνολικό κεφάλαιο, και αντίστοιχα διαμοιράζονται οι αποδόσεις.
Η συμμετοχή του κράτους σε μετοχικά σχήματα δικαιολογείται από το ότι μικρές καινοτόμες επιχειρήσεις μπορούν να έχουν πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα στην οικονομία, αλλά και δύσκολη πρόσβαση σε μετοχικά κεφάλαια εξαιτίας του μικρού μεγέθους της αγοράς. Οι παράγοντες αυτοί είναι ιδιαίτερα σημαντικοί στην Ελλάδα, καθώς οι δαπάνες σε καινοτομία είναι χαμηλές και οι αγορές κεφαλαίου όχι ιδιαίτερα ανεπτυγμένες. Τα υπάρχοντα σχήματα θα πρέπει επομένως να συνεχίσουν να υφίστανται, με σταθερό καθεστώς χρηματοδότησης.
Παρατηρήσεις του συντάκτη: Πρώτη παρατήρηση: Η πλήρης νομιμοποίηση και αποθέωση του πειρατικού καπιταλισμού (των funds) με δεδομένο ότι οι πιθανές μέθοδοι εξόδου των fundsαπό την επένδυση τους είναι:α) η πρόσκληση δημόσιας προσφοράςβ) ηεξαγορά από την ομάδα διοίκησης της επιχείρησης και γ) η πώληση σε άλλη εταιρία επιχειρηματικών συμμετοχών. Αυτή η διαδικασία συνήθως διαρκεί από 3 έως 5 χρόνια. Απλά ιδρύεις μια εταιρεία και βάζοντας το fundsσυνέταιρο «ξαφνικά» απλά μένεις χωρίς εταιρεία...
Δεύτερη παρατήρηση: «Στα σχήματα αυτά συμμετέχουν και ιδιωτικά κεφάλαια, ενώ η διαχείριση γίνεται από ιδιώτες». Αν το «μεταφράσουμε» εννοούν ότι το δημόσιο είναι ανίκανο να διαχειριστεί τα δικά μας χρήματα. «Και κερατάδες και δαρμένοι…»
Το πτωχευτικό δίκαιο για τις επιχειρήσεις θα πρέπει να αλλάξει ώστε να επιταχυνθούν οι διαδικασίες που απαιτούνται για να εκκαθαριστεί μια επιχείρηση ή να συμφωνηθεί και να επικυρωθεί ένα σχέδιο αναδιάρθρωσης μεταξύ των μετόχων και των πιστωτών. Η μεταρρύθμιση του πτωχευτικού δικαίου που προετοιμάζεται κινείται προς αυτή την κατεύθυνση. Αλλαγές απαιτούνται και στο πτωχευτικό δίκαιο για τα νοικοκυριά.
Οι πρόσφατες εξελίξεις με την πανδημία είναι πιθανό να απαιτήσουν περαιτέρω παρεμβάσεις στο πτωχευτικό δίκαιο ώστε οι διαδικασίες αναδιάρθρωσης να γίνουν πιο απλές και προσβάσιμες για τις ΜμΕ, για πολλές από τις οποίες τα χρέη θα γίνουν δυσβάστακτα. Επιπρόσθετα, θα ήταν χρήσιμη ή δημιουργία ειδικών δικαστηρίων με εξειδίκευση σε θέματα οικονομικού περιεχομένου, όπως αυτά που αφορούν την πτώχευση, ώστε οι αποφάσεις να λαμβάνονται πιο γρήγορα και αποτελεσματικά.
Παρατήρησητου συντάκτη: «Εκτέλεση με συνοπτικές διαδικασίες».
Δυστυχώς οι «σοφοί» παρά τα πτυχία και τις «διεθνείς» διακρίσεις επιμένουν να αγνοούν στοιχειώδη γεγονότα της Ελληνικής οικονομικής ιστορίας. Ιστορικά η Ελληνική οικονομία στα δίσεκτα χρόνια των μετεμφυλιακών χρόνων στηρίχθηκε και αναπτύχθηκε στην μικρή επιχειρηματικότητα με ιδιαίτερα υψηλούς ανάπτυξης . Οι «σοφοί» στο σχέδιο τους μιλούν για την εξαφάνιση των μικρών επιχειρήσεων. Δεν το κρύβουν άλλωστε, «ο πόνος τους» είναι το σημείο «η δύσκολη πρόσβαση στη χρηματοδότηση αποτελεί τροχοπέδη για την μεγέθυνση αρκετών ΜμΕ».
Μια κυβέρνηση η οποία ο στόχος της να είναι η ανάπτυξη της Ελληνικής οικονομίας πρέπει να στηριχθεί στη μικρή & μεσαία επιχειρηματικότητα. Ο ελεγχόμενος δανεισμός αποτελεί το οξυγόνο της ανάπτυξης.
Βεβαίως προυποθέτει να προτάσσεται πριν και πάνω απ’ όλα να κρατηθούν αυτές οι επιχειρήσεις και να μπουν σε τροχιά εξυγίανσης και ανάπτυξης. Το κράτος να σταθεί αρωγός στις δοκιμαζόμενες μικρομεσαίες επιχειρήσεις, χρηματοδοτώντας,συμβουλεύοντας αλλά και ελέγχοντας την πορεία τους.
Να μια νέα λειτουργία του δημόσιου τομέα, η οποία μπορεί να στελεχωθεί από νέους άνεργους Έλληνες επιστήμονες αντίστοιχης ειδικότητας.
Ο ρόλος των τραπεζών πρέπει να τερματίσει να είναι τοκογλυφικός. Το Ελληνικό δημόσιο με τις ανακεφαλαιοποιήσεις που έχει πραγματοποιήσει κατέχει το πλεοψηφικό πακέτο των μετοχών. Απλά θα ασκήσει την εξουσία που του παρέχει ο νόμος. Τι λείπει; Μια κυβέρνηση που να θεωρεί το συμφέρον της χώρας και του λαού της μη διαπραγματεύσιμο.Θα επανέλθουμε με μια συνολική πρόταση.
Σελίδες 94...99:Στο διάστημα από το 2010 έως σήμερα και στο πλαίσιο της επίτευξης δημοσιονομικής ισορροπίας, τα φορολογικά έσοδα αυξήθηκαν σταδιακά από το 32% σε 38,9% (στοιχεία 2018) του ΑΕΠ, ποσοστό που πλέον αντιστοιχεί περίπου στον μέσο όρο των οικονομιών της Ευρωζώνης (40,5%). Αντίστοιχα, οι δαπάνες της Γενικής Κυβέρνησης περιορίστηκαν στον μέσο όρο της Ευρωζώνης (47% του ΑΕΠ), σε 46,9% του ΑΕΠ το 2018 από 52,5% το 2009. Σε σύγκριση με την Ευρωζώνη, η Ελλάδα υπολείπεται σημαντικά στα έσοδα από άμεσους φόρους (10,2% έναντι 13,3% του ΑΕΠ), έχει δυσανάλογα υψηλότερα έσοδα από έμμεσους φόρους (17,1% έναντι 9,9% του ΑΕΠ) και σημαντικά υψηλότερη φορολογική επιβάρυνση στην εργασία (έμμεσος φορολογικός συντελεστής 43,2% έναντι 38,6%), στην ακίνητη περιουσία και στα ενεργειακά προϊόντα.
Η διάρθρωση των φορολογικών εσόδων αντανακλά και αναπαράγει τις χρόνιες στρεβλώσεις και παθογένειες της ελληνικής οικονομίας: μεγάλη άτυπη οικονομία («παραοικονομία»), μεγάλο πλήθος αυτοαπασχολούμενων, χαμηλή παραγωγικότητα και προστιθέμενη αξία, υψηλή εξάρτηση από την κατανάλωση, μικρό ποσοστό οικονομικά ενεργού πληθυσμού, και υψηλή ανεργία. Ειδικότερα, οι πολύ υψηλοί συντελεστές φόρων στην εργασία (μετά τα εισαγωγικά κλιμάκια), ενώ υπάρχει υστέρηση στα αντίστοιχα έσοδα, αντανακλούν το μικρό ποσοστό οικονομικά ενεργού πληθυσμού, την υψηλή ανεργία και το υψηλό ποσοστό αδήλωτης ή υποδηλωμένης εργασίας.
Αντίστοιχα, ενδείξεις για υψηλό ποσοστό αδήλωτων εισοδημάτων και φοροδιαφυγής προέρχεται από το γεγονός ότι, αν και τα άμεσα φορολογικά έσοδα ενισχύονται σημαντικά από τον ΕΝΦΙΑ, παραμένουν πολύ χαμηλότερα από την υπόλοιπη Ευρωζώνη. Σημαντική συνεισφορά στη μεγάλη έκταση της φοροδιαφυγής έχει και η πολυπλοκότητα του φορολογικού συστήματος, παρά τις προσπάθειες απλοποίησης κατά την τελευταία δεκαετία, ενώ και η εμπιστοσύνη των πολιτών στο φορολογικό σύστημα και διοίκηση παραμένει χαμηλή.
Φοροδιαφυγή παρατηρείται και στην έμμεση φορολογία, ιδίως καθώς μεγάλο μέρος των υπηρεσιών που αντιστοιχεί σε υψηλό συντελεστή ΦΠΑ δραστηριοποιείται στην άτυπη οικονομία και δεν καταγράφεται. Ειδικότερα, η Ελλάδα εμφανίζει τη δεύτερη υψηλότερη υστέρηση στον ΦΠΑ (VAT gap) στην ΕΕ, με 33,6% της συνολικής φορολογικής απαίτησης (VAT total tax liability).
Παρατήρηση του συντάκτη: Δεν αφήνουν οι αθεόφοβοι κεφάλαιο για κεφάλαιο που να μην το αναφέρουν «... και αναπαράγει τις χρόνιες στρεβλώσεις...,μεγάλοπλήθος αυτοαπασχο-λούμενων...».
4.7.2Αξιολόγηση και αγκυλώσεις:Μεσοπρόθεσμα, η δυνατότητα μείωσης των συνολικών φορολογικών βαρών, θα εξαρτηθεί αφενός από την πορεία των δημόσιων δαπανών και αφετέρου από τους στόχους για πρωτογενή δημοσιονομικά πλεονάσματα ενόψει της εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους, όπως αυτοί θα συμφωνηθούν με τους πιστωτές, και στο πλαίσιο των κανόνων που θα ορισθούν για τα επόμενα χρόνια με τους εταίρους και πιστωτές. Σε δεύτερο επίπεδο, θα εξαρτηθεί επίσης από το ύψος και τη διάρθρωση των πόρων που αναμένονται ως καθαρή εισροή από την ΕΕ για την περίοδο μετά το 2021.
Αντίθετα, υπάρχει σημαντικό περιθώριο και ανάγκη για αλλαγή της δομής των φόρων, ώστε να μειωθούν οι στρεβλώσεις και τα αντικίνητρα στην εξωστρεφή επιχειρηματικότητα. Απαιτείται η φορολογία να γίνει περισσότερο συμβατή με υψηλούς ρυθμούς μεγέθυνσης μεσοπρόθεσμα, μέσω ενίσχυσης της παραγωγικής βάσης της οικονομίας. Ειδικότερα, η φορολογική βάση στη φορολογία εισοδήματος παραμένει περιορισμένη, επικεντρωμένη στη μισθωτή εργασία, με αποτέλεσμα η επιβάρυνση των υψηλών συντελεστών φορολογίας και εισφορών να είναι ασύμμετρα μεγάλη για μικρό μέρος του πληθυσμού. Επιπλέον, η εντόπιση φορολογητέας ύλης δυσκολεύεται με την εξάπλωση υπηρεσιών που διεξάγονται μέσα από ψηφιακές πλατφόρμες (gig economy) και επομένως απαιτείται οι φορολογικές αρχές να συντηρούν συνεχώς υψηλό επίπεδο τεχνολογιών και τεχνογνωσίας προς αποφυγή της περαιτέρω διάβρωσης της φορολογικής βάσης.
4.7.3 Προτάσεις πολιτικής:Δεδομένης της σημερινής δομής του φορολογικού και ασφαλιστικού συστήματος, όπως και της δομής της οικονομίας, απόλυτη προτεραιότητα πρέπει να δοθεί στην ελάφρυνση του βάρους στη μισθωτή εργασία. Υπερβολικά μεγάλο μέρος της εργασίας αφορά αυτοαπασχόληση, άτυπους τομείς της οικονομίας και εργασία με χαμηλά δηλωμένα εισοδήματα που εξαιρούνται από τη φορολογία, ενώ η φορολογική σφήνα (tax wedge) για εισοδήματα πάνω από τα χαμηλότερα είναι εξαιρετικά υψηλή.
Δεδομένης της προτεραιότητας που πρέπει να δοθεί για μείωση της επιβάρυνσης της εργασίας, ενδεχόμενη μείωση των φόρων στην κατανάλωση (και ειδικότερα στον ΦΠΑ και στην περιουσία), δεν κρίνεται ως εξίσου σημαντική προτεραιότητα.
Η σχετική μετατόπιση του βάρους από την εργασία στην κατανάλωση θα πρέπει επίσης να συνδυαστεί με συστηματική ενίσχυση της υποστήριξης των αδύναμων νοικοκυριών με κατάλληλα επιδόματα στην χαμηλόμισθη εργασία, καθώς και κάποιο εγγυημένο ελάχιστο εισόδημα (φορολογήσιμο).
Ο φόροι στην ακίνητη περιουσία πρέπει να εξορθολογιστούν, να ενοποιηθούν και να περάσουν σε τοπικό επίπεδο. Η κατάργηση του «συμπληρωματικού φόρου» για τους ιδιώτες θα μειώσει τις στρεβλώσεις και θα ενισχύσει την αγορά ακινήτων. Είναι σημαντική η λειτουργία μιας αξιόπιστης και ανεξάρτητης αρχής για τον καθορισμό των αντικειμενικών αξιών ακινήτων, που θα πρέπει να εναρμονίζονται με τις πραγματικές αξίες της αγοράς.
Από τη σημερινή βάση αφετηρίας, προκρίνονται μια σειρά από ειδικότερες παρεμβάσεις με στόχο τη δικαιότερη, παραγωγικότερη και αναπτυξιακά φιλικότερη κατανομή των φορολογικών βαρών σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις:
Παρατηρήσεις του συντάκτη:
1ο) Τα φορολογικά θα μειωθούν και γεννάται το ερώτημα της κάλυψης των δαπανών για ένα αξιοπρεπές κοινωνικό κράτος. Σε ότι έχει σχέσει με τα κονδύλια του κοινωνικού κράτους οι «σοφοί» απλώς «ποιούν την νήσσαν».
2ο) Ο στόχος της ευρωπαικής ένωσηςγια την φορολογική αναμόρφωση της Ε.Ε.Πλαίσιο 5.1. Η Κοινή Ενοποιημένη Βάση Φορολογίας των Εταιριών στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΚΕΒΦΕ-CCCTB). Το 2016, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να επαναφέρει τη συζήτηση για την Κοινή Ενοποιημένη Βάση Φορολογίας Εταιρειών (Common Consolidated Corporate Tax Base-CCCTB), στο πλαίσιο του φιλόδοξου σχεδίου της για τη μεταρρύθμιση της εταιρικής φορολογίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η ιδέα αυτή τη φορά προσεγγίζεται σε δύο στάδια, με δύο αλληλοσυνδεόμενες προτάσεις Οδηγιών: η πρώτη αφορά την κοινή φορολογική βάση των εταιρειών (Common Corporate Tax Base), η δεύτερη την κοινή ενοποιημένη φορολογική βάση (Common Consolidated Corporate Tax Base). Η ιδέα της κοινής ενοποιημένης φορολογικής βάσης στοχεύει στο να θέσει απλούστερους φορολογικούς κανόνες για τον υπολογισμό του φορολογητέου εισοδήματος των εταιρειών που δραστηριοποιούνται σε περισσότερα κράτη εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι τελευταίες δεν θα πρέπει πλέον να συμμορφώνονται με 28 διαφορετικές εθνικές νομοθεσίες αλλά θα υπάγονται, ως προς τον καθορισμό της φορολογικής τους βάσης, σε ένα και μοναδικό σύνολο κανόνων. Στη συνέχεια θα προστίθενται οι φορολογικές βάσεις των εταιρειών του Ομίλου, όπως θα έχουν προσδιοριστεί με βάση τους ενιαίους κανόνες, ώστε να προκύψει, με βάση συγκεκριμένους κανόνες ενοποίησης και με απαλοιφή των ενδοομιλικών συναλλαγών λόγω της ενοποίησης, η τελική φορολογική βάση του Ομίλου. Η τελευταία θα κατανέμεται μεταξύ των εταιρειών του Ομίλου με βάση μια τυποποιημένη φόρμουλα, έναν μαθηματικό τύπο, που λαμβάνει υπόψη τέσσερις παράγοντες:
α)πωλήσεις (sales), β)πάγια (assets), γ) προσωπικό (labour) και δ) δεδομένα (data). Κάθε κράτος μέλος θα φορολογεί το μέρος της φορολογικής βάσης που αναλογεί στην εταιρεία που εδρεύει στη χώρα του με βάση τον εσωτερικό φορολογικό του συντελεστή. Το όριο των 750 εκατ. ευρώ τζίρου για την υποχρεωτική εφαρμογή της (ΚΕΒΦΕ) θα απαλειφθεί μέσα σε μια μέγιστη περίοδο 7 ετών (προβλέπεται δηλαδή σταδιακά καθολική εφαρμογή για όλες τις εταιρείες που εδρεύουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση). Με την ΚΕΒΦΕ οιεταιρίες θα έχουν πλέον τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν ένα ενιαίο σύνολο κανόνων και να υποβάλλουν φορολογική δήλωσησε μία μόνο φορολογική αρχή για όλες τις δραστηριότητές τους στην Ε.Ε. (Πηγή: European Commission-2016 και ΣΕΒ-2017).
Σε απλά ελληνικά σημαίνει «αρχίζει το πάρτυ» των πολυεθνικών με την νομιμοποίηση της φοροαποφυγής. Τα έσοδα από τον φόρο εισοδήματος που θα κατέβαλλανπολλές επιχειρήσεις που διαθέτουν υποκαταστήματα ή η μητρική τους εταιρεία εδρεύει σε χώρα της Ε.Ε. θα καταβάλλονται όχι εκεί που δραστηριοποιούνται αλλά εκεί που τους βολεύει.Ενδεικτικά το ποσοστό φορολογίας της Ουγγαρίας ανέρχεται σε 9%, της Βουλγαρίας σε 10% και της Ιρλανδίας σε 12,50%.
Αγαπητοί κ. «σοφοί» το σχέδιο σας και για την φορολογία στρώνει το χαλί για την απώλεια φορολογικών εσόδων από την Ελλάδα. Αλήθεια αυτό πως να το ονοματίσουμε; Διαφυγόντα Φορολογικά Έσοδα ή Οικονομικό Κακούργημα Εκ Προμελέτης κατά της Ελλάδας; Εάν δεν το γνωρίζετε ρωτήστε τον «εθνάρχη» σας τον κ. Κ. Καραμανλή ή τον κ. Σημίτη. Αυτοί γνωρίζουν.
Επειδή καταβάλλεται μεγάλη προσπάθεια για να υπάρξει ένας «πολιτισμένος επίλογος» του κειμένου επιλέχθηκε ένα «παλιό» αλλά επίκαιρο τραγούδι. Αυτούς τους έχω βαρεθεί-1975, Στίχοι: Δ. Κούρτοβικ & Wolf Biermann, Μουσική: Θ. Μικρούτσικος
Γιάννης Περάκης: Σχετικά με το Συντάκτη
Επιστολή Πέμπτη
Σε κάθε είδους κατοχή είτε με στρατιωτικά είτε με οικονομικά μέσα πάντα υπήρχαν οι ήρωες αλλά και οι «πρόθυμοι», οι λεγόμενοι συνεργάτες των κατακτητών. Στην αρχαία Ελλάδα συνυπήρχαν το μεγαλείο του Λεωνίδα με την αθλιότητα του Εφιάλτη, στην Ελληνική Επανάσταση το μεγαλείο του Κολοκοτρώνη και η αθλιότητα του Νενέκου και στη κατοχή το μεγαλείο του Άρη Βελουχιώτη με την αθλιότητα των διορισμένων κατοχικών πρωθυπουργών του Τσολάκογλου και του Ράλλη.
Από το 2010 είναι τουλάχιστον εξόφθαλμο ότι η χώρα μας έχει χάσει την ανεξαρτησία της. Ούτε καν έναν προυπολογισμό του κράτους δεν μπορούν να ψηφίσουν τα κόμματα εξουσίας δίχως την έγκριση των δανειστών-τοκογλύφων. Εκτός από τους κυβερνώντες «πρόθυμους-συνεργάτες» των κατακτητών, υπάρχουν και οι «θεωρητικοί» τους, που λειτουργούν συνήθως όχι μόνο ως «μάντεις» αλλά κυρίως ως ηθεωρητική κάλυψη των μελλούμενων δεινών. Τους συγκεκριμμένους τους ονοματίζεις αναλόγως της άποψης για την πατρίδα σου, ως «σοφούς» ή ως «συνεργάτες» των κατακτητών.
Στην σημερινή συγκυρία δύο παράγοντες καθιστούν το σχέδιο Πισσαρίδη ιδιαίτερα επικίνδυνο:
- α) Η πανδημία του covid-19 και
- β) Η Ελλάδα προβλέπεται να λάβει περίπου 32 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 19,5 δισ. αφορούν επιχορηγήσεις και τα 12,5 δισ. δάνεια. Σε αυτά προστίθενται σχεδόν 40 δισ. ευρώ από το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο, τα οποία θα δοθούν μέσα από δράσεις του μεσοπρόθεσμου προγράμματος ανάπτυξης (ΕΣΠΑ) και της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) για την περίοδο 2021- 2027, σύνολο 70 δισ. ευρώ.Κάθε κράτος μέλος θα υποβάλλει ένα σχέδιο δράσης για την απορρόφηση των επιχορηγήσεων. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα το εξετάζει και θα έχει το δικαίωμα να «παγώσει» τις εκταμιεύσεις αν κρίνει ότι δεν τηρούνται οι όροι που συμφωνήθηκαν.
«Όποιος γελάει την Παρασκευή, κλαίει την Κυριακή»,λέει μια παροιμία. Επειδή εμείς οι Έλληνες έχουμε «καεί» από την «βοήθεια των εταίρων» μας π.χ. το χρέος το 2011 η Eurostat κατέγραφε το ύψος του ελληνικού χρέους ως 205 δισ. ευρώ σε όρους τρέχουσας αξίας –151δισ. πιο χαμηλά από τη μελλοντική ονομαστική αξία. Σήμερα σε 362,9 δις. ευρώ (30/6/2020), παρά τις τρεις ανακεφαλαιο-ποιήσεις των τραπεζών.Καταλαβαίνουμε τους όρους που συμφωνήθηκαν. Θα εκθεμελιώσουν την Ελληνική οικονομία. Την κατάλληλη στιγμή έρχεται τοσχέδιο Πισσαρίδη.
Α) Χρηματοδότηση της Ελληνικής Οικονομίας βάσει του Σχεδίου-Πισσαρίδη
1) Κεφάλαιο 4.4 σελίδες 63...69: Οι εταιρικές επενδύσεις στην Ελλάδα είναι αισθητά χαμηλότερες ως ποσοστό του ΑΕΠ από τον μέσο όρο της ΕΕ. Αυτό ισχύει και κατά τη διάρκεια της κρίσης, όπου το ποσοστό των επενδύσεων στο ΑΕΠ μειώθηκε από τα προ-κρίσης επίπεδα, αλλά και διαχρονικά.
Ένας σημαντικός λόγος που οι εταιρικές επενδύσεις στην Ελλάδα είναι χαμηλές είναι η δυσχερής πρόσβαση στη χρηματοδότηση, κυρίως για μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ). Στην παρούσα συγκυρία, η χρηματοδότηση αποτελεί πρόβλημα και για τις μεγάλες επιχειρήσεις, αλλά σε μικρότερο βαθμό. Η δύσκολη πρόσβαση στη χρηματοδότηση αποτελεί τροχοπέδη για την μεγέθυνση αρκετών ΜμΕ. Και αντίστροφα, το μικρό μέγεθος των ελληνικών επιχειρήσεων δυσκολεύει τη χρηματοδότησή τους καθώς και τη δημιουργία κρίσιμης μάζας για την ύπαρξη ρευστών αγορών κεφαλαίου για το σύνολο της οικονομίας. Ο φαύλος αυτός κύκλος μπορεί να αντιμετωπιστεί με βελτιωτικές δράσεις τόσο στο χρηματοπιστωτικό σύστημα όσο και στην οικονομία γενικότερα.
Παρατήρηση του συντάκτη: Μάλλον ο «φαύλος κύκλος» ευρίσκεται στο μυαλό των ιδεοληπτικών νεοφιλελεύθερων «σοφών». Μια απλή διαίρεση. Όταν έχεις να μοιράσεις 10 ευρώ σε έναν θα λάβει 10 ευρώ. Όταν έχει να μοιράσεις 10 ευρώ σε 5 θα λάβει ο καθένας από δύο ευρώ. Δεν χρειάζεσαι Νόμπελ οικονομίας για να τα μοιράσεις. Εκτός εάν θέλεις να το μοιράσεις ντε και καλά σ’ έναν.
Οι αγκυλώσεις στο χρηματοπιστωτικό σύστημα επηρεάζουν αρνητικά όχι μόνο τις εταιρικές επενδύσεις, αλλά και τις αποδόσεις που επιτυγχάνουν τα νοικοκυριά στις αποταμιεύσεις τους. Συγκριτικά με τον μέσο όρο της ΕΕ, τα ελληνικά νοικοκυριά επενδύουν πολύ μεγαλύτερο μέρος των αποταμιεύσεών τους σε κατοικίες, αντί για χρηματοπιστωτικά και ασφαλιστικά προϊόντα, τα οποία γενικά παρέχουν μεγαλύτερη ρευστότητα και διασπορά κινδύνου. Επίσης, το μεγαλύτερο μέρος των επενδύσεων στα χρηματοπιστωτικά προϊόντα είναι τραπεζικοί λογαριασμοί, οι οποίοι παρέχουν χαμηλότερες αποδόσεις από άλλα προϊόντα όπως ομόλογα, μετοχές και αμοιβαία κεφάλαια. Βελτιωτικές δράσεις στο χρηματοπιστωτικό σύστημα θα αυξήσουν τις αποδόσεις για τα νοικοκυριά, ενθαρρύνοντας την αποταμίευση, η οποία παραμένει χαμηλή τις τελευταίες δεκαετίες.
Παρατήρηση του συντάκτη: Δεν δυσκολεύεσαι να το ξεστομίσεις αλλά οι άνθρωποι είναι τουλάχιστον προκλητικοί. Μετά απο 10 χρόνια μνημόνια, την ληστρική φορολόγηση, την ανεργία και τους μισθούς υποαπασχόλησης έχουν την απαίτηση οι «αποταμειεύσεις» των πολιτών αντί καλύπτουν τις όποιες βασικές ανάγκες μπορούν και να πληρώνουντους φόρους τους (για να μην τους κατάσχουν την περιουσία τους), να κατευθύνονται σε εταιρικές επενδύσεις;Τρικυμία εν κρανίω.
2) 4.4.2. Δανεισμός και Τράπεζες:Το κόστος δανεισμού των ελληνικών επιχειρήσεων από τις τράπεζες είναι αισθητά υψηλότερο από άλλες χώρες της Ευρωζώνης. Το μέσο επιτόκιο δανεισμού για μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις το 2018 ήταν 3,81%, ενώ συγκριτικά ήταν μόνο 1,93% στην Πορτογαλία. Οι ελληνικές ΜμΕ υποφέρουν όχι μόνο από υψηλότερα επιτόκια σε σχέση με άλλες χώρες, αλλά και από χαμηλότερη παροχή νέου δανεισμού προς αυτές.
Το υψηλό κόστος δανεισμού για τις ελληνικές επιχειρήσεις οφείλεται σε συνδυασμό παραγόντων:
2α)Ένας σημαντικός παράγοντας είναι τα προβληματικά δάνεια, τα οποία αποτελούν περίπου το 40% του συνόλου των τραπεζικών δανείων, το υψηλότερο ποσοστό στην Ευρωζώνη, με την Κύπρο στο 35% και τις υπόλοιπες χώρες πολύ χαμηλότερα. Άλλωστε αυτό το απαγορεύουν οι κανονισμοί ελάχιστης κεφαλαιακής επάρκειας του SSM και της ΤτΕ.
2β) Ένας δεύτερος παράγοντας που συμβάλλει στο υψηλό κόστος δανεισμού των επιχειρήσεων είναι το σχετικά υψηλό λειτουργικό κόστος των ελληνικών τραπεζών, το οποίο μεταφέρεται στις επιχειρήσεις υπό μορφή υψηλότερων χρεώσεων σε επιτόκια ή προμήθειες. Το υψηλό λειτουργικό κόστος οφείλεται σε σειρά παραγόντων, όπως η ελλιπής ψηφιοποίηση διαδικασιών, υπεράριθμο και ανενεργό προσωπικό, κλπ.
2γ) Ένας τρίτος παράγοντας υψηλού κόστους δανεισμού των επιχειρήσεων είναι το υψηλό κόστος δανεισμού των ίδιων των τραπεζών στις διεθνείς αγορές. Το υψηλό κόστος δανεισμού των τραπεζών οφείλεται εν μέρει στο ότι η Ελλάδα θεωρείται χώρα υψηλότερου κινδύνου από τις περισσότερες άλλες χώρες της Ευρωζώνης.
2δ) Ένας τέταρτος και τελευταίος παράγοντας είναι η αναποτελεσματικότητα της πτωχευτικής διαδικασίας, το κόστος της οποίας μεταφέρεται από τις τράπεζες στα επιτόκια και τους υπόλοιπους όρους των δανείων τους. Η ρευστοποίηση των περιουσιακών στοιχείων μιας επιχείρησης που τίθεται υπό εκκαθάριση είναι διαδικασία ιδιαίτερα χρονοβόρα. Είναι ενδεικτικό ότι από τις 3500 μεγαλύτερες ελληνικές επιχειρήσεις που αντιμετώπισαν προβλήματα από την αρχή της κρίσης, μόνο 100 περίπου επέλεξαν τη διαδικασία της αναδιοργάνωσης (νόμος 106).
Παρατήρηση του συντάκτη:«Στρίβειν δια του αρραβώνος». Αυτά που λένε είναι τα επουσιώδη και «παραλείπουν» το ουσιώδες. Η Ελλάδα στερείται του δικαιώματος να τυπώσει χρήμα για να χορηγήσει στις τράπεζες, οι οποίες με την σειρά τους να το διοχετεύσουν στην αγορά.
3) Δημόσια συμμετοχή σε μετοχικά σχήματα Venture Capitalκαι Growth Equity(κεφάλαια επιχειρηματικών συμμετοχών, διάφορα σχήματα των funds).Για να διευκολύνει την πρόσβαση των ΜμΕ σε μετοχικά κεφάλαια, το κράτος, τόσο στην Ελλάδα όσο και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, κατευθύνει δημόσιους πόρους σε μετοχικά σχήματα Venture Capital και Growth Equity. Στα σχήματα αυτά συμμετέχουν και ιδιωτικά κεφάλαια, ενώ η διαχείριση γίνεται από ιδιώτες. Οι μετοχές διαμοιράζονται μεταξύ του κράτους και των ιδιωτών επενδυτών ανάλογα με την συμμετοχή τους στο συνολικό κεφάλαιο, και αντίστοιχα διαμοιράζονται οι αποδόσεις.
Η συμμετοχή του κράτους σε μετοχικά σχήματα δικαιολογείται από το ότι μικρές καινοτόμες επιχειρήσεις μπορούν να έχουν πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα στην οικονομία, αλλά και δύσκολη πρόσβαση σε μετοχικά κεφάλαια εξαιτίας του μικρού μεγέθους της αγοράς. Οι παράγοντες αυτοί είναι ιδιαίτερα σημαντικοί στην Ελλάδα, καθώς οι δαπάνες σε καινοτομία είναι χαμηλές και οι αγορές κεφαλαίου όχι ιδιαίτερα ανεπτυγμένες. Τα υπάρχοντα σχήματα θα πρέπει επομένως να συνεχίσουν να υφίστανται, με σταθερό καθεστώς χρηματοδότησης.
Παρατηρήσεις του συντάκτη: Πρώτη παρατήρηση: Η πλήρης νομιμοποίηση και αποθέωση του πειρατικού καπιταλισμού (των funds) με δεδομένο ότι οι πιθανές μέθοδοι εξόδου των fundsαπό την επένδυση τους είναι:α) η πρόσκληση δημόσιας προσφοράςβ) ηεξαγορά από την ομάδα διοίκησης της επιχείρησης και γ) η πώληση σε άλλη εταιρία επιχειρηματικών συμμετοχών. Αυτή η διαδικασία συνήθως διαρκεί από 3 έως 5 χρόνια. Απλά ιδρύεις μια εταιρεία και βάζοντας το fundsσυνέταιρο «ξαφνικά» απλά μένεις χωρίς εταιρεία...
Δεύτερη παρατήρηση: «Στα σχήματα αυτά συμμετέχουν και ιδιωτικά κεφάλαια, ενώ η διαχείριση γίνεται από ιδιώτες». Αν το «μεταφράσουμε» εννοούν ότι το δημόσιο είναι ανίκανο να διαχειριστεί τα δικά μας χρήματα. «Και κερατάδες και δαρμένοι…»
Α1) Πτωχευτικό δίκαιο βάσει του Σχεδίου-Πισσαρίδη
Το πτωχευτικό δίκαιο για τις επιχειρήσεις θα πρέπει να αλλάξει ώστε να επιταχυνθούν οι διαδικασίες που απαιτούνται για να εκκαθαριστεί μια επιχείρηση ή να συμφωνηθεί και να επικυρωθεί ένα σχέδιο αναδιάρθρωσης μεταξύ των μετόχων και των πιστωτών. Η μεταρρύθμιση του πτωχευτικού δικαίου που προετοιμάζεται κινείται προς αυτή την κατεύθυνση. Αλλαγές απαιτούνται και στο πτωχευτικό δίκαιο για τα νοικοκυριά.
Οι πρόσφατες εξελίξεις με την πανδημία είναι πιθανό να απαιτήσουν περαιτέρω παρεμβάσεις στο πτωχευτικό δίκαιο ώστε οι διαδικασίες αναδιάρθρωσης να γίνουν πιο απλές και προσβάσιμες για τις ΜμΕ, για πολλές από τις οποίες τα χρέη θα γίνουν δυσβάστακτα. Επιπρόσθετα, θα ήταν χρήσιμη ή δημιουργία ειδικών δικαστηρίων με εξειδίκευση σε θέματα οικονομικού περιεχομένου, όπως αυτά που αφορούν την πτώχευση, ώστε οι αποφάσεις να λαμβάνονται πιο γρήγορα και αποτελεσματικά.
Παρατήρησητου συντάκτη: «Εκτέλεση με συνοπτικές διαδικασίες».
Α2) Χρηματοδότηση της Ελληνικής Οικονομίας βάσει της Άποψη μας
Δυστυχώς οι «σοφοί» παρά τα πτυχία και τις «διεθνείς» διακρίσεις επιμένουν να αγνοούν στοιχειώδη γεγονότα της Ελληνικής οικονομικής ιστορίας. Ιστορικά η Ελληνική οικονομία στα δίσεκτα χρόνια των μετεμφυλιακών χρόνων στηρίχθηκε και αναπτύχθηκε στην μικρή επιχειρηματικότητα με ιδιαίτερα υψηλούς ανάπτυξης . Οι «σοφοί» στο σχέδιο τους μιλούν για την εξαφάνιση των μικρών επιχειρήσεων. Δεν το κρύβουν άλλωστε, «ο πόνος τους» είναι το σημείο «η δύσκολη πρόσβαση στη χρηματοδότηση αποτελεί τροχοπέδη για την μεγέθυνση αρκετών ΜμΕ».
Μια κυβέρνηση η οποία ο στόχος της να είναι η ανάπτυξη της Ελληνικής οικονομίας πρέπει να στηριχθεί στη μικρή & μεσαία επιχειρηματικότητα. Ο ελεγχόμενος δανεισμός αποτελεί το οξυγόνο της ανάπτυξης.
Βεβαίως προυποθέτει να προτάσσεται πριν και πάνω απ’ όλα να κρατηθούν αυτές οι επιχειρήσεις και να μπουν σε τροχιά εξυγίανσης και ανάπτυξης. Το κράτος να σταθεί αρωγός στις δοκιμαζόμενες μικρομεσαίες επιχειρήσεις, χρηματοδοτώντας,συμβουλεύοντας αλλά και ελέγχοντας την πορεία τους.
Να μια νέα λειτουργία του δημόσιου τομέα, η οποία μπορεί να στελεχωθεί από νέους άνεργους Έλληνες επιστήμονες αντίστοιχης ειδικότητας.
Ο ρόλος των τραπεζών πρέπει να τερματίσει να είναι τοκογλυφικός. Το Ελληνικό δημόσιο με τις ανακεφαλαιοποιήσεις που έχει πραγματοποιήσει κατέχει το πλεοψηφικό πακέτο των μετοχών. Απλά θα ασκήσει την εξουσία που του παρέχει ο νόμος. Τι λείπει; Μια κυβέρνηση που να θεωρεί το συμφέρον της χώρας και του λαού της μη διαπραγματεύσιμο.Θα επανέλθουμε με μια συνολική πρόταση.
Β) Η Φορολογία βάσει του Σχεδίου-Πισσαρίδη
Σελίδες 94...99:Στο διάστημα από το 2010 έως σήμερα και στο πλαίσιο της επίτευξης δημοσιονομικής ισορροπίας, τα φορολογικά έσοδα αυξήθηκαν σταδιακά από το 32% σε 38,9% (στοιχεία 2018) του ΑΕΠ, ποσοστό που πλέον αντιστοιχεί περίπου στον μέσο όρο των οικονομιών της Ευρωζώνης (40,5%). Αντίστοιχα, οι δαπάνες της Γενικής Κυβέρνησης περιορίστηκαν στον μέσο όρο της Ευρωζώνης (47% του ΑΕΠ), σε 46,9% του ΑΕΠ το 2018 από 52,5% το 2009. Σε σύγκριση με την Ευρωζώνη, η Ελλάδα υπολείπεται σημαντικά στα έσοδα από άμεσους φόρους (10,2% έναντι 13,3% του ΑΕΠ), έχει δυσανάλογα υψηλότερα έσοδα από έμμεσους φόρους (17,1% έναντι 9,9% του ΑΕΠ) και σημαντικά υψηλότερη φορολογική επιβάρυνση στην εργασία (έμμεσος φορολογικός συντελεστής 43,2% έναντι 38,6%), στην ακίνητη περιουσία και στα ενεργειακά προϊόντα.
Η διάρθρωση των φορολογικών εσόδων αντανακλά και αναπαράγει τις χρόνιες στρεβλώσεις και παθογένειες της ελληνικής οικονομίας: μεγάλη άτυπη οικονομία («παραοικονομία»), μεγάλο πλήθος αυτοαπασχολούμενων, χαμηλή παραγωγικότητα και προστιθέμενη αξία, υψηλή εξάρτηση από την κατανάλωση, μικρό ποσοστό οικονομικά ενεργού πληθυσμού, και υψηλή ανεργία. Ειδικότερα, οι πολύ υψηλοί συντελεστές φόρων στην εργασία (μετά τα εισαγωγικά κλιμάκια), ενώ υπάρχει υστέρηση στα αντίστοιχα έσοδα, αντανακλούν το μικρό ποσοστό οικονομικά ενεργού πληθυσμού, την υψηλή ανεργία και το υψηλό ποσοστό αδήλωτης ή υποδηλωμένης εργασίας.
Αντίστοιχα, ενδείξεις για υψηλό ποσοστό αδήλωτων εισοδημάτων και φοροδιαφυγής προέρχεται από το γεγονός ότι, αν και τα άμεσα φορολογικά έσοδα ενισχύονται σημαντικά από τον ΕΝΦΙΑ, παραμένουν πολύ χαμηλότερα από την υπόλοιπη Ευρωζώνη. Σημαντική συνεισφορά στη μεγάλη έκταση της φοροδιαφυγής έχει και η πολυπλοκότητα του φορολογικού συστήματος, παρά τις προσπάθειες απλοποίησης κατά την τελευταία δεκαετία, ενώ και η εμπιστοσύνη των πολιτών στο φορολογικό σύστημα και διοίκηση παραμένει χαμηλή.
Φοροδιαφυγή παρατηρείται και στην έμμεση φορολογία, ιδίως καθώς μεγάλο μέρος των υπηρεσιών που αντιστοιχεί σε υψηλό συντελεστή ΦΠΑ δραστηριοποιείται στην άτυπη οικονομία και δεν καταγράφεται. Ειδικότερα, η Ελλάδα εμφανίζει τη δεύτερη υψηλότερη υστέρηση στον ΦΠΑ (VAT gap) στην ΕΕ, με 33,6% της συνολικής φορολογικής απαίτησης (VAT total tax liability).
Παρατήρηση του συντάκτη: Δεν αφήνουν οι αθεόφοβοι κεφάλαιο για κεφάλαιο που να μην το αναφέρουν «... και αναπαράγει τις χρόνιες στρεβλώσεις...,μεγάλοπλήθος αυτοαπασχο-λούμενων...».
4.7.2Αξιολόγηση και αγκυλώσεις:Μεσοπρόθεσμα, η δυνατότητα μείωσης των συνολικών φορολογικών βαρών, θα εξαρτηθεί αφενός από την πορεία των δημόσιων δαπανών και αφετέρου από τους στόχους για πρωτογενή δημοσιονομικά πλεονάσματα ενόψει της εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους, όπως αυτοί θα συμφωνηθούν με τους πιστωτές, και στο πλαίσιο των κανόνων που θα ορισθούν για τα επόμενα χρόνια με τους εταίρους και πιστωτές. Σε δεύτερο επίπεδο, θα εξαρτηθεί επίσης από το ύψος και τη διάρθρωση των πόρων που αναμένονται ως καθαρή εισροή από την ΕΕ για την περίοδο μετά το 2021.
Αντίθετα, υπάρχει σημαντικό περιθώριο και ανάγκη για αλλαγή της δομής των φόρων, ώστε να μειωθούν οι στρεβλώσεις και τα αντικίνητρα στην εξωστρεφή επιχειρηματικότητα. Απαιτείται η φορολογία να γίνει περισσότερο συμβατή με υψηλούς ρυθμούς μεγέθυνσης μεσοπρόθεσμα, μέσω ενίσχυσης της παραγωγικής βάσης της οικονομίας. Ειδικότερα, η φορολογική βάση στη φορολογία εισοδήματος παραμένει περιορισμένη, επικεντρωμένη στη μισθωτή εργασία, με αποτέλεσμα η επιβάρυνση των υψηλών συντελεστών φορολογίας και εισφορών να είναι ασύμμετρα μεγάλη για μικρό μέρος του πληθυσμού. Επιπλέον, η εντόπιση φορολογητέας ύλης δυσκολεύεται με την εξάπλωση υπηρεσιών που διεξάγονται μέσα από ψηφιακές πλατφόρμες (gig economy) και επομένως απαιτείται οι φορολογικές αρχές να συντηρούν συνεχώς υψηλό επίπεδο τεχνολογιών και τεχνογνωσίας προς αποφυγή της περαιτέρω διάβρωσης της φορολογικής βάσης.
4.7.3 Προτάσεις πολιτικής:Δεδομένης της σημερινής δομής του φορολογικού και ασφαλιστικού συστήματος, όπως και της δομής της οικονομίας, απόλυτη προτεραιότητα πρέπει να δοθεί στην ελάφρυνση του βάρους στη μισθωτή εργασία. Υπερβολικά μεγάλο μέρος της εργασίας αφορά αυτοαπασχόληση, άτυπους τομείς της οικονομίας και εργασία με χαμηλά δηλωμένα εισοδήματα που εξαιρούνται από τη φορολογία, ενώ η φορολογική σφήνα (tax wedge) για εισοδήματα πάνω από τα χαμηλότερα είναι εξαιρετικά υψηλή.
Δεδομένης της προτεραιότητας που πρέπει να δοθεί για μείωση της επιβάρυνσης της εργασίας, ενδεχόμενη μείωση των φόρων στην κατανάλωση (και ειδικότερα στον ΦΠΑ και στην περιουσία), δεν κρίνεται ως εξίσου σημαντική προτεραιότητα.
Η σχετική μετατόπιση του βάρους από την εργασία στην κατανάλωση θα πρέπει επίσης να συνδυαστεί με συστηματική ενίσχυση της υποστήριξης των αδύναμων νοικοκυριών με κατάλληλα επιδόματα στην χαμηλόμισθη εργασία, καθώς και κάποιο εγγυημένο ελάχιστο εισόδημα (φορολογήσιμο).
Ο φόροι στην ακίνητη περιουσία πρέπει να εξορθολογιστούν, να ενοποιηθούν και να περάσουν σε τοπικό επίπεδο. Η κατάργηση του «συμπληρωματικού φόρου» για τους ιδιώτες θα μειώσει τις στρεβλώσεις και θα ενισχύσει την αγορά ακινήτων. Είναι σημαντική η λειτουργία μιας αξιόπιστης και ανεξάρτητης αρχής για τον καθορισμό των αντικειμενικών αξιών ακινήτων, που θα πρέπει να εναρμονίζονται με τις πραγματικές αξίες της αγοράς.
Από τη σημερινή βάση αφετηρίας, προκρίνονται μια σειρά από ειδικότερες παρεμβάσεις με στόχο τη δικαιότερη, παραγωγικότερη και αναπτυξιακά φιλικότερη κατανομή των φορολογικών βαρών σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις:
Παρατηρήσεις του συντάκτη:
1ο) Τα φορολογικά θα μειωθούν και γεννάται το ερώτημα της κάλυψης των δαπανών για ένα αξιοπρεπές κοινωνικό κράτος. Σε ότι έχει σχέσει με τα κονδύλια του κοινωνικού κράτους οι «σοφοί» απλώς «ποιούν την νήσσαν».
2ο) Ο στόχος της ευρωπαικής ένωσηςγια την φορολογική αναμόρφωση της Ε.Ε.Πλαίσιο 5.1. Η Κοινή Ενοποιημένη Βάση Φορολογίας των Εταιριών στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΚΕΒΦΕ-CCCTB). Το 2016, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να επαναφέρει τη συζήτηση για την Κοινή Ενοποιημένη Βάση Φορολογίας Εταιρειών (Common Consolidated Corporate Tax Base-CCCTB), στο πλαίσιο του φιλόδοξου σχεδίου της για τη μεταρρύθμιση της εταιρικής φορολογίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η ιδέα αυτή τη φορά προσεγγίζεται σε δύο στάδια, με δύο αλληλοσυνδεόμενες προτάσεις Οδηγιών: η πρώτη αφορά την κοινή φορολογική βάση των εταιρειών (Common Corporate Tax Base), η δεύτερη την κοινή ενοποιημένη φορολογική βάση (Common Consolidated Corporate Tax Base). Η ιδέα της κοινής ενοποιημένης φορολογικής βάσης στοχεύει στο να θέσει απλούστερους φορολογικούς κανόνες για τον υπολογισμό του φορολογητέου εισοδήματος των εταιρειών που δραστηριοποιούνται σε περισσότερα κράτη εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι τελευταίες δεν θα πρέπει πλέον να συμμορφώνονται με 28 διαφορετικές εθνικές νομοθεσίες αλλά θα υπάγονται, ως προς τον καθορισμό της φορολογικής τους βάσης, σε ένα και μοναδικό σύνολο κανόνων. Στη συνέχεια θα προστίθενται οι φορολογικές βάσεις των εταιρειών του Ομίλου, όπως θα έχουν προσδιοριστεί με βάση τους ενιαίους κανόνες, ώστε να προκύψει, με βάση συγκεκριμένους κανόνες ενοποίησης και με απαλοιφή των ενδοομιλικών συναλλαγών λόγω της ενοποίησης, η τελική φορολογική βάση του Ομίλου. Η τελευταία θα κατανέμεται μεταξύ των εταιρειών του Ομίλου με βάση μια τυποποιημένη φόρμουλα, έναν μαθηματικό τύπο, που λαμβάνει υπόψη τέσσερις παράγοντες:
α)πωλήσεις (sales), β)πάγια (assets), γ) προσωπικό (labour) και δ) δεδομένα (data). Κάθε κράτος μέλος θα φορολογεί το μέρος της φορολογικής βάσης που αναλογεί στην εταιρεία που εδρεύει στη χώρα του με βάση τον εσωτερικό φορολογικό του συντελεστή. Το όριο των 750 εκατ. ευρώ τζίρου για την υποχρεωτική εφαρμογή της (ΚΕΒΦΕ) θα απαλειφθεί μέσα σε μια μέγιστη περίοδο 7 ετών (προβλέπεται δηλαδή σταδιακά καθολική εφαρμογή για όλες τις εταιρείες που εδρεύουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση). Με την ΚΕΒΦΕ οιεταιρίες θα έχουν πλέον τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν ένα ενιαίο σύνολο κανόνων και να υποβάλλουν φορολογική δήλωσησε μία μόνο φορολογική αρχή για όλες τις δραστηριότητές τους στην Ε.Ε. (Πηγή: European Commission-2016 και ΣΕΒ-2017).
Σε απλά ελληνικά σημαίνει «αρχίζει το πάρτυ» των πολυεθνικών με την νομιμοποίηση της φοροαποφυγής. Τα έσοδα από τον φόρο εισοδήματος που θα κατέβαλλανπολλές επιχειρήσεις που διαθέτουν υποκαταστήματα ή η μητρική τους εταιρεία εδρεύει σε χώρα της Ε.Ε. θα καταβάλλονται όχι εκεί που δραστηριοποιούνται αλλά εκεί που τους βολεύει.Ενδεικτικά το ποσοστό φορολογίας της Ουγγαρίας ανέρχεται σε 9%, της Βουλγαρίας σε 10% και της Ιρλανδίας σε 12,50%.
Αγαπητοί κ. «σοφοί» το σχέδιο σας και για την φορολογία στρώνει το χαλί για την απώλεια φορολογικών εσόδων από την Ελλάδα. Αλήθεια αυτό πως να το ονοματίσουμε; Διαφυγόντα Φορολογικά Έσοδα ή Οικονομικό Κακούργημα Εκ Προμελέτης κατά της Ελλάδας; Εάν δεν το γνωρίζετε ρωτήστε τον «εθνάρχη» σας τον κ. Κ. Καραμανλή ή τον κ. Σημίτη. Αυτοί γνωρίζουν.
Επειδή καταβάλλεται μεγάλη προσπάθεια για να υπάρξει ένας «πολιτισμένος επίλογος» του κειμένου επιλέχθηκε ένα «παλιό» αλλά επίκαιρο τραγούδι. Αυτούς τους έχω βαρεθεί-1975, Στίχοι: Δ. Κούρτοβικ & Wolf Biermann, Μουσική: Θ. Μικρούτσικος
Γιάννης Περάκης: Σχετικά με το Συντάκτη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου