Ένα γεγονός, στο οποίο δεν έχει δοθεί η πρέπουσα σημασία στον δυτικό συστημικό Τύπο είναι οι επερχόμενες εθνικές εκλογές στη Ρωσία. Λέμε «εθνικές», γιατί ταυτόχρονα διεξάγονται εκλογές βουλευτικές (στη Ρωσία κάθε 5 χρόνια), αλλά και περιφερειακές: σε 9 από τις 85 ομοσπονδιακές ενότητες διεξάγονται απευθείας εκλογές για τον κυβερνήτη της περιοχής, σε άλλες 3 τα τοπικά κοινοβούλια θα προχωρήσουν σε έμμεση εκλογή του κυβερνήτη, σε 39 περιφέρειες θα διεξαχθούν εκλογές για τα τοπικά κοινοβούλια, ενώ σε εκατοντάδες δήμους θα διεξαχθούν και δημοτικές εκλογές.
Η λεγόμενη «ενιαία μέρα ψηφοφορίας» έχει οριστεί η Κυριακή 19 Σεπτεμβρίου, ωστόσο οι πολίτες θα μπορούν να ψηφίσουν ήδη από τις 17 του μήνα (ημέρα Παρασκευή). Όσοι πολίτες επιθυμούσαν, ενεργοποίησαν τη δυνατότητα ψηφοφορίας «εξ αποστάσεως» (ειδικά σε κάποιες αραιοκατοικημένες και δύσβατες περιοχές, αυτό λύνει τα χέρια τόσο των εκλογέων, όσο και των Εφορευτικών Επιτροπών για τη συλλογή των αποτελεσμάτων).
Να αναφέρουμε, επίσης, ότι όπως και στις προηγούμενες αναμετρήσεις από το 2013 και μετά, υπάρχει δυνατότητα παρακολούθησης της εκλογικής διαδικασίας απ’ οποιονδήποτε (κυριολεκτικά!) και απ’ οποιοδήποτε σημείο του κόσμου, αφού σε κάθε εκλογικό τμήμα υπάρχουν εγκατεστημένες κάμερες (εννοείται, όχι πίσω από τα παραβάν) και η ανάλογη εφαρμογή στην ιστοσελίδα της Κεντρικής Εκλογικής Επιτροπής της Ρωσίας. Ο στόχος είναι, σύμφωνα με την επικεφαλής της Επιτροπής Έλλα Παμφίλοβα, η εξασφάλιση του αδιάβλητου της διαδικασίας και η αποφυγή παραβιάσεων της εκλογικής νομοθεσίας. Θα πρέπει να προσθέσουμε εδώ, ότι στα 120.000 περίπου εκλογικά τμήματα που θα λειτουργήσουν σε όλη τη χώρα θα υπάρξουν περίπου 500.000 εκλογικοί αντιπρόσωποι και ανεξάρτητοι παρατηρητές τόσο μέσα από τη Ρωσία, όσο και από πολλές χώρες του εξωτερικού.
Σε ό,τι αφορά τις βουλευτικές εκλογές, που είναι και οι σημαντικότερες για το «καθ’ ημάς» ακροατήριο, να πούμε αρχικά δυο λόγια για το εκλογικό σύστημα: η ρωσική Ανώτατη Κρατική Δούμα (Βουλή) αποτελείται συνολικά από 450 μέλη. Ακριβώς τα μισά (225) εκλέγονται με αναλογικό σύστημα μέσω των κομματικών λιστών ανά εκλογική περιφέρεια, καθώς και από την «πανρωσική» λίστα, η οποία ουσιαστικά είναι το αντίστοιχο των δικών μας βουλευτών Επικρατείας. Υπάρχει πλαφόν εισόδου στη Δούμα 5%. Οι υπόλοιποι 225 βουλευτές εκλέγονται σε μονοεδρικές «στενές» εκλογικές περιφέρειες με πλειοψηφικό σύστημα ενός γύρου. Στις εκλογές του 2016 το πλαφόν του 5% ξεπέρασαν 4 πολιτικά κόμματα: η κυβερνητική «Ενιαία Ρωσία», το Κομμουνιστικό Κόμμα Ρωσικής Ομοσπονδίας (ΚΚΡΟ), το Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα Ρωσίας (γνωστό με τα ρωσικά αρχικά του LDPR) και η «Δίκαιη Ρωσία». Ωστόσο, κοινοβουλευτική εκπροσώπηση μέσω των μονοεδρικών περιφερειών απέκτησαν και 2 ακόμη κόμματα: η «Πατρίδα» και η «Πλατφόρμα Πολιτών». Για την πολιτική και ιδεολογική ταυτότητα αυτών και των υπόλοιπων κομμάτων που λαμβάνουν μέρος σε αυτές τις εκλογές θα μιλήσουμε παρακάτω.
Στην παρούσα Ανώτατη Δούμα οι 336 από τις 450 έδρες ανήκουν στην κυβερνητική «Ενιαία Ρωσία», το κόμμα που ίδρυσε ο νυν Πρόεδρος της χώρας Βλαντίμιρ Πούτιν. Η τεράστια αυτή πλειοψηφία οφείλεται στο πολύ υψηλό ποσοστό (54%) που συγκέντρωσε το κόμμα αυτό στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές του 2016. Ωστόσο μια σειρά από παράγοντες επηρέασαν αρνητικά τη δημοτικότητα αυτού του κόμματος και, με βάση τις τρέχουσες προβλέψεις για το εκλογικό αποτέλεσμα, υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο για πρώτη φορά μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ και την ίδρυση του νέου ρωσικού κράτους (1991) να έχουμε πρώτο κόμμα χωρίς απόλυτη κοινοβουλευτική πλειοψηφία!… Σε αυτή την περίπτωση η «Ενιαία Ρωσία» θα πρέπει να απευθυνθεί σε κάποιο ή κάποια από τα υπόλοιπα κοινοβουλευτικά κόμματα, προκειμένου να σχηματίσει κυβέρνηση συνασπισμού, που θα είναι και η πρώτη στην ιστορία του σύγχρονου ρωσικού κράτους. Η δυνατότητα σχηματισμού μιας τέτοιας κυβέρνησης θα εξαρτηθεί εν πολλοίς και από το ποια (εκτός από τα υπάρχοντα) κόμματα θα μπορέσουν (εάν μπορέσουν) να εισέλθουν στη Δούμα με πλήρεις κοινοβουλευτικές ομάδες (δηλαδή έχοντας υπερβεί το «πλαφόν» του 5%). Και οι μέχρι τώρα δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η πιθανότητα να υπάρξουν αυτή τη φορά περισσότερα από 4 κοινοβουλευτικά κόμματα είναι ιδιαίτερα αυξημένη.
Θα ξεχωρίζαμε τρεις βασικούς λόγους για την πτώση της δημοτικότητας της «Ενιαίας Ρωσίας», αρχής γενομένης από το 2018. Ο πρώτος λόγος είναι, ότι τη χρονιά εκείνη ψηφίστηκε από την Ανώτατη Δούμα (χάρη και στην ευρύτατη πλειοψηφία που διέθετε και διαθέτει ακόμη το κυβερνητικό κόμμα) η λεγόμενη «συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση», η οποία αυξάνει κατά 5 χρόνια το βασικό όριο συνταξιοδότησης, τόσο στους άνδρες, όσο και τις γυναίκες (στα 65, από τα 60, στους άνδρες και στα 60, από τα 55, στις γυναίκες). Βεβαίως, η αύξηση αυτή προβλέπεται να γίνει σταδιακά και με βάθος χρόνου έως και το 2028, ενώ εξαιρούνται συγκεκριμένες κατηγορίες πολιτών και επαγγελμάτων (βαρέα και ανθυγιεινά, τρίτεκνες μητέρες, γηγενείς κάτοικοι των βορείων περιοχών της χώρας και όσοι/-ες έχουν συμπληρωμένα 42 (για τους άνδρες) ή 37 (για τις γυναίκες) χρόνια εργασιακού βίου. Επίσης, ακόμη και τα αυξημένα συνταξιοδοτικά όρια είναι ακόμη αρκετά (έως πολύ) χαμηλότερα από τα αντίστοιχα που ισχύουν στη Δυτική Ευρώπη (στις χώρες τις οποίας υπάρχουν σκέψεις ακόμη και για αύξηση έως και τα 70, ακόμη και τα 72 χρόνια, ενώ το «στάνταρ» στις περισσότερες χώρες είναι τα 67). Ωστόσο, οι Ρώσοι πολίτες (και ειδικά αυτοί που έχουν προλάβει, έστω και στα τελευταία της, την ΕΣΣΔ και το κοινωνικό της κράτος) είχαν κάθε λόγο να νιώσουν δυσαρεστημένοι, αφού η αύξηση του συνταξιοδοτικού ορίου συνιστούσε ούτως ή άλλως χειροτέρευση, σε σχέση με το προηγούμενο καθεστώς.
Ένας δεύτερος λόγος είναι η σχετική υποχώρηση του βιοτικού επιπέδου των Ρώσων πολιτών τα τελευταία 3 χρόνια, από ένα συνδυασμό λόγων: κατά μέρος λόγω των παρατεταμένων οικονομικών κυρώσεων κατά της Ρωσίας από τον δυτικό κόσμο, οι οποίες μπορεί να αντιμετωπίστηκαν εν πολλοίς αποτελεσματικά, ωστόσο δεν μπορούσαν να μην αφήσουν το σημάδι τους στη ρωσική οικονομία. Ο περιορισμός των εισαγωγών μπορεί (έστω και… κατά λάθος, αφού άλλη, προφανώς, ήταν η στόχευση των Δυτικών) να ενίσχυσε σε σημαντικό βαθμό την εγχώρια παραγωγή σε σειρά από νευραλγικούς τομείς της οικονομίας, όμως ο περιορισμός των εξαγωγών (και εδώ δε γίνεται λόγος μόνο για τους υδρογονάνθρακες) στέρησε τη ρωσική οικονομία από πολύτιμη αποκόμιση και συσσώρευση κεφαλαίων, που θα μπορούσαν να ριχτούν στην πραγματική οικονομία, αλλά και στην ενίσχυση του κοινωνικού κράτους. Τέλος, ένας τρίτος και διόλου ασήμαντος λόγος είναι τα εκτεταμένα φαινόμενα διαφθοράς που παρατηρήθηκαν τόσο σε κομματικά στελέχη της «Ενιαίας Ρωσίας» σε όλα τα επίπεδα, όσο και σε κρατικούς λειτουργούς, στελέχη κρατικών εταιρειών, τραπεζών κοκ συνδεδεμένους κομματικά με την κυβερνητική παράταξη. Παρά το γεγονός ότι ο ίδιος ο Πρόεδρος Πούτιν φαίνεται να διεξάγει πόλεμο κατά της διαφθοράς,παρόλο που τα όργανα διαφύλαξης της δημόσιας τάξης έχουν προβεί σε δεκάδες (ενίοτε ιδιαίτερα θεαματικές) συλλήψεις ανώτερων και μεσαίων κρατικών λειτουργών και παρόλο που τα τελευταία 3 χρόνια έχουν αντικατασταθεί περίπου οι μισοί κυβερνήτες περιφερειών (η συντριπτική πλειονότητα των οποίων σχετίζεται κομματικά με την «Ενιαία Ρωσία»), δεκάδες δήμαρχοι και άλλοι δημόσιοι λειτουργοί (το Σύνταγμα της Ρωσικής Ομοσπονδίας δίνει αυτή τη δυνατότητα στον Πρόεδρο της χώρας), η εικόνα δεν έχει αλλάξει προς το καλύτερο, τουλάχιστον στα μάτια σημαντικής μερίδας πολιτών.
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός, ότι ενώ η δημοτικότητα του ίδιου του Προέδρου Πούτιν, αλλά και κάποιων κοντινών προς αυτών ανώτατων κρατικών λειτουργών, όπως του Πρωθυπουργού Μιχαήλ Μισούστιν, του Υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόβ και του Υπουργού Άμυνας Σεργκέι Σοϊγκού διατηρούνται σε υψηλά επίπεδα, δεν συμβαίνει το ίδιο με την αντίστοιχη δημοτικότητα άλλων κρατικών και κυβερνητικών στελεχών, βουλευτών κλπ, όπως και με το ίδιο το κόμμα της «Ενιαίας Ρωσίας». Διόλου τυχαία, κατά τις προεδρικές εκλογές του 2018 ο Βλαντίμιρ Πούτιν επέλεξε να είναι υποψήφιος όχι εκ μέρους της «Ενιαίας Ρωσίας», αλλά ανεξάρτητος, έστω και αν αυτό πρακτικά για τον ίδιο σήμαινε ότι για την επιβεβαίωση της υποψηφιότητάς του θα έπρεπε να συγκεντρώσει τις υπογραφές όχι 300 χιλιάδων υπογραφών (που ισχύουν για τους κομματικούς υποψηφίους) αλλά 1 εκατομμυρίου (που ισχύουν για τους ανεξάρτητους). Η δημοτικότητα του Προέδρου Πούτιν διατηρείται σήμερα στο υψηλό 61,5% (στις προεδρικές εκλογές του 2018 είχε πάρει 70%). Αυτό σημαίνει από τη μία, ότι το ακροατήριο του Προέδρου ξεπερνά κατά πολύ τα στενά κομματικά όρια της «Ενιαίας Ρωσίας», αλλά από την άλλη χτυπάει «καμπανάκι» για το κυβερνητικό κόμμα, ότι δεν στέκεται στο ύψος των περιστάσεων και των προσδοκιών των Ρώσων πολιτών, οι οποίοι δείχνουν αυτή τη φορά περισσότερο έτοιμοι από ποτέ να εμπιστευτούν άλλες πολιτικές δυνάμεις (κοινοβουλευτικές, αλλά και μη κοινοβουλευτικές σήμερα), αφενός για να «τιμωρήσουν» την κυβερνητική παράταξη, αφετέρου για να προκαλέσουν ριζικές αλλαγές τόσο στην επιλογή προσώπων, με έμφαση στην εκπροσώπηση και άλλων πολιτικών δυνάμεων στο μέλλον κυβερνητικό σχήμα, όσο και στο πρόσημο της κυβερνητικής πολιτικής προς μια κατεύθυνση περισσότερης κοινωνικής δικαιοσύνης, σταθερής οικονομικής ανάπτυξης και βελτίωσης του βιοτικού επιπέδου των πολιτών και μείωσης της «ψαλίδας» που υπάρχει ανάμεσα στις περιφέρειες (ειδικά δε ανάμεσα στις μεγάλες πόλεις και τις ημιαστικές και αγροτικές περιοχές).
Τι δείχνουν, μέχρι σήμερα οι δημοσκοπήσεις
Ως βάση για τη μίνι-έρευνά μας χρησιμοποιήσαμε τις δημοσκοπήσεις που πραγματοποιεί ανά τακτά χρονικά διαστήματα το Πανρωσικό Κέντρο Έρευνας της Κοινής Γνώμης, γνωστό με τα ρωσικά αρχικά του VTSIOM. Πρόκειται για το παλαιότερο αντίστοιχο κέντρο που δραστηριοποιείται στα όρια της Ρωσικής Ομοσπονδίας, ιδρυθέν ακόμη από την εποχή της ΕΣΣΔ (1987) ως μία 100% κρατική επιχείρηση, με πρωτοβουλία της επιφανούς Σοβιετικής και Ρωσίδας επιστήμονα και ακαδημαϊκού Τατιάνας Ζασλάβσκαγια. Σε αντίθεση με την άλλη μεγάλη ρωσική εταιρεία δημοσκοπήσεων, τη Levada Center, η οποία είναι ιδιωτική και στη Δύση τη θεωρούν ως «ανεξάρτητη» και «αντικειμενική» (στην πραγματικότητα χρηματοδοτείται, εν μέρει τουλάχιστον, από το εξωτερικό), το VTSIOM κατηγορείται στη Δύση ως, δήθεν, «όργανο του Πούτιν και της εξουσίας του», ωστόσο οι έρευνες που διεξάγει από την πρώτη στιγμή της ύπαρξής του διεξάγονται με απολύτως τεκμηριωμένες, επιστημονικά, μεθόδους και τα αποτελέσματά τους κάθε άλλο παρά «κατά παραγγελία» δεν είναι. Ειδικά σε ό,τι αφορά στο θέμα του άρθρου, δηλαδή στις προεκλογικές δημοσκοπήσεις, το συγκεκριμένο Κέντρο Έρευνας έχει αποδείξει επανειλημμένα την αξιοπιστία του, προβλέποντας μέχρι σήμερα με μεγάλο βαθμό ακρίβειας τα αποτελέσματα των εκλογικών αναμετρήσεων στη Ρωσία.
Κατά την τρέχουσα προεκλογική περίοδο το VTSIOM διεξάγει και δημοσιεύει σε τακτική εβδομαδιαία βάση δημοσκοπήσεις για την πρόθεση ψήφου των πολιτών, παραθέτοντας και τα συγκριτικά στοιχεία των αμέσως προηγούμενων σφυγμομετρήσεων με τη μορφή γραφημάτων. Έτσι μπορεί κανείς να παρακολουθήσει τις διακυμάνσεις στη δημοτικότητα του α ή του β κόμματος από βδομάδα σε βδομάδα και να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα για τη δυναμική του. Τα αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων ολοκληρώνονται σταθερά ημέρα Κυριακή και δημοσιεύονται 5 μέρες αργότερα (δηλαδή κάθε Παρασκευή). Τελευταία δημοσιευμένη δημοσκόπηση είναι αυτή που ολοκληρώθηκε στις 29/08/2021 και έδωσε τα παρακάτω αποτελέσματα (τα ποσοστά είναι επί του συνόλου όσων απάντησαν, χωρίς αναγωγή στα «έγκυρα»):
- Ενιαία Ρωσία: 28,3%
- ΚΚ Ρωσικής Ομοσπονδίας: 17,5%
- LDPR: 8,7%
- Δίκαιη Ρωσία-Πατριώτες-Για την Αλήθεια: 6,5%
- Εξωκοινοβουλευτικά κόμματα: 15,5%
- Άκυρο: 1,7%
- Αποχή: 8,5%
- Αδιευκρίνιστη ψήφος: 13,3%
Με αναγωγή στα έγκυρα ψηφοδέλτια και αναλογική κατανομή της αδιευκρίνιστης ψήφου, τα ποσοστά διαμορφώνονται ως εξής (τους υπολογισμούς έκανα προσωπικά και δεν αποτελούν δημοσκοπική ανακοίνωση του VTSIOM):
- Ενιαία Ρωσία: 37,30%
- ΚΚ Ρωσικής Ομοσπονδίας: 23,08%
- LDPR: 11,48%
- Δίκαιη Ρωσία-Πατριώτες-Για την Αλήθεια: 7,70%
- Εξωκοινοβουλευτικά κόμματα: 20,44%
Σε σχέση με τα αποτελέσματα των βουλευτικών εκλογών του 2016, παρατηρούμε τη ραγδαία πτώση της «Ενιαίας Ρωσίας» κατά περίπου 17 εκατοστιαίες μονάδες (περίπου το 1/3 της εκλογικής της δύναμης). Παράλληλα το ΚΚΡΟ αυξάνει κατακόρυφα τις δυνάμεις του, περίπου κατά 75% (από τις 14 στις 23 εκατοστιαίες μονάδες) και εδραιώνεται με διαφορά ως η 2η πολιτική δύναμη της χώρας. Το εθνικιστικό LDPR του Βλαντίμιρ Ζιρινόβσκι, το οποίο στις εκλογές του 2016 πλησίασε πολύ το ΚΚΡΟ και λίγο έλειψε να του πάρει τη 2η θέση, δείχνει πλέον να βρίσκεται σε φάση οριακής κάμψης, αν και διαχρονικά τα αποτελέσματα που κατέγραφε (με εξαίρεση τις πρώτες ρωσικές βουλευτικές εκλογές του 1993, όταν είχε φτάσει στο 22,5%) ήταν λίγο ως πολύ στα ίδια ποσοστά (μεταξύ 11 και 12%). Η σοσιαλδημοκρατική «Δίκαιη Ρωσία» του Σεργκέι Μιρόνοβ, ενισχυμένη από τη συμμαχία της με τα κόμματα «Πατριώτες της Ρωσίας» και «Για την Αλήθεια» (του πολύ γνωστού δημοσιογράφου και συγγραφέα Ζαχάρ Πριλέπιν) καταγράφει οριακή αύξηση δυνάμεων, αρκετή ωστόσο για να την κρατήσει στις κοινοβουλευτικές δυνάμεις και στην 4η θέση των αποτελεσμάτων.
Το καινούργιο ποιοτικό στοιχείο δεν είναι άλλο από το πολύ υψηλό, για τα ρωσικά δεδομένα, ποσοστό στην πρόθεση ψήφου προς κόμματα που σήμερα δεν έχουν κοινοβουλευτική εκπροσώπηση. Μεταξύ των 10, συνολικά, υπολοίπων κομμάτων υπάρχουν τόσο πολιτικές δυνάμεις με ιστορία στη ρωσική πολιτική σκηνή, όσο και εντελώς καινούργιοι σχηματισμοί, των οποίων το πολιτικό και ιδεολογικό προφίλ θα ήταν ενδιαφέρον να δούμε στη συνέχεια του άρθρου. Ανάμεσα σε αυτά τα κόμματα υπάρχουν και κάποια που οι Ρώσοι εμπειρογνώμονες θεωρούν ότι διαθέτουν τα στοιχεία που μπορούν, εν δυνάμει, να τα οδηγήσουν στο «σπάσιμο» του πλαφόν του 5% ή, στην έσχατη των περιπτώσεων, να τους εξασφαλίσουν κοινοβουλευτική εκπροσώπηση μέσω της εκλογής από μονοεδρικές περιφέρειες. Πιο κοντά σε αυτά τα στοιχεία είναι τα κόμματα «Νέοι Άνθρωποι» του Αλεξέι Νετσάεβ, το «Yabloko» («Μήλο», κόμμα που ίδρυσε ο Γκριγκόρι Γιαβλίνσκι, υπεύθυνος κάποτε της οικονομικής πολιτικής της «περεστρόικα»), η «Πλατφόρμα Πολιτών» του Ριφάτ Σαϊχουτντίνοβ και το «Ρωσικό Κόμμα Συνταξιούχων για την Κοινωνική Δικαιοσύνη». Σημαντικό ρόλο στον σχηματισμό της νέας ρωσικής κυβέρνησης σε περίπτωση που η «Ενιαία Ρωσία» δεν εξασφαλίσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία θα παίξει το ποιο ή ποια από αυτά τα κόμματα θα μπορέσουν να μπουν στην Ανώτατη Δούμα και το εάν θεωρούνται από τα, ας το πούμε, «συνεργάσιμα» με την «Ενιαία Ρωσία» και με κοινή, λίγο ως πολύ, ιδεολογική βάση. Από τη συνεργασία αποκλείονται κόμματα με τάση προς το (νεο)φιλελευθερισμό και, φυσικά, τα κόμματα της Αριστεράς. Πλησιέστερα προς την «Ενιαία Ρωσία» είναι κόμματα με έφεση στην «πατριωτική» ρητορική και τον ιδεολογικό συντηρητισμό, συνδυασμένα όμως με αυξημένο ρόλο του κράτους σε όλους τους τομείς και ειδικότερα στην άσκηση κοινωνικής πολιτικής. Τέτοια μπορεί να θεωρηθούν, πχ, οι «Νέοι Άνθρωποι» και το «Κόμμα Συνταξιούχων», όχι όμως και το «Yabloko», με το οποίο υπάρχει βαθύ ιδεολογικό χάσμα και στα μάτια των εκπροσώπων κυβερνητικού κόμματος αντιπροσωπεύει την περίοδο εξουσίας των Γκορμπατσόβ (επί ΕΣΣΔ) και Γέλτσιν (επί «νέας» Ρωσίας), από την οποία θέλουν να δείχνουν ότι έχουν διαφοροποιηθεί ριζικά.
Μία άλλη περίπτωση για κυβερνητική συνεργασία, κατά την άποψη του γράφοντος, είναι η συμμαχία με το LDPR, το οποίο τα τελευταία χρόνια έχει ρίξει κάπως τους τόνους της φιλομοναρχικής και ακραίας εθνικιστικής του ρητορικής, λειτουργώντας σε αρκετές περιπτώσεις ως «παραπλήρωμα» της «Ενιαίας Ρωσίας» σε κοινοβουλευτικό επίπεδο. Ωστόσο μια τέτοια συμμαχία ενδεχομένως να έχει μεσοπρόθεσμα ακόμη πιο αρνητικές συνέπειες για την «Ενιαία Ρωσία», η οποία εδώ και χρόνια κάνει προσπάθεια να διαμορφώσει ένα προφίλ «κεντρώας» και «μετριοπαθούς» πολιτικής δύναμης, που συνδυάζει από τη μία τον κοινωνικό συντηρητισμό και τις «παραδοσιακές αξίες» και από την άλλη το ευρύ κοινωνικό κράτος και την σχεδόν «σοσιαλιστική» δομή του οικονομικού συστήματος, με όλους τους νευραλγικούς τομείς του να ελέγχονται από το Δημόσιο.
Στις δύο (και κάτι λιγότερο) εβδομάδες που απομένουν, θα δούμε να αποκρυσταλλώνονται οι τάσεις του εκλογικού σώματος και θα μπορούμε να εξαγάγουμε περισσότερο ασφαλή συμπεράσματα για την πορεία των πραγμάτων. Το βέβαιο είναι, ότι για πρώτη φορά οι ρωσικές βουλευτικές εκλογές φαίνεται να μην έχουν προκαθορισμένο το νικητή τους και ότι η σύνθεση της επόμενης Ανώτατης Δούμας αποτελεί «σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες»…
Στο 2ο μέρος του παρόντος άρθρου θα παρουσιάσουμε τις πολιτικές δυνάμεις που κατεβαίνουν στις επερχόμενες ρωσικές εθνικές εκλογές, το ιδεολογικό προφίλ τους, αλλά και τις μεταξύ τους σχέσεις, που μπορούν, εν δυνάμει, να δημιουργήσουν (ή να αποτρέψουν) συμμαχίες στο εγγύς μέλλον...
Βασίλης Μακρίδης: Σχετικά με τον συντάκτη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου