Ελλάδα
Ξεκάθαρο το μήνυμα του ποιητή έρχεται σε μας απλό, γεμάτο βεβαιότητα και αισιοδοξία:” Επιμένω ακόμα, πως ο κόσμος είναι όμορφος” .”Πες τους, πως εγώ κι ο ήλιος είμαστε πάντοτε σε πορεία”. “Γράψε, το όνομά μου είναι Ελπίδα, είναι Αγάπη..”
Πώς μπορεί να λέγονται τέτοια λόγια;
Μπορεί και γίνεται, γιατί αυτός που τα λέει είναι ποιητής και λέγεται Νικηφόρος Βρεττάκος.
Είναι ο ποιητής της αγάπης, όχι της εύκολης κι ανέξοδης αλλά αυτής που βγαίνει απ το καθημερινό βάσανο μυαλού και ψυχής, που πλημμυρίζει ολοκληρωτικά το είναι, “αγαπώ” γράφει “άρα υπάρχω” και γίνεται φλόγα “του καιόμενου αίματος”.
Είναι ο ποιητής της ειρήνης, ο ακούραστος κήρυκας της φιλίας και της συναδέλφωσης των λαών. Βλέπει μπροστά του το φάσμα της καταστροφής από τα πυρηνικά όπλα και υψώνει τη φωνή του και αγωνίζεται για την κατάργησή τους. “Ειρήνη είναι όταν τ΄ ανθρώπου η ψυχή γίνεται έξω στο σύμπαν ήλιος κι ο ήλιος ψυχή μες στον άνθρωπο”.
Είναι ο ποιητής – αγωνιστής για ένα αύριο με ελευθερία, κοινωνική δικαιοσύνη και ισότητα, στρατευμένος ο ίδιος στην πάλη για την κατάκτησή τους. Ο Βρεττάκος δεν υπήρξε άνθρωπος των διαλειμμάτων και των Κυριακάτικων αργιών. Δεν ανέστειλε σε κανένα επίπεδο τη σημαία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας δίνοντας με τη ζωή του μάθημα ζωής.
Είναι ο ποιητής, που δοξάζει τον άνθρωπο στο “είναι” του αλλά κυρίως στο “γίγνεσθαι”. Σ’ αυτό που μπορεί να γίνει, σ’ αυτό που αξίζει και δικαιούται να γίνει για το καλό το δικό του και της ανθρωπότητας όλης. Ο ποιητής μας θέλει τον άνθρωπο πορθητή της ζωής, μαχητή του καλού, του δίκιου, του ωραίου. Τον θέλει σε μια συνεχή πορεία ” προς τον ήλιο”, προς έναν καλύτερο κόσμο, προς μια δικαιότερη κι ανθρωπινότερη ζωή, σε έναν αγώνα χωρίς σταματημό και τέλος προς τον εξανθρωπισμό του τον ίδιο. Αλλά για να γίνουν αυτά μια μέρα πράξη, πρέπει να παλέψει, να ματώσει αν χρειαστεί και να επιμείνει με γενναιότητα ως το τέλος “μ’ όλα τα δάκρυα, μ’ όλων των φλεβών τους χτύπους”. Διαρκής εγρήγορση και επαγρύπνηση. Η νίκη είναι πάντα ακριβή και κανένα μεγάλο αγαθό δεν προσφέρεται χωρίς αίμα και θυσία.
Κι έρχεται πάλι η σίγουρη φωνή του ποιητή για να μας πει : ” Αν και ολόκληρη η ανθρωπότητα είναι αυτή τη στιγμή ένα πολιορκημένο Μεσολόγγι, εμείς γνωρίζουμε από εξόδους. Ξέρουμε να βγαίνουμε απ’ το σκοτάδι στο φως.”
Από το “ΤΑ ΘΟΛΑ ΠΟΤΑΜΙΑ”, 1950
Ξεκάθαρο το μήνυμα του ποιητή έρχεται σε μας απλό, γεμάτο βεβαιότητα και αισιοδοξία:” Επιμένω ακόμα, πως ο κόσμος είναι όμορφος” .”Πες τους, πως εγώ κι ο ήλιος είμαστε πάντοτε σε πορεία”. “Γράψε, το όνομά μου είναι Ελπίδα, είναι Αγάπη..”
Πώς μπορεί να λέγονται τέτοια λόγια;
Μπορεί και γίνεται, γιατί αυτός που τα λέει είναι ποιητής και λέγεται Νικηφόρος Βρεττάκος.
Είναι ο ποιητής της αγάπης, όχι της εύκολης κι ανέξοδης αλλά αυτής που βγαίνει απ το καθημερινό βάσανο μυαλού και ψυχής, που πλημμυρίζει ολοκληρωτικά το είναι, “αγαπώ” γράφει “άρα υπάρχω” και γίνεται φλόγα “του καιόμενου αίματος”.
Είναι ο ποιητής της ειρήνης, ο ακούραστος κήρυκας της φιλίας και της συναδέλφωσης των λαών. Βλέπει μπροστά του το φάσμα της καταστροφής από τα πυρηνικά όπλα και υψώνει τη φωνή του και αγωνίζεται για την κατάργησή τους. “Ειρήνη είναι όταν τ΄ ανθρώπου η ψυχή γίνεται έξω στο σύμπαν ήλιος κι ο ήλιος ψυχή μες στον άνθρωπο”.
Είναι ο ποιητής – αγωνιστής για ένα αύριο με ελευθερία, κοινωνική δικαιοσύνη και ισότητα, στρατευμένος ο ίδιος στην πάλη για την κατάκτησή τους. Ο Βρεττάκος δεν υπήρξε άνθρωπος των διαλειμμάτων και των Κυριακάτικων αργιών. Δεν ανέστειλε σε κανένα επίπεδο τη σημαία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας δίνοντας με τη ζωή του μάθημα ζωής.
Είναι ο ποιητής, που δοξάζει τον άνθρωπο στο “είναι” του αλλά κυρίως στο “γίγνεσθαι”. Σ’ αυτό που μπορεί να γίνει, σ’ αυτό που αξίζει και δικαιούται να γίνει για το καλό το δικό του και της ανθρωπότητας όλης. Ο ποιητής μας θέλει τον άνθρωπο πορθητή της ζωής, μαχητή του καλού, του δίκιου, του ωραίου. Τον θέλει σε μια συνεχή πορεία ” προς τον ήλιο”, προς έναν καλύτερο κόσμο, προς μια δικαιότερη κι ανθρωπινότερη ζωή, σε έναν αγώνα χωρίς σταματημό και τέλος προς τον εξανθρωπισμό του τον ίδιο. Αλλά για να γίνουν αυτά μια μέρα πράξη, πρέπει να παλέψει, να ματώσει αν χρειαστεί και να επιμείνει με γενναιότητα ως το τέλος “μ’ όλα τα δάκρυα, μ’ όλων των φλεβών τους χτύπους”. Διαρκής εγρήγορση και επαγρύπνηση. Η νίκη είναι πάντα ακριβή και κανένα μεγάλο αγαθό δεν προσφέρεται χωρίς αίμα και θυσία.
Κι έρχεται πάλι η σίγουρη φωνή του ποιητή για να μας πει : ” Αν και ολόκληρη η ανθρωπότητα είναι αυτή τη στιγμή ένα πολιορκημένο Μεσολόγγι, εμείς γνωρίζουμε από εξόδους. Ξέρουμε να βγαίνουμε απ’ το σκοτάδι στο φως.”
ΓΡΑΜΜΑ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΔΑΣ ΜΟΥ
Ἀπαντῶ στή σιωπή σου μ’ ἕνα φῶς ἤρεμο· ὅσο καὶ νἆναι
σάν τόν Ἀτλαντικὸ οἱ στιγμές μου ταραγμένες
ὅσο κι ἂν ἡ καρδιά στά βάθη μου χορεύει ὅπως μιά φλόγα
φωτιᾶς. Τό αἷμαι μου καίγεται σάν ἕνα μακρὺ δάσος
σέ μιάν ἀπέραντη πλαγιά. Ὅσο κι ἂν ἕνας ὄμορφος
ἥλιος βασίλεψε, σοῦ γράφω. Ἂν ὄχι τίποτε ἄλλο,
σ’ ἕνα μικρό φύλλο χαρτιοῦ σοῦ γράφω καί σοῦ στέλνω
τό παιδικό μου ἀλάβωτο χαμόγελο σάν ἕνα
φεγγάρι μέσα σέ μιὰ στέρνα.
Ἔχεις τό ἔλεος. Πάνω σου τό βλέμμα τοῦ Θεοῦ.
Ἔχεις τήν εὔνοια τῶν πρωινῶν του. Μή μέ μαρτυρήσεις!
Καὶ προπαντός νά μήν τοῦ εἰπεῖς πώς μ’ ἐγκατέλειψεν
ἡ ἐλπίδα.
Καθώς κοιτᾶς τόν Ταΰγετο σημείωσε τά φαράγγια
πού πέρασα, καί τίς κορφές πού πάτησα, καί τά ἄστρα
ποὺ εἶδα. Πές τους ἀπὸ μένα, πές τους ἀπ’ τά δάκρυα μου
ὅτι ἐπιμένω ἀκόμα πώς ὁ κόσμος
εἶναι ὄμορφος!
Κι ἂν σκίστηκε
τῶ χῶμα μου στα δύο, κι ἂν χάσκει ἡ ὕπαρξή μου
σάν ἕνας τοῖχος ἀνοιγμένος κάτω ἀπ’ τήν κοιλιά
μιᾶς φορτωμένης καταιγίδας,
πές τους πώς σοῦ στέλνω
τό παιδικό μου ἀλάβωτο χαμόγελο σάν ἕνα
φεγγάρι μέσα σέ μιά στέρνα.
Κατά μῆκος τοῦ ποταμιοῦ
πού κατεβαίνει στήν κοιλάδα,
δίπλα στίς λεῦκες πού σοῦ νανουρίζαν
τή λύπη, γράψε στό νερό
τ’ ὄνομά μου: Ἐλπίδα.
τ’ ὄνομά μου: Ἀγάπη
τ’ ὄνομά μου: Σιωπή.
Τάραξε πάλι τό νερό.
Σβύσε τά ἴχνη μου πάλι.
Πές τους πώς εἶμαι ἕνας ἐλεύθερος ἄνεμος πού γυρνᾶ
μέσα στό μέλλον. Πώς σέ κάθε δέντρο ἔχω δεμένο
κι ἀπό ἕνα χρυσοσέλωτο ἄλογο. Πές τους πώς,
ἐγώ κι ὁ ἥλιος εἴμαστε πάντοτε σὲ πορεία.
Πώς ὅταν κάθε Κυριακὴ ντύνομαι τίς ἐλπίδες μου
γιομίζει καθώς περπατῶ ὁ κόσμος.
Ἐσύ, ἔτσι πές τους.
Πώς δέν σοὔγραψα τίποτα. Πώς σοὔστειλα μονάχα
τό παιδικὸ μου ἀλάβωτο χαμόγελο σάν ἕνα
φεγγάρι μέσα σέ μιά στέρνα.
Από το “ΤΑ ΘΟΛΑ ΠΟΤΑΜΙΑ”, 1950
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου