Ελλάδα
Τη Δευτέρα, 15 Ιούλη του 1974, στις 8.15 με 8.30 το πρωί άρχισαν να βγαίνουν άρματα μάχης από το στρατόπεδο της Κοκκινοτριμιθιάς, τα οποία πήγαν στο Προεδρικό Μέγαρο, στο κτίριο Τηλεπικοινωνιών και το κτίριο της Αρχιεπισκοπής. Βεβαίως η καθημερινή έξοδος των αρμάτων για ασκήσεις και εκπαίδευση δε άφηνε περιθώρια υποψίας ότι επρόκειτο για πραξικόπημα. Αυτό έγινε αντιληπτό, όταν άρχισαν να ακούγονται πυροβολισμοί από διάφορα σημεία της Λευκωσίας. Τα άρματα έφτασαν στο Προεδρικό Μέγαρο και άρχισαν να το χτυπούν.
Μαζί με το Προεδρικό Μέγαρο χτύπησαν το Μέγαρο της Αρχιεπισκοπής, το κτίριο των Τηλεπικοινωνιών, το Αρχηγείο της Αστυνομίας, το στρατόπεδο του εφεδρικού σώματος (ήταν πιστό στο Μακάριο), το Ραδιοφωνικό Ιδρυμα Κύπρου (ΡΙΚ), ενώ άνδρες της ΕΛΔΥΚ επιτέθηκαν στον Αερολιμένα της Λευκωσίας. Αν και εκδηλώθηκε σθεναρή αντίσταση, η δύναμη των πραξικοπηματιών ήταν απείρως ισχυρότερη και σε δύο ώρες, περίπου, η Λευκωσία ήταν στα χέρια τους. Βεβαίως, ο Μακάριος κατόρθωσε και διέφυγε.
Μαζί με το Προεδρικό Μέγαρο χτύπησαν το Μέγαρο της Αρχιεπισκοπής, το κτίριο των Τηλεπικοινωνιών, το Αρχηγείο της Αστυνομίας, το στρατόπεδο του εφεδρικού σώματος (ήταν πιστό στο Μακάριο), το Ραδιοφωνικό Ιδρυμα Κύπρου (ΡΙΚ), ενώ άνδρες της ΕΛΔΥΚ επιτέθηκαν στον Αερολιμένα της Λευκωσίας. Αν και εκδηλώθηκε σθεναρή αντίσταση, η δύναμη των πραξικοπηματιών ήταν απείρως ισχυρότερη και σε δύο ώρες, περίπου, η Λευκωσία ήταν στα χέρια τους. Βεβαίως, ο Μακάριος κατόρθωσε και διέφυγε.
Οι αναφορές των πρωταγωνιστών
Πριν ακόμη εκδηλωθεί το πραξικόπημα στην Κύπρο, στην Αθήνα ο αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων, στρατηγός Γρ. Μπονάνος, κάλεσε στο γραφείο του τους αρχηγούς των κλάδων του στρατεύματος για να τους ανακοινώσει το πραξικόπημα που έγινε αργότερα.
Ο τότε αρχηγός της Πολεμικής Αεροπορίας, αντιπτέραρχος Αλέξανδρος Παπανικολάου, σε απόρρητη έκθεσή του που παρέδωσε στην κυβέρνηση Καραμανλή μετά τη μεταπολίτευση, αναφέρει: «Η αυλαία του δράματος - γράφει ο Παπανικολάου - υψώθη την 15ην Ιουλίου 1974. Ο στρατηγός Μπονάνος εκάλεσεν εις το γραφείον του άπαντας τους αρχηγούς Κλάδων Ενόπλων Δυνάμεων, την 8ην ώραν, και ανεκοίνωσεν εις αυτούς ότι η Εθνοφρουρά ανέτρεψε τον Μακάριον, όστις μάλλον είχε φονευθεί. Ητο η πρώτη φορά καθ' ην ο υποφαινόμενος επληροφορείτο περί τοιαύτης εξελίξεως, εις σχετικήν δε ερώτησίν του έλαβεν ως απάντησιν ότι "όλα θα εξελιχθούν καλώς"» (Η Εκθεση Παπανικολάου στο: «Τα παρασκήνια της Αλλαγής», του Στ. Ψυχάρη, Αθήνα 1975,).
Ο ίδιος, όμως, ο στρατηγός Μπονάνος αναφέρει στη δική του εξιστόρηση: «Το πρωί της Δευτέρας, 15 Ιουλίου - γράφει ο Μπονάνος - έφτασα στο γραφείο μου πολύ ενωρίτερον της συνήθους ώρας προσελεύσεώς μου... Περί την 7ην πρωινήν, εισέρχεται εις το γραφείον μου ο Ματάτσης και μου αναφέρει ότι η ενέργεια ανατροπής του Μακαρίου ήρχισε, και ότι μέχρι στιγμής, ουδέν εμπόδιον παρουσιάζεται διά την επιτυχίαν της.
Μετ' ολίγον με επεσκέφθη ο Ιωαννίδης περιχαρής διά την επιτυχίαν και μου λέγει ότι ο Μακάριος είναι νεκρός. Κατόπιν αυτού, την 7.30 ώραν, καλώ τους αρχηγούς των τριών κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων. Τους ενημέρωσα διά την αναληφθείσαν ενέργειαν ανατροπής και ανέφερα την πληροφορίαν του Ιωαννίδη, ότι ο Μακάριος μάλλον εφονεύθη.
Ο Γαλατσάνος, βέβαια, εγνώριζε διότι τον είχα, ως προανέφερα, ενημερώσει. Αλλά και οι Αραπάκης και Παπανικολάου μου έδωσαν την εντύπωσιν ότι εγνώριζαν, διότι ουδόλως εξεπλάγησαν και εδέχθησαν με ικανοποίησιν την ενημέρωσιν, και ως να μη έλεγα κάτι άγνωστον.
Εδωσα εντολήν να παρακολουθούν στενώς την κατάστασιν, ώστε να είμεθα έτοιμοι διά την αντιμετώπισιν παντός ενδεχομένου και ούτοι απεχώρησαν, επιστρέψαντες στα γραφεία των». (Στρατηγού Γρ. Μπονάνου: «Η Αλήθεια»).
Οι πραγματικοί οργανωτές του πραξικοπήματος
Η στρατιωτικοφασιστική δικτατορία της Ελλάδας, πιο συγκεκριμένα το καθεστώς Ιωαννίδη - όπως προκύπτει από τις καταθέσεις των πρωταγωνιστών της στην επιτροπή της Βουλής που εξέτασε το φάκελο της Κύπρου - είχε αποφασίσει, τουλάχιστον, από τις αρχές του 1974 το πραξικόπημα για την ανατροπή του Μακαρίου. Η απόφαση πάρθηκε σε σύσκεψη που έγινε, με πρωτοβουλία του δικτάτορα Δ. Ιωαννίδη, στο σπίτι του «πρωθυπουργού» Ανδρουτσόπουλου και με τη συμμετοχή του «Προέδρου Δημοκρατίας» του καθεστώτος Φ. Γκιζίκη, καθώς και του αρχηγού Ενόπλων Δυνάμεων, στρατηγού Μπονάνου. (Αναλυτικά, Κ. Κάππου: «Εγκλημα εναντίον της Κύπρου», εκδόσεις ΓΝΩΣΕΙΣ). Ετσι τον Ιούλιο του 1974 είχαν γίνει ουσιαστικά όλες οι σχετικές προετοιμασίες.
Το ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, με ανακοίνωσή του στις 15 του Ιούλη 1974, κατήγγειλε ότι «η αμερικανοκίνητη φασιστική χούντα της Ελλάδας, εκτελεστής ιμπεριαλιστικής συνωμοσίας, πραγματοποίησε ωμή ένοπλη επέμβαση στην Κύπρο». Σ' αυτήν την εκτίμηση, η χούντα αναφέρεται ως «εκτελεστής ιμπεριαλιστικής συνωμοσίας», γεγονός που σημαίνει ότι πίσω από τη χούντα βρισκόταν ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός. Επίσης, σε ανακοίνωση της ΚΕ του ΚΚΕ στις 29 Ιούλη 1974 αναφέρεται ότι «ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός και οι σύμμαχοί του προσπαθούν να μετατρέψουν την Κύπρο σε πολεμικό ορμητήριό τους».
Οι εκτιμήσεις αυτές επιβεβαιώνονται και από τις καταθέσεις στην επιτροπή της Βουλής που εξέτασε το φάκελο της Κύπρου.
Το πραξικόπημα στην Κύπρο θα μπορούσε αντικειμενικά να διαπραχθεί μόνο από τη χούντα του Ιωαννίδη. Ολα τα στοιχεία βεβαιώνουν ότι τόσο το πραξικόπημα όσο και ο ΑΤΤΙΛΑΣ, που ακολούθησε, αποτελούσαν ένα ενιαίο σχέδιο των Αμερικανών, με κύριο στόχο να προωθήσουν το σχέδιο διχοτόμησης και ΝΑΤΟποίησης της Κύπρου.
Ο αντιπτέραρχος Παπανικολάου στην απόρρητη έκθεσή του αναφέρει πως όταν στις 16 Ιουλίου του 1974, μια μέρα δηλαδή μετά το πραξικόπημα, ρώτησε τον Ιωαννίδη για τις επιπτώσεις αυτής της ενέργειας, πήρε την εξής απάντηση: «Ούτε οι Αμερικανοί ούτε οι Τούρκοι επεθύμουν τον Μακάριον» (Στ. Ψυχάρη: «Τα παρασκήνια της Αλλαγής»). Αλλά και ο τότε αρχηγός του Πολεμικού Ναυτικού αντιναύαρχος Πέτρος Αραπάκης, σε δική του έκθεση, υποστηρίζει πως ο Ιωαννίδης του είχε πει για το πραξικόπημα: «Κύριε αρχηγέ, όταν κάποτε πληροφορηθείτε τα εις χείρας μου στοιχεία και τας ενθαρρύνσεις ας είχον θα με δικαιολογήσητε». Πιο κατηγορηματικός και πιο σαφής απ' όλους, όμως, είναι ο στρατηγός Μπονάνος, ο οποίος αναφέρει: «Πολλάκις - γράφει ο Μπονάνος - ο Ιωαννίδης με διαβεβαίωσεν ότι οι Τούρκοι δεν πρόκειται να αναμειχθούν, διότι και οι Αμερικανοί είναι υπέρ της ανατροπής του Μακαρίου και θα σταθούν δίπλα μας εις πάσαν περίπτωσιν». Ακόμη ο Μπονάνος αναφέρει πως ο Ιωαννίδης του είχε πει «ότι έχει διαβεβαιώσεις από την CIA πως οι Τούρκοι δε θα επέμβουν» (Στρατηγού Γρ. Μπονάνου: «Η Αλήθεια»).
Οι Αμερικανοί αυτοαποκαλύπτονται
Σχετικά με την άμεση εμπλοκή των ΗΠΑ στο πραξικόπημα της Κύπρου αυτή γίνεται φανερή από την τακτική τους, μετά τη διάπραξή του. Ο Λώρενς Στερν γράφει:
«Καθ' όλη την πρώτη εβδομάδα της κρίσης, η επίσημη φωνή της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής ήταν αυτή του πρεσβευτή Ρόμπερτ Αντερσον, του επί του Τύπου εκπροσώπου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ στην καθημερινή μεσημβρινή από μέρους του ενημέρωση του Τύπου. Ο Αντερσον ήταν ένας φιλικός και επί μακρό ταλαιπωρούμενος γραφειοκράτης, η δουλειά του οποίου ήταν, παρά τις πάρα πολύ επίμονες παρενοχλήσεις των ανακριτών - δημοσιογράφων, να εκφράζει πιστά το γράμμα και το πνεύμα αυτών που ο Κίσιγκερ ήθελε να ειπωθούν, χωρίς να αποκλίνει ούτε ίντζα από τις κατευθυντήριες γραμμές του υπουργού (...). Τη μέρα του πραξικοπήματος, ο Αντερσον βρέθηκε μπροστά σε μια αίθουσα πλημμυρισμένη από δημοσιογράφους. Περιορίστηκε να δηλώσει απλά και ήρεμα ότι "η πολιτική μας παραμένει η ίδια, υποστηρίζουμε την ανεξαρτησία, την εδαφική ακεραιότητα της Κύπρου και τις συνταγματικές της διατάξεις και καλούμε τα άλλα κράτη να ακολουθήσουν μια παρόμοια πολιτική". Αμέσως μετά, ο Αντερσον απάντησε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν ανέλαβαν οποιεσδήποτε "διαπραγματεύσεις, μυστικές συνομιλίες, τηλεφωνικές συνδιαλέξεις", για να αποτρέψουν το πραξικόπημα». Και ταυτόχρονα ο εκπρόσωπος του Κίσιγκερ καταφέρθηκε κατά της Ελλάδας για την ανάμειξή της στο πραξικόπημα, ούτε καταδίκασε την ανακοινωθείσα δολοφονία του Μακαρίου.(Λώρενς Στερν: «Λάθος Αλογο», εκδόσεις ΤΑΜΑΣΟΣ, Λευκωσία 1978).
Ο αντιναύαρχος Π. Αραπάκης, στο βιβλίο του, «Το τέλος της σιωπής», εκδόσεις «ΝΕΑ ΣΥΝΟΡΑ - Α. Α. ΛΙΒΑΝΗ», Αθήνα 2000 αναφέρει:
«Οι σχεδιασμοί των ξένων κέντρων απέβλεπαν στην εξυπηρέτηση των συμμαχικών συμφερόντων σε βάρος, στην περίπτωση αυτή, της Ελλάδας και της Κύπρου και υπέρ της Τουρκίας. Η εξόντωση του Μακαρίου απέβλεπε, πέρα από την αποτροπή του κινδύνου "κουβανοποίησης" της Κύπρου και της πρόληψης τριτοκοσμικών ενεργειών του, που θα μπορούσαν να αποβούν σε βάρος του Ισραήλ και των Δυτικών συμμάχων, στη διαμόρφωση συνθηκών ικανών να δικαιολογήσουν τη δημιουργία τουρκικής βάσης στη βόρεια Κύπρο, σύμφωνα με συμμαχική επιδίωξη». Κατά τον Αραπάκη, υπήρχε «μεγάλο σχέδιο της διχοτόμησης για την Κύπρο».
Οι ΗΠΑ επεδίωκαν το πραξικόπημα και την τουρκική εισβολή. Χωρίς το πρώτο, δε θα ερχόταν η δεύτερη. Και χωρίς τον Αττίλα, δε θα ερχόταν η διχοτόμηση. Τα αποτελέσματα είναι σήμερα παραπάνω από ορατά.
Πηγή: rizospastis.gr
Η Σφήκα: Επιλογές
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου