Τετάρτη 10 Δεκεμβρίου 2014

Για τον Νίκο Ρωμανό

Κοινωνία


H τιμωρία ανάγεται άμεσα στο κορμί του καταδικασμένου. Χαράσσεται επάνω του.. […] Οι τιμωρίες μέσω βασανιστηρίων ήταν για πάρα πολλά χρόνια, δημόσιο θέαμα. Τα βασανιστήρια αποτελούσαν μια λαμπρή πολιτική ιεροτελεστία. Μια ιεροτελεστία που συνιστά την καθολική κατάληψη και τον σφετερισμό του σώματος του καταδίκου από την εξουσία και την κοινωνία και συγχρόνως έναν τρόπο επίδειξης της παντοδυναμίας της εξουσίας. Πρόκειται, βέβαια, για μια ιεροτελεστία που δεν αφορά μόνο τον καταδικασμένο αλλά και ολόκληρη την κοινωνία. Τα βασανιστήρια, λέει ο Φουκό, δεν αποκαθιστούν τη δικαιοσύνη, ενισχύουν την εξουσία. Από τη μία ο καταδικασμένος φέρει επάνω στο σώμα του ισοβίως την απόφαση της τιμωρίας του, και από την άλλη η κοινωνία αναγνωρίζει τον αποκλίνοντα-τιμωρημένο. Ο νόμος γραμμέ­νος στο σώμα είναι μια αξέχαστη ανάμνηση. Άλλωστε, όπως γράφει ο Κάφκα, τη σκληρότητα του νόμου κανένας δεν επιτρέπεται να την ξεχνά. […]

Στο κάτω-κάτω ένα βασανιστήριο που παραμένει κρυφό δεν έχει κανένα απολύτως νόημα. Υπάρχει μια επικοινωνία ανάμεσα στο αδίκημα και την τι­μωρία. Τα βασανιστήρια είναι το αποτέλεσμα ενός μηχανισμού της εξουσίας που υπερηφανεύεται για την δύναμή της πάνω στα σώματα και ταυτόχρονα αντλεί νέα δύναμη από αυτά. Η παραμικρή ανυπακοή θεωρείται προμήνυμα ανταρσίας και πρέπει να τιμωρηθεί παραδειγματικά. Το βασανισμένο κορμί αποτελεί εσαεί πειστήριο της νίκης της εξουσίας. […]

Δεν είναι καν απαραίτητο να γνωρίζει ο καταδικασμένος γιατί τιμωρείται. Θα ήταν άχρηστο να του το πούμε, λέει ο αξιωματικός της αποικίας, θα το διαπιστώσει στο ίδιο του το κορμί. Ο νόμος είναι μια μορφή καθαρή που υπάρχει αφ’ εαυτής και δεν μπορεί να είναι αντικείμενο γνώσης των υπηκόων.

(Απόσπασμα από το βιβλίο Φραντς Κάφκα του Κ. Δεσποινιάδη, . Ο ανατόμος της εξουσίας, Eκδ. Πανοπτικόν)

Από τον Δρόμο της Αριστεράς

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου