Δεκέμβρης του ’44.
Ήδη από τις 3 του μήνα έχουν αρχίσει οι συμπλοκές ανάμεσα στο ΕΑΜ από τη μια μεριά, τον εγγλέζικο στρατό και τις κυβερνητικές δυνάμεις από την άλλη.
Η εποχή της Μελισσάνθης τελείωσε δηλώνει στον επίλογο, με έναν τόνο απαισιοδοξίας. Γιατί η νεοελληνική μας ελευθερία είναι μεν γεννημένη από «κόκκαλα των Ελλήνων τα ιερά», αλλά και ποδοπατημένη, με σπασμένα τα κόκκαλα από τα ασθενικά παιδιά τους.
Τα γεγονότα στα Δεκεμβριανά τα σχολίασε ο Μ. Χατζιδάκις σε ένα καυστικό, ειλικρινές και γενναίο κειμενο που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Τέταρτο με τίτλο «Τα παιδιά της γαλαρίας»
Οι Γερμανοί έχουν φύγει αλλά ο πόλεμος συνεχίζεται. Οι συμπλοκές γρήγορα γίνονται αιματηρές μάχες, η ζωή όμως αντιστέκεται.
Ο Μάνος Χατζιδάκις, που δεν είχε κλείσει ακόμα τα 20, σκέφτεται να οργανώσει κάτι για να δώσει κουράγιο στον κόσμο. Κάπου στο Παγκράτι, και συγκεκριμένα στον κινηματογράφο Παλάς, μαζεύει καμιά 25 κορίτσια μέλη της ΕΠΟΝ για να δώσουν μια συναυλία με ένα έργο που δεν εμπεριέχει το ευφρόσυνο μήνυμα της γέννησης του Χριστού, όπως στο ορατόριο του Μπαχ.
Θυμίζει περισσότερο τα Πάθη αλλά και την ελπίδα να δικαιωθούν οι αγώνες για ελευθερία και ανεξαρτησία. Το σινεμά γεμάτο κόσμο που χειροκροτεί τον νεαρό Επονίτη στο πιάνο. Μόνο που τόσο τις πρόβες όσο και τις παραστάσεις διακόπτουν συχνά οι πυροβολισμοί και ο άγριος θόρυβος από τους βομβαρδισμούς των εγγλέζικων αεροπλάνων.
Τα Δεκεμβριανά και όλη εκείνη η ταραγμένη περίοδος τον στοιχειώνουν. Ξεκινά από το ‘45 να γράφει την Εποχή της Μελισσάνθης, τον πιο πολιτικό του δίσκο. Για να καταγράψει μουσικά την πολύχρωμη απελπισία του καιρού του, πέρασαν πάνω από τρεις δεκαετίες Χρειάστηκε πρώτα να σκεπαστεί απ’ την ψυχρή αλήθεια που γεννάει ο χρόνος, κατευναστικά.
Η εποχή της Μελισσάνθης τελείωσε δηλώνει στον επίλογο, με έναν τόνο απαισιοδοξίας. Γιατί η νεοελληνική μας ελευθερία είναι μεν γεννημένη από «κόκκαλα των Ελλήνων τα ιερά», αλλά και ποδοπατημένη, με σπασμένα τα κόκκαλα από τα ασθενικά παιδιά τους.
Τα γεγονότα στα Δεκεμβριανά τα σχολίασε ο Μ. Χατζιδάκις σε ένα καυστικό, ειλικρινές και γενναίο κειμενο που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Τέταρτο με τίτλο «Τα παιδιά της γαλαρίας»
Ονειρεύονταν μια ελεύθερη ζωή σχηματισμένη μακριά από απάνθρωπους νόμους, από ανάλγητους κρατικούς μηχανισμούς, από εξορίες και φυλακές και εκτελέσεις.
Τίποτα δεν έγινε αλήθεια.
Μετά τον πόλεμο κυβέρνησαν τον τόπο ξανά φθαρμένοι άνθρωποι, ανίκανοι να συλλάβουν έστω και στο ελάχιστο απ’ ότι γεννιόνταν κείνο τον καιρό κι αναρριγούσε ολόκληρο τον κόσμο.
Εάν μας λέγαν τότε μερικά από τα ονόματα που κυβερνήσανε κατόπιν ότι θα ξανάβγαιναν στην πολιτική σκηνή να διαφεντέψουνε τη χώρα μας, θα γελούσαμε δίχως τελειωμό με την καρδιά μας. Γιατί πιστέψαμε βαθιά μέσα μας πως όλα αυτά τα ονόματα ήσαν φαντάσματα του παρελθόντος, απόντα στα δύσκολα χρόνια που περνούσαμε, για πάντα απόντα από τον τόπο.
Κι όμως συνέβη αυτό.
Ξανάρθανε τα φαντάσματα κι αρχίσαν να πλαστογραφούν γι’ άλλη μια φορά την ελληνική ιστορία. Και τα παιδιά που πολεμήσανε κι ονειρευτήκανε, γίναν παιδιά της γαλαρίας, όσα δεν διώχτηκαν και δεν εξαφανίστηκαν στις φυλακές και στα ξερά νησιά του Αιγαίου. (,..) Τα Δεκεμβριανά ήταν η αγανάκτηση των παιδιών της γαλαρίας που βλέπαν τους συντρόφους τους και τα όνειρά τους στα φέρετρα, από σφαίρες που ρίξαν δοσίλογοι και φασίστες, φορώντας γαλάζιους μανδύες εθνικοφροσύνης.
Και όλα αυτά τα ελληνικά αποβράσματα με την επίσημη υποστήριξη του νεαρού τότε κράτους, είχανε ένα εχθρό: την ψυχή των παιδιών της γαλαρίας.
Γι αυτό σας λέω :
«Όπου και να σας βρίσκει το Κακό, αδελφοί,
όπου και να θολώνει ο νους σας,
μνημονεύετε Διονύσιο Σολωμό
μνημονεύετε Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη»
«Όπου και να σας βρίσκει το Κακό, αδελφοί,
όπου και να θολώνει ο νους σας,
μνημονεύετε Διονύσιο Σολωμό
μνημονεύετε Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου