Γιώργος X. Παπασωτηρίου
Μυριάδες πρόσφυγες, ξεριζωμένοι άνθρωποι, ανέστιοι καταφθάνουν στη μεσευρώπη, διανύοντας χιλιάδες χιλιόμετρα. Παραδόξως, πέραν της χαοτικής κατάστασης στις πύλες εισόδου και τις τραγωδίες στη Μεσόγειο και στο Αιγαίο, οι Ευρωπαίοι καπιταλιστές αποδέχονται με περισσή… ευαισθησία τα θύματά τους στις χώρες τους. Να επισημάνουμε ότι η σημερινή μαζική μετανάστευση από τη Μέση Ανατολή και τη βόρεια Αφρική οφείλεται στους «πολέμους λεηλασίας» των ανταγωνιστικών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων που επιχειρούν να θέσουν υπό τον έλεγχό τους τους πλουτοπαραγωγικούς πόρους διαφόρων χωρών από τη Λιβύη ως τη Συρία. ) Επίσης, η μετανάστευση έχει ως αιτία τη συστημική οικονομική κρίση που κατέστρεψε τα μέσα παραγωγής, τις παραγωγικές δυνάμεις και τις καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής στις χώρες της περιφέρειας. Για τα θύματά τους, λοιπόν, οι Ευρωπαίοι ηγέτες οιμώζουν υποκριτικά λέγοντας «Μας κόπηκε η ανάσα» ( Άνγκελα Μέρκελ). Γι’ αυτούς που ξερίζωσαν στήνουν «εικόνες» συμπάθειας και αλληλεγγύης στο σταθμό της Φρανκφούρτης.
Τι κρύβεται άραγε πίσω από αυτήν την «ευαισθησία» ηγετών που δεν ορρωδούν προ ουδενός, ακόμη και στην πρόκληση ζωντανού θανάτου εκατομμυρίων ανθρώπων, προκειμένου να υπερασπιστούν τα οικονομικά τους συμφέροντα; «Η βούληση των Ευρωπαίων καπιταλιστών είναι να αυξηθεί ο ανταγωνισμός στις τάξεις της ευρωπαϊκής εργατικής τάξης», ειδικά μεταξύ ανειδίκευτων και ειδικευμένων εργαζομένων γράφει ο Robert Bibeau. Η άποψη αυτή βασίζεται, σύμφωνα με κάποιους, στη θέση του Καρλ Μαρξ σύμφωνα με την οποία «Η οργάνωση του προλεταριάτου σε τάξη, τουτέστιν σε πολιτικό κόμμα, συνεχώς καταστρέφεται από τον ανταγωνισμό μεταξύ των εργατών αλλά πάντα ξαναγεννιέται...». Με άλλα λόγια, οι εργαζόμενοι ανταγωνίζονται οι μεν τους δε, οι ειδικευμένοι τους ανειδίκευτους, οι εγχώριοι τους μετανάστες, «το εσωτερικό προλεταριάτο το εξωτερικό». Ασφαλώς το πρόβλημα των εργαζόμενων όπως και παλιότερα των κουλάκων, είναι ότι σκέφτονται σαν τα αφεντικά τους, όπως έλεγε ο Τολστόι. Αλλά ποιος τους μαθαίνει και ποιος αξιοποιεί αυτόν τον τρόπο σκέψης, αυτή την πολιτιστική τάξη, να σκέφτονται, να μιλούν, να δρουν και να αντιδρούν έτσι κι όχι αλλιώς; Μα, η κυρίαρχη τάξη, για την ακρίβεια οι «πάνω» με τα μέσα μαζικής αποβλάκωσης που ελέγχουν. Πρέπει να τους μάθουμε να σκέφτονται έτσι κι όχι αλλιώς «γιατί αλλιώς θα μας πιάσουν από το λαιμό», έλεγε ο αμερικανός φιλόσοφος Ραλφ Έμερσον.
Γιατί αφήνει με μία ελεγχόμενη ελευθερία η Δύση και δη η Ευρώπη τους μετανάστες να εισέρχονται στις αναπτυγμένες χώρες της; Γιατί το υπάρχον κύτταρο είναι γηρασμένο και παρηκμασμένο, όπως ακριβώς συμβαίνει στις αυτοκρατορίες και τους πολιτισμούς που παρακμάζουν. Εδώ οι αναλυτές κάνουν συχνά τη σύγκριση με το σύνδρομο που έπληξε τους Ρωμαίους από τον δεύτερο αιώνα κι ύστερα.
Όμως οι μετανάστες που οδηγήθηκαν στη χώρα υποδοχής –παλιότερα στις ΗΠΑ, σήμερα στη μεσευρώπη (Γερμανία, Γαλλία)- ελκυόμενοι από τον πολιτισμό της, συμπεριλαμβανομένου και του οικονομικού πολιτισμού ως παρόχου ευκαιριών, δεν θα αργήσει ο καιρός που οι ελπίδες τους θα αποδειχθούν φρούδες. Τότε, όταν χαθεί το θέλγητρο, θα πάψουν να είναι «μέρος» του παρακμάζοντος πολιτισμού (αν και θα ενταχθούν πλέον, θα είναι «εντός» του, δηλαδή πολίτες του), δημιουργώντας ένα «εξωτερικό προλεταριάτο», που είναι όχι μόνο αποκλεισμένο και ξένο από την κοινωνία υποδοχής, αλλά και εκούσια ξένο καθώς θα απορρίπτει τον πολιτισμό της χώρας υποδοχής ή θα αρνείται να ενταχθεί, εμμένοντας τον καταγωγικό του πολιτισμό. Η Ευρώπη συμμετέχοντας στον δυτικό «κύκλο γοητείας» θα έχει τα περισσότερα προβλήματα με τους μετανάστες αφού στερείται των ποικίλων παραδόσεων ενσωμάτωσης των μεταναστών, που έχουν οι ΗΠΑ. Αλλά και στην τελευταία, η ενσωμάτωση γίνεται πλέον πάρα πολύ δύσκολα, λόγω της κρίσης του αμερικανικού πολιτιστικού αρχέτυπου, όπως και εξαιτίας της αποβιομηχάνισης που προκαλεί η ψηφιακή εποχή.
Η σύγκρουση εκείνων που ήταν έξω από τα «τείχη», των νέων μεταναστών και των εντός, δηλαδή των παλαιών μεταναστών (του εσωτερικού και του εξωτερικού προλεταριάτου) θα είναι σφοδρή. Και θα είναι τόσο κοινωνική όσο και πολιτική. Διότι η πολιτική και κοινωνική σύγκρουση δεν είναι παρά η ένταση που υπάρχει ανάμεσα στο δομημένο κοινωνικό σώμα, όπου κάθε μέρος έχει τη θέση του, και στο μέρος που «δεν χωρά πουθενά», που αναστατώνει αυτή την τάξη για χάρη της αρχής της καθολικότητας, της egaliberte, της ηθικής ισότητας των ανθρώπων ως ομιλούντων όντων.
Με άλλα λόγια, οι «αποκλεισμένοι», οι «απ’ έξω», αυτοί που «δεν χωρούν πουθενά», διεκδικώντας το χώρο τους στο σώμα της κοινωνίας δημιουργούν αναταραχή στο όνομα της αρχής της ηθικής ισότητας που ισχύει για όλους τους ανθρώπους, που είναι δηλαδή καθολική. Η πολιτική σύμφωνα με μια ορισμένη προσέγγιση ενέχει πάντα το πρόβλημα του βραχυκυκλώματος ανάμεσα στο Καθολικό και το Μερικό. Το αν το βραχυκύκλωμα θα προκαλέσει κοινωνικό μπλακ άουτ και μια νέα εξισορροπιστική διευθέτηση ή όχι εξαρτάται από την ένταση ανάμεσα στο σύνολο και σ’ αυτό το πλεονασματικό, υπεράριθμο στοιχείο (το καταραμένο απόθεμα) καθώς και από τους κοινωνικούς αυτοματισμούς που θα περιορίσουν το πρόβλημα στην περιφέρεια με ελεγχόμενες μικρές κρίσεις-συσκοτίσεις.
Οι «απ’ έξω», οι μετανάστες θεωρούνται σήμερα ότι είναι το νέο πολιτικό υποκείμενο, αυτό που θα εκφράσει εκ της θέσεώς του και της ανάγκης του να ενταχθεί ή να υπάρξει (να αναγνωριστεί) εν κοινωνία, τη Ριζική Καθολικότητα. Διότι, ενώ η επίσημη καθολικότητα ερείδεται στην εξαίρεση και τον αποκλεισμό, η ριζική καθολικότητα, αυτή που είναι αποκλεισμένη από την κυρίαρχη τάξη πραγμάτων, είναι ο φορέας της αληθινής «μαχόμενης» καθολικότητας και της συμπερίληψης όλων των «εκτός των τειχών», είναι αυτή που εκφράζει το δημοκρατικό Όλον, ένα γενικό συμφέρον χωρίς αποκλεισμούς, σε αντίθεση με τους άλλους που εκφράζουν μόνο τα ιδιαίτερα συμφέροντά τους. Όμως αυτή είναι μία ευρωπαϊκή οπτική. Στις ΗΠΑ ποτέ οι «κάτω», εκτός από τη μικρή περίοδο των αρχών του 20ου αιώνα, δεν εξέφρασαν τη ριζική καθολικότητα, ποτέ δεν εξέφρασαν πολιτικά ολόκληρη την κοινωνία, ποτέ δεν συμπεριέλαβαν τους «απ’ έξω», τους νέους μετανάστες, αντίθετα τους πολέμησαν ως απειλή για τις δουλειές τους αλλά και ως «απεργοσπάστες», ρίχνοντάς τους στην αγκαλιά των εργοδοτών, που αναζητούσαν φθηνή εργατική δύναμη, καθώς και της Μαφίας. Ακόμη και τη δεκαετία του 1960 δεν έχουμε την ανάπτυξη μια ενιαίας «νέας Αριστεράς», αλλά μιας Αριστεράς των λευκών, που ήταν «νέα», και μιας «Μαύρης Αριστεράς», που ήταν οι Μαύροι, οι «απ’ έξω». Ακόμη κι αν συναντήθηκαν τότε, ποτέ δεν αναπτύχθηκαν ενιαία, ποτέ δεν υπερέβησαν ουσιαστικά την εμφύλια αντιπαλότητα.
Δεν είναι τυχαίο ότι το αμερικανικό εργατικό κίνημα, όχι μόνο δεν αμφισβήτησε ριζικά τον καπιταλισμό αλλά και όταν αυτό συνέβη στις περιόδους κρίσεις αυτοεξουδετερώθηκε μέσω των εσωτερικών «εμφυλίων πολέμων», της κρατικής καταστολής (ιδεολογικής και υλικής) και τα αυτόματα της Μαφίας, που χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον από τους «πάνω» ακόμη και για την εκλογή προέδρων. Με άλλα λόγια, η Καθολικότητα ως το σύνολο των κοινωνικών αιτημάτων, η οποία στην Ευρώπη εκφραζόταν από τους «κάτω», στην Αμερική εκφράστηκε μόνο από τους «πάνω» τόσο ιδεολογικά (αμερικανικό όνειρο) όσο και πολιτικά με τη μετάθεση της σύγκρουσης στην περιφέρεια μέσω της ανάδειξης σε πρωτεύοντα δευτερευόντων ζητημάτων.
Στην Ευρώπη, λοιπόν, για μία ακόμη φορά η έκφραση του συνόλου των κοινωνικών αιτημάτων τείνει να εκφραστεί από τους «κάτω», από τον ΣΥΡΙΖΑ, το Podemos κ.ά. Αυτό δεν θέλουν να το επιτρέψουν οι «πάνω» (το Βερολίνο, το ΔΝΤ και οι ΕΚΤ εν προκειμένω) γι' αυτό προκάλεσαν τον «εμφύλιο» και τη διάσπαση στο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και το χάος στις χώρες της περιφέρειας εν οις και η Ελλάδα μέσω της ενέλεγκτης μαζικής μετανάστευσης.
ArtiNews
Μυριάδες πρόσφυγες, ξεριζωμένοι άνθρωποι, ανέστιοι καταφθάνουν στη μεσευρώπη, διανύοντας χιλιάδες χιλιόμετρα. Παραδόξως, πέραν της χαοτικής κατάστασης στις πύλες εισόδου και τις τραγωδίες στη Μεσόγειο και στο Αιγαίο, οι Ευρωπαίοι καπιταλιστές αποδέχονται με περισσή… ευαισθησία τα θύματά τους στις χώρες τους. Να επισημάνουμε ότι η σημερινή μαζική μετανάστευση από τη Μέση Ανατολή και τη βόρεια Αφρική οφείλεται στους «πολέμους λεηλασίας» των ανταγωνιστικών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων που επιχειρούν να θέσουν υπό τον έλεγχό τους τους πλουτοπαραγωγικούς πόρους διαφόρων χωρών από τη Λιβύη ως τη Συρία. ) Επίσης, η μετανάστευση έχει ως αιτία τη συστημική οικονομική κρίση που κατέστρεψε τα μέσα παραγωγής, τις παραγωγικές δυνάμεις και τις καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής στις χώρες της περιφέρειας. Για τα θύματά τους, λοιπόν, οι Ευρωπαίοι ηγέτες οιμώζουν υποκριτικά λέγοντας «Μας κόπηκε η ανάσα» ( Άνγκελα Μέρκελ). Γι’ αυτούς που ξερίζωσαν στήνουν «εικόνες» συμπάθειας και αλληλεγγύης στο σταθμό της Φρανκφούρτης.
Τι κρύβεται άραγε πίσω από αυτήν την «ευαισθησία» ηγετών που δεν ορρωδούν προ ουδενός, ακόμη και στην πρόκληση ζωντανού θανάτου εκατομμυρίων ανθρώπων, προκειμένου να υπερασπιστούν τα οικονομικά τους συμφέροντα; «Η βούληση των Ευρωπαίων καπιταλιστών είναι να αυξηθεί ο ανταγωνισμός στις τάξεις της ευρωπαϊκής εργατικής τάξης», ειδικά μεταξύ ανειδίκευτων και ειδικευμένων εργαζομένων γράφει ο Robert Bibeau. Η άποψη αυτή βασίζεται, σύμφωνα με κάποιους, στη θέση του Καρλ Μαρξ σύμφωνα με την οποία «Η οργάνωση του προλεταριάτου σε τάξη, τουτέστιν σε πολιτικό κόμμα, συνεχώς καταστρέφεται από τον ανταγωνισμό μεταξύ των εργατών αλλά πάντα ξαναγεννιέται...». Με άλλα λόγια, οι εργαζόμενοι ανταγωνίζονται οι μεν τους δε, οι ειδικευμένοι τους ανειδίκευτους, οι εγχώριοι τους μετανάστες, «το εσωτερικό προλεταριάτο το εξωτερικό». Ασφαλώς το πρόβλημα των εργαζόμενων όπως και παλιότερα των κουλάκων, είναι ότι σκέφτονται σαν τα αφεντικά τους, όπως έλεγε ο Τολστόι. Αλλά ποιος τους μαθαίνει και ποιος αξιοποιεί αυτόν τον τρόπο σκέψης, αυτή την πολιτιστική τάξη, να σκέφτονται, να μιλούν, να δρουν και να αντιδρούν έτσι κι όχι αλλιώς; Μα, η κυρίαρχη τάξη, για την ακρίβεια οι «πάνω» με τα μέσα μαζικής αποβλάκωσης που ελέγχουν. Πρέπει να τους μάθουμε να σκέφτονται έτσι κι όχι αλλιώς «γιατί αλλιώς θα μας πιάσουν από το λαιμό», έλεγε ο αμερικανός φιλόσοφος Ραλφ Έμερσον.
Γιατί αφήνει με μία ελεγχόμενη ελευθερία η Δύση και δη η Ευρώπη τους μετανάστες να εισέρχονται στις αναπτυγμένες χώρες της; Γιατί το υπάρχον κύτταρο είναι γηρασμένο και παρηκμασμένο, όπως ακριβώς συμβαίνει στις αυτοκρατορίες και τους πολιτισμούς που παρακμάζουν. Εδώ οι αναλυτές κάνουν συχνά τη σύγκριση με το σύνδρομο που έπληξε τους Ρωμαίους από τον δεύτερο αιώνα κι ύστερα.
Όμως οι μετανάστες που οδηγήθηκαν στη χώρα υποδοχής –παλιότερα στις ΗΠΑ, σήμερα στη μεσευρώπη (Γερμανία, Γαλλία)- ελκυόμενοι από τον πολιτισμό της, συμπεριλαμβανομένου και του οικονομικού πολιτισμού ως παρόχου ευκαιριών, δεν θα αργήσει ο καιρός που οι ελπίδες τους θα αποδειχθούν φρούδες. Τότε, όταν χαθεί το θέλγητρο, θα πάψουν να είναι «μέρος» του παρακμάζοντος πολιτισμού (αν και θα ενταχθούν πλέον, θα είναι «εντός» του, δηλαδή πολίτες του), δημιουργώντας ένα «εξωτερικό προλεταριάτο», που είναι όχι μόνο αποκλεισμένο και ξένο από την κοινωνία υποδοχής, αλλά και εκούσια ξένο καθώς θα απορρίπτει τον πολιτισμό της χώρας υποδοχής ή θα αρνείται να ενταχθεί, εμμένοντας τον καταγωγικό του πολιτισμό. Η Ευρώπη συμμετέχοντας στον δυτικό «κύκλο γοητείας» θα έχει τα περισσότερα προβλήματα με τους μετανάστες αφού στερείται των ποικίλων παραδόσεων ενσωμάτωσης των μεταναστών, που έχουν οι ΗΠΑ. Αλλά και στην τελευταία, η ενσωμάτωση γίνεται πλέον πάρα πολύ δύσκολα, λόγω της κρίσης του αμερικανικού πολιτιστικού αρχέτυπου, όπως και εξαιτίας της αποβιομηχάνισης που προκαλεί η ψηφιακή εποχή.
Η σύγκρουση εκείνων που ήταν έξω από τα «τείχη», των νέων μεταναστών και των εντός, δηλαδή των παλαιών μεταναστών (του εσωτερικού και του εξωτερικού προλεταριάτου) θα είναι σφοδρή. Και θα είναι τόσο κοινωνική όσο και πολιτική. Διότι η πολιτική και κοινωνική σύγκρουση δεν είναι παρά η ένταση που υπάρχει ανάμεσα στο δομημένο κοινωνικό σώμα, όπου κάθε μέρος έχει τη θέση του, και στο μέρος που «δεν χωρά πουθενά», που αναστατώνει αυτή την τάξη για χάρη της αρχής της καθολικότητας, της egaliberte, της ηθικής ισότητας των ανθρώπων ως ομιλούντων όντων.
Με άλλα λόγια, οι «αποκλεισμένοι», οι «απ’ έξω», αυτοί που «δεν χωρούν πουθενά», διεκδικώντας το χώρο τους στο σώμα της κοινωνίας δημιουργούν αναταραχή στο όνομα της αρχής της ηθικής ισότητας που ισχύει για όλους τους ανθρώπους, που είναι δηλαδή καθολική. Η πολιτική σύμφωνα με μια ορισμένη προσέγγιση ενέχει πάντα το πρόβλημα του βραχυκυκλώματος ανάμεσα στο Καθολικό και το Μερικό. Το αν το βραχυκύκλωμα θα προκαλέσει κοινωνικό μπλακ άουτ και μια νέα εξισορροπιστική διευθέτηση ή όχι εξαρτάται από την ένταση ανάμεσα στο σύνολο και σ’ αυτό το πλεονασματικό, υπεράριθμο στοιχείο (το καταραμένο απόθεμα) καθώς και από τους κοινωνικούς αυτοματισμούς που θα περιορίσουν το πρόβλημα στην περιφέρεια με ελεγχόμενες μικρές κρίσεις-συσκοτίσεις.
Οι «απ’ έξω», οι μετανάστες θεωρούνται σήμερα ότι είναι το νέο πολιτικό υποκείμενο, αυτό που θα εκφράσει εκ της θέσεώς του και της ανάγκης του να ενταχθεί ή να υπάρξει (να αναγνωριστεί) εν κοινωνία, τη Ριζική Καθολικότητα. Διότι, ενώ η επίσημη καθολικότητα ερείδεται στην εξαίρεση και τον αποκλεισμό, η ριζική καθολικότητα, αυτή που είναι αποκλεισμένη από την κυρίαρχη τάξη πραγμάτων, είναι ο φορέας της αληθινής «μαχόμενης» καθολικότητας και της συμπερίληψης όλων των «εκτός των τειχών», είναι αυτή που εκφράζει το δημοκρατικό Όλον, ένα γενικό συμφέρον χωρίς αποκλεισμούς, σε αντίθεση με τους άλλους που εκφράζουν μόνο τα ιδιαίτερα συμφέροντά τους. Όμως αυτή είναι μία ευρωπαϊκή οπτική. Στις ΗΠΑ ποτέ οι «κάτω», εκτός από τη μικρή περίοδο των αρχών του 20ου αιώνα, δεν εξέφρασαν τη ριζική καθολικότητα, ποτέ δεν εξέφρασαν πολιτικά ολόκληρη την κοινωνία, ποτέ δεν συμπεριέλαβαν τους «απ’ έξω», τους νέους μετανάστες, αντίθετα τους πολέμησαν ως απειλή για τις δουλειές τους αλλά και ως «απεργοσπάστες», ρίχνοντάς τους στην αγκαλιά των εργοδοτών, που αναζητούσαν φθηνή εργατική δύναμη, καθώς και της Μαφίας. Ακόμη και τη δεκαετία του 1960 δεν έχουμε την ανάπτυξη μια ενιαίας «νέας Αριστεράς», αλλά μιας Αριστεράς των λευκών, που ήταν «νέα», και μιας «Μαύρης Αριστεράς», που ήταν οι Μαύροι, οι «απ’ έξω». Ακόμη κι αν συναντήθηκαν τότε, ποτέ δεν αναπτύχθηκαν ενιαία, ποτέ δεν υπερέβησαν ουσιαστικά την εμφύλια αντιπαλότητα.
Δεν είναι τυχαίο ότι το αμερικανικό εργατικό κίνημα, όχι μόνο δεν αμφισβήτησε ριζικά τον καπιταλισμό αλλά και όταν αυτό συνέβη στις περιόδους κρίσεις αυτοεξουδετερώθηκε μέσω των εσωτερικών «εμφυλίων πολέμων», της κρατικής καταστολής (ιδεολογικής και υλικής) και τα αυτόματα της Μαφίας, που χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον από τους «πάνω» ακόμη και για την εκλογή προέδρων. Με άλλα λόγια, η Καθολικότητα ως το σύνολο των κοινωνικών αιτημάτων, η οποία στην Ευρώπη εκφραζόταν από τους «κάτω», στην Αμερική εκφράστηκε μόνο από τους «πάνω» τόσο ιδεολογικά (αμερικανικό όνειρο) όσο και πολιτικά με τη μετάθεση της σύγκρουσης στην περιφέρεια μέσω της ανάδειξης σε πρωτεύοντα δευτερευόντων ζητημάτων.
Στην Ευρώπη, λοιπόν, για μία ακόμη φορά η έκφραση του συνόλου των κοινωνικών αιτημάτων τείνει να εκφραστεί από τους «κάτω», από τον ΣΥΡΙΖΑ, το Podemos κ.ά. Αυτό δεν θέλουν να το επιτρέψουν οι «πάνω» (το Βερολίνο, το ΔΝΤ και οι ΕΚΤ εν προκειμένω) γι' αυτό προκάλεσαν τον «εμφύλιο» και τη διάσπαση στο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και το χάος στις χώρες της περιφέρειας εν οις και η Ελλάδα μέσω της ενέλεγκτης μαζικής μετανάστευσης.
ArtiNews
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου