Παρασκευή 19 Φεβρουαρίου 2016

Ο μουσικός Διόνυσος του Μίκη και η χαρτοπετσέτα που άλλαξε τον κόσμο

Σωτήρης Μπότας


Μία αιματηρή σελίδα της παγκόσμιας Ιστορίας άρχιζε την 1η Σεπτεμβρίου του 1939 και θα τελείωνε στις 2 Σεπτεμβρίου του 1945.

Η Ιστορία γράφει νίκη των συμμάχων και ήττα του Γ’ Ράϊχ και της φασιστικής Ιταλίας.

Είναι όμως τόσο απλά όλα; Εκατομμύρια νεκροί, οικονομίες καταστραμμένες, σε εθνικό και ιδιωτικό επίπεδο. Η αρηιφιλία όμως ως ανέμελη γυνή, συνεχίζει το σεργιάνι της στις στράτες του κόσμου.

Αρχίζει μία αγγελική νέα ζωή; Προς το παρόν οριοθετείται το τέλος της Γηραιάς Αλβιώνας ως παντοκράτειρα δύναμη, νέα κράτη εμφανίζονται στον ορίζοντα ενώ στους ντορβάδες των γεωπολιτικών κρεοπωλείων, τεμαχίζονται άλλα και δημιουργούνται νέοι πόλοι γεωστρατηγικής πολιτικής.

Το τι όμως είναι πολιτική θέλει μεγάλη συζήτηση.

Η χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου χάνει την κυριαρχία της στον ασιατικό χώρο, χάρη σε δύο πυρηνικά μεταλλικά μωρά, που πετάχτηκαν στη γη της μα τρία χαμόγελα κάθονται σε κόκκινες πολυθρόνες του νέου ιστορικού σαλονιού.

Τσάι, ουίσκι και βότκα τα ποτά. Τσώρτσιλ, Ρούσβελτ, Στάλιν.

Το αναπηρικό καροτσάκι δείχνει να αντέχει περισσότερο από τον κουρασμένο βηματισμό του Τσώρτσιλ και το φοβικό από την σκιά του τρέξιμο του Στάλιν.

Γιάλτα. Ο μύθος θέλει οι τρεις νικητές να υπογράφουν την Συμφωνία χάραξης του νέου κόσμου, πάνω σε μία χαρτοπετσέτα.

Θα ήταν ευχής έργο για τους λαούς αν όλα να τέλειωναν εδώ.

Ο μουσικός "Διόνυσος" του Μίκη Θεοδωράκη, παίρνει σάρκα και οστά. Ένα εθνικό έργο, που αγγίζει όμως όλους τους λαούς του πλανήτη και ας μην το ξέρουν. Η μουσική στην εισαγωγή επιβλητική και αινιγματική. Δεν υπάρχουν λόγια, η Ιστορία πολλές φορές μιλάει με την σιωπή της.

Η 11η Φεβρουαρίου του 1945 όμως έχει απογόνους :

Δημιουργία του ΟΗΕ στις 26.6.1945 με δίδυμο αδέλφι το Διεθνές Δικαστήριο, με πρώτη έδρα την Χάγη. Ποιούς όμως θα δικάσουνε;


Ο Μίκης γράφει :

Γεια και χαρά σας
άσπιλοί μου δικαστές
είμαι μπροστά σας
βγάλτε νύχια και φωτιές
η τιμωρία τρομερή
πρέπει να βγει
από τη συνάθροιση αυτή

Κάψτε τους στίχους
κάθε μελωδία μαγική
που μας πηγαίνει
σ’ άγνωστη μεριά χιμαιρική

Γεια και χαρά σας
άσπιλοί μου δικαστές
είμαι μπροστά σας
βγάλτε νύχια και φωτιές
η τιμωρία τρομερή
πρέπει να βγει
από τη συνάθροιση αυτή

Γεια και χαρά
του κόσμου αυτού οι δυνατοί
είναι μπροστά σας
ρίχτε ψέμα και χολή
σαν τα βουνά
που κλείνουν μέταλλα σκληρά
και τα τρυπούν
και την καρδιά τους την πονούν
μα η καρδιά
μέσ’ απ’ τα νύχια τους γλιστρά
και τραγουδά

Παγάνα πάνε οι στρατιές
στου Διονύσου τις χορδές
για ν’ ανάψουνε φωτιές

Να κάψουν θέλουν το θεό
με τις νυφούλες στο πλευρό
και τ’ αγόρια στο χορό

Παγάνα πάνε οι στρατιές
στου Διονύσου τις χορδές
για ν’ ανάψουνε φωτιές

Διόνυσέ μου
με τ’ ασίκικα φτερά
παλληκάρι μου
με του τράγου το κορμί
παλληκάρι μου
σέρνεις πρώτος την πομπή
Διόνυσέ μου
κοίτα ποιος σ’ ακολουθεί
Έλληνες κι αλλοδαποί

Παγάνα πάνε οι στρατιές
στου Διονύσου τις χορδές
για ν’ ανάψουνε φωτιές

Να κάψουν θέλουν το θεό
με τις νυφούλες στο πλευρό
και τ’ αγόρια στο χορό


Ποιός σταματάει έναν κόσμο που τρέχει χωρίς να ξέρει το γιατί;

Κάτω από την ποδιά της Γιάλτας, γεννιέται στις 27.12.1945 και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Ποιά έθνη όμως αφήνουν την εθνική τους οικονομία στα χέρια ενός παγκόσμιου Οργανισμού;

Και εγεννήθη άρρεν για να δώσει την απάντηση : το Ισραήλ ως κράτος γεννιέται στις 14.5.1948. Μια σφήνα ανάμεσα σε Ευρασία και Αφρικανική Ήπειρο. Είναι όμως μόνο μία σφήνα ή ο μοχλός για την πέτρα του Σίσσυφου; Ο μοχλός όμως έχει όνομα και ονομάζεται ΝΑΤΟ, που δημιουργείται στις 4.5.1949.

Ο ιδρώτας στο πρόσωπο του Μίκη συνεχίζει να γίνεται στίχος και ο στίχος μουσική καταγράφοντας τις νεομιλιταριστικές αλυσσίδες του κόσμου, που παράλογα τον σέρνουν με πρόσχημα την ειρήνη, σε μικρές αρένες πολέμου


Μιαν αλυσίδα
μου δένουν γύρω στο λαιμό
Είμαι αρκούδα
χορεύω γύφτικο σκοπό

Μέσα στα γήπεδα με γυμνάζουνε
τ’ άγρια πλήθη να χαιρετώ
με μαϊμούδες μαζί με βάζουνε
τ’ άγρια πλήθη να προσκυνώ.

Στη φυλακή μου
άγγελοι μπαίνουν σιωπηλοί
ήρθε το τέλος
δεν ήρθε ακόμα η αρχή.


Προφητικός ή στοχαστής μιάς Ιστορίας που ξεδιπλώνεται μπροστά μας σαν γυναίκα σε γαλλικό καμπαρέ προβάλλοντας τα κάλλη της, που μόνο οι πλούσιοι και οι ισχυροί μπορούν να γευτούν και οι άλλοι απλώς να βλέπουν.

Δεν υπάρχει αρχή, μόνο τέλος. Αυτός ο ιστός της μεταπολεμικής αράχνης, δημιουργεί ανάμεσα στις αγγελικές προθέσεις των νικητών, αρένες έριδος.

Ανατολικό και Δυτικό μπλοκ. Σύμφωνο Βαρσοβίας και μία ιδέα από "νεκρό" ναζισμό, που είχε σχεδιαστεί από τον οικονομολόγο ναζιστή Βάλτερ Φουνκ, για την ενιαία γερμανοποιημένη Ευρώπη, με άξονα το γερμανικό μάρκο απέναντι στο δολάριο.

Μένει όμως μία ιδέα των σκελέθρων του ναζισμού; Μεταλλάσσεται και ονομάζεται ΕΚΑΧ στις 18.4.1951 Ποιος είναι ο σκοπός του; Ευρωπαϊκη Ένωση. Μα λίγο πριν το 1951 Σχέδιο Μάρσαλ μαζί με βόμβες ναπάλμ στα βουνά της Ελλάδος, πλανιώνται πάνω από την νέο-χτιζόμενη Ευρώπη.

Ανατολικό και Δυτικό μπλοκ. Κομμουνισμός και Ευρωπαϊκή ευημερία, με ψήγματα αμερικανικού ονείρου. Ο διχασμός και τα μίση, είναι μέρος της παγκόσμιας ευημερίας που βιωματικά ο Μίκης εξιστορεί με στίχους και μουσική:

Κυνηγούσα μέσα στην Αθήνα
ήμουν τότε αμούστακο παιδί
είχα ένα πιστόλι και μια φίνα
αισιοδοξία τρομερή

Η καθοδήγηση με στέλνει
για να βρω έναν προδότη
που στη Γούβα τριγυρίζει
βρίσκω το σπίτι
και την πόρτα του χτυπώ
κι η μάνα του με γέλιο με καλωσορίζει:

’’Κάτσε, γιόκα μου, να ξαποστάσεις
όπου να’ναι ο γιόκας μου θα’ρθεί
για τη φτώχεια μας μη μας δικάσεις
η καρδιά μας μόνο είναι καλή΄΄

Τηνε κοιτάζω, σκέφτομαι πώς να της πω
πως ήρθα τον προδότη γιό της να σκοτώσω
πάνω στο αίμα του παιδιού της τ’ αχνιστό
μια Ελλάδα νέα πάω τώρα να στεριώσω


Οι καλοί όμως του κόσμου, δεν αφήνουν περιθώρια για μίση, πλάθουν τα πάντα αγγελικά και ο Οργανισμός Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, είναι γεγονός. Οι μη κυβερνητικοί οργανισμοί, κλείνουν πληγές. Κλείνουν; Μερικά ονόματα ΜΚΟ, είναι αρκετά για να προσδιορίσουν το τόξο του κύκλου. Παρατηρητήριο ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ανθρώπινα δικαιώματα χωρίς σύνορα, εθνική ένωση για την πρόοδο των έγχρωμων ατόμων, ταμείο υπεράσπισης παιδιών, προστασία και δικαιώματα προσφύγων.

Ποιοί προστατεύουν και ποιούς; Ανοίγονται χωματερές για να θάβονται πρωτογενείς καλλιέργειες. Η παραγωγή γίνεται κατόπιν νόμων των ισχυρών. Χώρες βαπτίζονται τριτοκοσμικές. Οικονομικές μέγγενες και μοναρχο-αυτόνομες κυβερνήσεις, δημιουργούν δρόμους προσφυγιάς και παγκοσμιοποιητές ρατσιστές πίσω από πήλινα ανθρωπιστικά προσωπεία, κατατάσσουν τους λαούς σε έγχρωμους και μη έγχρωμους.

Και μέσα σε όλα αυτά, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου που γεννήθηκε την 1.1.1995 ελέγχει με οικονομικούς όρους, ακόμα και την αυτονόητη διατροφή των λαών. Υψώνουν βουνά δύσβατα, για να ιδρώνουν οι λαοί στο διάβα τους και να τρομάζουν τις χαράδρες τους, βουνά που η παγκόσμια αλυσσίδα προστασίας του πλανήτη τα ονομάζει λεωφόρους ανάπτυξης και ευτυχίας.

Οι μέρες της ζωής των λαών, γίνονται μετοχές και πουγγιά χρυσού στα ταμιευτήρια των ολίγων.

Ο Μίκης δεν σταματάει και υψώνει φωνή. Μιλάει για κάποια άλλα βουνά, για τα βουνά που οι λαοί ανασαίνουν οξυγόνο και ελπίδες ανοιξιάτικων χρωμάτων


Καλά βουνά μου μενεξιά
στα σύννεφα ντυμένα
τι με κοιτάτε σοβαρά
βαριά και πονεμένα

Το μονοπάτι της ζωής
τώρα το παίρνω μόνος
όσο κι αν ψάξεις, δε θα βρεις
πόσο πονάει ο πόνος

Κι εσείς, παιδιά ερημικά
τον κόσμο δεν κοιτάτε
μες στην κρυφή σας τη στοά
μονάχοι περπατάτε

Το μονοπάτι της ζωής
Τώρα το παίρνω μόνος
όσο κι ας ψάξεις, δε θα βρεις
πόσο πονάει ο πόνος΄


Κανείς δεν βρήκε το μέτρο για να μετρήσει τον πόνο, βρήκαν όμως τις βελόνες για να ράψουν τα νέα γεωωπολιτικά κοστούμια των ισχυρών, γιατί τα παλιά της Γιάλτας αρχίζει να τα τρώει ο σκώρος…

Πτώση του Ανατολικού μπλοκ. Συρρίκνωση της Σοβιετικής Ένωσης. Μοναρχο-επεκτατισμός της Αμερικής και η νέα γερμανοποιημένη Ευρώπη, όχι πιά σε ρόλο δορυφόρου αλλά σε υπαρκτό σώμα με σάρκα και οστά, θέλει να βάλει το δακτυλικό της αποτύπωμα στα υλικά προς ανακύκλωση της Γιάλτας, καθώς κάποιοι φροντίζουν να κάνουν τον δράκο της από μύθο ιστορία, με μια φωτιά στο στόμα που δεν είναι δικιά του.

Οι στρατιώτες δεν είναι πιά εθνοφύλακες. Παγκόσμιοι στρατοί θερίζουν τα χωράφια των κολλήγων και εισπράττουν μισθό από παγκόσμιους στρατηγούς του διεθνοποιημένου μας παράδεισου.

Η μπαγκέτα του Μίκη γίνεται ένα ηφαίστειο, που εκρύγνηται και χύνει τόνους λάβα, για να γεννηθεί πάνω στις στάχτες το νέο όνειρο. Οι νότες του, κραυγές αγωνίας και αφύπνισης.

Τα Καλάβρυτα, ένας παγκόσμιους θρήνος και οι νέοι εκτελεστές, άεθνοι στρατιώτες.

Αν οι λαοί δεν αναλάβουν τις τύχες τους, το μέλλον είναι αβέβαιο.

Στρατιώτες ορκισμένοι
μπήκαν στα Καλάβρυτα
ξέρεις τι σε περιμένει
όλα μαύρα και άδικα

Του καιρού μας οι στρατιώτες
πώς να σ’ το πω
δεν ορκίζονται ποτέ
είναι όλοι ιδιώτες
πώς να σ’ το πω
Με προσωπικό σοφέρ

Στρατηγοί και Φαρισαίοι
μπήκαν στο κονάκι μου
ξέρω τι με περιμένει
Γράφω το χαρτάκι μου

Το εισόδημά μου γράφω
Πώς να σ’ το πω
κι αφαιρώ το νοίκι μου
και στο τέλος υπογράφω
πώς να σ’ το πω
και την καταδίκη μου


Αυτό μπορεί να φαίνεται σαν τέλος αλλά μέσα στον δαίδαλο των ιμπεριαλιστικών συμφερόντων που θέλουν λαούς δούλους και κυβερνώντες μαργιονέτες, είχε στηθεί το πείραμα. Η Ελλάδα περνάει την διαδικασία του Εμφυλίου και οι πειραματιστές μετράνε τις αντοχές της στα χρονόμετρα της Ιστορίας.

Δεκέμβρης. Και οι πειραματιστές στρατηγοί στο ξενοδοχείο που φέρει το όνομα της Γηραιάς Αλβιώνας, τεντώνουν το σχοινί. Στόχος ο ακροβάτης λαός. Ένα πούρο και ένας Φλιτ Αμερικάνος, καταγράφουν την αγωνία του ιδρώτα και ο τελευταίος υπογράφει αυτόγραφα ναπάλμ για τους καταραμένους των αιώνων. Πάντα αυτές οι βόμβες πριν χρησιμοποιηθούν στο βάθος του χρόνου, πρέπει να δοκιμαστούν.

Εμφύλιος. Αν κατορθώσουμε να διαιρέσουμε έναν λαό, όλοι οι λαοί μας ανήκουν.

Βιωματικά ο Μίκης με αίμα μελάνι γράφει … Γράφει για να αφυπνίσει, γράφει για να διδάξει.

Ξεπροβοδίζουν το παιδί στην παγωνιά
έχει τα χέρια του στο στήθος σταυρωμένα
δεν έχει όνομα δεν έχει φαμελιά
κι είχε τα νιάτα του στην άνοιξη ταμένα

Στις 10 του Δεκέμβρη
πομπή φανταστική
αγόρια και κορίτσια σκοτωμένα
στην άνοιξη περνούν ευτυχισμένα

Κι η άνοιξη σκεπάζει
μ’ ανθούς ιδανικά
κορμιά αδερφωμένα

Καθώς κοιτάζω το αγόρι το χλωμό
αρχίζει, σκέφτομαι, να λιώνει το ταξίδι
για όσους ζήσαμε εκείνο τον καιρό
και ό,τι πιστέψαμε θαμμένο έχει μείνει

Στις 10 του Δεκέμβρη
πομπή φανταστική
αγόρια και κορίτσια σκοτωμένα
στην άνοιξη περνούν ευτυχισμένα

Κι η άνοιξη σκεπάζει
μ’ ανθούς ιδανικά
κορμιά αδερφωμένα


Ποιοί είναι οι νεκροί; Αυτοί που θα γεννηθούν στο μέλλον. Ο Μίκης το προβλέπει. Προβλέπει το μέλλον του κόσμου, μέσα από τα δεινά της Ελλάδος. Η Ρωμιοσύνη έχει μία παγκοσμιότητα. Στρατολάτης των αιώνων, περνούσε πάντα μέσα από Θερμοπύλες θανάτου για να γεννάει αιωνιότητα.

Αυτό προσπάθησαν να σταματήσουν.

Τέλος Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και οι αναδημιουργοί του κόσμου μέσα από έναν τεχνητό παράδεισο που φτιάχνουν, δεν ξεχνούν να φυτέψουν την μηλιά και να βάλουν προστάτη το φίδι του υλισμού. Ποιος θα επικρατήσει; Ποιος θα προδώσει; Ποιος θα είναι όμως ο νικητής;

Ο Μίκης παίρνει την ζωή του και την κάνει ποίημα. Παίρνει την θλίψη του και δημιουργεί Σπίθα ελπίδας. Ξέρει. Αυτό που έρχεται είναι πιο μεγάλο και από την προδοσία που βίωσε η γενιά του.
Ποιος κόσμος θα κλάψει για το αλυσόδεμα της παγκόσμιας Ρωμιοσύνης.

Θα σας μιλήσω μ’ ένα αλλιώτικο σκοπό
μη μου θυμώσετε πολύ, παρακαλώ
ψάχνω να βρω τη ρωμιοσύνη
κι αυτό το πάθος μού τη δίνει
Τη ρωμιοσύνη τώρα να την κλαις
να το συνηθίσεις να το λες
Στην απορία μου απάντηση ζητώ
με αποφεύγουνε, με παίρνουν για τρελό
η ρωμιοσύνη παντρεμένη
είναι ευτυχής και γκαστρωμένη
Τη ρωμιοσύνη τώρα να την κλαις
να το συνηθίσεις να το λες
Αυτά τα λόγια είναι παρανοϊκά
αφού γκαστρώθηκε, σημαίνει είναι καλά
με κουμπάρο τον Καρούδα
έξω οι βάσεις απ’ τη Σούδα
Τη ρωμιοσύνη τώρα να την κλαις
να το συνηθίσεις να το λες


1985. Ο μουσικός "Διόνυσος" κυκλοφορεί ανάμεσά μας, όμως η «ευημερία» που στήνει το Πασόκ στη χώρα, δημιουργεί πρεσβυωπία και κάνει δυσδιάκριτο αυτό που ο Θεοδωράκης βλέπει να στήνουν στο παγκόσμιο σκηνικό, πάνω στη ράχη της Ελλάδος.

Από το ’85 στην μεγάλη «ευτυχία» του ’89. Η προετοιμασία της πτώσης του Τείχους. Ποιο τείχος όμως αόρατο κτίζουν;

Μέσα στα Τάρταρα να φωτίσουν
σαν τον αρχάγγελο να ξυπνήσουν

Ψηλά στα χέρια κρατούν
μαύρα πανιά και θρηνούν
του κόσμου μαύρες μάνες
ανάβουν λαμπάδες

Μέσα στα Τάρταρα να φωτίσουν
σαν τον αρχάγγελο να ξυπνήσουν

Να γίνει φως γαλανό
τραγούδι συμπαντικό
τη γη να κατακλύσει
και να μας οδηγήσει
μέσα στα κρύσταλλα της αβύσσου
μπροστά στις πύλες της παραδείσου

Μέσα στα κρύσταλλα της αβύσσου
μπροστά στις πύλες της παραδείσου


Μέσα στα κρύσταλλα της αβύσσου, θα απολογηθεί ο τεχνητός τους παράδεισος στους λαούς κλειδοκράτορες της Δημοκρατίας μα το ταξίδι ακόμα είναι μεγάλο. Φαίνονται όλα ισοπεδωμένα, φαίνονται ότι έχουν κερδίσει.

Όλος ο πλανήτης, μια Καισαριανή. Στόχος όμως δεν είναι να σκοτώσουν το σώμα αλλά την ψυχή του λαού. Ο Διόνυσος όμως είναι το δυαδικό στοιχείο.

Και εδώ έχουμε δύο στοιχεία: οι νεκροί και οι ζωντανοί. Γέφυρα επικοινωνίας, η ιστορία του πολιτισμού. Και οι νεκροί συμβουλεύουν πώς οι αγέννητες γενιές θα γίνουν οι αθάνατοι του κόσμου και θα διεκδικήσουν ό,τι στέρησαν σε αυτούς.

Μια δρασκελιά Πετράλωνα Θησείο,
δυο δρασκελιές Συγγρού Καισαριανή,
βαθειά, μες στου μυαλού μου το αρχείο,
συννεφιασμένη είναι πάντα η Κυριακή,
βαθειά, μες στου μυαλού μου το αρχείο,
συννεφιασμένη είναι πάντα η Κυριακή.

Μη με κοιτάς με μάτια βουρκωμένα,
μες στην καρδιά μου τα `χω σφραγισμένα
τα όνειρά μας τα χαμένα.

Πρωί πρωί θα σεργιανίσω,
θα πάρω δρόμο μακρινό,
τους φίλους θ’ αποχαιρετίσω,
να ξαποστάσω πριν να `ρθεί το δειλινό,
τους φίλους θ’ αποχαιρετίσω,
να ξαποστάσω πριν να `ρθεί το δειλινό.

Στο μακρινό ταξίδι μου, θα πάρω,
όταν θα μείνω μόνος, με το Χάρο,
το τελευταίο μου τσιγάρο.


Υπάρχει τέλος; Υπάρχει αντιστροφή; Θα υπάρξει επιτέλους γη για τα όνειρα των λαών; Όταν οι λαοί δικάσουν βάζοντας στο ψυγείο τις φωτιές που άναψαν οι μεταπολεμικοί τροπαιούχοι, τότε η πομπή, μπορούμε να πούμε, ότι συνεχίζεται. Ας μην βιαστούμε να προδιαγράψουμε τίποτα, πριν αναλύσουμε το παγκόσμιο έργο του Μίκη Θεοδωράκη «Διόνυσος».

Αρκεί μόνο ένα πράγμα: να αναλάβουμε τις ευθύνες που μας αναλογούν ως πολίτες και ως λαοί, για να μην γίνουν οι πατρίδες μας θυσία στον βωμό της παγκοσμιοποίησης.

sotirisbotas

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου