Επιστήμη
Περίπου 150 επιστήμονες συγκεντρώθηκαν σε κεκλεισμένων των θυρών συνάντηση στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ των ΗΠΑ, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, προκειμένου να συντονίσουν τις προσπάθειές τους για τη δημιουργία εκ του μηδενός ενός συνθετικού ανθρωπίνου γονιδιώματος μέσα στα επόμενα χρόνια.
Η συνάντηση έγινε την περασμένη Τρίτη στη Βοστόνη, ωστόσο, μερικές ώρες μετά διέρρευσε στον Τύπο μέσω των New York Times και Washington Post. Σημειωτέον ότι από τους επιστήμονες που συμμετείχαν στη συζήτηση είχε ζητηθεί να μην έλθουν σε επαφή με δημοσιογράφους ή να στείλουν μηνύματα στο Twitter κατά τη διάρκεια της μυστικής συνάντησης.
Το μυστικό αυτό έχει ήδη δημιουργήσει αντιδράσεις, καθώς εγείρονται ζητήματα βιοηθικής, όπως το κατά πόσο ανοίγει ο δρόμος για τη δημιουργία ανθρώπων χωρίς γονείς και με «κατά παραγγελία» χαρακτηριστική στο απώτερο, αλλά όχι στο άμεσο μέλλον.
Σύμφωνα με τον Τζορτζ Τσερτς (καθηγητής γενετικής στο Χάρβαρντ και ένας εκ των διοργανωτών της μυστικής συνάντησης) το σχέδιο είναι μια προέκταση του αρχικού Προγράμματος Ανθρωπίνου Γονιδιώματος (Human Genome Project, HGP) και για τον λόγο αυτό η αρχική ονομασία της πρωτοβουλίας ήταν HGP2. Στόχος είναι να πάνε ένα βήμα παραπέρα από την «ανάγνωση» του γενετικού υλικού και να «γράψουν» το δικό τους DNA με χημικό τρόπο.
Ο ίδιος, πάντως, κάνει λόγο για «παρεξήγηση» και επισημαίνει ότι το πρόγραμμα δεν στοχεύει στο να δημιουργήσει ανθρώπους, αλλά μόνο κύτταρα και δεν περιορίζεται μόνο στο ανθρώπινο γονιδίωμα, αλλά θα μπορούσε να εφαρμοστεί σε διάφορα ζώα, φυτά κ.α.
Η συνθετική βιολογία έχει αρχίσει ήδη να κάνει προόδους σε επίπεδο μικροοργανισμών, όμως η νέα φιλοδοξία της είναι να συντεθούν ολοκληρωμένα μεγαλύτερα γονιδιώματα ζώων και φυτών, τα οποία αρχικά θα εισαχθούν σε κύτταρα για ερευνητικούς σκοπούς.
Προς το παρόν, οι συμμετέχοντες επιστήμονες δεν μιλάνε ανοιχτά για τη δημιουργία συνθετικών ανθρωπίνων όντων, αλλά στην πορεία του δρόμου κανείς δεν ξέρει τι μπορεί να συμβεί (άλλωστε, τρώγοντας έρχεται η όρεξη...). Η πρόσκληση που εστάλη για την μυστική συνάντηση, έγραφε πάντως ότι αποσκοπεί «στο να συντεθεί ένα ολοκληρωμένο ανθρώπινο γονιδίωμα εντός κυττάρων μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια».
Σκεπτικιστές επιστήμονες, πάντως, όπως από το Κέντρο Γενετικής και Κοινωνίας του Πανεπιστημίου της Μπέρκλεϊ εγείρουν θέματα βιοηθικής, ενώ εκφράζουν ανησυχίες ότι ανοίγει πλέον ο δρόμος για μια νέου τύπου ευγονική. Είναι π.χ. σκόπιμο, λένε, να «διαβάσει» κανείς το DNA ενός Αϊνστάιν και μετά να επιχειρήσει να το συνθέσει εξαρχής; Αν ναι, πόσα τέτοια γονιδιώματα (δηλαδή πόσοι Αϊνστάιν) θα έπρεπε να δημιουργηθούν και ποιός θα είχε δικαίωμα να το κάνει; Γενικότερα, επειδή κάτι μπορεί να γίνει εφικτό κάποια στιγμή, πρέπει και να γίνει πραγματικότητα οπωσδήποτε;
Ο Τσερτς, απαντά σε όσους ασκούν κριτική ότι «σκιαγραφούν μια εικόνα που δεν αντιπροσωπεύει την πρωτοβουλία μας», δικαιολογήθηκε ότι αρχικά η συνάντηση είχε σχεδιασθεί να είναι ανοικτή στον Τύπο και μάλιστα να μεταδοθεί μέσω βίντεο στο ευρύτερο κοινό.
Επειδή όμως θα συνοδευόταν από μια δημοσίευση σε επιστημονικό περιοδικό, η οποία καθυστέρησε, τελικά αποφασίσθηκε η εκδήλωση να γίνει κλειστή. Υποσχέθηκε όμως ότι το σχετικό βίντεο θα δημοσιοποιηθεί σύντομα, μόλις γίνει η επιστημονική δημοσίευση.
Το HPG-Write, προς το παρόν, δεν έχει καμία χρηματοδότηση. Όμως ήδη διάφορες εταιρίες και ιδρύματα έχουν εκφράσει ενδιαφέρον να ενισχύσουν οικονομικά το πρόγραμμα, όπως είπε ο Τσερτς. Κάτι ανάλογο θα ζητηθεί από την κυβέρνηση των ΗΠΑ και αναμένεται η αντίδρασή της. Οι Times αναφέρουν ότι εκπρόσωπος των Εθνικών Ινστιτούτων Υγείων (ΝΙΗ), του μεγαλύτερου δημόσιου χρηματοδότη επιστημονικών ερευνών στη χώρα, αρνήθηκε να σχολιάσει, λέγοντας ότι το θέμα είναι πρόωρο.
Μέχρι σήμερα, αποτελεί ρουτίνα η τροποποίηση του DNA, με την προσθήκη, αφαίρεση ή επεξεργασία γονιδίων. Εφαρμογές αυτών των τεχνικών είναι π.χ. τα γενετικά τροποποιημένα φυτά, οι γονιδιακές θεραπείες και η δημιουργία φαρμάκων.
Όμως η σύνθεση ενός ολόκληρου γονιδιώματος είναι άλλης τάξης εγχείρημα. Μέχρι στιγμής η διαδικασία είναι δύσκολη και γεμάτη λάθη, ενώ έχει εφαρμοσθεί σχετικά αξιόπιστα σε μικρά μόνο τμήματα του DNA, μήκους έως 200 ζευγών βάσεων (τα ζεύγη βάσεων είναι οι χημικές μονάδες του γενετικού υλικού). Με τα σημερινά δεδομένα, το κόστος σύνθεσης ενός πλήρους γονιδιώματος που περιέχει τρία δισεκατομμύρια ζεύγη βάσειων, όσα περίπου το ανθρώπινο, είναι γύρω στα 90 εκατομμύρια δολάρια.
Ο πρωτοπόρος γενετιστής Κρεγκ Βέντερ έχει ήδη συνθέσει ένα βακτηριακό γονιδίωμα που αποτελείται από περίπου ένα εκατομμύριο βάσεις DNA. Το πρώτο αυτό συνθετικό γονιδίωμα μικροοργανισμού ουσιαστικά αποτελούσε αντίγραφο του πραγματικού. Φέτος ο Βέντερ παρουσίασε ένα πιο πρωτότυπο συνθετικό γονιδίωμα μήκους περίπου 500.000 βάσεων DNA.
ΕΦ-ΣΥΝ
 |
| Μυστική συνάντηση κορυφαίων επιστημόνων προκαλεί ερωτήματα και αντιδράσεις | dreamstime.com |
Περίπου 150 επιστήμονες συγκεντρώθηκαν σε κεκλεισμένων των θυρών συνάντηση στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ των ΗΠΑ, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, προκειμένου να συντονίσουν τις προσπάθειές τους για τη δημιουργία εκ του μηδενός ενός συνθετικού ανθρωπίνου γονιδιώματος μέσα στα επόμενα χρόνια.
Η συνάντηση έγινε την περασμένη Τρίτη στη Βοστόνη, ωστόσο, μερικές ώρες μετά διέρρευσε στον Τύπο μέσω των New York Times και Washington Post. Σημειωτέον ότι από τους επιστήμονες που συμμετείχαν στη συζήτηση είχε ζητηθεί να μην έλθουν σε επαφή με δημοσιογράφους ή να στείλουν μηνύματα στο Twitter κατά τη διάρκεια της μυστικής συνάντησης.
Το μυστικό αυτό έχει ήδη δημιουργήσει αντιδράσεις, καθώς εγείρονται ζητήματα βιοηθικής, όπως το κατά πόσο ανοίγει ο δρόμος για τη δημιουργία ανθρώπων χωρίς γονείς και με «κατά παραγγελία» χαρακτηριστική στο απώτερο, αλλά όχι στο άμεσο μέλλον.
«Παρεξήγηση» και κριτική
Σύμφωνα με τον Τζορτζ Τσερτς (καθηγητής γενετικής στο Χάρβαρντ και ένας εκ των διοργανωτών της μυστικής συνάντησης) το σχέδιο είναι μια προέκταση του αρχικού Προγράμματος Ανθρωπίνου Γονιδιώματος (Human Genome Project, HGP) και για τον λόγο αυτό η αρχική ονομασία της πρωτοβουλίας ήταν HGP2. Στόχος είναι να πάνε ένα βήμα παραπέρα από την «ανάγνωση» του γενετικού υλικού και να «γράψουν» το δικό τους DNA με χημικό τρόπο.
Ο ίδιος, πάντως, κάνει λόγο για «παρεξήγηση» και επισημαίνει ότι το πρόγραμμα δεν στοχεύει στο να δημιουργήσει ανθρώπους, αλλά μόνο κύτταρα και δεν περιορίζεται μόνο στο ανθρώπινο γονιδίωμα, αλλά θα μπορούσε να εφαρμοστεί σε διάφορα ζώα, φυτά κ.α.
Η συνθετική βιολογία έχει αρχίσει ήδη να κάνει προόδους σε επίπεδο μικροοργανισμών, όμως η νέα φιλοδοξία της είναι να συντεθούν ολοκληρωμένα μεγαλύτερα γονιδιώματα ζώων και φυτών, τα οποία αρχικά θα εισαχθούν σε κύτταρα για ερευνητικούς σκοπούς.
Προς το παρόν, οι συμμετέχοντες επιστήμονες δεν μιλάνε ανοιχτά για τη δημιουργία συνθετικών ανθρωπίνων όντων, αλλά στην πορεία του δρόμου κανείς δεν ξέρει τι μπορεί να συμβεί (άλλωστε, τρώγοντας έρχεται η όρεξη...). Η πρόσκληση που εστάλη για την μυστική συνάντηση, έγραφε πάντως ότι αποσκοπεί «στο να συντεθεί ένα ολοκληρωμένο ανθρώπινο γονιδίωμα εντός κυττάρων μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια».
Σκεπτικιστές επιστήμονες, πάντως, όπως από το Κέντρο Γενετικής και Κοινωνίας του Πανεπιστημίου της Μπέρκλεϊ εγείρουν θέματα βιοηθικής, ενώ εκφράζουν ανησυχίες ότι ανοίγει πλέον ο δρόμος για μια νέου τύπου ευγονική. Είναι π.χ. σκόπιμο, λένε, να «διαβάσει» κανείς το DNA ενός Αϊνστάιν και μετά να επιχειρήσει να το συνθέσει εξαρχής; Αν ναι, πόσα τέτοια γονιδιώματα (δηλαδή πόσοι Αϊνστάιν) θα έπρεπε να δημιουργηθούν και ποιός θα είχε δικαίωμα να το κάνει; Γενικότερα, επειδή κάτι μπορεί να γίνει εφικτό κάποια στιγμή, πρέπει και να γίνει πραγματικότητα οπωσδήποτε;
Ο Τσερτς, απαντά σε όσους ασκούν κριτική ότι «σκιαγραφούν μια εικόνα που δεν αντιπροσωπεύει την πρωτοβουλία μας», δικαιολογήθηκε ότι αρχικά η συνάντηση είχε σχεδιασθεί να είναι ανοικτή στον Τύπο και μάλιστα να μεταδοθεί μέσω βίντεο στο ευρύτερο κοινό.
Επειδή όμως θα συνοδευόταν από μια δημοσίευση σε επιστημονικό περιοδικό, η οποία καθυστέρησε, τελικά αποφασίσθηκε η εκδήλωση να γίνει κλειστή. Υποσχέθηκε όμως ότι το σχετικό βίντεο θα δημοσιοποιηθεί σύντομα, μόλις γίνει η επιστημονική δημοσίευση.
Το HPG-Write, προς το παρόν, δεν έχει καμία χρηματοδότηση. Όμως ήδη διάφορες εταιρίες και ιδρύματα έχουν εκφράσει ενδιαφέρον να ενισχύσουν οικονομικά το πρόγραμμα, όπως είπε ο Τσερτς. Κάτι ανάλογο θα ζητηθεί από την κυβέρνηση των ΗΠΑ και αναμένεται η αντίδρασή της. Οι Times αναφέρουν ότι εκπρόσωπος των Εθνικών Ινστιτούτων Υγείων (ΝΙΗ), του μεγαλύτερου δημόσιου χρηματοδότη επιστημονικών ερευνών στη χώρα, αρνήθηκε να σχολιάσει, λέγοντας ότι το θέμα είναι πρόωρο.
Τα μυστήρια του DNA
Μέχρι σήμερα, αποτελεί ρουτίνα η τροποποίηση του DNA, με την προσθήκη, αφαίρεση ή επεξεργασία γονιδίων. Εφαρμογές αυτών των τεχνικών είναι π.χ. τα γενετικά τροποποιημένα φυτά, οι γονιδιακές θεραπείες και η δημιουργία φαρμάκων.
Όμως η σύνθεση ενός ολόκληρου γονιδιώματος είναι άλλης τάξης εγχείρημα. Μέχρι στιγμής η διαδικασία είναι δύσκολη και γεμάτη λάθη, ενώ έχει εφαρμοσθεί σχετικά αξιόπιστα σε μικρά μόνο τμήματα του DNA, μήκους έως 200 ζευγών βάσεων (τα ζεύγη βάσεων είναι οι χημικές μονάδες του γενετικού υλικού). Με τα σημερινά δεδομένα, το κόστος σύνθεσης ενός πλήρους γονιδιώματος που περιέχει τρία δισεκατομμύρια ζεύγη βάσειων, όσα περίπου το ανθρώπινο, είναι γύρω στα 90 εκατομμύρια δολάρια.
Ο πρωτοπόρος γενετιστής Κρεγκ Βέντερ έχει ήδη συνθέσει ένα βακτηριακό γονιδίωμα που αποτελείται από περίπου ένα εκατομμύριο βάσεις DNA. Το πρώτο αυτό συνθετικό γονιδίωμα μικροοργανισμού ουσιαστικά αποτελούσε αντίγραφο του πραγματικού. Φέτος ο Βέντερ παρουσίασε ένα πιο πρωτότυπο συνθετικό γονιδίωμα μήκους περίπου 500.000 βάσεων DNA.
ΕΦ-ΣΥΝ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου