Βάση Παναγοπούλου
Αν πληκτρολογήσετε τις λέξεις «codex alimentarius» στο διαδίκτυο, θα βρεθείτε σε συζητήσεις, άρθρα, προειδοποιήσεις άμεσου κινδύνου και σύννεφα πολέμου.
Δύο ειδικές επιστήμονες, η δρ Κατερίνα Γρηγοριάδου, γεωπόνος-βιοτεχνολόγος, σύμβουλος έρευνας επιχειρήσεων αγροδιατροφικού τομέα, και η δρ Ελένη Μαλούπα, τακτική ερευνήτρια, διευθύντρια του Ινστιτούτου Γενετικής Βελτίωσης & Φυτογενετικών Πόρων του Ελληνικού Γεωργικού Οργανισμού «Δήμητρα», μας διαφωτίζουν σήμερα με τις γνώσεις τους, αλλά και την άμεση εμπλοκή της η πρώτη στη δημιουργία προτύπων αυτού του κανονισμού.
Αντλούμε την περιγραφή αυτού του κώδικα από τη διαδικτυακή σελίδα του ΕΦΕΤ (Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων), ο οποίος είναι ο αποκλειστικός αρμόδιος που χειρίζεται το θέμα.
Διαβάζουμε λοιπόν από την επίσημη σελίδα περί τίνος πρόκειται.
«Ο στόχος του codex alimentarius είναι, μεταξύ άλλων, να αναπτύξει, να εναρμονίσει και να εκδώσει κατευθυντήριες γραμµές και συστάσεις, σχετικά µε τα γεωργικά και αλιευτικά προϊόντα, τα είδη διατροφής, τα πρόσθετα τροφίµων, τους ρυπαντές, τις ζωοτροφές, τα κτηνιατρικά φάρµακα και τα παρασιτοκτόνα, συµπεριλαµβανοµένων της σήμανσης και των μεθόδων ανάλυσης και δειγματοληψίας, των κωδίκων δεοντολογίας και καλής γεωργικής πρακτικής, καθώς και των κατευθυντήριων γραµµών για την ορθή υγιεινή πρακτική, µε στόχο την προστασία της υγείας του καταναλωτή και τη διασφάλιση δίκαιων πρακτικών στο διεθνές εµπόριο»
Η δρ Κατερίνα Γρηγοριάδου καταθέτει την εμπειρία της:
◼ Θα θέλατε να μας μεταδώσετε τη γνώση σας σε σχέση με τον codex alimentarius;
Εγώ βρίσκομαι στο πρώτο στάδιο της παραγωγής, στην αγροτική παραγωγή και η ενασχόλησή μου με την ποιότητα του τροφίμου είναι μέχρι το σημείο που αρχίζει η μεταποίηση.
Ωστόσο, μέχρι εκείνο το στάδιο μπορώ να πω κάποια πράγματα για τον codex, μόνο επειδή έχω εμπλακεί στη δημιουργία του προτύπου της ρίγανης και κάποιων άλλων ελληνικών φαρμακευτικών αρωματικών φυτών, στη συζήτηση που γίνεται, μέσω της συμμετοχής μου στην ειδική επιτροπή του ΕΦΕΤ, λόγω του ότι μέχρι πρότινος ήμουν πρόεδρος της Ενωσης Αρωματικών Φαρμακευτικών Φυτών Ελλάδος.
Ο codex alimentarius μπορούμε να πούμε ότι είναι μια σειρά προτύπων ασφαλείας τροφίμων, που δημιουργούνται για κάθε τρόφιμο ξεχωριστά, ώστε να προστατεύεται η υγεία του καταναλωτή.
Και γενικά για να υπάρχει μια διασφάλιση πρακτικών στο εμπόριο των τροφίμων.
◼ Από ποιο σημείο και πέρα εξασφαλίζεται η ασφάλεια του καταναλωτή; Εξ αρχής, από τον σπόρο ή αφορά όλα τα στάδια παραγωγής;
Είναι σε όλα τα στάδια της παραγωγής, αλλά κυρίως από τη στιγμή της συγκομιδής μέχρι τη στιγμή που θα φτάσει στον καταναλωτή.
Δηλαδή, το πρόβλημα κυρίως είναι όταν κάποιος καταναλώνει ένα τρόφιμο, σε όποια μορφή κι αν είναι. Μπορεί να είναι ένα νωπό φρούτο, μια μεταποιημένη κονσέρβα, ένα έτοιμο, μαγειρεμένο φαγητό, μπορεί να είναι οτιδήποτε.
Αυτό λοιπόν το προϊόν δεν θα πρέπει να τον βλάψει. Αρα όλη αυτή η κίνηση, ο codex alimentarius, ο οποίος οργανώθηκε από κοινού από τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO), έχει σκοπό να καθιερώσει αυτά τα πρότυπα για καθένα προϊόν ξεχωριστά, έτσι ώστε να είναι ασφαλές το τρόφιμο.
◼ Κυκλοφορούν στο διαδίκτυο ειδήσεις που συνδέουν τον codex alimentarius με τη διάθεση από τις παγκόσμιες αγορές να έχουν τον έλεγχο των σπόρων, άρα και των παραγωγών. Χρησιμοποιούν ως αποδεικτικό στοιχείο την προειδοποίηση «απαγορεύεται η φύτευση», που αναγράφεται π.χ. σε κηπευτικά προϊόντα (πατάτες, ντομάτες) που βρίσκουμε στο σούπερ μάρκετ. Τι σημαίνει αυτή η προειδοποίηση στην ταυτότητα του προϊόντος;
Το ότι απαγορεύεται η φύτευση στις συγκεκριμένες πατάτες δεν έχει απόλυτη σχέση με τον codex alimentarius. Εχει σχέση με τα δικαιώματα του βελτιωτή της συγκεκριμένης ποικιλίας πατάτας.
Εδώ πέφτετε ακριβώς στην ειδικότητά μου, που είναι η αναπαραγωγή φυτών και μάλιστα με βιοτεχνολογικές μεθόδους. Δηλαδή τι γίνεται; Ας πάρουμε για παράδειγμα την πατάτα.
Το γράφει αυτό η ετικέτα της, γιατί η συγκεκριμένη πατάτα, που έχει ένα συγκεκριμένο όνομα ποικιλίας, έχει φτιαχτεί από ένα ινστιτούτο βελτίωσης ή από κάποιον ερευνητή, ο οποίος έχει κάνει τις διασταυρώσεις, όλη τη βελτιωτική διαδικασία, έχει βγάλει αυτήν την ποικιλία, την έχει κατοχυρώσει και την έχει καταγράψει ως ποικιλία κάπου και έχει τα δικαιώματα.
Αρα, όποιος θέλει να πολλαπλασιάσει, να φυτέψει την πατάτα αυτή και να τη χρησιμοποιήσει ως πολλαπλασιαστικό υλικό, θα πρέπει να την πάρει από συγκεκριμένα σημεία, τα οποία τηρούν αυτά τα δικαιώματα και πληρούν και κάποιες προδιαγραφές ποιότητας.
Αν αρχίσω εγώ και παίρνω την πατάτα αυτήν -η οποία είναι εντελώς διαφορετικής ποιότητας από τον πατατόσπορο που δίνει η εταιρεία- και τη φυτεύω στα χωράφια, πρώτα πρώτα υπάρχει κίνδυνος μετάδοσης ασθενειών.
Δηλαδή, υπάρχουν χίλιοι δυο κίνδυνοι, χώρια που δεν τηρείται η νομοθεσία όπως πρέπει, δηλαδή δεν πάνε τα δικαιώματα στον κάτοχο της ποικιλίας. Μπερδεύουν πολλά πράγματα, εντελώς διαφορετικά μεταξύ τους.
Να σας εξηγήσω πώς θα επενέβαινε ο codex alimentarius στην πατάτα; Τι θα έλεγε;
Είναι αυτή η πατάτα ασφαλής για τον καταναλωτή; Εχει κάτω από τα όρια υπολείμματα από τα φυτοφάρμακα;
Εχει το μίνιμουμ της διατροφικής αξίας που ορίζεται από τον κώδικα; Εχει κάποια άλλα ακόμη χαρακτηριστικά κ.λπ.;
Ναι, έχει, άρα μπορεί να πάει προς κατανάλωση. Δεν έχει; Κόβεται, γιατί δεν είναι ασφαλής για τον καταναλωτή. Καταλάβατε;
◼ Μπορείτε να μας καταθέσετε την εμπειρία σας στη δημιουργία του προτύπου της ρίγανης;
Δεν υπήρχε το πρότυπο του codex alimentarius για τη ρίγανη και κατ’ επέκταση και στα υπόλοιπα ελληνικά αρωματικά φυτά.
Ας σημειωθεί ότι η επιτροπή είναι παγκόσμια, συμμετέχουν όλα τα κράτη και το καθένα έχει τον εκπρόσωπό του. Οταν λοιπόν ζητείται μία συμβουλή, ζητείται από όλους γενικά.
Ελειπε το πρότυπο της βρώσιμης ρίγανης και λέω βρώσιμη γιατί η ρίγανη μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για άλλους σκοπούς.
Πρωτοστάτησε η Αργεντινή σ' αυτό το θέμα, συνέστησε μια επιτροπή, η οποία έφτιαξε την πρότασή της για τη ρίγανη. Η πρόταση αυτή κατατέθηκε, μοιράστηκε σε όλους, δημιουργήθηκε ομάδα εργασίας και όλοι πάνω σ' αυτήν κάνουν τις αντιπροτάσεις τους.
Αρχίζει δηλαδή η διαβούλευση, θεωρούμε ότι αυτό είναι σωστό, ο άλλος ο μίνιμουμ παράγοντας δεν πρέπει να ισχύει, η ποιότητα θα πρέπει να είναι έτσι.
Η ποιότητα, ξέρετε, εξαρτάται από χίλια δυο πράγματα. Μπορεί να είναι το χρώμα και το πώς φαίνεται ένα προϊόν, το αν θα περιέχει ξένες ύλες, το αν θα περιέχει κοτσάνια από τη ρίγανη κ.ά.
Για να φτάσουμε και στα χημικά συστατικά, ξεκινώντας από την περιεκτικότητα σε αιθέριο έλαιο και προχωρώντας σε πολύ ειδικά συστατικά ποιότητας κάθε φυτού.
Γίνεται λοιπόν μια συζήτηση της ομάδας εργασίας και βάσει αυτής παίρνεται μια απόφαση, η οποία ξανασυζητιέται και ξανασυζητιέται.
Συγκεκριμένα, είχε γίνει μια συνάντηση στην Ινδία όλων των εμπλεκομένων για τα μπαχαρικά και συζήτησαν αυτά τα πρότυπα –γιατί μέσα στα μπαχαρικά-αρτυματικά φυτά είναι και η ρίγανη- και βγήκε μια τελική εισήγηση, ότι το πρότυπο της ρίγανης θα είναι αυτό και ότι θα πρέπει να τηρεί συγκεκριμένες προδιαγραφές.
Εδώ θα πρέπει να σας πω ότι η Ελλάδα είχε μια πολύ σημαντική εμπλοκή, επειδή παράγουμε πολύ ποιοτική ρίγανη, πράγμα που σημαίνει ότι έχει αυξημένο ποσοστό σε αιθέριο έλαιο.
Το πρώτο πρότυπο που προτάθηκε από τις άλλες χώρες, είχε ως μίνιμουμ μια πολύ χαμηλή τιμή. Παλέψαμε με εισηγήσεις δικές μας, της Ενωσης Αρωματικών Φυτών και των άλλων που συμμετείχαν στην ομάδα εργασίας.
Να αναφέρω, δε, ότι στην ομάδα συμμετέχει πληθώρα ανθρώπων, κυρίως πανεπιστημιακών που είναι ειδικοί στο θέμα.
◼ Το ποιοι θα συμμετάσχουν σε αυτές τις ομάδες εργασίες είναι απόφαση πολιτική;
Είναι απόφαση του ΕΦΕΤ. Ο ΕΦΕΤ διαλέγει τους πιο ειδικούς, οι οποίοι συνήθως είναι διακεκριμένοι επιστήμονες στον χώρο, είναι πανεπιστημιακοί, έχουν να κάνουν από το φυτό το ίδιο μέχρι την παραγωγή τροφίμου, είναι άνθρωποι του ΕΛΓΟ -όπως είπατε ο Ελληνικός Γεωργικός Οργανισμός συμμετέχει πάρα πολύ-, μπορεί να είναι και ιδιώτες, όπως είμαστε εμείς (ΕΑΦΦΕ).
Για να συμμετέχεις σε μια τέτοια επιτροπή, θα πρέπει να έχεις -δεν το βλέπουμε μόνο εμπορικά- και επιστημονικές γνώσεις πολύ δυνατές πάνω στο θέμα, γιατί έχεις να αντιμετωπίσεις ολόκληρο τον κόσμο.
Ηρθαμε λοιπόν εμείς και είπαμε, όχι, θα πρέπει να ξεχωρίσουμε τις κατηγορίες. Οι κατηγορίες θα πρέπει να είναι η μίνιμουμ, η μεσαία, η καλύτερη και πρέπει να βάλουμε και μία έξτρα κατηγορία, αυτή που έχει την πολύ καλή ποιότητα, δηλαδή, την πολύ καλή περιεκτικότητα σε αιθέρια έλαια.
Το κερδίσαμε αυτό. Εμείς κάναμε τις εισηγήσεις αλλά ο ΕΦΕΤ το πάλεψε και φτάσαμε σε σημείο να καταφέρουμε να προσθέσουμε μία παραπάνω κατηγορία, στην οποία στην πλειονότητά της ανήκει η δική μας ρίγανη.
Ξεχωρίσαμε λοιπόν, δίνοντας και εμπορικό πλεονέκτημα στη δική μας ρίγανη, που ήταν μεν από τις καλύτερες αλλά χανόταν μέσα στις υπόλοιπες.
Ενώ τώρα αυτό το προϊόν ξεχωρίζει. Θα μπορούσαμε να μην το είχαμε κερδίσει, αν η Ελλάδα δεν είχε αντιδράσει, όπως σε άλλα θέματα που καθυστερήσαμε να αντιδράσουμε και πέρασε η θέση άλλων.
Αν λοιπόν οι ίδιοι οι άνθρωποι που θα έπρεπε να στηρίξουν τα συμφέροντά τους, μιας χώρας, ενός τοπικού προϊόντος, δεν αντέδρασαν σωστά, έτσι όπως πρέπει, δεν φταίει ο codex σε αυτό. Φταίνε οι ίδιοι οι άνθρωποι, η κυβέρνηση, ο τρόπος που κινηθήκαμε ως επιτροπή, καταλάβατε;
Οπως είπατε, στην όλη αυτή ιστορία εμπλέκονται και κάτι τέτοια παιχνίδια, λέει σχολιάζοντας τη νύξη μας για τις πιέσεις που κάθε χώρα μπορεί να ασκεί προκειμένου να προωθήσει το δικό της προϊόν.
Ωστόσο, εγώ δεν είδα κάτι που να έχει σχέση με συνωμοσίες ή κάτι τέτοιο. Τώρα όσον αφορά τα εικαζόμενα περί ελέγχου των σπόρων, άρα και των παραγωγών, που αναφέρατε ότι κυκλοφορούν στο διαδίκτυο.
Ολα αυτά είναι συγκεχυμένα στο μυαλό των ανθρώπων αυτών που τα γράφουν. Και μπορώ να πω ότι θεωρώ πως υπάρχει και ελλιπής γνώση.
Υπάρχουν κάποιοι κανονισμοί που έχουν να κάνουν με τη φύτευση και τους σπόρους. Σας εξήγησα ότι δεν μπορεί ο καθένας να παίρνει και να φυτεύει κάτι και να καρπούται κάτι που στην ουσία ανήκει σε κάποιον άλλον.
Και ναι, υπάρχει μέγιστο θέμα ασφάλειας. Ακόμη και στη διακίνηση των σπόρων.
Ποιος ξέρει αν μέσα σε ένα φακελάκι με σπόρους που δεν διακινούνται κάτω από συγκεκριμένες προδιαγραφές, δεν μπορεί να υπάρξουν δηλητηριώδη φυτά, δεν μπορεί να υπάρξουν ζιζάνια, δεν μπορεί να υπάρξουν φυτά που αν μπουν και πάνε σε μια άλλη περιοχή, μπορεί να προκαλέσουν κακό και στη βιοποικιλότητα;
Προφανώς αυτά έχοντας στο μυαλό τους, όσοι δεν έχουν γνώση πάνω στο θέμα, λένε ότι δεν θα μπορούμε να καλλιεργούμε.
◼ Στην κατηγορία που έχει ενταχθεί η ελληνική ρίγανη, τι ποσοστό περιεκτικότητας αιθέριου ελαίου έχει καθοριστεί;
Καταφέραμε να το περάσουμε πάνω από το 2% και παλεύουμε για το 2,5%. Στην αρχή το ποσοστό βρισκόταν στο 0,5% έως 1%.
◼ Αυτό δεν λειτουργεί ως προστιθέμενη εμπορική αξία, όπως στα προϊόντα ΠΟΠ/ΠΓΕ; Δεν είναι ένα συν στην αξία του τελικού προϊόντος;
Ακριβώς. Greek oreganum λέει το προϊόν, ελληνική ρίγανη. Και είναι στην έξτρα κατηγορία του codex.
◼ Για να ξαναγυρίσουμε στην ασφάλεια των παραγόμενων προϊόντων. Στα χωριά που έχει ο καθένας το μποστάνι του και μεταξύ τους οι ντόπιοι ανταλλάσσουν σπόρους, δημιουργείται κάποιο πρόβλημα;
Οχι, δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα. Οταν καλλιεργείς για προσωπική σου κατανάλωση, δηλαδή η παραγωγή σου είναι μικρή και καλλιεργείς μέσα στο χωριό σου, δεν νομίζω ότι υπάρχει πρόβλημα. Εγώ τουλάχιστον θεωρώ ότι είναι επιστημονική φαντασία αυτά τα πράγματα που λένε. Είναι εντελώς διαφορετικό όμως να καλλιεργήσει μια εταιρεία ή ένας μεγαλοπαραγωγός και να το διαθέσει σε ένα σούπερ μάρκετ. Εκεί πρέπει να τηρηθούν όλες οι προδιαγραφές ποιότητας. Ειλικρινά πιστεύω ότι αυτά τα δημοσιεύματα γράφονται από ανθρώπους με ελλιπή γνώση.
H Δρ Ελένη Μαλούπα, υποστηρίζει τον codex alimentarius γιατί αφορά την επισιτιστική ασφάλεια των πολιτών.
Ο codex alimentarius θεωρώ ότι είναι ένας κανονισμός ο οποίος μπορεί
να βοηθήσει και αυτόν ο οποίος εμπορεύεται να αισθάνεται καλά, γιατί
πληρώνει γι’ αυτό που διακινεί, το οποίο είναι μέσα από συγκεκριμένες
προδιαγραφές, αλλά και τον καταναλωτή, ο οποίος αισθάνεται μία ασφάλεια
όσον αφορά αυτό που καταναλώνει.
Ολα τα άλλα θεωρώ πραγματικά ότι είναι η κακιά μάγισσα του παραμυθιού.
◼ Πώς μπορεί μια εταιρεία εμπορίας σπόρων να εκμεταλλευτεί τον codex alimentarius; Υπάρχει βάση πίσω από όλη αυτή την αρνητική πληροφόρηση που ενδημεί στο διαδίκτυο;
Το μυαλό μου δεν μπορεί να φτάσει μέχρι εκεί. Οι πολυεθνικές εταιρείες, πραγματικά, έχουν έναν απίστευτο τρόπο να εκμεταλλεύονται καταστάσεις.
Μπορεί π.χ. εκείνες να δημιουργήσουν κάποια κατάσταση με τις απαγορεύσεις, να βγάλουν άλλους κανονισμούς, οι οποίοι να περάσουν στην Ευρωπαϊκή Ενωση.
Οτι, π.χ., θα χρησιμοποιείτε αυτή τη λίστα των ποικιλιών μόνο. Οπότε εμείς ως χώρα, που είμαστε εκτός διαδικασίας, γιατί δεν έχουμε καμία παραδοσιακή ποικιλία εγγεγραμμένη, να χάσουμε αυτή την ευκαιρία. Εκεί βρίσκεται όλο το πρόβλημα.
Οι φυτογενετικοί πόροι αυτή τη στιγμή είναι η μεγάλη πρόκληση, που η Ε.Ε. έχει στην κορυφή της ατζέντας της μαζί με το περιβάλλον. Εμείς ως χώρα δεν τους έχουμε ψηλά στον κατάλογο.
Για μένα ο κώδικας έχει ευρύτερη σημασία. Εχει σημασία μεγάλη σε επίπεδο επισιτιστικής ασφάλειας και πρέπει οι άνθρωποι στο οποιοδήποτε επίπεδο να ενημερωθούν γι’ αυτό που αποκαλούμε food safety.
Η υποχρέωση η δική μας ως επιστημόνων είναι αυτή η γνώση να περάσει στον κόσμο.
Θεωρώ ότι τον κώδικα όπως και πάρα πολλούς άλλους κανονισμούς, πέρα από το να τους περιγράφουμε και να δημιουργούμε το πλαίσιο, πρέπει να παρακολουθούμε πώς υλοποιούνται.
Δηλαδή, εσύ ως κοινό έχεις πρόσβαση σε αυτήν την τεκμηριωμένη γνώση;
Ή απλά το κοινό βλέπει αυτά που είδατε κι εσείς στο διαδίκτυο, τα οποία βλέποντάς τα κι εγώ είπα, "Χριστέ μου, λερναία ύδρα είναι αυτή η μη τεκμηριωμένη γνώση; Ο,τι του έρχεται καθενός το γράφει;"
Πέρα λοιπόν από το να ακυρώσουμε τέτοιους κανονισμούς και πρωτόκολλα, πρέπει να καταλάβουμε κάποια στιγμή ότι στο χέρι μας είναι αυτά να τα κάνουμε κτήμα μας και να τα περάσουμε στον άλλο κόσμο που μπορεί να μην έχει δυνατότητα ενημέρωσης. Ποιοι είναι αυτοί; Οι γέροντες, τα παιδιά, οι ασθενείς στα νοσοκομεία, που δεν αποφασίζουν αυτοί για το τι θα φάνε και μπορεί να τους δίνουν ό,τι να ’ναι οι διάφοροι stakeholders.
Θα σας δώσω ένα παράδειγμα από την εμπειρία μου από τη συνεργασία που είχα κατά τη διάρκεια μιας αξιολόγησης ενός εκπαιδευτικού ιδρύματος με μια Ελληνίδα επιστήμονα, που δουλεύει σε Πανεπιστήμιο της Αμερικής στον τομέα της διερεύνησης των ασθενειών σε ζώα.
Οταν συζητήσαμε το θέμα του κώδικα, μου εξήγησε με παραδείγματα πόσο σημαντικό είναι το θέμα της ασφάλειας των τροφίμων.
Τι μου είπε; Πως μπορεί τώρα να φάω ένα κομμάτι π.χ. κοτόπουλο και μετά από οκτώ χρόνια να μου εμφανιστεί ένα ελαφρύ πρόβλημα στο στομάχι -το οποίο βέβαια δεν θα ξέρω ότι οφείλεται στο κοτόπουλο που είχα φάει πριν από χρόνια-, και μετά από 10 χρόνια να μου παρουσιαστεί καρκίνος.
Μπορεί δηλαδή να παραμείνει στο κοτόπουλο τώρα ένας βλαβερός παθογόνος μικροοργανισμός, να το χρησιμοποιήσει ως χώρο επιβίωσης -το οποίο σκεφτείτε δεν είναι καν ζωντανό-, και μετά από χρόνια να μου δημιουργήσει πρόβλημα υγείας.
Και μου δίνει ακόμη ένα παράδειγμα:
Πας σε ένα χωριό και σου δίνει κάποιος ένα κοτόπουλο λέγοντάς σου, φάτο άφοβα, εγώ το έχω σφάξει και το έχω ταΐσει με ό,τι καλύτερο.
Είσαι σίγουρη τι δίνεις στο παιδί σου όταν του το δίνεις να το φάει;
Ή όταν πηγαίνεις στη λαϊκή και παίρνεις όλα τα μη συσκευασμένα προϊόντα, είσαι σίγουρη τι παίρνεις;
Δηλαδή, είσαι υπέρ του παίρνω χύμα από οπουδήποτε ή ανήκεις στη μερίδα εκείνη των καταναλωτών που θέλουν να ξέρουν τι είναι καθετί, από πού προέρχεται, να είναι τυποποιημένο και ας πληρώσουν και κάτι περισσότερο;
Πραγματικά υποστηρίζω τον codex alimentarius κι ας σκέφτομαι ότι μπορεί κάποιοι άλλοι να τον χρησιμοποιήσουν.
Ας το χρησιμοποιήσουν όπως θέλουν αυτοί κι ας το χρησιμοποιήσω όμως κι εγώ για την επισιτιστική ασφάλεια.
Αυτό λέει ο κώδικας που ξεκίνησε από πολύ παλιά. Από όταν η ανθρωπότητα μαστιζόταν από μεγάλες ασθένειες, όπως π.χ. η πανούκλα, οι οποίες μεταδίδονταν μαζικά στον κόσμο πολύ εύκολα.
Τότε έγινε ο πρώτος κώδικας. Μπήκαν κανόνες για να μπορέσουμε κάπως να αποτρέψουμε την εύκολη μετάδοση των επιδημιών.
Και τώρα που είμαστε σε ένα άλλο επίπεδο, δεν θα προσπαθήσουμε να κρατήσουμε κανόνες βασικούς;
Ενα πολλαπλασιαστικό υλικό πρέπει να έχει πολύ συγκεκριμένους κανόνες. Δεν μπορείς να φυτεύεις οτιδήποτε.
Δεν σημαίνει ότι επειδή εγώ είχα κρατήσει από προηγούμενες καλλιέργειες τον σπόρο, είναι και υγιές το υλικό.
Από την άλλη, οι παλιότεροι -που τους σέβομαι- ήξεραν πώς να δημιουργήσουν συνθήκες ασφαλείας, εμπειρικά σχεδόν χωρίς να το ξέρουν.
Δυστυχώς εμείς το χάσαμε αυτό. Αν δεν ξέρουμε λοιπόν να κάνουμε κάτι καλά, να μην το κάνουμε καθόλου.
Να εμπιστευτούμε το σούπερ μάρκετ για να πάρουμε κάτι το οποίο θα είναι πλήρως τεκμηριωμένο.
Πηγή: efsyn.gr
Η Σφήκα: Επιλογές
Αν πληκτρολογήσετε τις λέξεις «codex alimentarius» στο διαδίκτυο, θα βρεθείτε σε συζητήσεις, άρθρα, προειδοποιήσεις άμεσου κινδύνου και σύννεφα πολέμου.
Δύο ειδικές επιστήμονες, η δρ Κατερίνα Γρηγοριάδου, γεωπόνος-βιοτεχνολόγος, σύμβουλος έρευνας επιχειρήσεων αγροδιατροφικού τομέα, και η δρ Ελένη Μαλούπα, τακτική ερευνήτρια, διευθύντρια του Ινστιτούτου Γενετικής Βελτίωσης & Φυτογενετικών Πόρων του Ελληνικού Γεωργικού Οργανισμού «Δήμητρα», μας διαφωτίζουν σήμερα με τις γνώσεις τους, αλλά και την άμεση εμπλοκή της η πρώτη στη δημιουργία προτύπων αυτού του κανονισμού.
Αντλούμε την περιγραφή αυτού του κώδικα από τη διαδικτυακή σελίδα του ΕΦΕΤ (Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων), ο οποίος είναι ο αποκλειστικός αρμόδιος που χειρίζεται το θέμα.
Διαβάζουμε λοιπόν από την επίσημη σελίδα περί τίνος πρόκειται.
Ο ρόλος του codex alimentarius
«Ο στόχος του codex alimentarius είναι, μεταξύ άλλων, να αναπτύξει, να εναρμονίσει και να εκδώσει κατευθυντήριες γραμµές και συστάσεις, σχετικά µε τα γεωργικά και αλιευτικά προϊόντα, τα είδη διατροφής, τα πρόσθετα τροφίµων, τους ρυπαντές, τις ζωοτροφές, τα κτηνιατρικά φάρµακα και τα παρασιτοκτόνα, συµπεριλαµβανοµένων της σήμανσης και των μεθόδων ανάλυσης και δειγματοληψίας, των κωδίκων δεοντολογίας και καλής γεωργικής πρακτικής, καθώς και των κατευθυντήριων γραµµών για την ορθή υγιεινή πρακτική, µε στόχο την προστασία της υγείας του καταναλωτή και τη διασφάλιση δίκαιων πρακτικών στο διεθνές εµπόριο»
«Η ελληνική ρίγανη στην ανώτερη κατηγορία του κώδικα»
Η δρ Κατερίνα Γρηγοριάδου καταθέτει την εμπειρία της:◼ Θα θέλατε να μας μεταδώσετε τη γνώση σας σε σχέση με τον codex alimentarius;
Εγώ βρίσκομαι στο πρώτο στάδιο της παραγωγής, στην αγροτική παραγωγή και η ενασχόλησή μου με την ποιότητα του τροφίμου είναι μέχρι το σημείο που αρχίζει η μεταποίηση.
Ωστόσο, μέχρι εκείνο το στάδιο μπορώ να πω κάποια πράγματα για τον codex, μόνο επειδή έχω εμπλακεί στη δημιουργία του προτύπου της ρίγανης και κάποιων άλλων ελληνικών φαρμακευτικών αρωματικών φυτών, στη συζήτηση που γίνεται, μέσω της συμμετοχής μου στην ειδική επιτροπή του ΕΦΕΤ, λόγω του ότι μέχρι πρότινος ήμουν πρόεδρος της Ενωσης Αρωματικών Φαρμακευτικών Φυτών Ελλάδος.
Ο codex alimentarius μπορούμε να πούμε ότι είναι μια σειρά προτύπων ασφαλείας τροφίμων, που δημιουργούνται για κάθε τρόφιμο ξεχωριστά, ώστε να προστατεύεται η υγεία του καταναλωτή.
Και γενικά για να υπάρχει μια διασφάλιση πρακτικών στο εμπόριο των τροφίμων.
◼ Από ποιο σημείο και πέρα εξασφαλίζεται η ασφάλεια του καταναλωτή; Εξ αρχής, από τον σπόρο ή αφορά όλα τα στάδια παραγωγής;
Είναι σε όλα τα στάδια της παραγωγής, αλλά κυρίως από τη στιγμή της συγκομιδής μέχρι τη στιγμή που θα φτάσει στον καταναλωτή.
Δηλαδή, το πρόβλημα κυρίως είναι όταν κάποιος καταναλώνει ένα τρόφιμο, σε όποια μορφή κι αν είναι. Μπορεί να είναι ένα νωπό φρούτο, μια μεταποιημένη κονσέρβα, ένα έτοιμο, μαγειρεμένο φαγητό, μπορεί να είναι οτιδήποτε.
Αυτό λοιπόν το προϊόν δεν θα πρέπει να τον βλάψει. Αρα όλη αυτή η κίνηση, ο codex alimentarius, ο οποίος οργανώθηκε από κοινού από τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO), έχει σκοπό να καθιερώσει αυτά τα πρότυπα για καθένα προϊόν ξεχωριστά, έτσι ώστε να είναι ασφαλές το τρόφιμο.
◼ Κυκλοφορούν στο διαδίκτυο ειδήσεις που συνδέουν τον codex alimentarius με τη διάθεση από τις παγκόσμιες αγορές να έχουν τον έλεγχο των σπόρων, άρα και των παραγωγών. Χρησιμοποιούν ως αποδεικτικό στοιχείο την προειδοποίηση «απαγορεύεται η φύτευση», που αναγράφεται π.χ. σε κηπευτικά προϊόντα (πατάτες, ντομάτες) που βρίσκουμε στο σούπερ μάρκετ. Τι σημαίνει αυτή η προειδοποίηση στην ταυτότητα του προϊόντος;
Το ότι απαγορεύεται η φύτευση στις συγκεκριμένες πατάτες δεν έχει απόλυτη σχέση με τον codex alimentarius. Εχει σχέση με τα δικαιώματα του βελτιωτή της συγκεκριμένης ποικιλίας πατάτας.
Εδώ πέφτετε ακριβώς στην ειδικότητά μου, που είναι η αναπαραγωγή φυτών και μάλιστα με βιοτεχνολογικές μεθόδους. Δηλαδή τι γίνεται; Ας πάρουμε για παράδειγμα την πατάτα.
Το γράφει αυτό η ετικέτα της, γιατί η συγκεκριμένη πατάτα, που έχει ένα συγκεκριμένο όνομα ποικιλίας, έχει φτιαχτεί από ένα ινστιτούτο βελτίωσης ή από κάποιον ερευνητή, ο οποίος έχει κάνει τις διασταυρώσεις, όλη τη βελτιωτική διαδικασία, έχει βγάλει αυτήν την ποικιλία, την έχει κατοχυρώσει και την έχει καταγράψει ως ποικιλία κάπου και έχει τα δικαιώματα.
Αρα, όποιος θέλει να πολλαπλασιάσει, να φυτέψει την πατάτα αυτή και να τη χρησιμοποιήσει ως πολλαπλασιαστικό υλικό, θα πρέπει να την πάρει από συγκεκριμένα σημεία, τα οποία τηρούν αυτά τα δικαιώματα και πληρούν και κάποιες προδιαγραφές ποιότητας.
Αν αρχίσω εγώ και παίρνω την πατάτα αυτήν -η οποία είναι εντελώς διαφορετικής ποιότητας από τον πατατόσπορο που δίνει η εταιρεία- και τη φυτεύω στα χωράφια, πρώτα πρώτα υπάρχει κίνδυνος μετάδοσης ασθενειών.
Δηλαδή, υπάρχουν χίλιοι δυο κίνδυνοι, χώρια που δεν τηρείται η νομοθεσία όπως πρέπει, δηλαδή δεν πάνε τα δικαιώματα στον κάτοχο της ποικιλίας. Μπερδεύουν πολλά πράγματα, εντελώς διαφορετικά μεταξύ τους.
Να σας εξηγήσω πώς θα επενέβαινε ο codex alimentarius στην πατάτα; Τι θα έλεγε;
Είναι αυτή η πατάτα ασφαλής για τον καταναλωτή; Εχει κάτω από τα όρια υπολείμματα από τα φυτοφάρμακα;
Εχει το μίνιμουμ της διατροφικής αξίας που ορίζεται από τον κώδικα; Εχει κάποια άλλα ακόμη χαρακτηριστικά κ.λπ.;
Ναι, έχει, άρα μπορεί να πάει προς κατανάλωση. Δεν έχει; Κόβεται, γιατί δεν είναι ασφαλής για τον καταναλωτή. Καταλάβατε;
◼ Μπορείτε να μας καταθέσετε την εμπειρία σας στη δημιουργία του προτύπου της ρίγανης;
Δεν υπήρχε το πρότυπο του codex alimentarius για τη ρίγανη και κατ’ επέκταση και στα υπόλοιπα ελληνικά αρωματικά φυτά.
Ας σημειωθεί ότι η επιτροπή είναι παγκόσμια, συμμετέχουν όλα τα κράτη και το καθένα έχει τον εκπρόσωπό του. Οταν λοιπόν ζητείται μία συμβουλή, ζητείται από όλους γενικά.
Ελειπε το πρότυπο της βρώσιμης ρίγανης και λέω βρώσιμη γιατί η ρίγανη μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για άλλους σκοπούς.
Πρωτοστάτησε η Αργεντινή σ' αυτό το θέμα, συνέστησε μια επιτροπή, η οποία έφτιαξε την πρότασή της για τη ρίγανη. Η πρόταση αυτή κατατέθηκε, μοιράστηκε σε όλους, δημιουργήθηκε ομάδα εργασίας και όλοι πάνω σ' αυτήν κάνουν τις αντιπροτάσεις τους.
Αρχίζει δηλαδή η διαβούλευση, θεωρούμε ότι αυτό είναι σωστό, ο άλλος ο μίνιμουμ παράγοντας δεν πρέπει να ισχύει, η ποιότητα θα πρέπει να είναι έτσι.
Η ποιότητα, ξέρετε, εξαρτάται από χίλια δυο πράγματα. Μπορεί να είναι το χρώμα και το πώς φαίνεται ένα προϊόν, το αν θα περιέχει ξένες ύλες, το αν θα περιέχει κοτσάνια από τη ρίγανη κ.ά.
Για να φτάσουμε και στα χημικά συστατικά, ξεκινώντας από την περιεκτικότητα σε αιθέριο έλαιο και προχωρώντας σε πολύ ειδικά συστατικά ποιότητας κάθε φυτού.
Γίνεται λοιπόν μια συζήτηση της ομάδας εργασίας και βάσει αυτής παίρνεται μια απόφαση, η οποία ξανασυζητιέται και ξανασυζητιέται.
Συγκεκριμένα, είχε γίνει μια συνάντηση στην Ινδία όλων των εμπλεκομένων για τα μπαχαρικά και συζήτησαν αυτά τα πρότυπα –γιατί μέσα στα μπαχαρικά-αρτυματικά φυτά είναι και η ρίγανη- και βγήκε μια τελική εισήγηση, ότι το πρότυπο της ρίγανης θα είναι αυτό και ότι θα πρέπει να τηρεί συγκεκριμένες προδιαγραφές.
Εδώ θα πρέπει να σας πω ότι η Ελλάδα είχε μια πολύ σημαντική εμπλοκή, επειδή παράγουμε πολύ ποιοτική ρίγανη, πράγμα που σημαίνει ότι έχει αυξημένο ποσοστό σε αιθέριο έλαιο.
Το πρώτο πρότυπο που προτάθηκε από τις άλλες χώρες, είχε ως μίνιμουμ μια πολύ χαμηλή τιμή. Παλέψαμε με εισηγήσεις δικές μας, της Ενωσης Αρωματικών Φυτών και των άλλων που συμμετείχαν στην ομάδα εργασίας.
Να αναφέρω, δε, ότι στην ομάδα συμμετέχει πληθώρα ανθρώπων, κυρίως πανεπιστημιακών που είναι ειδικοί στο θέμα.
◼ Το ποιοι θα συμμετάσχουν σε αυτές τις ομάδες εργασίες είναι απόφαση πολιτική;
Είναι απόφαση του ΕΦΕΤ. Ο ΕΦΕΤ διαλέγει τους πιο ειδικούς, οι οποίοι συνήθως είναι διακεκριμένοι επιστήμονες στον χώρο, είναι πανεπιστημιακοί, έχουν να κάνουν από το φυτό το ίδιο μέχρι την παραγωγή τροφίμου, είναι άνθρωποι του ΕΛΓΟ -όπως είπατε ο Ελληνικός Γεωργικός Οργανισμός συμμετέχει πάρα πολύ-, μπορεί να είναι και ιδιώτες, όπως είμαστε εμείς (ΕΑΦΦΕ).
Για να συμμετέχεις σε μια τέτοια επιτροπή, θα πρέπει να έχεις -δεν το βλέπουμε μόνο εμπορικά- και επιστημονικές γνώσεις πολύ δυνατές πάνω στο θέμα, γιατί έχεις να αντιμετωπίσεις ολόκληρο τον κόσμο.
Ηρθαμε λοιπόν εμείς και είπαμε, όχι, θα πρέπει να ξεχωρίσουμε τις κατηγορίες. Οι κατηγορίες θα πρέπει να είναι η μίνιμουμ, η μεσαία, η καλύτερη και πρέπει να βάλουμε και μία έξτρα κατηγορία, αυτή που έχει την πολύ καλή ποιότητα, δηλαδή, την πολύ καλή περιεκτικότητα σε αιθέρια έλαια.
Το κερδίσαμε αυτό. Εμείς κάναμε τις εισηγήσεις αλλά ο ΕΦΕΤ το πάλεψε και φτάσαμε σε σημείο να καταφέρουμε να προσθέσουμε μία παραπάνω κατηγορία, στην οποία στην πλειονότητά της ανήκει η δική μας ρίγανη.
Ξεχωρίσαμε λοιπόν, δίνοντας και εμπορικό πλεονέκτημα στη δική μας ρίγανη, που ήταν μεν από τις καλύτερες αλλά χανόταν μέσα στις υπόλοιπες.
Ενώ τώρα αυτό το προϊόν ξεχωρίζει. Θα μπορούσαμε να μην το είχαμε κερδίσει, αν η Ελλάδα δεν είχε αντιδράσει, όπως σε άλλα θέματα που καθυστερήσαμε να αντιδράσουμε και πέρασε η θέση άλλων.
Αν λοιπόν οι ίδιοι οι άνθρωποι που θα έπρεπε να στηρίξουν τα συμφέροντά τους, μιας χώρας, ενός τοπικού προϊόντος, δεν αντέδρασαν σωστά, έτσι όπως πρέπει, δεν φταίει ο codex σε αυτό. Φταίνε οι ίδιοι οι άνθρωποι, η κυβέρνηση, ο τρόπος που κινηθήκαμε ως επιτροπή, καταλάβατε;
Οπως είπατε, στην όλη αυτή ιστορία εμπλέκονται και κάτι τέτοια παιχνίδια, λέει σχολιάζοντας τη νύξη μας για τις πιέσεις που κάθε χώρα μπορεί να ασκεί προκειμένου να προωθήσει το δικό της προϊόν.
Ωστόσο, εγώ δεν είδα κάτι που να έχει σχέση με συνωμοσίες ή κάτι τέτοιο. Τώρα όσον αφορά τα εικαζόμενα περί ελέγχου των σπόρων, άρα και των παραγωγών, που αναφέρατε ότι κυκλοφορούν στο διαδίκτυο.
Ολα αυτά είναι συγκεχυμένα στο μυαλό των ανθρώπων αυτών που τα γράφουν. Και μπορώ να πω ότι θεωρώ πως υπάρχει και ελλιπής γνώση.
Υπάρχουν κάποιοι κανονισμοί που έχουν να κάνουν με τη φύτευση και τους σπόρους. Σας εξήγησα ότι δεν μπορεί ο καθένας να παίρνει και να φυτεύει κάτι και να καρπούται κάτι που στην ουσία ανήκει σε κάποιον άλλον.
Και ναι, υπάρχει μέγιστο θέμα ασφάλειας. Ακόμη και στη διακίνηση των σπόρων.
Ποιος ξέρει αν μέσα σε ένα φακελάκι με σπόρους που δεν διακινούνται κάτω από συγκεκριμένες προδιαγραφές, δεν μπορεί να υπάρξουν δηλητηριώδη φυτά, δεν μπορεί να υπάρξουν ζιζάνια, δεν μπορεί να υπάρξουν φυτά που αν μπουν και πάνε σε μια άλλη περιοχή, μπορεί να προκαλέσουν κακό και στη βιοποικιλότητα;
Προφανώς αυτά έχοντας στο μυαλό τους, όσοι δεν έχουν γνώση πάνω στο θέμα, λένε ότι δεν θα μπορούμε να καλλιεργούμε.
◼ Στην κατηγορία που έχει ενταχθεί η ελληνική ρίγανη, τι ποσοστό περιεκτικότητας αιθέριου ελαίου έχει καθοριστεί;
Καταφέραμε να το περάσουμε πάνω από το 2% και παλεύουμε για το 2,5%. Στην αρχή το ποσοστό βρισκόταν στο 0,5% έως 1%.
◼ Αυτό δεν λειτουργεί ως προστιθέμενη εμπορική αξία, όπως στα προϊόντα ΠΟΠ/ΠΓΕ; Δεν είναι ένα συν στην αξία του τελικού προϊόντος;
Ακριβώς. Greek oreganum λέει το προϊόν, ελληνική ρίγανη. Και είναι στην έξτρα κατηγορία του codex.
◼ Για να ξαναγυρίσουμε στην ασφάλεια των παραγόμενων προϊόντων. Στα χωριά που έχει ο καθένας το μποστάνι του και μεταξύ τους οι ντόπιοι ανταλλάσσουν σπόρους, δημιουργείται κάποιο πρόβλημα;
Οχι, δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα. Οταν καλλιεργείς για προσωπική σου κατανάλωση, δηλαδή η παραγωγή σου είναι μικρή και καλλιεργείς μέσα στο χωριό σου, δεν νομίζω ότι υπάρχει πρόβλημα. Εγώ τουλάχιστον θεωρώ ότι είναι επιστημονική φαντασία αυτά τα πράγματα που λένε. Είναι εντελώς διαφορετικό όμως να καλλιεργήσει μια εταιρεία ή ένας μεγαλοπαραγωγός και να το διαθέσει σε ένα σούπερ μάρκετ. Εκεί πρέπει να τηρηθούν όλες οι προδιαγραφές ποιότητας. Ειλικρινά πιστεύω ότι αυτά τα δημοσιεύματα γράφονται από ανθρώπους με ελλιπή γνώση.
Οι φυτογενετικοί πόροι ψηλά στην ατζέντα της Ε.Ε.
H Δρ Ελένη Μαλούπα, υποστηρίζει τον codex alimentarius γιατί αφορά την επισιτιστική ασφάλεια των πολιτών.
Ο codex alimentarius θεωρώ ότι είναι ένας κανονισμός ο οποίος μπορεί
να βοηθήσει και αυτόν ο οποίος εμπορεύεται να αισθάνεται καλά, γιατί
πληρώνει γι’ αυτό που διακινεί, το οποίο είναι μέσα από συγκεκριμένες
προδιαγραφές, αλλά και τον καταναλωτή, ο οποίος αισθάνεται μία ασφάλεια
όσον αφορά αυτό που καταναλώνει.Ολα τα άλλα θεωρώ πραγματικά ότι είναι η κακιά μάγισσα του παραμυθιού.
◼ Πώς μπορεί μια εταιρεία εμπορίας σπόρων να εκμεταλλευτεί τον codex alimentarius; Υπάρχει βάση πίσω από όλη αυτή την αρνητική πληροφόρηση που ενδημεί στο διαδίκτυο;
Το μυαλό μου δεν μπορεί να φτάσει μέχρι εκεί. Οι πολυεθνικές εταιρείες, πραγματικά, έχουν έναν απίστευτο τρόπο να εκμεταλλεύονται καταστάσεις.
Μπορεί π.χ. εκείνες να δημιουργήσουν κάποια κατάσταση με τις απαγορεύσεις, να βγάλουν άλλους κανονισμούς, οι οποίοι να περάσουν στην Ευρωπαϊκή Ενωση.
Οτι, π.χ., θα χρησιμοποιείτε αυτή τη λίστα των ποικιλιών μόνο. Οπότε εμείς ως χώρα, που είμαστε εκτός διαδικασίας, γιατί δεν έχουμε καμία παραδοσιακή ποικιλία εγγεγραμμένη, να χάσουμε αυτή την ευκαιρία. Εκεί βρίσκεται όλο το πρόβλημα.
Οι φυτογενετικοί πόροι αυτή τη στιγμή είναι η μεγάλη πρόκληση, που η Ε.Ε. έχει στην κορυφή της ατζέντας της μαζί με το περιβάλλον. Εμείς ως χώρα δεν τους έχουμε ψηλά στον κατάλογο.
Για μένα ο κώδικας έχει ευρύτερη σημασία. Εχει σημασία μεγάλη σε επίπεδο επισιτιστικής ασφάλειας και πρέπει οι άνθρωποι στο οποιοδήποτε επίπεδο να ενημερωθούν γι’ αυτό που αποκαλούμε food safety.
Η υποχρέωση η δική μας ως επιστημόνων είναι αυτή η γνώση να περάσει στον κόσμο.
Θεωρώ ότι τον κώδικα όπως και πάρα πολλούς άλλους κανονισμούς, πέρα από το να τους περιγράφουμε και να δημιουργούμε το πλαίσιο, πρέπει να παρακολουθούμε πώς υλοποιούνται.
Δηλαδή, εσύ ως κοινό έχεις πρόσβαση σε αυτήν την τεκμηριωμένη γνώση;
Ή απλά το κοινό βλέπει αυτά που είδατε κι εσείς στο διαδίκτυο, τα οποία βλέποντάς τα κι εγώ είπα, "Χριστέ μου, λερναία ύδρα είναι αυτή η μη τεκμηριωμένη γνώση; Ο,τι του έρχεται καθενός το γράφει;"
Πέρα λοιπόν από το να ακυρώσουμε τέτοιους κανονισμούς και πρωτόκολλα, πρέπει να καταλάβουμε κάποια στιγμή ότι στο χέρι μας είναι αυτά να τα κάνουμε κτήμα μας και να τα περάσουμε στον άλλο κόσμο που μπορεί να μην έχει δυνατότητα ενημέρωσης. Ποιοι είναι αυτοί; Οι γέροντες, τα παιδιά, οι ασθενείς στα νοσοκομεία, που δεν αποφασίζουν αυτοί για το τι θα φάνε και μπορεί να τους δίνουν ό,τι να ’ναι οι διάφοροι stakeholders.
Θα σας δώσω ένα παράδειγμα από την εμπειρία μου από τη συνεργασία που είχα κατά τη διάρκεια μιας αξιολόγησης ενός εκπαιδευτικού ιδρύματος με μια Ελληνίδα επιστήμονα, που δουλεύει σε Πανεπιστήμιο της Αμερικής στον τομέα της διερεύνησης των ασθενειών σε ζώα.
Οταν συζητήσαμε το θέμα του κώδικα, μου εξήγησε με παραδείγματα πόσο σημαντικό είναι το θέμα της ασφάλειας των τροφίμων.
Τι μου είπε; Πως μπορεί τώρα να φάω ένα κομμάτι π.χ. κοτόπουλο και μετά από οκτώ χρόνια να μου εμφανιστεί ένα ελαφρύ πρόβλημα στο στομάχι -το οποίο βέβαια δεν θα ξέρω ότι οφείλεται στο κοτόπουλο που είχα φάει πριν από χρόνια-, και μετά από 10 χρόνια να μου παρουσιαστεί καρκίνος.
Μπορεί δηλαδή να παραμείνει στο κοτόπουλο τώρα ένας βλαβερός παθογόνος μικροοργανισμός, να το χρησιμοποιήσει ως χώρο επιβίωσης -το οποίο σκεφτείτε δεν είναι καν ζωντανό-, και μετά από χρόνια να μου δημιουργήσει πρόβλημα υγείας.
Και μου δίνει ακόμη ένα παράδειγμα:
Πας σε ένα χωριό και σου δίνει κάποιος ένα κοτόπουλο λέγοντάς σου, φάτο άφοβα, εγώ το έχω σφάξει και το έχω ταΐσει με ό,τι καλύτερο.
Είσαι σίγουρη τι δίνεις στο παιδί σου όταν του το δίνεις να το φάει;
Ή όταν πηγαίνεις στη λαϊκή και παίρνεις όλα τα μη συσκευασμένα προϊόντα, είσαι σίγουρη τι παίρνεις;
Δηλαδή, είσαι υπέρ του παίρνω χύμα από οπουδήποτε ή ανήκεις στη μερίδα εκείνη των καταναλωτών που θέλουν να ξέρουν τι είναι καθετί, από πού προέρχεται, να είναι τυποποιημένο και ας πληρώσουν και κάτι περισσότερο;
Πραγματικά υποστηρίζω τον codex alimentarius κι ας σκέφτομαι ότι μπορεί κάποιοι άλλοι να τον χρησιμοποιήσουν.
Ας το χρησιμοποιήσουν όπως θέλουν αυτοί κι ας το χρησιμοποιήσω όμως κι εγώ για την επισιτιστική ασφάλεια.
Αυτό λέει ο κώδικας που ξεκίνησε από πολύ παλιά. Από όταν η ανθρωπότητα μαστιζόταν από μεγάλες ασθένειες, όπως π.χ. η πανούκλα, οι οποίες μεταδίδονταν μαζικά στον κόσμο πολύ εύκολα.
Τότε έγινε ο πρώτος κώδικας. Μπήκαν κανόνες για να μπορέσουμε κάπως να αποτρέψουμε την εύκολη μετάδοση των επιδημιών.
Και τώρα που είμαστε σε ένα άλλο επίπεδο, δεν θα προσπαθήσουμε να κρατήσουμε κανόνες βασικούς;
Ενα πολλαπλασιαστικό υλικό πρέπει να έχει πολύ συγκεκριμένους κανόνες. Δεν μπορείς να φυτεύεις οτιδήποτε.
Δεν σημαίνει ότι επειδή εγώ είχα κρατήσει από προηγούμενες καλλιέργειες τον σπόρο, είναι και υγιές το υλικό.
Από την άλλη, οι παλιότεροι -που τους σέβομαι- ήξεραν πώς να δημιουργήσουν συνθήκες ασφαλείας, εμπειρικά σχεδόν χωρίς να το ξέρουν.
Δυστυχώς εμείς το χάσαμε αυτό. Αν δεν ξέρουμε λοιπόν να κάνουμε κάτι καλά, να μην το κάνουμε καθόλου.
Να εμπιστευτούμε το σούπερ μάρκετ για να πάρουμε κάτι το οποίο θα είναι πλήρως τεκμηριωμένο.
Πηγή: efsyn.gr
Η Σφήκα: Επιλογές
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου