Αντώνης Αναστασόπουλος
Η απόρριψη εκ μέρους της κυβέρνησης, της συμμετοχής του υπουργού Δικαιοσύνης, στο Διεθνές Συνέδριο με θέμα: «Η κληρονομιά στον 21ο αιώνα των εγκλημάτων που διαπράχθηκαν από τα κομμουνιστικά καθεστώτα» που διοργανώνεται στις 23 Αυγούστου, στο Ταλίν, στο πλαίσιο της Εσθονικής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άνοιξε το θέμα.
Ακολούθησε η γγ Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Μαρία Γιαννακάκη, η οποία ούτε λίγο, ούτε πολύ χαρακτήριζε τους Εσθονούς συμπαθούντες τους Ναζί. Η Νέα Δημοκρατία, κάποια από τα πιο θορυβώδη στελέχη της και τα φίλα προσκείμενα σε εκείνη ΜΜΕ σήκωσαν το θέμα, αντιδρώντας έντονα σε αυτό που χαρακτηρίζουν “άρνηση της κυβέρνησης να παραδεχτεί τα “κομμουνιστικά εγκλήματα”.
Εμφανίστηκε μάλιστα ακόμα και hashtag στο twitter, στο οποίο δημοσίευσαν στελέχη της Νέας Δημοκρατίας. #ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ_ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΩΝ. Μάλιστα, ακόμα και ένα μέλος της συμπολίτευσης, ο αντιπρόεδρος πλέον της Βουλής, Δημήτρης Καμμένος στράφηκε κατά της κυβέρνησης και με ανάρτησή του στο Facebook, αναρωτήθηκε “Γνωρίζετε τι πέρασαν οι Εσθονοί, κάτω από τη Σοβιετική κομμουνιστική μπότα;”.
Η 23η του Αυγούστου
Υπάρχει κάποιος συμβολισμός στην ημερομηνία έναρξης του Συνεδρίου; Ναι, υπάρχει. Η 23η Αυγούστου είναι η ημερομηνία σύναψης του Γερμανοσοβιετικού συμφώνου μη επίθεσης, γνωστού και ως συμφώνου Ρίμπεντροπ-Μολότοφ.
Σύμφωνα με ιστορικούς και αναλυτές, η προσπάθεια που γίνεται για το ξαναγράψιμο της ιστορίας του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, προσπαθεί να αναγάγει σε μεγαλύτερο έγκλημα του αιώνα που μας πέρασε, το συγκεκριμένο σύμφωνο, αντί του ίδιου του Ολοκαυτώματος.
Ο πρώην καθηγητής Ιουδαϊκών σπουδών του Πανεπιστημίου του Βίλνιους και επικεφαλής ερευνητής του Ινστιτούτου Γίντις του Βίλνιους, Dovid Katz, γράφει το 2010 στον Guardian: “Το στρατόπεδο των εθνικιστών, έχει βρει ένα σχέδιο να πείσει όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση, να αποδεχτεί το μοντέλο της “διπλής γενοκτονίας” που εφηύραν. Ξεκίνησε στα σοβαρά, με ένα συνέδριο στο Ταλίν της Εσθονίας, τον Ιανουάριο του 2008, που λεγόταν “Ενωμένη Ευρώπη, Ενιαία Ιστορία” που προπαγάνδιζε την ανοησία πως η ενότητα της ηπείρου εξαρτάται από την αποδοχή αυτής της αναθεωρημένης ιστορίας του Β' ΠΠ και του Ολοκαυτώματος απ' όλους.Τον Ιούνιο του ίδιου έτους, μια πολύ μεγαλύτερη εκδήλωση, παρήγαγε την “Διακήρυξη της Πράγας”, η οποία επιμένει πως όλη η Ευρώπη πρέπει να συμφωνήσει ότι Ναζισμός και Κομμουνισμός έχουν “κοινή κληρονομιά”.
Οι αναθεωρητές θέλουν όλη η Ευρώπη να καθιερώσει μια κοινή ημέρα μνήμης για τα θύματα των ναζιστικών και των σοβιετικών εγκλημάτων. Στην πραγματικότητα, αυτό θα μετατρέψει σε κομβικό σημείο του Β' ΠΠ το σύμφωνο Μολότοφ-Ρίμπεντροπ και μάλιστα με νόμο ώστε να υποβιβάσει το Ολοκαύτωμα, που σταδιακά θα ξεθωριάσει. Η διακήρυξη απαιτεί ακόμα “μια εναρμόνιση των ευρωπαϊκών βιβλίων ιστορίας” ώστε να απεικονίζουν την αναθεωρημένη ιστορία που εξισώνει ναζί και κομμουνιστές. Ήμαρτον!”
Η 23η Αυγούστου είναι αυτή η ημέρα. Και είναι η ημέρα που υπεγράφη το σύμφωνο Ρίμπεντροπ-Μολότοφ. Ο καθηγητής μοιάζει να έχει δίκιο.
Υπάρχουν λοιπόν δυο προβλήματα με αυτό.
1. Το συγκεκριμένο σύμφωνο, υπεγράφη το 1939. Έναν χρόνο νωρίτερα, υπάρχει η συμφωνία του Μονάχου μεταξύ Αγγλίας-Γαλλίας και ναζιστικής Γερμανίας, στην οποία Αγγλία και Γαλλία, δέχονται την προσάρτηση της Σουδητίας (τσεχικής επαρχείας) στη Γερμανία.
Αν το Γερμανοσοβιετικό σύμφωνο μη επίθεσης, πέρα από κίνηση τακτικής για την προετοιμασία του Κόκκινου Στρατού, μπροστά στην αναμενόμενη γερμανική εισβολή στη Σοβιετική Ένωση είναι «έγκλημα» για την ΕΣΣΔ, για ποιον λόγο τελικά οι χώρες του “Ελεύθερου Κόσμου”, ΗΠΑ και Μεγάλη Βρετανία συμμάχησαν μαζί της; Αφού το να συνάπτεις συμφωνία με ένα “ολοκληρωτικό καθεστώς” σε καθιστά κι εσένα ένα τέτοιο, τότε ΗΠΑ και Βρετανία είχαν κι αυτές ολοκληρωτικά καθεστώτα;
2. Ακόμα κι αν δεχθούμε για λόγους οικονομίας χώρου, πως πράγματι φασισμός και κομμουνισμός είναι το ίδιο και το αυτό και η 23η του Αυγούστου, καλώς καθιερώθηκε ως ημέρα μνήμης για τα εγκλήματά τους, το Συνέδριο αυτό στο Ταλίν, δεν μοιάζει εξαιρετικά μονομερές; Μήπως δικαιώνει και τον Εβραίο καθηγητή που σημειώνει πως η εξίσωση, θα φέρει σταδιακό ξεθώριασμα του πραγματικού εγκλήματος, που δεν είναι άλλο από το Ολοκαύτωμα;
Μερικές λεπτομέρειες για την Εσθονία
Στις 22 του Σεπτέμβρη του 1944, το Ταλίν, η πρωτεύουσα της Εσθονίας απελευθερώνεται από τον επελαύνοντα Κόκκινο Στρατό, που διώχνει τα ναζιστικά στρατεύματα. Το 2007, η συγκεκριμένη ημέρα καθιερώθηκε ως ημέρα πένθους στην Εσθονία. Σύμφωνα με την κυβέρνηση, αυτό συνέβη γιατί η συγκεκριμένη μέρα συμβολίζει τη “νέα κατοχή” της Εσθονίας.
Και ας υποθέσουμε, όπως μας καλεί ο Δημήτρης Καμμένος, ότι οι Σοβιετικοί έκαναν τεράστια εγκλήματα εις βάρος των Εσθονών, που υποδέχθηκαν τους Ναζί ως απελευθερωτές. Η τόση προθυμία τους στην εξόντωση της μικρής Εβραϊκής κοινότητας της χώρας, πως δικαιολογείται;
Σύμφωνα με τα στοιχεία, το 75% των Εβραίων της Εσθονίας, σώθηκε γιατί κατάφερε να περάσει στη Σοβιετική Ένωση, πριν την εισβολή των Ναζί. Όσοι όμως δεν τα κατάφεραν περίπου 950 – 1000 άνδρες, γυναίκες και παιδιά, σφαγιάστηκαν από τους Ναζί και τους ντόπιους συνεργάτες τους.
Όπως αναφέρει ο Εφραίμ Ζουρόφ, γνωστός ως “τελευταίος κυνηγός των Ναζί” και επικεφαλής του Ιδρύματος Σιμόν Βίζενταλ, με αφορμή την επίσκεψη του Εσθονού πρωθυπουργού στο Ισραήλ το 2012 “...ο Εσθονός ηγέτης, επικεφαλής μιας χώρας που υποφέρει από το σύνδρομο των Βαλτικών χωρών της μετασοβιετικής ανατολικοευρωπαϊκής αμνησίας για το Ολοκαύτωμα. Αυτή είναι μια ασθένεια λογικής της οποίας τα τέσσερα χαρακτηριστικά, είναι τα εξής: συστηματική υποτίμηση των εγκλημάτων που διέπραξαν οι ντόπιοι συνεργάτες των Ναζί, απουσία πολιτικής βούλησης για δίωξη ατόμων που συμμετείχαν σ' αυτά τα εγκλήματα, τάση ηρωοποίησης ντόπιων που πολέμησαν στο πλευρό των ναζί -στην περίπτωση της Εσθονίας σε μονάδες των Waffen-SS- και προώθηση της πλαστογράφησης της ιστορίας εξισώνοντας ναζιστικά και κομμουνιστικά εγκλήματα.
Μόνο τα δύο τελευταία χρόνια, κατά τη διάρκεια της πρωθυπουργίας του Άνσιπ, αρκετά γεγονότα που έλαβαν χώρα στην Εσθονία αντανακλούν αυτή την ανησυχητική μόδα της αναθεώρησης του Ολοκαυτώματος. Η ετήσια μάζωξη βετεράνων των εσθονικών μονάδων Waffen-SS στο Sinimae, το τελευταίο σαββατοκύριακο του Ιουλίου, που μαζεύει βετεράνους των SS απ' όλη την Ευρώπη, αρκετούς από χώρες που τέτοιες μαζώξεις είναι απαγορευμένες. Δεν χρειάζεται να αναφέρω, ότι τέτοιες συναντήσεις δεν γίνονται για να πραγματοποιηθούν μαζικές ομολογίες ενοχής ή έκφραση βαθιάς μεταμέλειας για τη συμμετοχή τους στο πιο γενοκτονικό καθεστώς της ανθρώπινης ιστορίας.
Αντίθετα, αυτές οι συναντήσεις είναι μέρος μιας εκστρατείας ηρωοποίησης των μαχητών των Waffen-SS που δήθεν πολέμησαν για την ελευθερία της Εσθονίας, ακόμα βέβαια και αν οι Γερμανοί αφέντες τους δεν είχαν καμία απολύτως διάθεση να τους αναγνωρίσουν οποιαδήποτε ανεξαρτησία. Ακόμα χειρότερα, την 14η Φεβρουαρίου του περασμένου έτους, το Εσθονικό Κοινοβούλιο πέρασε το “νόμο του Αγίου Βαλεντίνου” που έδωσε καθεστώς “μαχητών της ελευθερίας” σ' αυτούς τους άνδρες που “καταπιέστηκαν από τους Σοβιετικούς”, ένα καθεστώς που τους δίνει κάθε είδους χρηματικά προνόμια, σε αυτήν την περίπτωση σε εκείνους που πολέμησαν για τη νίκη του Τρίτου Ράιχ.
Τον Οκτώβριο του 2011, οι εσθονικές αρχές ανακοίνωσαν ότι σταματούν την έρευνα για τον Μιχαίλ Γκόρτσκοβ, έναν Εσθονό πολίτη που υπηρέτησε στην Γκεστάπο στη Λευκορωσία και έχει συμμετοχή στη μαζική δολοφονία περίπου 3.000 Εβραίων στην διάλυση του Γκέτο του Σλούτζκ. Μετά τον πόλεμο ο Γκόρτσκοβ διέφυγε στις ΗΠΑ, όπου όμως η υπηκοότητά του ανακλήθηκε μετά την ομολογία του πως υπήρξε συνεργάτης των Ναζί. Με την επιστροφή του στην Εσθονία και με την πίεση από το εξωτερικό, η έρευνα ξεκίνησε από τους Εσθονούς, όμως έκλεισε λόγω αμφιβολιών για την ταυτότητά του, ένα αποτέλεσμα που μοιάζει αρκετά παράξενο δεδομένων των μέτρων που πήραν εναντίον του οι Αμερικανοί που επιβεβαιώσαν στη συνέχεια την ταυτότητά του.
Δεδομένης της απόλυτης αποτυχίας της εσθονικής Δικαιοσύνης, να καθίσει έστω και έναν συνεργάτη των Ναζί στα εγκλήματα πολέμου στο εδώλιο, το αποτέλεσμα αυτής της υπόθεσης, δεν ήταν έκπληξη. Άλλωστε, πολύ πιο τεκμηριωμένες υποθέσεις όπως αυτές των λειτουργών της Εσθονικής Πολιτικής Αστυνομίας, Έβαλντ Μίκσον και Χάρι Μανίλ για τη συμμετοχή των οποίων σε εγκλήματα, υπήρξαν αδιάσειστα στοιχεία, οι Εσθονοί αξιωματούχοι εξέδωσαν μια ανακοίνωση που αρνούνταν πως ο Μίκσον ήταν ένοχος για τέτοια εγκλήματα, ιδιαίτερα κατά των Εβραίων.
Ενδεικτικό ακόμα της αντιμετώπισης της χώρας προς τα γεγονότα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου στην Εσθονία είναι μια εκδήλωση που έλαβε χώρα στο Βιλχάντι τον Ιούνιο του 2011 για τη μνήμη της γερμανικής εισβολής τον Ιούνιο του 1941, που σηματοδότησε και τη συστηματική εφαρμογή της “Τελικής Λύσης”. Με τα λόγια μιας εκ των διοργανωτών, της Γιανίκα Κρέσα “Η άφιξη των Γερμανών, θεωρείται η απελευθέρωση της Εσθονίας... Η κατάσταση των Εσθονών επέστρεψε στο φυσιολογικό”. Αν η μαζική δολοφονία των Εβραίων συμπολιτών τους είναι με τη δική τους οπτική “φυσιολογική”, προφανώς κάτι πάει στραβά με την Εσθονία.
Ένας από τους λόγους που δίνεται τόσο μικρή σημασία στη σχέση της Εσθονίας με το Ολοκαύτωμα είναι η πολύ μικρή προπολεμική Εβραϊκή κοινότητα της χώρας, που αριθμούσε μόλις 4.500, οι περισσότεροι εκ των οποίων είτε απελάθηκαν από τους Σοβιετικούς ή κατάφεραν να αποδράσουν από τη χώρα πριν φτάσουν οι Ναζί. Όμως αυτή είναι μόνο η μια πλευρά της ιστορίας. Η συντριπτική πλειοψηφία όσων έμειναν στη χώρα όταν αυτή κατελήφθη από τους Ναζί, δολοφονήθηκαν από τους Γερμανούς με την ιδιαίτερα ενεργό συμμετοχή των Εσθονών συνεργατών τους. Επιπρόσθετα, αρκετές χιλιάδες Εβραίων στάλθηκαν από τους Ναζί σε στρατόπεδα συγκέντρωσης εντός της Εσθονίας, που φυλάσσονταν από Εσθονούς και τοπικές μονάδες της Αστυνομίας, που συμμετείχαν στη σύλληψη και τη δολοφονία Εβραίων της Λευκορωσίας και της Πολωνίας.
Μέχρι τώρα, το κράτος του Ισραήλ δεν έχει δείξει ιδιαίτερη διάθεση να παίξει ρόλο στη μάχη ενάντια στη λήθη του Ολοκαυτώματος και της αναθεώρησης της ιστορίας του στην Ανατολική Ευρώπη και ιδιαίτερα στις χώρες της Βαλτικής. Η επίσκεψη του πρωθυπουργού Ανσίπ στο Ισραήλ, είναι μια πολύ καλή ευκαιρία αυτή η πολιτική να αλλάξει.”
Η έκθεση που έκανε χιούμορ με το Ολοκαύτωμα
Η εσθονική ανοχή σχετικά με τους Ναζί και το Ολοκαύτωμα, δεν σταματά βέβαια σ' αυτά που καταγράφει ο Εφραίμ Ζουρόφ. To 2015 στο Ταρτού της Εσθονίας εγκαινιάζεται μια έκθεση τέχνης σχετικά με το Ολοκαύτωμα, που θεωρήθηκε από πολλούς όπως το Ισραήλ, η Ρωσία και άλλοι ότι κάνει... πλάκα με την εξόντωση των Εβραίων.
Ένα από τα εκθέματα, ήταν ένας πίνακας ζωγραφικής όπου τα γράμματα της επιγραφής “Hollywood” έχουν αντικατασταθεί από εκείνα της λέξης “Holocaust”. Ένα άλλο, ήταν το δωμάτιο που αναπαραριστούσε τους θαλάμους αερίων και μέσα γυμνοί ηθοποιοί που έπαιζαν... κυνηγητό. Η έκθεση, κατέβηκε άρον-άρον λόγω των αντιδράσεων.
Η έκθεση αυτή, δεν είναι το μοναδικό γεγονός που δείχνει πως η Εσθονία έχει μια τάση να ευτελίζει το Ολοκαύτωμα. Χαρακτηριστικά παραδείγματα, μια εταιρεία φυσικού αερίου, που χρησιμοποίησε στο διαφημιστικό της, φωτογραφία από την είσοδο του Άουσβιτς ή το σατυρικό σκίτσο μιας εφημερίδας, που απεικόνιζε κρατούμενους σε στρατόπεδο συγκέντρωσης με τη συνοδεία της φράσης «Ένας, δύο, τρεις. Τα χάπια του δρ. Μένγκελε κάνουν θαύματα – Δεν υπήρχαν παχουλοί στο Μπούχενβαλντ».
Ο “Δήμιος της Ρίγα” ήρωας μιούζικαλ
Στα βήματα του Κλάους Μπάρμπι, του “Χασάπη της Λιόν”, υπήρξαν κι άλλοι που ήθελαν να μοιραστούν τη δόξα του και ένα τόσο πομπώδες παρατσούκλι. Έτσι και ο Λετονός Χέρμπερτ Σούκουρς.
Στο βιβλίο του κατά καιρούς διευθυντή πολλών παραρτημάτων του Newsweek, Άντριου Ναγκόρσκι “οι κυνηγοί των Ναζί”, περιγράφεται η ιστορία του Λετονού σφαγέα και της δολοφονίας του. Μέλος της ομάδας που έφερε σε πέρας την αποστολή δολοφονίας του, εξέδωσε μάλιστα και σχετικό βιβλίο το 2004, με τίτλο “H εκτέλεση του Δημίου της Ρίγα: Η μοναδική εκτέλεση Ναζί εγκληματία από τη Μοσάντ”. Ο Ναγκόρσκι, αναφέρει: «Όμως το υστερόγραφο της ιστορίας αυτής γράφτηκε πρόσφατα. Το 2014 ανέβηκε στη Λετονία ένα μιούζικαλ για τον Σούκουρς. Αν και στο τέλος υπάρχει μια σύντομη σκηνή στην οποία είναι περικυκλωμένος από ανθρώπους που φωνάζουν “Φονιά”, το έργο επικεντρωνόταν στη ζωή του ως διάσημου αεροπόρου πριν από τον πόλεμο. Ο Γιούρις Μίλερς, ο παραγωγός του μιούζικαλ, υποστηρίζει ότι αφού ο Σούκουρς δεν δικάστηκε ποτέ “είναι ακόμη αθώος, αν το δεις από νομική άποψη. Υπάρχουν κάποιοι που μαρτυρούν ότι ήταν φονιάς και κάποιοι άλλοι που λένε ότι ήταν ήρωας».
Ο Σούκουρς θεωρείται υπεύθυνος για τη εξόντωση 30.000 Εβραίων της Λετονίας, ενώ στην πιο εντυπωσιακά απάνθρωπη ενέργειά του, όταν οι Ναζί εισέβαλαν στην πατρίδα του εκείνος τάχθηκε στο πλευρό τους και στο σώμα ακροδεξιών εθελοντών Κομάντο Αράις. Τις πρώτες μέρες του Ιουλίου του 1941, εκείνος και οι άντρες του συγκέντρωσαν τριακόσιους Λετονούς Εβραίους στη Μεγάλη Συναγωγή και έπειτα έβαλαν φωτιά στο κτήριο.
Αναθεώρηση της ιστορίας, "πως" και "γιατί"
Ο καθηγητής Dovid Katz, στο ίδιο κείμενό του, στον Guardian εξηγεί τα βήματα που ακολουθήθηκαν, σ' αυτό το σχέδιο αναθεώρησης της ιστορίας, στη Λιθουανία. «Ο όρος “γενοκτονία” επανακαθορίστηκε με νόμο ώστε να συμπεριλαμβάνει την απέλαση, την φυλάκιση, την στέρηση της ελευθερίας και πολλά ακόμα. Αυτό, τότε, έκανε δυνατό (σε τοπικούς όρους – επιβεβλημένο), να ισχυριστούν, με το νέο ορισμό “στο παιχνίδι”, ότι τα εγκλήματα των Ναζί και των Σοβιετικών ήταν προφανώς “ίσα”.
Το Ολοκαύτωμα κάπως έτσι ξεθωριάζει φυσικά μέσα στο νέο αφήγημα της διπλής γενοκτονίας, στην οποία όλοι σκότωναν όλους, σε μια μεγάλη μεταμοντέρνα... σαλάτα. Οι χώρες που φοβούνται τη Ρωσία και βρίσκονταν υπό τον ζυγό των Σοβιετικών για τόσο καιρό, θέλουν να ρίξουν στα μάτια των δυτικών τη Ρωσία στο επίπεδο μιας χώρας που έχει διαπράξει γενοκτονία, όπως και οι Ναζί. Με άλλα λόγια, η συγκεκριμένη πολιτική, δεν καθοδηγείται μόνο από τους υπερεθνικιστές, τον αντισημητισμό και τον αντι-Ρωσισμό αλλά και από κάποιες τρέχουσες γεωπολιτικές ανησυχίες που δεν θα έπρεπε να αλλάζουν την ιστορία.
Εδώ στη Λιθουανία, οι κυρίαρχοι έφτασαν με αυτό, στον παραλογισμό. Από το 2006 και έπειτα, εισαγγελείς, οι οποίοι ποτέ δεν κατάφεραν να καταλογίσουν ευθύνες σε συνεργάτες των Ναζί, με κάποιο τρόπο κατάφεραν να βρουν την ενέργεια να διώκουν Εβραίους επιζώντες των γκέτο, οι οποίοι κατευθύνθηκαν προς τα δάση ώστε να πάρουν μέρος στην αντίσταση κατά των Ναζί.
Εκεί δεν υπήρχαν βρετανικά ή αμερικανικά στρατεύματα, και ναι, οι Σοβιετικοί ήταν η μοναδική ελπίδα για τους ελάχιστους που κατάφεραν να αποδράσουν από την ναζιστική μηχανή θανάτου στα χρόνια 1941-1945, όταν οι ΗΠΑ, η Βρετανία και η ΕΣΣΔ ηγούνταν των συμμαχικών δυνάμεων εναντίον του Χίτλερ. Κανείς από αυτούς τους επιζήσαντες του Ολοκαυτώματος δεν κατηγορήθηκε για κάτι συγκεκριμένο – γιατί δεν υπάρχει τίποτα για να τους κατηγορήσει κανείς. Ήταν περισσότερο γεγονότα για να ξαναγραφτεί η ιστορία, μέρος μιας ακριβής, εκτεταμένης προσπάθειας για να αλλάξει η ιστορία, ώστε να ταιριάζει σε αυτό που θέλουν οι ντόπιοι υπερεθνικιστές.
Τον Ιούνιο του 2010, το Λιθουανικό κοινοβούλιο πέρασε ένα νόμο που συνυπέγραψε και ο πρόεδρος της χώρας, για ποινές ως και δυο ετών φυλάκισης για όποιον αρνηθεί ή υποτιμήσει τη ναζιστική ή την... σοβιετική γενοκτονία.
Με άλλα λόγια, αν ένας ιστορικός πει “Τα σοβετικά εγκλήματα στη Λιθουανία είναι φρικιαστικά όμως δεν φτάνουν ως τη γενοκτονία, υπήρξε μόνο μια γενοκτονία εκεί, αυτοί που έκαναν οι ναζί και οι συνεργάτες τους” αυτός ή εκείνη μπορεί να διωχθεί.
Στην πραγματικότητα ίσως να μην διωχθεί κάποιος ιστορικός. Αυτό όμως που πέτυχε αυτός ο νόμος είναι να κάνει τους πάντες να σιωπήσουν και να αφήσουν την κρατική εκδοχή της ιστορίας, χωρίς αμφισβήτηση. Μια ιδιαίτερα λυπητερή κατάσταση για μια χώρα μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ».
Είναι όμως πρόβλημα μόνο της Βαλτικής;
Σ' αυτήν την τελευταία πρόταση του καθηγητή, υπάρχει ένα βασικό πρόβλημα. Η αναθεώρηση της ιστορίας, η ταύτιση Ναζισμού και Κομμουνισμού, αν είναι πρόβλημα, δεν είναι μόνο των χωρών της Βαλτικής, αλλά ολόκληρης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Από τον Ιανουάριο του 2006 κιόλας, η Ολομέλεια της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης, έχει ψηφίσει την αμφιλεγόμενη έκθεση “καταδίκης των εγκλημάτων των ολοκληρωτικών κομμουνιστικών καθεστώτων”, που εισηγήθηκε ο Σουηδός βουλευτής του Λαϊκού Κόμματος, Γκέραν Λίντμπλαντ.
Το μνημόνιο εγκρίθηκε με 99 ψήφους υπέρ, 42 κατά και 12 αποχές (απαιτείτο απλή πλειψηφία). Αντίθετα, η Ολομέλεια απέρριψε συνοδευτικό σχέδιο σύστασης (απαιτείτο πλειοψηφία δύο τρίτων), με το οποίο υποστηρίζετο ότι υπάρχει «επείγουσα ανάγκη για την οργάνωση μίας διεθνούς συζήτησης σε βάθος για τα εγκλήματα των ολοκληρωτικών κομμουνιστικών καθεστώτων».
Ακόμα και αν αυτό το τελευταίο απορρίφθηκε επανήλθε σε κατοπινά συνέδρια, στα οποία αναφερθήκαμε νωρίτερα. Τόσο αυτή όσο και οι μεταγενέστερες αποφάσεις, προέβλεπαν χρηματοδοτούμενες καμπάνιες για “εγκλήματα του κομμουνισμού”. Ισχυρό κίνητρο για ξαναγράψιμο της ιστορίας.
Η στάση των Ελλήνων Ευρωβουλευτών τότε
Η Νέα Δημοκρατία, σε ανακοίνωσή της για την άρνηση του Σταύρου Κοντονή, αναφέρει «Η απόφαση της Κυβέρνησης να μη συμμετάσχει στο "Διεθνές Συνέδριο για την Ευρωπαϊκή ημέρα μνήμης των θυμάτων του ναζισμού και του κομμουνισμού”, που διοργανώνει η Εσθονία στο πλαίσιο της Προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προσβάλλει τους Έλληνες και Ευρωπαίους πολίτες που διαχρονικά προασπίζονται τα δημοκρατικά ιδεώδη και την πανανθρώπινη αξία της ελευθερίας.
Μια απόφαση που για άλλη μια φορά τονίζει την ελληνική ιδιαιτερότητα και μας οδηγεί σε μια ιδιότυπη ευρωπαϊκή και διεθνή απομόνωση. Απομόνωση που δεν αξίζει στους Έλληνες πολίτες. Υπάρχουν ιστορικές αλήθειες που πρέπει να λέγονται. Ο Ναζισμός και ο Σταλινισμός είναι σκοτεινές περίοδοι της ευρωπαϊκής ιστορίας ασφαλώς καταδικαστέες από όλους τους δημοκρατικούς πολίτες. Η διαφορετική ιδεολογική τους αφετηρία και η μεταξύ τους σύγκρουση, ούτε εξισώνει, αλλά ούτε και εξαγνίζει, κανέναν από τους δύο. Η συζήτηση σήμερα στην Ευρώπη πρέπει να αφορά κυρίως το μέλλον της.
Ωστόσο, ο σεβασμός στην ιστορική μνήμη και τις ευαισθησίες του κάθε Κράτους - Μέλους είναι επιβεβλημένος. Η Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ και σε αυτό το θέμα επιχειρεί να "ψαρέψει" ψήφους στο χώρο της παραδοσιακής Αριστεράς, ενώ είναι προφανές ότι πλέον δεν έχει καμία σταθερή ιδεολογική και πολιτική βάση. Άλλωστε αυτό έχει αποδειχθεί από αυτήν την Κυβέρνηση που αυξάνει τους φόρους, κόβει τις συντάξεις και ψηφίζει δύο - δυο τα μνημόνια».
Φτάνοντας λοιπόν στα μνημόνια, ας επιστρέψουμε σ' αυτό που αναφερθήκαμε νωρίτερα. Το “αντικομμουνιστικό μνημόνιο”, όπως το είχαν ονομάσει οι δυνάμεις που θεωρούσαν ότι θίγονται (οι ίδιες, ή η ιστορική μνήμη), και το οποίο είχε προκαλέσει σφοδρές αντιδράσεις σε όλη την Ευρώπη αλλά και την Ελλάδα.
Το Κομμουνιστικό Κόμμα πραγματοποίησε δεκάδες κινητοποιήσεις εναντίον του, ενώ με δική του πρωτοβουλία συγκεντρώθηκαν σε πανευρωπαϊκό επίπεδο υπογραφές ενάντια στο σχετικό ψήφισμα.
Αξίζει μάλιστα να σημειωθεί πως παρά το γεγονός, πως τα στελέχη της Νέας Δημοκρατίας, εμφανίζονται οργισμένα, για την απόρριψη της πρόσκλησης από τον Σταύρο Κοντονή, εγκαλώντας τον για ανοχή στα “σταλινικά εγκλήματα”, θα γνωρίζουν πιθανότατα πως οι Ευρωβουλευτές της Νέας Δημοκρατίας, υπέγραφαν εκείνη την εποχή κείμενο καταδίκης του συγκεκριμένου “μνημονίου” που ανέφερε χαρακτηριστικά: «Ανεξάρτητα από τις ιδεολογικές απόψεις, την πολιτική πεποίθηση και τη γνώμη που μπορεί να έχει ο καθένας για την κομμουνιστική ιδεολογία και το σοσιαλισμό, θεωρούμε ότι το μνημόνιο είναι απαράδεκτο, γιατί προσβάλλει τους αγωνιστές αντιφασίστες, τους κομμουνιστές, τα θύματα του ναζισμού - φασισμού και γενικότερα τους προοδευτικούς ανθρώπους, ανοίγοντας το δρόμο για κατάργηση θεμελιωδών δημοκρατικών δικαιωμάτων και ελευθεριών. Γι' αυτό, οι υπογράφοντες ευρωβουλευτές ζητούμε την άμεση καταδίκη του, και καλούμε την κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης να το καταψηφίσει».
Το σχετικό κείμενο, υπογράφουν εκ μέρους της Νέας Δημοκρατίας οι ευρωβουλευτές: Γιάννης Βαρβιτσιώτης, Γιώργος Δημητρακόπουλος, Μανώλης Μαυρομάτης, Μαρία Παναγιωτοπούλου-Κασιώτου, Γιώργος Παπαστάμκος, Αντώνης Τρακατέλλης και... Αντώνης Σαμαράς. Άδωνις Γεωργιάδης και Μάκης Βορίδης, δεν έχουν μάλιστα το ελαφρυντικό πως δεν ήταν τότε στελέχη της Νέας Δημοκρατίας καθώς το σχετικό κείμενο υπογράφει και ο τότε πρόεδρος του κόμματος στο οποίο ανήκαν, Γιώργος Καρατζαφέρης.
Κατά του «αντικομμουνιστικού μνημονίου» είχε ταχθεί και ο Ευάγγελος Μεϊμαράκης. Εκ μέρους του ΠΑΣΟΚ, το σχετικό κείμενο του ΚΚΕ, υπέγραφαν οι Σταύρος Αρναουτάκης, Σταύρος Λαμπρινίδης, Μαρία Ματσούκα, Κατερίνα Μπατζελή, Πάνος Μπεγλίτης, Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου, Νίκος Σηφουνάκης και Ευαγγελία Τζαμπάζη. Στο δημοσίευμα του in.gr εκείνη την εποχή, διαβάζουμε την τοποθέτηση του Θεόδωρου Πάγκαλου στη σχετική συζήτηση στο Συμβούλιο της Ευρώπης: «Γιατί αυτό το έγγραφο να εμφανισθεί εδώ σήμερα; Γιατί αν κάποιος πιστεύει σήμερα ότι μπορεί να επανέλθει το κομμουνιστικό καθεστώς τότε βέβαια πρέπει να μιλήσουμε. Αυτά όμως τα καθεστώτα είναι πεθαμένα, τα έχουμε ενταφιάσει. [...] Δεν έχουμε πρόβλημα λοιπόν σήμερα, ούτε κίνδυνο από τον κομμουνισμό. Έχουμε πρόβλημα και απειλή από μέρους των ακροδεξιών, αυτών που θέλουν να ξαναγράψουν την Ιστορία του Β Παγκοσμίου Πολέμου. Αυτών που προσπαθούν να εκμεταλλευθούν προβλήματα, όπως η μετανάστευση για να αφήσουν την ξενοφοβία και την εχθρότητα στη ζωή μας. Αυτά πρέπει να σκεφτούμε και αυτά πρέπει να μας απασχολήσουν σήμερα».
Ο κ. Πάγκαλος τόνισε ότι «εδώ λοιπόν έχουμε ένα κείμενο το οποίο δεν είναι ισχυρό ως προς τα επιχειρήματά του και προσπαθούμε να αξιολογήσουμε σωστά και να καταδικάσουμε μια δυστυχή, κακή εμπειρία που έχει καταδικασθεί από τους ίδιους τους λαούς. Πρόκειται για ένα έγγραφο το οποίο δεν είναι ισχυρό, το οποίο δεν είναι επίκαιρο».
Πηγή: reader.gr
Η Σφήκα: Επιλογές
Η απόρριψη εκ μέρους της κυβέρνησης, της συμμετοχής του υπουργού Δικαιοσύνης, στο Διεθνές Συνέδριο με θέμα: «Η κληρονομιά στον 21ο αιώνα των εγκλημάτων που διαπράχθηκαν από τα κομμουνιστικά καθεστώτα» που διοργανώνεται στις 23 Αυγούστου, στο Ταλίν, στο πλαίσιο της Εσθονικής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άνοιξε το θέμα.
Ακολούθησε η γγ Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Μαρία Γιαννακάκη, η οποία ούτε λίγο, ούτε πολύ χαρακτήριζε τους Εσθονούς συμπαθούντες τους Ναζί. Η Νέα Δημοκρατία, κάποια από τα πιο θορυβώδη στελέχη της και τα φίλα προσκείμενα σε εκείνη ΜΜΕ σήκωσαν το θέμα, αντιδρώντας έντονα σε αυτό που χαρακτηρίζουν “άρνηση της κυβέρνησης να παραδεχτεί τα “κομμουνιστικά εγκλήματα”.
Εμφανίστηκε μάλιστα ακόμα και hashtag στο twitter, στο οποίο δημοσίευσαν στελέχη της Νέας Δημοκρατίας. #ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ_ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΩΝ. Μάλιστα, ακόμα και ένα μέλος της συμπολίτευσης, ο αντιπρόεδρος πλέον της Βουλής, Δημήτρης Καμμένος στράφηκε κατά της κυβέρνησης και με ανάρτησή του στο Facebook, αναρωτήθηκε “Γνωρίζετε τι πέρασαν οι Εσθονοί, κάτω από τη Σοβιετική κομμουνιστική μπότα;”.
Η 23η του Αυγούστου
Υπάρχει κάποιος συμβολισμός στην ημερομηνία έναρξης του Συνεδρίου; Ναι, υπάρχει. Η 23η Αυγούστου είναι η ημερομηνία σύναψης του Γερμανοσοβιετικού συμφώνου μη επίθεσης, γνωστού και ως συμφώνου Ρίμπεντροπ-Μολότοφ.
Σύμφωνα με ιστορικούς και αναλυτές, η προσπάθεια που γίνεται για το ξαναγράψιμο της ιστορίας του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, προσπαθεί να αναγάγει σε μεγαλύτερο έγκλημα του αιώνα που μας πέρασε, το συγκεκριμένο σύμφωνο, αντί του ίδιου του Ολοκαυτώματος.
Ο πρώην καθηγητής Ιουδαϊκών σπουδών του Πανεπιστημίου του Βίλνιους και επικεφαλής ερευνητής του Ινστιτούτου Γίντις του Βίλνιους, Dovid Katz, γράφει το 2010 στον Guardian: “Το στρατόπεδο των εθνικιστών, έχει βρει ένα σχέδιο να πείσει όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση, να αποδεχτεί το μοντέλο της “διπλής γενοκτονίας” που εφηύραν. Ξεκίνησε στα σοβαρά, με ένα συνέδριο στο Ταλίν της Εσθονίας, τον Ιανουάριο του 2008, που λεγόταν “Ενωμένη Ευρώπη, Ενιαία Ιστορία” που προπαγάνδιζε την ανοησία πως η ενότητα της ηπείρου εξαρτάται από την αποδοχή αυτής της αναθεωρημένης ιστορίας του Β' ΠΠ και του Ολοκαυτώματος απ' όλους.Τον Ιούνιο του ίδιου έτους, μια πολύ μεγαλύτερη εκδήλωση, παρήγαγε την “Διακήρυξη της Πράγας”, η οποία επιμένει πως όλη η Ευρώπη πρέπει να συμφωνήσει ότι Ναζισμός και Κομμουνισμός έχουν “κοινή κληρονομιά”.
Οι αναθεωρητές θέλουν όλη η Ευρώπη να καθιερώσει μια κοινή ημέρα μνήμης για τα θύματα των ναζιστικών και των σοβιετικών εγκλημάτων. Στην πραγματικότητα, αυτό θα μετατρέψει σε κομβικό σημείο του Β' ΠΠ το σύμφωνο Μολότοφ-Ρίμπεντροπ και μάλιστα με νόμο ώστε να υποβιβάσει το Ολοκαύτωμα, που σταδιακά θα ξεθωριάσει. Η διακήρυξη απαιτεί ακόμα “μια εναρμόνιση των ευρωπαϊκών βιβλίων ιστορίας” ώστε να απεικονίζουν την αναθεωρημένη ιστορία που εξισώνει ναζί και κομμουνιστές. Ήμαρτον!”
Η 23η Αυγούστου είναι αυτή η ημέρα. Και είναι η ημέρα που υπεγράφη το σύμφωνο Ρίμπεντροπ-Μολότοφ. Ο καθηγητής μοιάζει να έχει δίκιο.
Υπάρχουν λοιπόν δυο προβλήματα με αυτό.
1. Το συγκεκριμένο σύμφωνο, υπεγράφη το 1939. Έναν χρόνο νωρίτερα, υπάρχει η συμφωνία του Μονάχου μεταξύ Αγγλίας-Γαλλίας και ναζιστικής Γερμανίας, στην οποία Αγγλία και Γαλλία, δέχονται την προσάρτηση της Σουδητίας (τσεχικής επαρχείας) στη Γερμανία.
Αν το Γερμανοσοβιετικό σύμφωνο μη επίθεσης, πέρα από κίνηση τακτικής για την προετοιμασία του Κόκκινου Στρατού, μπροστά στην αναμενόμενη γερμανική εισβολή στη Σοβιετική Ένωση είναι «έγκλημα» για την ΕΣΣΔ, για ποιον λόγο τελικά οι χώρες του “Ελεύθερου Κόσμου”, ΗΠΑ και Μεγάλη Βρετανία συμμάχησαν μαζί της; Αφού το να συνάπτεις συμφωνία με ένα “ολοκληρωτικό καθεστώς” σε καθιστά κι εσένα ένα τέτοιο, τότε ΗΠΑ και Βρετανία είχαν κι αυτές ολοκληρωτικά καθεστώτα;
2. Ακόμα κι αν δεχθούμε για λόγους οικονομίας χώρου, πως πράγματι φασισμός και κομμουνισμός είναι το ίδιο και το αυτό και η 23η του Αυγούστου, καλώς καθιερώθηκε ως ημέρα μνήμης για τα εγκλήματά τους, το Συνέδριο αυτό στο Ταλίν, δεν μοιάζει εξαιρετικά μονομερές; Μήπως δικαιώνει και τον Εβραίο καθηγητή που σημειώνει πως η εξίσωση, θα φέρει σταδιακό ξεθώριασμα του πραγματικού εγκλήματος, που δεν είναι άλλο από το Ολοκαύτωμα;
Μερικές λεπτομέρειες για την Εσθονία
Στις 22 του Σεπτέμβρη του 1944, το Ταλίν, η πρωτεύουσα της Εσθονίας απελευθερώνεται από τον επελαύνοντα Κόκκινο Στρατό, που διώχνει τα ναζιστικά στρατεύματα. Το 2007, η συγκεκριμένη ημέρα καθιερώθηκε ως ημέρα πένθους στην Εσθονία. Σύμφωνα με την κυβέρνηση, αυτό συνέβη γιατί η συγκεκριμένη μέρα συμβολίζει τη “νέα κατοχή” της Εσθονίας.
Και ας υποθέσουμε, όπως μας καλεί ο Δημήτρης Καμμένος, ότι οι Σοβιετικοί έκαναν τεράστια εγκλήματα εις βάρος των Εσθονών, που υποδέχθηκαν τους Ναζί ως απελευθερωτές. Η τόση προθυμία τους στην εξόντωση της μικρής Εβραϊκής κοινότητας της χώρας, πως δικαιολογείται;
Σύμφωνα με τα στοιχεία, το 75% των Εβραίων της Εσθονίας, σώθηκε γιατί κατάφερε να περάσει στη Σοβιετική Ένωση, πριν την εισβολή των Ναζί. Όσοι όμως δεν τα κατάφεραν περίπου 950 – 1000 άνδρες, γυναίκες και παιδιά, σφαγιάστηκαν από τους Ναζί και τους ντόπιους συνεργάτες τους.
Όπως αναφέρει ο Εφραίμ Ζουρόφ, γνωστός ως “τελευταίος κυνηγός των Ναζί” και επικεφαλής του Ιδρύματος Σιμόν Βίζενταλ, με αφορμή την επίσκεψη του Εσθονού πρωθυπουργού στο Ισραήλ το 2012 “...ο Εσθονός ηγέτης, επικεφαλής μιας χώρας που υποφέρει από το σύνδρομο των Βαλτικών χωρών της μετασοβιετικής ανατολικοευρωπαϊκής αμνησίας για το Ολοκαύτωμα. Αυτή είναι μια ασθένεια λογικής της οποίας τα τέσσερα χαρακτηριστικά, είναι τα εξής: συστηματική υποτίμηση των εγκλημάτων που διέπραξαν οι ντόπιοι συνεργάτες των Ναζί, απουσία πολιτικής βούλησης για δίωξη ατόμων που συμμετείχαν σ' αυτά τα εγκλήματα, τάση ηρωοποίησης ντόπιων που πολέμησαν στο πλευρό των ναζί -στην περίπτωση της Εσθονίας σε μονάδες των Waffen-SS- και προώθηση της πλαστογράφησης της ιστορίας εξισώνοντας ναζιστικά και κομμουνιστικά εγκλήματα.
Μόνο τα δύο τελευταία χρόνια, κατά τη διάρκεια της πρωθυπουργίας του Άνσιπ, αρκετά γεγονότα που έλαβαν χώρα στην Εσθονία αντανακλούν αυτή την ανησυχητική μόδα της αναθεώρησης του Ολοκαυτώματος. Η ετήσια μάζωξη βετεράνων των εσθονικών μονάδων Waffen-SS στο Sinimae, το τελευταίο σαββατοκύριακο του Ιουλίου, που μαζεύει βετεράνους των SS απ' όλη την Ευρώπη, αρκετούς από χώρες που τέτοιες μαζώξεις είναι απαγορευμένες. Δεν χρειάζεται να αναφέρω, ότι τέτοιες συναντήσεις δεν γίνονται για να πραγματοποιηθούν μαζικές ομολογίες ενοχής ή έκφραση βαθιάς μεταμέλειας για τη συμμετοχή τους στο πιο γενοκτονικό καθεστώς της ανθρώπινης ιστορίας.
Αντίθετα, αυτές οι συναντήσεις είναι μέρος μιας εκστρατείας ηρωοποίησης των μαχητών των Waffen-SS που δήθεν πολέμησαν για την ελευθερία της Εσθονίας, ακόμα βέβαια και αν οι Γερμανοί αφέντες τους δεν είχαν καμία απολύτως διάθεση να τους αναγνωρίσουν οποιαδήποτε ανεξαρτησία. Ακόμα χειρότερα, την 14η Φεβρουαρίου του περασμένου έτους, το Εσθονικό Κοινοβούλιο πέρασε το “νόμο του Αγίου Βαλεντίνου” που έδωσε καθεστώς “μαχητών της ελευθερίας” σ' αυτούς τους άνδρες που “καταπιέστηκαν από τους Σοβιετικούς”, ένα καθεστώς που τους δίνει κάθε είδους χρηματικά προνόμια, σε αυτήν την περίπτωση σε εκείνους που πολέμησαν για τη νίκη του Τρίτου Ράιχ.
Τον Οκτώβριο του 2011, οι εσθονικές αρχές ανακοίνωσαν ότι σταματούν την έρευνα για τον Μιχαίλ Γκόρτσκοβ, έναν Εσθονό πολίτη που υπηρέτησε στην Γκεστάπο στη Λευκορωσία και έχει συμμετοχή στη μαζική δολοφονία περίπου 3.000 Εβραίων στην διάλυση του Γκέτο του Σλούτζκ. Μετά τον πόλεμο ο Γκόρτσκοβ διέφυγε στις ΗΠΑ, όπου όμως η υπηκοότητά του ανακλήθηκε μετά την ομολογία του πως υπήρξε συνεργάτης των Ναζί. Με την επιστροφή του στην Εσθονία και με την πίεση από το εξωτερικό, η έρευνα ξεκίνησε από τους Εσθονούς, όμως έκλεισε λόγω αμφιβολιών για την ταυτότητά του, ένα αποτέλεσμα που μοιάζει αρκετά παράξενο δεδομένων των μέτρων που πήραν εναντίον του οι Αμερικανοί που επιβεβαιώσαν στη συνέχεια την ταυτότητά του.
Δεδομένης της απόλυτης αποτυχίας της εσθονικής Δικαιοσύνης, να καθίσει έστω και έναν συνεργάτη των Ναζί στα εγκλήματα πολέμου στο εδώλιο, το αποτέλεσμα αυτής της υπόθεσης, δεν ήταν έκπληξη. Άλλωστε, πολύ πιο τεκμηριωμένες υποθέσεις όπως αυτές των λειτουργών της Εσθονικής Πολιτικής Αστυνομίας, Έβαλντ Μίκσον και Χάρι Μανίλ για τη συμμετοχή των οποίων σε εγκλήματα, υπήρξαν αδιάσειστα στοιχεία, οι Εσθονοί αξιωματούχοι εξέδωσαν μια ανακοίνωση που αρνούνταν πως ο Μίκσον ήταν ένοχος για τέτοια εγκλήματα, ιδιαίτερα κατά των Εβραίων.
Ενδεικτικό ακόμα της αντιμετώπισης της χώρας προς τα γεγονότα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου στην Εσθονία είναι μια εκδήλωση που έλαβε χώρα στο Βιλχάντι τον Ιούνιο του 2011 για τη μνήμη της γερμανικής εισβολής τον Ιούνιο του 1941, που σηματοδότησε και τη συστηματική εφαρμογή της “Τελικής Λύσης”. Με τα λόγια μιας εκ των διοργανωτών, της Γιανίκα Κρέσα “Η άφιξη των Γερμανών, θεωρείται η απελευθέρωση της Εσθονίας... Η κατάσταση των Εσθονών επέστρεψε στο φυσιολογικό”. Αν η μαζική δολοφονία των Εβραίων συμπολιτών τους είναι με τη δική τους οπτική “φυσιολογική”, προφανώς κάτι πάει στραβά με την Εσθονία.
Ένας από τους λόγους που δίνεται τόσο μικρή σημασία στη σχέση της Εσθονίας με το Ολοκαύτωμα είναι η πολύ μικρή προπολεμική Εβραϊκή κοινότητα της χώρας, που αριθμούσε μόλις 4.500, οι περισσότεροι εκ των οποίων είτε απελάθηκαν από τους Σοβιετικούς ή κατάφεραν να αποδράσουν από τη χώρα πριν φτάσουν οι Ναζί. Όμως αυτή είναι μόνο η μια πλευρά της ιστορίας. Η συντριπτική πλειοψηφία όσων έμειναν στη χώρα όταν αυτή κατελήφθη από τους Ναζί, δολοφονήθηκαν από τους Γερμανούς με την ιδιαίτερα ενεργό συμμετοχή των Εσθονών συνεργατών τους. Επιπρόσθετα, αρκετές χιλιάδες Εβραίων στάλθηκαν από τους Ναζί σε στρατόπεδα συγκέντρωσης εντός της Εσθονίας, που φυλάσσονταν από Εσθονούς και τοπικές μονάδες της Αστυνομίας, που συμμετείχαν στη σύλληψη και τη δολοφονία Εβραίων της Λευκορωσίας και της Πολωνίας.
Μέχρι τώρα, το κράτος του Ισραήλ δεν έχει δείξει ιδιαίτερη διάθεση να παίξει ρόλο στη μάχη ενάντια στη λήθη του Ολοκαυτώματος και της αναθεώρησης της ιστορίας του στην Ανατολική Ευρώπη και ιδιαίτερα στις χώρες της Βαλτικής. Η επίσκεψη του πρωθυπουργού Ανσίπ στο Ισραήλ, είναι μια πολύ καλή ευκαιρία αυτή η πολιτική να αλλάξει.”
Η έκθεση που έκανε χιούμορ με το Ολοκαύτωμα
Η εσθονική ανοχή σχετικά με τους Ναζί και το Ολοκαύτωμα, δεν σταματά βέβαια σ' αυτά που καταγράφει ο Εφραίμ Ζουρόφ. To 2015 στο Ταρτού της Εσθονίας εγκαινιάζεται μια έκθεση τέχνης σχετικά με το Ολοκαύτωμα, που θεωρήθηκε από πολλούς όπως το Ισραήλ, η Ρωσία και άλλοι ότι κάνει... πλάκα με την εξόντωση των Εβραίων.
Ένα από τα εκθέματα, ήταν ένας πίνακας ζωγραφικής όπου τα γράμματα της επιγραφής “Hollywood” έχουν αντικατασταθεί από εκείνα της λέξης “Holocaust”. Ένα άλλο, ήταν το δωμάτιο που αναπαραριστούσε τους θαλάμους αερίων και μέσα γυμνοί ηθοποιοί που έπαιζαν... κυνηγητό. Η έκθεση, κατέβηκε άρον-άρον λόγω των αντιδράσεων.
Η έκθεση αυτή, δεν είναι το μοναδικό γεγονός που δείχνει πως η Εσθονία έχει μια τάση να ευτελίζει το Ολοκαύτωμα. Χαρακτηριστικά παραδείγματα, μια εταιρεία φυσικού αερίου, που χρησιμοποίησε στο διαφημιστικό της, φωτογραφία από την είσοδο του Άουσβιτς ή το σατυρικό σκίτσο μιας εφημερίδας, που απεικόνιζε κρατούμενους σε στρατόπεδο συγκέντρωσης με τη συνοδεία της φράσης «Ένας, δύο, τρεις. Τα χάπια του δρ. Μένγκελε κάνουν θαύματα – Δεν υπήρχαν παχουλοί στο Μπούχενβαλντ».
Ο “Δήμιος της Ρίγα” ήρωας μιούζικαλ
Στα βήματα του Κλάους Μπάρμπι, του “Χασάπη της Λιόν”, υπήρξαν κι άλλοι που ήθελαν να μοιραστούν τη δόξα του και ένα τόσο πομπώδες παρατσούκλι. Έτσι και ο Λετονός Χέρμπερτ Σούκουρς.
Στο βιβλίο του κατά καιρούς διευθυντή πολλών παραρτημάτων του Newsweek, Άντριου Ναγκόρσκι “οι κυνηγοί των Ναζί”, περιγράφεται η ιστορία του Λετονού σφαγέα και της δολοφονίας του. Μέλος της ομάδας που έφερε σε πέρας την αποστολή δολοφονίας του, εξέδωσε μάλιστα και σχετικό βιβλίο το 2004, με τίτλο “H εκτέλεση του Δημίου της Ρίγα: Η μοναδική εκτέλεση Ναζί εγκληματία από τη Μοσάντ”. Ο Ναγκόρσκι, αναφέρει: «Όμως το υστερόγραφο της ιστορίας αυτής γράφτηκε πρόσφατα. Το 2014 ανέβηκε στη Λετονία ένα μιούζικαλ για τον Σούκουρς. Αν και στο τέλος υπάρχει μια σύντομη σκηνή στην οποία είναι περικυκλωμένος από ανθρώπους που φωνάζουν “Φονιά”, το έργο επικεντρωνόταν στη ζωή του ως διάσημου αεροπόρου πριν από τον πόλεμο. Ο Γιούρις Μίλερς, ο παραγωγός του μιούζικαλ, υποστηρίζει ότι αφού ο Σούκουρς δεν δικάστηκε ποτέ “είναι ακόμη αθώος, αν το δεις από νομική άποψη. Υπάρχουν κάποιοι που μαρτυρούν ότι ήταν φονιάς και κάποιοι άλλοι που λένε ότι ήταν ήρωας».
Ο Σούκουρς θεωρείται υπεύθυνος για τη εξόντωση 30.000 Εβραίων της Λετονίας, ενώ στην πιο εντυπωσιακά απάνθρωπη ενέργειά του, όταν οι Ναζί εισέβαλαν στην πατρίδα του εκείνος τάχθηκε στο πλευρό τους και στο σώμα ακροδεξιών εθελοντών Κομάντο Αράις. Τις πρώτες μέρες του Ιουλίου του 1941, εκείνος και οι άντρες του συγκέντρωσαν τριακόσιους Λετονούς Εβραίους στη Μεγάλη Συναγωγή και έπειτα έβαλαν φωτιά στο κτήριο.
Αναθεώρηση της ιστορίας, "πως" και "γιατί"
Ο καθηγητής Dovid Katz, στο ίδιο κείμενό του, στον Guardian εξηγεί τα βήματα που ακολουθήθηκαν, σ' αυτό το σχέδιο αναθεώρησης της ιστορίας, στη Λιθουανία. «Ο όρος “γενοκτονία” επανακαθορίστηκε με νόμο ώστε να συμπεριλαμβάνει την απέλαση, την φυλάκιση, την στέρηση της ελευθερίας και πολλά ακόμα. Αυτό, τότε, έκανε δυνατό (σε τοπικούς όρους – επιβεβλημένο), να ισχυριστούν, με το νέο ορισμό “στο παιχνίδι”, ότι τα εγκλήματα των Ναζί και των Σοβιετικών ήταν προφανώς “ίσα”.
Το Ολοκαύτωμα κάπως έτσι ξεθωριάζει φυσικά μέσα στο νέο αφήγημα της διπλής γενοκτονίας, στην οποία όλοι σκότωναν όλους, σε μια μεγάλη μεταμοντέρνα... σαλάτα. Οι χώρες που φοβούνται τη Ρωσία και βρίσκονταν υπό τον ζυγό των Σοβιετικών για τόσο καιρό, θέλουν να ρίξουν στα μάτια των δυτικών τη Ρωσία στο επίπεδο μιας χώρας που έχει διαπράξει γενοκτονία, όπως και οι Ναζί. Με άλλα λόγια, η συγκεκριμένη πολιτική, δεν καθοδηγείται μόνο από τους υπερεθνικιστές, τον αντισημητισμό και τον αντι-Ρωσισμό αλλά και από κάποιες τρέχουσες γεωπολιτικές ανησυχίες που δεν θα έπρεπε να αλλάζουν την ιστορία.
Εδώ στη Λιθουανία, οι κυρίαρχοι έφτασαν με αυτό, στον παραλογισμό. Από το 2006 και έπειτα, εισαγγελείς, οι οποίοι ποτέ δεν κατάφεραν να καταλογίσουν ευθύνες σε συνεργάτες των Ναζί, με κάποιο τρόπο κατάφεραν να βρουν την ενέργεια να διώκουν Εβραίους επιζώντες των γκέτο, οι οποίοι κατευθύνθηκαν προς τα δάση ώστε να πάρουν μέρος στην αντίσταση κατά των Ναζί.
Εκεί δεν υπήρχαν βρετανικά ή αμερικανικά στρατεύματα, και ναι, οι Σοβιετικοί ήταν η μοναδική ελπίδα για τους ελάχιστους που κατάφεραν να αποδράσουν από την ναζιστική μηχανή θανάτου στα χρόνια 1941-1945, όταν οι ΗΠΑ, η Βρετανία και η ΕΣΣΔ ηγούνταν των συμμαχικών δυνάμεων εναντίον του Χίτλερ. Κανείς από αυτούς τους επιζήσαντες του Ολοκαυτώματος δεν κατηγορήθηκε για κάτι συγκεκριμένο – γιατί δεν υπάρχει τίποτα για να τους κατηγορήσει κανείς. Ήταν περισσότερο γεγονότα για να ξαναγραφτεί η ιστορία, μέρος μιας ακριβής, εκτεταμένης προσπάθειας για να αλλάξει η ιστορία, ώστε να ταιριάζει σε αυτό που θέλουν οι ντόπιοι υπερεθνικιστές.
Τον Ιούνιο του 2010, το Λιθουανικό κοινοβούλιο πέρασε ένα νόμο που συνυπέγραψε και ο πρόεδρος της χώρας, για ποινές ως και δυο ετών φυλάκισης για όποιον αρνηθεί ή υποτιμήσει τη ναζιστική ή την... σοβιετική γενοκτονία.
Με άλλα λόγια, αν ένας ιστορικός πει “Τα σοβετικά εγκλήματα στη Λιθουανία είναι φρικιαστικά όμως δεν φτάνουν ως τη γενοκτονία, υπήρξε μόνο μια γενοκτονία εκεί, αυτοί που έκαναν οι ναζί και οι συνεργάτες τους” αυτός ή εκείνη μπορεί να διωχθεί.
Στην πραγματικότητα ίσως να μην διωχθεί κάποιος ιστορικός. Αυτό όμως που πέτυχε αυτός ο νόμος είναι να κάνει τους πάντες να σιωπήσουν και να αφήσουν την κρατική εκδοχή της ιστορίας, χωρίς αμφισβήτηση. Μια ιδιαίτερα λυπητερή κατάσταση για μια χώρα μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ».
Είναι όμως πρόβλημα μόνο της Βαλτικής;
Σ' αυτήν την τελευταία πρόταση του καθηγητή, υπάρχει ένα βασικό πρόβλημα. Η αναθεώρηση της ιστορίας, η ταύτιση Ναζισμού και Κομμουνισμού, αν είναι πρόβλημα, δεν είναι μόνο των χωρών της Βαλτικής, αλλά ολόκληρης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Από τον Ιανουάριο του 2006 κιόλας, η Ολομέλεια της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης, έχει ψηφίσει την αμφιλεγόμενη έκθεση “καταδίκης των εγκλημάτων των ολοκληρωτικών κομμουνιστικών καθεστώτων”, που εισηγήθηκε ο Σουηδός βουλευτής του Λαϊκού Κόμματος, Γκέραν Λίντμπλαντ.
Το μνημόνιο εγκρίθηκε με 99 ψήφους υπέρ, 42 κατά και 12 αποχές (απαιτείτο απλή πλειψηφία). Αντίθετα, η Ολομέλεια απέρριψε συνοδευτικό σχέδιο σύστασης (απαιτείτο πλειοψηφία δύο τρίτων), με το οποίο υποστηρίζετο ότι υπάρχει «επείγουσα ανάγκη για την οργάνωση μίας διεθνούς συζήτησης σε βάθος για τα εγκλήματα των ολοκληρωτικών κομμουνιστικών καθεστώτων».
Ακόμα και αν αυτό το τελευταίο απορρίφθηκε επανήλθε σε κατοπινά συνέδρια, στα οποία αναφερθήκαμε νωρίτερα. Τόσο αυτή όσο και οι μεταγενέστερες αποφάσεις, προέβλεπαν χρηματοδοτούμενες καμπάνιες για “εγκλήματα του κομμουνισμού”. Ισχυρό κίνητρο για ξαναγράψιμο της ιστορίας.
Η στάση των Ελλήνων Ευρωβουλευτών τότε
Η Νέα Δημοκρατία, σε ανακοίνωσή της για την άρνηση του Σταύρου Κοντονή, αναφέρει «Η απόφαση της Κυβέρνησης να μη συμμετάσχει στο "Διεθνές Συνέδριο για την Ευρωπαϊκή ημέρα μνήμης των θυμάτων του ναζισμού και του κομμουνισμού”, που διοργανώνει η Εσθονία στο πλαίσιο της Προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προσβάλλει τους Έλληνες και Ευρωπαίους πολίτες που διαχρονικά προασπίζονται τα δημοκρατικά ιδεώδη και την πανανθρώπινη αξία της ελευθερίας.
Μια απόφαση που για άλλη μια φορά τονίζει την ελληνική ιδιαιτερότητα και μας οδηγεί σε μια ιδιότυπη ευρωπαϊκή και διεθνή απομόνωση. Απομόνωση που δεν αξίζει στους Έλληνες πολίτες. Υπάρχουν ιστορικές αλήθειες που πρέπει να λέγονται. Ο Ναζισμός και ο Σταλινισμός είναι σκοτεινές περίοδοι της ευρωπαϊκής ιστορίας ασφαλώς καταδικαστέες από όλους τους δημοκρατικούς πολίτες. Η διαφορετική ιδεολογική τους αφετηρία και η μεταξύ τους σύγκρουση, ούτε εξισώνει, αλλά ούτε και εξαγνίζει, κανέναν από τους δύο. Η συζήτηση σήμερα στην Ευρώπη πρέπει να αφορά κυρίως το μέλλον της.
Ωστόσο, ο σεβασμός στην ιστορική μνήμη και τις ευαισθησίες του κάθε Κράτους - Μέλους είναι επιβεβλημένος. Η Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ και σε αυτό το θέμα επιχειρεί να "ψαρέψει" ψήφους στο χώρο της παραδοσιακής Αριστεράς, ενώ είναι προφανές ότι πλέον δεν έχει καμία σταθερή ιδεολογική και πολιτική βάση. Άλλωστε αυτό έχει αποδειχθεί από αυτήν την Κυβέρνηση που αυξάνει τους φόρους, κόβει τις συντάξεις και ψηφίζει δύο - δυο τα μνημόνια».
Φτάνοντας λοιπόν στα μνημόνια, ας επιστρέψουμε σ' αυτό που αναφερθήκαμε νωρίτερα. Το “αντικομμουνιστικό μνημόνιο”, όπως το είχαν ονομάσει οι δυνάμεις που θεωρούσαν ότι θίγονται (οι ίδιες, ή η ιστορική μνήμη), και το οποίο είχε προκαλέσει σφοδρές αντιδράσεις σε όλη την Ευρώπη αλλά και την Ελλάδα.
Το Κομμουνιστικό Κόμμα πραγματοποίησε δεκάδες κινητοποιήσεις εναντίον του, ενώ με δική του πρωτοβουλία συγκεντρώθηκαν σε πανευρωπαϊκό επίπεδο υπογραφές ενάντια στο σχετικό ψήφισμα.
Αξίζει μάλιστα να σημειωθεί πως παρά το γεγονός, πως τα στελέχη της Νέας Δημοκρατίας, εμφανίζονται οργισμένα, για την απόρριψη της πρόσκλησης από τον Σταύρο Κοντονή, εγκαλώντας τον για ανοχή στα “σταλινικά εγκλήματα”, θα γνωρίζουν πιθανότατα πως οι Ευρωβουλευτές της Νέας Δημοκρατίας, υπέγραφαν εκείνη την εποχή κείμενο καταδίκης του συγκεκριμένου “μνημονίου” που ανέφερε χαρακτηριστικά: «Ανεξάρτητα από τις ιδεολογικές απόψεις, την πολιτική πεποίθηση και τη γνώμη που μπορεί να έχει ο καθένας για την κομμουνιστική ιδεολογία και το σοσιαλισμό, θεωρούμε ότι το μνημόνιο είναι απαράδεκτο, γιατί προσβάλλει τους αγωνιστές αντιφασίστες, τους κομμουνιστές, τα θύματα του ναζισμού - φασισμού και γενικότερα τους προοδευτικούς ανθρώπους, ανοίγοντας το δρόμο για κατάργηση θεμελιωδών δημοκρατικών δικαιωμάτων και ελευθεριών. Γι' αυτό, οι υπογράφοντες ευρωβουλευτές ζητούμε την άμεση καταδίκη του, και καλούμε την κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης να το καταψηφίσει».
Το σχετικό κείμενο, υπογράφουν εκ μέρους της Νέας Δημοκρατίας οι ευρωβουλευτές: Γιάννης Βαρβιτσιώτης, Γιώργος Δημητρακόπουλος, Μανώλης Μαυρομάτης, Μαρία Παναγιωτοπούλου-Κασιώτου, Γιώργος Παπαστάμκος, Αντώνης Τρακατέλλης και... Αντώνης Σαμαράς. Άδωνις Γεωργιάδης και Μάκης Βορίδης, δεν έχουν μάλιστα το ελαφρυντικό πως δεν ήταν τότε στελέχη της Νέας Δημοκρατίας καθώς το σχετικό κείμενο υπογράφει και ο τότε πρόεδρος του κόμματος στο οποίο ανήκαν, Γιώργος Καρατζαφέρης.
Κατά του «αντικομμουνιστικού μνημονίου» είχε ταχθεί και ο Ευάγγελος Μεϊμαράκης. Εκ μέρους του ΠΑΣΟΚ, το σχετικό κείμενο του ΚΚΕ, υπέγραφαν οι Σταύρος Αρναουτάκης, Σταύρος Λαμπρινίδης, Μαρία Ματσούκα, Κατερίνα Μπατζελή, Πάνος Μπεγλίτης, Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου, Νίκος Σηφουνάκης και Ευαγγελία Τζαμπάζη. Στο δημοσίευμα του in.gr εκείνη την εποχή, διαβάζουμε την τοποθέτηση του Θεόδωρου Πάγκαλου στη σχετική συζήτηση στο Συμβούλιο της Ευρώπης: «Γιατί αυτό το έγγραφο να εμφανισθεί εδώ σήμερα; Γιατί αν κάποιος πιστεύει σήμερα ότι μπορεί να επανέλθει το κομμουνιστικό καθεστώς τότε βέβαια πρέπει να μιλήσουμε. Αυτά όμως τα καθεστώτα είναι πεθαμένα, τα έχουμε ενταφιάσει. [...] Δεν έχουμε πρόβλημα λοιπόν σήμερα, ούτε κίνδυνο από τον κομμουνισμό. Έχουμε πρόβλημα και απειλή από μέρους των ακροδεξιών, αυτών που θέλουν να ξαναγράψουν την Ιστορία του Β Παγκοσμίου Πολέμου. Αυτών που προσπαθούν να εκμεταλλευθούν προβλήματα, όπως η μετανάστευση για να αφήσουν την ξενοφοβία και την εχθρότητα στη ζωή μας. Αυτά πρέπει να σκεφτούμε και αυτά πρέπει να μας απασχολήσουν σήμερα».
Ο κ. Πάγκαλος τόνισε ότι «εδώ λοιπόν έχουμε ένα κείμενο το οποίο δεν είναι ισχυρό ως προς τα επιχειρήματά του και προσπαθούμε να αξιολογήσουμε σωστά και να καταδικάσουμε μια δυστυχή, κακή εμπειρία που έχει καταδικασθεί από τους ίδιους τους λαούς. Πρόκειται για ένα έγγραφο το οποίο δεν είναι ισχυρό, το οποίο δεν είναι επίκαιρο».
Πηγή: reader.gr
Η Σφήκα: Επιλογές
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου