Στάθης
Σύμφωνα με μια πλειάδα νέων ιστορικών (σοβαρών κι όχι αποδομητών) οι πόλεμοι μεταξύ των εθνών στη νεώτερη Ευρώπη μπορούν να εκληφθούν και ως ένας διαρκής εμφύλιος πόλεμος, στον βαθμό που τα έθνη αυτά μπορούν να θεωρηθούν αδελφά έθνη. Η περίοδος αυτού του ακατασίγαστου εμφυλίου κατ’ αυτούς τους ιστορικούς προσδιορίζεται από το 1648 (Συνθήκη της Βεστφαλίας) έως σήμερα.
Και, όντως, απ’ τη Συνθήκη της Βεστφαλίας και μετά, τα ευρωπαϊκά κράτη λαμβάνουν εν πολλοίς τις κατ’ αρχήν μορφές που με διάφορους μετασχηματισμούς (πολιτειακούς και πολιτικούς) φθάνουν διά των πολέμων και της ειρήνης έως την εποχή μας.
Και είναι όντως αλήθεια ότι τα ευρωπαϊκά έθνη δια των μεταναστεύσεων και των προσμείξεων, είναι κατά τα πλείστα χαρακτηριστικά τους και τηρουμένων των ιδιομορφιών – ιδιοπροσωπείων, έθνη μεταξύ τους αδελφά.
Αλλά, αν τα έθνη αυτά ήταν μεταξύ τους αδελφά, δεν ήταν αδελφές μεταξύ τους οι άρχουσες τάξεις. Η κάθε μία απ’ αυτές στο εθνικό ή πολυεθνικό της πλαίσιο, οδηγούσε διαρκώς τους λαούς, που μέσα στο ίδιο εθνικό πλαίσιο διοικούσε, σε διαρκείς πολέμους χάριν της νομής του πλούτου. Όλα αυτά βεβαίως «χοντρικά», διότι οι ιδιαιτερότητες της κάθε σύρραξης είναι πάμπολλες. Πάντως, με δύο κυρίαρχα χαρακτηριστικά: αν ο πόλεμος ήταν μεταξύ κρατών έπαιρνε εθνικά χαρακτηριστικά και αν ήταν πόλεμος της άρχουσας τάξης κατά του λαού, ήταν πόλεμος ταξικός και συνεπώς εμφύλιος. Ο ταξικός πόλεμος είναι διαρκής και ασίγαστος μέσα σε όλα τα έθνη (και τα αντίστοιχα κράτη, πολυεθνικά ή εθνικά), ενώ οι διακρατικοί πόλεμοι είναι διακριτοί ανάμεσα στις περιόδους της ειρήνης (που πάντα ετοιμάζουν τον επόμενο πόλεμο). Κατά το γνωστό ρηθέν του Κλαούζεβιτς.
Έτσι λοιπόν, και συνελόντι ειπείν τα έθνη και οι λαοί οδηγούνται από τις άρχουσες τάξεις στους διακρατικούς πολέμους ως πρόβατα επί σφαγήν αενάως (από την αρχαιότητα έως σήμερα) και το ίδιο αενάως οι λαοί σφάζονται ησύχως εν καιρώ ειρήνης με τον ταξικό πόλεμο που υφίστανται μέσα στις κοινωνίες – στη δουλειά τους, τα σπίτια τους και το μυαλό τους.
Διαρκούντος λοιπόν του εμφυλίου πολέμου μεταξύ των αδελφών εθνών και του ταξικού πολέμου εντός αυτών των εθνών, η Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν ευθύς εξ’ αρχής μια χίμαιρα και μία φαινάκη, στον βαθμό που δεν θα άλλαζε αυτό το προηγούμενο (ίδιο σε παραλλαγές από το 1648). Δεν το άλλαξε. Ο εμφύλιος πόλεμος των εθνών συνεχίσθηκε, με τη Γερμανία να κυριαρχεί στα άλλα έθνη λες και είχε κερδίσει τον Γαλλοπρωσικό Πόλεμο του 1871, τον Μεγάλο Πόλεμο το 1918 και τον (ανάμεσα στα άλλα και πρώτο ιδεολογικό) πόλεμο το 1945. Το «Ο πόλεμος είναι η συνέχιση της πολιτικής με άλλα μέσα» βρήκε εδώ την πλήρη εφαρμογή του με τις τράπεζες να υποκαθιστούν τα τανκς.
Πολύ περισσότερο από την αδελφοκτονία των εθνών η Ένωση δεν άμβλυνε, αλλά αντιθέτως βάθυνε τον ταξικό πόλεμο. Σήμερα το χάος μεταξύ πλούτου και φτώχειας στη Γηραιά Ήπειρο είναι το μεγαλύτερο, όχι από την «Ειρήνη της Βεστφαλίας» και ύστερα, αλλά από τότε που η Ήπειρος αυτή ήταν νεαρά κι έπαιζε με τον Δία κωλοτουμπίτσες στα δάση της Τοσκάνης.
Εκτός όμως απ’ όλα αυτά υπάρχει και κάτι άλλο που δίνει το στίγμα του σε αυτό που ήταν και που γίνεται η Ευρωπαϊκή Ένωση. Πώς βλέπει η Ευρώπη τον εαυτό της; Τι το ιδρυτικό θα είχε ένας «ευρωπαϊκός πατριωτισμός», καθώς τον ευαγγελίσθηκαν οι πατέρες (πάντα απ’ τις άρχουσες τάξεις) αυτής της ιδέας;
Όπως απεδείχθη κατά την απόπειρα σύνθεσης ενός «Ευρωπαϊκού Συντάγματος», η Ευρώπη βλέπει τον εαυτό της περισσότερο ως ένα μείγμα των εθνών που προέκυψαν από την Καρλομάγνειο Εποχή και ύστερα και λιγότερο ως τέκνο του Ελληνορωμαϊκού κόσμου. Και αυτό έχει τεράστια σημασία για την αυτογνωσία των Ευρωπαίων.
Η εξαίρεση του ελληνορωμαϊκού υπόβαθρου θέτει αμέσως εκτός «ευρωπαϊκότητας» το Βυζάντιο και την κληρονομιά του, Έλληνες, Σλαύους, Ορθόδοξους και άλλους. Αυτό το νοιώθουμε στην καθημερινότητά μας από την Ιβηρία έως τον Βιστούλα. Όταν λέμε Ευρωπαίοι σπανίως εννοούμε Σέρβους, Ρώσους, Ρουμάνους, Έλληνες, Αλβανούς και άλλους πολλούς – περίπου το μισό των ευρωπαϊκών εθνών.
Βεβαίως, η Αναγέννηση, ο Διαφωτισμός, ο Ρομαντισμός εδράζονται στην ελληνορωμαϊκή αρχαιότητα. Και σήμερα ακόμα, οι μορφωμένοι άνθρωποι δεν μπορούν να αντιληφθούν την Ευρώπη χωρίς το αρχικό της υπόβαθρο. Αντιθέτως ο «πολύς λαός» δύσκολα πορεύεται κοινωνός αυτής της αλήθειας, πόσω μάλλον που η καθημερινότητά του λίγο έχει να κάνει με τις ρίζες των λαών και πολύ περισσότερο με το εκδοροσφαγείο μέσα στο οποίο ζει με τους περισσότερους πολίτες αγχωμένους, φοβισμένους, οργισμένους και απελπισμένους με τα περισσότερα απ’ όσα τους συμβαίνουν.
Δύο Ευρώπες σε μία που είναι η μισή. Η Καρολίγγεια (και κυρίαρχη) Ευρώπη του Βορρά και η υπολανθάνουσα Ελληνορωμαϊκή Ευρώπη του Νότου χωρίς το μεγάλο παρακλάδι της στην Ανατολή, είναι ένα σχήμα όχι δυσλειτουργικό, αλλά δυστοπικό. Ένα σχήμα που αναπαραγάγει τον εμφύλιο των εθνών και τον εμφύλιο μέσα στις κοινωνίες υπό τη βλακώδη καθοδήγηση των αρχουσών ελίτ (ευφημισμός της διεθνικής αστικής τάξης).
Αν λοιπόν από την αρχή η «Ευρωπαϊκή Ένωση» ήταν μια ουτοπία, αυτή θα μπορούσε να είναι μια χρήσιμη ουτοπία, ακόμα κι αν έμενε ένα φάντασμα χωρίς σάρκα και οστά. Όμως πολύ γρήγορα η Ένωση εξελίχθηκε στην «Ευρώπη» που είχε κατά νου ο Ναπολέων ή οι άρχουσες τάξεις επί (μην τρομάζετε) Χίτλερ. Δηλαδή σε έναν μοχθηρό μηχανισμό, κανιβαλικό με τους λαούς και υποκινητή των κυρίαρχων εθνικισμών σε μια νέα Ιερά Συμμαχία της όλο και πιο ελεεινής μορφής. Δηλαδή αυταρχικής, εκφασιζόμενης, ιμπεριαλιστικής.
Αν στην Ευρώπη δεν επισυμβεί ένα νέο 1848 που θα φιλοδοξεί σε ένα δημοκρατικό επόμενο του 1917, το «1984» του Όργουελ θα μορφοποιηθεί οριστικώς, σε μια διάρκεια αβάσταχτη για τον άνθρωπο…
Πηγή: topontiki.gr
Στάθης: Σχετικά με τον συντάκτη
Σύμφωνα με μια πλειάδα νέων ιστορικών (σοβαρών κι όχι αποδομητών) οι πόλεμοι μεταξύ των εθνών στη νεώτερη Ευρώπη μπορούν να εκληφθούν και ως ένας διαρκής εμφύλιος πόλεμος, στον βαθμό που τα έθνη αυτά μπορούν να θεωρηθούν αδελφά έθνη. Η περίοδος αυτού του ακατασίγαστου εμφυλίου κατ’ αυτούς τους ιστορικούς προσδιορίζεται από το 1648 (Συνθήκη της Βεστφαλίας) έως σήμερα.
Και, όντως, απ’ τη Συνθήκη της Βεστφαλίας και μετά, τα ευρωπαϊκά κράτη λαμβάνουν εν πολλοίς τις κατ’ αρχήν μορφές που με διάφορους μετασχηματισμούς (πολιτειακούς και πολιτικούς) φθάνουν διά των πολέμων και της ειρήνης έως την εποχή μας.
Και είναι όντως αλήθεια ότι τα ευρωπαϊκά έθνη δια των μεταναστεύσεων και των προσμείξεων, είναι κατά τα πλείστα χαρακτηριστικά τους και τηρουμένων των ιδιομορφιών – ιδιοπροσωπείων, έθνη μεταξύ τους αδελφά.
Αλλά, αν τα έθνη αυτά ήταν μεταξύ τους αδελφά, δεν ήταν αδελφές μεταξύ τους οι άρχουσες τάξεις. Η κάθε μία απ’ αυτές στο εθνικό ή πολυεθνικό της πλαίσιο, οδηγούσε διαρκώς τους λαούς, που μέσα στο ίδιο εθνικό πλαίσιο διοικούσε, σε διαρκείς πολέμους χάριν της νομής του πλούτου. Όλα αυτά βεβαίως «χοντρικά», διότι οι ιδιαιτερότητες της κάθε σύρραξης είναι πάμπολλες. Πάντως, με δύο κυρίαρχα χαρακτηριστικά: αν ο πόλεμος ήταν μεταξύ κρατών έπαιρνε εθνικά χαρακτηριστικά και αν ήταν πόλεμος της άρχουσας τάξης κατά του λαού, ήταν πόλεμος ταξικός και συνεπώς εμφύλιος. Ο ταξικός πόλεμος είναι διαρκής και ασίγαστος μέσα σε όλα τα έθνη (και τα αντίστοιχα κράτη, πολυεθνικά ή εθνικά), ενώ οι διακρατικοί πόλεμοι είναι διακριτοί ανάμεσα στις περιόδους της ειρήνης (που πάντα ετοιμάζουν τον επόμενο πόλεμο). Κατά το γνωστό ρηθέν του Κλαούζεβιτς.
Έτσι λοιπόν, και συνελόντι ειπείν τα έθνη και οι λαοί οδηγούνται από τις άρχουσες τάξεις στους διακρατικούς πολέμους ως πρόβατα επί σφαγήν αενάως (από την αρχαιότητα έως σήμερα) και το ίδιο αενάως οι λαοί σφάζονται ησύχως εν καιρώ ειρήνης με τον ταξικό πόλεμο που υφίστανται μέσα στις κοινωνίες – στη δουλειά τους, τα σπίτια τους και το μυαλό τους.
Διαρκούντος λοιπόν του εμφυλίου πολέμου μεταξύ των αδελφών εθνών και του ταξικού πολέμου εντός αυτών των εθνών, η Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν ευθύς εξ’ αρχής μια χίμαιρα και μία φαινάκη, στον βαθμό που δεν θα άλλαζε αυτό το προηγούμενο (ίδιο σε παραλλαγές από το 1648). Δεν το άλλαξε. Ο εμφύλιος πόλεμος των εθνών συνεχίσθηκε, με τη Γερμανία να κυριαρχεί στα άλλα έθνη λες και είχε κερδίσει τον Γαλλοπρωσικό Πόλεμο του 1871, τον Μεγάλο Πόλεμο το 1918 και τον (ανάμεσα στα άλλα και πρώτο ιδεολογικό) πόλεμο το 1945. Το «Ο πόλεμος είναι η συνέχιση της πολιτικής με άλλα μέσα» βρήκε εδώ την πλήρη εφαρμογή του με τις τράπεζες να υποκαθιστούν τα τανκς.
Πολύ περισσότερο από την αδελφοκτονία των εθνών η Ένωση δεν άμβλυνε, αλλά αντιθέτως βάθυνε τον ταξικό πόλεμο. Σήμερα το χάος μεταξύ πλούτου και φτώχειας στη Γηραιά Ήπειρο είναι το μεγαλύτερο, όχι από την «Ειρήνη της Βεστφαλίας» και ύστερα, αλλά από τότε που η Ήπειρος αυτή ήταν νεαρά κι έπαιζε με τον Δία κωλοτουμπίτσες στα δάση της Τοσκάνης.
Εκτός όμως απ’ όλα αυτά υπάρχει και κάτι άλλο που δίνει το στίγμα του σε αυτό που ήταν και που γίνεται η Ευρωπαϊκή Ένωση. Πώς βλέπει η Ευρώπη τον εαυτό της; Τι το ιδρυτικό θα είχε ένας «ευρωπαϊκός πατριωτισμός», καθώς τον ευαγγελίσθηκαν οι πατέρες (πάντα απ’ τις άρχουσες τάξεις) αυτής της ιδέας;
Όπως απεδείχθη κατά την απόπειρα σύνθεσης ενός «Ευρωπαϊκού Συντάγματος», η Ευρώπη βλέπει τον εαυτό της περισσότερο ως ένα μείγμα των εθνών που προέκυψαν από την Καρλομάγνειο Εποχή και ύστερα και λιγότερο ως τέκνο του Ελληνορωμαϊκού κόσμου. Και αυτό έχει τεράστια σημασία για την αυτογνωσία των Ευρωπαίων.
Η εξαίρεση του ελληνορωμαϊκού υπόβαθρου θέτει αμέσως εκτός «ευρωπαϊκότητας» το Βυζάντιο και την κληρονομιά του, Έλληνες, Σλαύους, Ορθόδοξους και άλλους. Αυτό το νοιώθουμε στην καθημερινότητά μας από την Ιβηρία έως τον Βιστούλα. Όταν λέμε Ευρωπαίοι σπανίως εννοούμε Σέρβους, Ρώσους, Ρουμάνους, Έλληνες, Αλβανούς και άλλους πολλούς – περίπου το μισό των ευρωπαϊκών εθνών.
Βεβαίως, η Αναγέννηση, ο Διαφωτισμός, ο Ρομαντισμός εδράζονται στην ελληνορωμαϊκή αρχαιότητα. Και σήμερα ακόμα, οι μορφωμένοι άνθρωποι δεν μπορούν να αντιληφθούν την Ευρώπη χωρίς το αρχικό της υπόβαθρο. Αντιθέτως ο «πολύς λαός» δύσκολα πορεύεται κοινωνός αυτής της αλήθειας, πόσω μάλλον που η καθημερινότητά του λίγο έχει να κάνει με τις ρίζες των λαών και πολύ περισσότερο με το εκδοροσφαγείο μέσα στο οποίο ζει με τους περισσότερους πολίτες αγχωμένους, φοβισμένους, οργισμένους και απελπισμένους με τα περισσότερα απ’ όσα τους συμβαίνουν.
***
Δύο Ευρώπες σε μία που είναι η μισή. Η Καρολίγγεια (και κυρίαρχη) Ευρώπη του Βορρά και η υπολανθάνουσα Ελληνορωμαϊκή Ευρώπη του Νότου χωρίς το μεγάλο παρακλάδι της στην Ανατολή, είναι ένα σχήμα όχι δυσλειτουργικό, αλλά δυστοπικό. Ένα σχήμα που αναπαραγάγει τον εμφύλιο των εθνών και τον εμφύλιο μέσα στις κοινωνίες υπό τη βλακώδη καθοδήγηση των αρχουσών ελίτ (ευφημισμός της διεθνικής αστικής τάξης).
Αν λοιπόν από την αρχή η «Ευρωπαϊκή Ένωση» ήταν μια ουτοπία, αυτή θα μπορούσε να είναι μια χρήσιμη ουτοπία, ακόμα κι αν έμενε ένα φάντασμα χωρίς σάρκα και οστά. Όμως πολύ γρήγορα η Ένωση εξελίχθηκε στην «Ευρώπη» που είχε κατά νου ο Ναπολέων ή οι άρχουσες τάξεις επί (μην τρομάζετε) Χίτλερ. Δηλαδή σε έναν μοχθηρό μηχανισμό, κανιβαλικό με τους λαούς και υποκινητή των κυρίαρχων εθνικισμών σε μια νέα Ιερά Συμμαχία της όλο και πιο ελεεινής μορφής. Δηλαδή αυταρχικής, εκφασιζόμενης, ιμπεριαλιστικής.
Αν στην Ευρώπη δεν επισυμβεί ένα νέο 1848 που θα φιλοδοξεί σε ένα δημοκρατικό επόμενο του 1917, το «1984» του Όργουελ θα μορφοποιηθεί οριστικώς, σε μια διάρκεια αβάσταχτη για τον άνθρωπο…
Πηγή: topontiki.gr
Στάθης: Σχετικά με τον συντάκτη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου