Παναγιώτα Μπλέτα
Το μυθιστόρημα του Δημήτρη Γεωργά «ΑΛΥΤΡΩΤΑ ΠΝΕΥΜΑΤΑ» αποτελεί ένα σπουδαίο μυθιστόρημα με ιστορικές αναφορές στη σφαγή δεκάδων χιλιάδων Ελλήνων της Χίου το 1822, από τον Οθωμανικό στρατό.
Την περίοδο εκείνη η Χίος γνώριζε μεγάλη οικονομική άνθιση λόγω της καλλιέργειας της μαστίχας. Οι Οθωμανοί όμως προκειμένου να προλάβουν την όποια επαναστατική προοπτική έκαναν αρπαγές και φόνους στην πόλη και τα χωριά.
Τον Μάρτιο του 1822 η Χίος επαναστάτησε. Η ανευθυνότητα όμως της διοικούσας κυβέρνησης από τη μια μεριά και η απροθυμία της βολεμένης με προνόμια από τους Τούρκους άρχουσας τάξης του νησιού να στηρίξουν την επανάσταση κόστισε το αιματοκύλισμα της Χίου.
Και πώς θα μπορούσε να έχει ευθύνες η κυβέρνηση όταν πρακτικά δεν είχε εξουσίες;
Και πώς θα μπορούσε η άρχουσα τάξη να αποποιηθεί την εξουσία και τα χρήματα που της εξασφάλιζε η οθωμανική κυριαρχία;
Αυτό συμβαίνει στα κράτη υπό όποια κατοχή στρατιωτική ή οικονομική, όπως έρχεται να αποδείξει και η σύγχρονη ιστορία.
Ο ξεσηκωμός της Χίου προκάλεσε το Σουλτάνο να αιματοκυλίσει χωρίς αντίσταση το νησί. Περίπου το 1/3 του πληθυσμού του νησιού σφαγιάσθηκε ή αιχμαλωτίσθηκε, ενώ οι περισσότεροι από τους υπόλοιπους διέφυγαν σε άλλες περιοχές της Ελλάδας.
Ο ομώνυμος πίνακας του Ντελακρουά συγκλονίζει.
Το πιο δραματικό όμως θέαμα ήταν τα παιδιά που πωλούνταν ως σκλάβοι στα παζάρια της Κωνσταντινούπολης και της Σμύρνης.
Αυτή είναι και η θεματική με την οποία καταπιάνεται το βιβλίο. Την πιο σκληρή πραγματικότητα των πολέμων.
Ο συγγραφέας ανθρωπιστής ο ίδιος και συνεπαρμένος από την ιστορική αλήθεια, αποφασίζει να αποδώσει την ασχήμια του πολέμου μέσα από το μυθιστόρημά του.
Το μυθιστόρημα του Δημήτρη Γεωργά αποτελεί ένα καθαρά πολιτικό μυθιστόρημα που επιδιώκει να καταγράψει τα φρίκη του πολέμου, που δεν παύει να είναι η ίδια σε όλους τους καιρούς, καθώς τα μεγαλύτερα θύματα είναι παιδιά.
Τέσσερα παιδιά λοιπόν σέρνονται δούλοι στα σκλαβοπάζαρα των Τούρκων. Και έτσι αρχίζει η διαπλοκή της ιστορίας με το μύθο.
Και ενώ οι πρωταγωνιστές ζουσαν μια ήσυχη ζωή έρχεται η πρόκληση της ζωής να ανατρέψει όλα τους τα δεδομένα. Κι αποδέχονται την πρόκληση καθώς αποτελεί αναγκαστική επιλογή.
Έτσι από την εισαγωγή που έχει τοποθετήσει τον αναγνώστη στο χώρο και τον χρόνο, περνάμε στη δεύτερη πράξη που είναι οι καινούργιες εμπειρίες και τα γεγονότα που θα σημαδέψουν τις ζωές αυτών των τεσσάρων ψυχών, καθώς πωλούνται ως δούλοι άλλοι σε Τούρκους , άλλοι σε Έλληνες.
Η Χρυσάνθη, η Βαρβάρα, η Φωτεινή και ο Βασίλης ακολουθούν το δικό τους σταυρό ο καθένας.
Ζωές υποταγμένες στον ευτελισμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, βιάζονται και βασανίζονται ηθικά. Παλεύουν να ξεφύγουν από την φρίκη που τους επεφύλασσε η ζωή τους και μετά την πώλησή τους.
Και δημιουργούν τις καινούργιες γενιές μεταφέροντας το στίγμα της καταστροφής και της υποδούλωσης μέσα από αλυτρωτικές εξαρτήσεις. Και φουντώνει ο σπόρος που παραδίδεται σε κάθε επόμενη γενιά σαν την μικρή ελιά στο αυτί- γεννητικό σημάδι - που αποτελεί το στοιχείο μεταφοράς της τραγικής τους μοίρας.
Αποκαλυπτικός ο τίτλος του βιβλίου ΑΛΥΤΡΩΤΑ ΠΝΕΥΜΑΤΑ και επινοημένος σε ένα πάντρεμα της μοίρας του ανθρώπου και του αγώνα του να ξεφύγει από αυτή.
Πόσες γενιές άραγε πρέπει να ξοδευτούν στην αναζήτηση του θανάτου;
Ποια είναι η δόση της μοίρας στο μίγμα της εξάρτησης των ανθρώπων από ανθρώπους, καταστάσεις και ουσίες;
Πώς μπορεί να διασχίσει κανείς τις λεωφόρους που οδηγούν από την μια γενιά στην άλλη;
Πώς ένα πνεύμα περνά στην ψυχή ενός άλλου σπέρνοντας του το βάρος της θυσίας;
Και αυτό το πηγάδι που πνίγηκε η μάνα μέσα…
Πώς καθρεπτίζονται μέσα του όλες οι ζωές , οι προηγούμενες και οι επόμενες;
Πώς καθρεπτίζoνται μέσα του η ιστορία ενός λαού και όλων των λαών μαζί;
Και ποια είναι η τιμή της λύτρωσης ή της κάθαρσης από τις ιστορικές μνήμες ενός λαού , αλλά και όλων των λαών μαζί;
Ποιοι είναι οι θύτες και ποια είναι τα θύματα;
Πώς μπορεί ο ίδιος ο άνθρωπος να μετατρέπει τον παράδεισό του σε κόλαση και τούμπαλιν;
Μπορεί. Με τα όπλα που φτιάχνει παλιά ή σύγχρονα, μαζικά ή ατομικά να βασανίζει, να βιάζει, να δολοφονεί τον συνάνθρωπό του είτε ομοεθνή είτε αλλοεθνή, να τον κλέβει και να τον εξευτελίζει.
Αυτή η αλλοφρονητική εξουσία του ανθρώπου επάνω στον άνθρωπο , τα ζώα και τη φύση έχει δημιουργήσει τερατόμορφες ψυχές που σπέρνουν τον πόνο σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του πλανήτη.
Αυτή είναι και η κεντρική ιδέα του βιβλίου που η πλοκή του είναι πολυεπίπεδη και το ύφος του γλαφυρό αλλά χωρίς πολυτέλειες, καθώς δεν αρμόζουν στις δραματικές του περιπέτειες.
Που διαθέτει έντονα τα στοιχεία της εθνογραφίας και της ιστορίας.
Που πρωταγωνιστές του είναι οι εσωτερικοί κόσμοι των ηρώων του.
Που διεκδικεί την ψυχολογική συμμετοχή του αναγνώστη για να εισακουσθούν οι κραυγές των ηρώων του για λύτρωση.
Που από εκτεταμένο, πολύπλοκο και πολυπρόσωπο μύθο γίνεται βίαιη πραγματικότητα όλων των καιρών και όλων των λαών.
Αφιερώνω στο συγγραφέα μια φράση από κάποιο βιβλίο μου, καθώς αντιλαμβάνομαι τις πνευματικές αγωνίες που προσπαθεί να μας μεταδώσει μέσα από το δικό του βιβλίο: «Η ειρήνη είναι μια βασανισμένη ψυχή, που ταξιδεύει συνέχεια στο σύμπαν και δεν πιάνει λιμάνι σε καμιά πατρίδα, γιατί δεν έχει βρει ακόμη τη λύτρωση…».
Συγχαρητήρια Δημήτρη μου. Είθε να εισακουσθούν οι αγωνίες σου…
Παναγιώτα Μπλέτα: Σχετικά με τον συντάκτη
Το μυθιστόρημα του Δημήτρη Γεωργά «ΑΛΥΤΡΩΤΑ ΠΝΕΥΜΑΤΑ» αποτελεί ένα σπουδαίο μυθιστόρημα με ιστορικές αναφορές στη σφαγή δεκάδων χιλιάδων Ελλήνων της Χίου το 1822, από τον Οθωμανικό στρατό.
Την περίοδο εκείνη η Χίος γνώριζε μεγάλη οικονομική άνθιση λόγω της καλλιέργειας της μαστίχας. Οι Οθωμανοί όμως προκειμένου να προλάβουν την όποια επαναστατική προοπτική έκαναν αρπαγές και φόνους στην πόλη και τα χωριά.
Τον Μάρτιο του 1822 η Χίος επαναστάτησε. Η ανευθυνότητα όμως της διοικούσας κυβέρνησης από τη μια μεριά και η απροθυμία της βολεμένης με προνόμια από τους Τούρκους άρχουσας τάξης του νησιού να στηρίξουν την επανάσταση κόστισε το αιματοκύλισμα της Χίου.
Και πώς θα μπορούσε να έχει ευθύνες η κυβέρνηση όταν πρακτικά δεν είχε εξουσίες;
Και πώς θα μπορούσε η άρχουσα τάξη να αποποιηθεί την εξουσία και τα χρήματα που της εξασφάλιζε η οθωμανική κυριαρχία;
Αυτό συμβαίνει στα κράτη υπό όποια κατοχή στρατιωτική ή οικονομική, όπως έρχεται να αποδείξει και η σύγχρονη ιστορία.
Ο ξεσηκωμός της Χίου προκάλεσε το Σουλτάνο να αιματοκυλίσει χωρίς αντίσταση το νησί. Περίπου το 1/3 του πληθυσμού του νησιού σφαγιάσθηκε ή αιχμαλωτίσθηκε, ενώ οι περισσότεροι από τους υπόλοιπους διέφυγαν σε άλλες περιοχές της Ελλάδας.
Ο ομώνυμος πίνακας του Ντελακρουά συγκλονίζει.
Το πιο δραματικό όμως θέαμα ήταν τα παιδιά που πωλούνταν ως σκλάβοι στα παζάρια της Κωνσταντινούπολης και της Σμύρνης.
Αυτή είναι και η θεματική με την οποία καταπιάνεται το βιβλίο. Την πιο σκληρή πραγματικότητα των πολέμων.
Ο συγγραφέας ανθρωπιστής ο ίδιος και συνεπαρμένος από την ιστορική αλήθεια, αποφασίζει να αποδώσει την ασχήμια του πολέμου μέσα από το μυθιστόρημά του.
Το μυθιστόρημα του Δημήτρη Γεωργά αποτελεί ένα καθαρά πολιτικό μυθιστόρημα που επιδιώκει να καταγράψει τα φρίκη του πολέμου, που δεν παύει να είναι η ίδια σε όλους τους καιρούς, καθώς τα μεγαλύτερα θύματα είναι παιδιά.
Τέσσερα παιδιά λοιπόν σέρνονται δούλοι στα σκλαβοπάζαρα των Τούρκων. Και έτσι αρχίζει η διαπλοκή της ιστορίας με το μύθο.
Και ενώ οι πρωταγωνιστές ζουσαν μια ήσυχη ζωή έρχεται η πρόκληση της ζωής να ανατρέψει όλα τους τα δεδομένα. Κι αποδέχονται την πρόκληση καθώς αποτελεί αναγκαστική επιλογή.
Έτσι από την εισαγωγή που έχει τοποθετήσει τον αναγνώστη στο χώρο και τον χρόνο, περνάμε στη δεύτερη πράξη που είναι οι καινούργιες εμπειρίες και τα γεγονότα που θα σημαδέψουν τις ζωές αυτών των τεσσάρων ψυχών, καθώς πωλούνται ως δούλοι άλλοι σε Τούρκους , άλλοι σε Έλληνες.
Η Χρυσάνθη, η Βαρβάρα, η Φωτεινή και ο Βασίλης ακολουθούν το δικό τους σταυρό ο καθένας.
Ζωές υποταγμένες στον ευτελισμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, βιάζονται και βασανίζονται ηθικά. Παλεύουν να ξεφύγουν από την φρίκη που τους επεφύλασσε η ζωή τους και μετά την πώλησή τους.
Και δημιουργούν τις καινούργιες γενιές μεταφέροντας το στίγμα της καταστροφής και της υποδούλωσης μέσα από αλυτρωτικές εξαρτήσεις. Και φουντώνει ο σπόρος που παραδίδεται σε κάθε επόμενη γενιά σαν την μικρή ελιά στο αυτί- γεννητικό σημάδι - που αποτελεί το στοιχείο μεταφοράς της τραγικής τους μοίρας.
Αποκαλυπτικός ο τίτλος του βιβλίου ΑΛΥΤΡΩΤΑ ΠΝΕΥΜΑΤΑ και επινοημένος σε ένα πάντρεμα της μοίρας του ανθρώπου και του αγώνα του να ξεφύγει από αυτή. Πόσες γενιές άραγε πρέπει να ξοδευτούν στην αναζήτηση του θανάτου;
Ποια είναι η δόση της μοίρας στο μίγμα της εξάρτησης των ανθρώπων από ανθρώπους, καταστάσεις και ουσίες;
Πώς μπορεί να διασχίσει κανείς τις λεωφόρους που οδηγούν από την μια γενιά στην άλλη;
Πώς ένα πνεύμα περνά στην ψυχή ενός άλλου σπέρνοντας του το βάρος της θυσίας;
Και αυτό το πηγάδι που πνίγηκε η μάνα μέσα…
Πώς καθρεπτίζονται μέσα του όλες οι ζωές , οι προηγούμενες και οι επόμενες;
Πώς καθρεπτίζoνται μέσα του η ιστορία ενός λαού και όλων των λαών μαζί;
Και ποια είναι η τιμή της λύτρωσης ή της κάθαρσης από τις ιστορικές μνήμες ενός λαού , αλλά και όλων των λαών μαζί;
Ποιοι είναι οι θύτες και ποια είναι τα θύματα;
Πώς μπορεί ο ίδιος ο άνθρωπος να μετατρέπει τον παράδεισό του σε κόλαση και τούμπαλιν;
Μπορεί. Με τα όπλα που φτιάχνει παλιά ή σύγχρονα, μαζικά ή ατομικά να βασανίζει, να βιάζει, να δολοφονεί τον συνάνθρωπό του είτε ομοεθνή είτε αλλοεθνή, να τον κλέβει και να τον εξευτελίζει.
Αυτή η αλλοφρονητική εξουσία του ανθρώπου επάνω στον άνθρωπο , τα ζώα και τη φύση έχει δημιουργήσει τερατόμορφες ψυχές που σπέρνουν τον πόνο σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του πλανήτη.
Αυτή είναι και η κεντρική ιδέα του βιβλίου που η πλοκή του είναι πολυεπίπεδη και το ύφος του γλαφυρό αλλά χωρίς πολυτέλειες, καθώς δεν αρμόζουν στις δραματικές του περιπέτειες.
Που διαθέτει έντονα τα στοιχεία της εθνογραφίας και της ιστορίας.
Που πρωταγωνιστές του είναι οι εσωτερικοί κόσμοι των ηρώων του.
Που διεκδικεί την ψυχολογική συμμετοχή του αναγνώστη για να εισακουσθούν οι κραυγές των ηρώων του για λύτρωση.
Που από εκτεταμένο, πολύπλοκο και πολυπρόσωπο μύθο γίνεται βίαιη πραγματικότητα όλων των καιρών και όλων των λαών.
Αφιερώνω στο συγγραφέα μια φράση από κάποιο βιβλίο μου, καθώς αντιλαμβάνομαι τις πνευματικές αγωνίες που προσπαθεί να μας μεταδώσει μέσα από το δικό του βιβλίο: «Η ειρήνη είναι μια βασανισμένη ψυχή, που ταξιδεύει συνέχεια στο σύμπαν και δεν πιάνει λιμάνι σε καμιά πατρίδα, γιατί δεν έχει βρει ακόμη τη λύτρωση…».
Συγχαρητήρια Δημήτρη μου. Είθε να εισακουσθούν οι αγωνίες σου…
Παναγιώτα Μπλέτα: Σχετικά με τον συντάκτη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου