Γιόλα Αργυροπούλου-Παπαδοπούλου*
Με πολλή χαρά αποδέχτηκα την πρόταση της εκλεκτής μου φίλης Παναγιώτας Μπλέτα να παρουσιάσω το νέο της βιβλίο με τίτλο «Η Ηθική τής Δημοκρατίας», που εκδόθηκε το 2017 από τις Εκδόσεις ΑΛΔΈ. Πρόκειται για ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον πολιτικό-οικονομικό δοκίμιο της ήδη καταξιωμένης στον χώρο των γραμμάτων συγγραφέως τόσο για το πεζογραφικό όσο για το ποιητικό της έργο. Και μόνον ο τίτλος «Η Ηθική τής Δημοκρατίας», εμπεριέχων τις υψίστης σημασίας λέξεις «Ηθική» και «Δημοκρατία», ελκύει τον αναγνώστη, ο οποίος και σπεύδει να μελετήσει με ζωηρό ενδιαφέρον τους στοχασμούς και τις απόψεις, τους προβληματισμούς και τα συμπεράσματα της συγγραφέως.
Η«Ηθική», λέξη η οποία παράγεται από το ουσιαστικό «ήθος» και παραπέμπει στον φιλοσοφικό κλάδο, που πραγματεύεται τις αξιολογικές κρίσεις με θέμα τη διάκριση του αγαθού από το κακό και επιδιώκει να προσδιορίσει τον σκοπό τής ζωής τού ανθρώπου, αποτελεί το κυρίαρχο θεματικό μοτίβο τού βιβλίου τής Παναγιώτας Μπλέτα, σε συνδυασμό με την «Δημοκρατία», την θεμελιώδη αυτή λέξη – θεσμότής κλασικής αρχαιότητας, που σημαίνει «τὴν τοῦ λαοῦ κυβέρνησιν, τὸ πολίτευμα, καθ’ ὃ διοικεῖ ὁ λαός». Ο «Πατέρας της Ιστορίας» Ηρόδοτος σαφέστατα αντιδιαστέλλει το δημοκρατικό προς το τυραννικό πολίτευμα, και στο κεφ. 43 του 6ου Βιβλίου των Ἱστοριῶν του: τοὺς γὰρ τυράννους τῶν Ἰώνων καταπαύσας πάντας ὁ Μαρδόνιος δημοκρατίας κατίστα ἐς τὰς πόλιας. Ο δε «Θεμελιωτής τής αντικειμενικής Ιστοριογραφίας» Θουκυδίδης κάνει εκτενή λόγο για την «φύση τής Δημοκρατίας» στο κεφ. 89 του 6ου Βιβλίου των Ἱστοριῶντου.
Στο βιβλίο «Η Ηθική τής Δημοκρατίας» τής Παναγιώτας Μπλέτα εμπεριέχονται ένας λιτός, αλλά μεστός νοημάτων, Πρόλογος και 35 Κεφάλαια, στα οποία εξέχουσα θέση καταλαμβάνει η θεματική τής Ηθικής (π.χ. Η Ηθική τής Οικονομίας, της Πολιτικής, της Ανάπτυξης, της Τεχνολογίας, της Αλληλεγγύης, της Θρησκείας, του Πολιτισμού, του Έθνους, της Ειρήνης, της Ιστορίας, της Ελευθερίας, της Δικαιοσύνης και, βέβαια, της Δημοκρατίας).
Ήδη από το προλογικό σημείωμα της Παναγιώτας Μπλέτα, στο οποίο ορίζεται το βαθύτερο νόημα της «Ηθικής τής Δημοκρατίας», επισημαίνει ο αναγνώστης την βαθυστόχαστη γραφή τής συγγραφέως. Παραθέτω ενδεικτικά ελάχιστα χαρακτηριστικά αποσπάσματα, το νοηματικό περιεχόμενο των οποίων αναπτύσσεται διεξοδικά στα οικεία κεφάλαια: Η ηθική της δημοκρατίας είναι η επίγνωση της ηθικής ενότητας ενός λαού, με όρους σεβαστούς από τη διεθνική λογική… - Η ηθική της δημοκρατίας στόχο έχει να δημιουργήσει μια αντι-τραγική στάση ζωής στον άνθρωπο, που συμμετέχει με ίσα δικαιώματα και ευκαιρίες σε μικρά ή μεγάλα υποσύνολα… - Στην ηθική της δημοκρατίας η πρόοδος διαθέτει τη φυσιογνωμία της αλήθειας…
Ένα ιδιαίτερο και σημαντικό χαρακτηριστικό τής γραφής τής Παναγιώτας Μπλέτα είναι η λιτότητα. Με σύντομη, λοιπόν, γραφή, αλλά περιεκτική σε νοήματα, η Παναγιώτα Μπλέτα πραγματεύεται άκρως ενδιαφέροντα θέματα, όπως είναι ο σύγχρονος κόσμος, η οικονομία και η πολιτική, ο φιλελευθερισμός, η τεχνολογία και η αλληλεγγύη, το έθνος, η θρησκεία και ο πολιτισμός, η ειρήνη, ο πόλεμος και γενικότερα η ιστορία, τα ανθρώπινα δικαιώματα, η δικαιοσύνη και η ελευθερία και, βέβαια, η υψίστη αρετή τής δημοκρατίας· θέματα τα οποία αναμφίβολα αποκτούν βαρύνουσα σημασία σ’ αυτούς τους ζοφερούς και χαλεπούς καιρούς που διανύουμε…
Και είναι, λοιπόν, πραγματικά αξιοθαύμαστο το γεγονός ότι αυτά τα υψίστης σημασίας θέματα τα πραγματεύεται η συγγραφέας με λόγο απλό και απόλυτα κατανοητό, με μια γραφή σύντομη, αντίστροφα ανάλογη με τη βαρύτητα του περιεχομένου της… Σημειωτέον ότι πολλά κεφάλαια του βιβλίου δεν υπερβαίνουν τον αριθμό των τριών σελίδων, όπως: Η Ηθική των επενδύσεων, της πολιτικής, του πολιτισμού, του έθνους, της συμμαχίας, Ο ηθικός πόλεμος, Η Ηθική τής ειρήνης, της ελευθερίας, Η Ηθική απέναντι στα ανθρώπινα δικαιώματα και αρκετά άλλα.
Το μοναδικό εκτεταμένο κεφάλαιο του βιβλίου είναι αυτό που φέρει τον τίτλο Η Ηθική τής κρίσης. «Εδώ θα μελετήσουμε την πιο δημοφιλή κρίση αυτή τη στιγμή στον κόσμο: την Ελληνική Κρίση» γράφει ενδεικτικά η συγγραφέας στο προοίμιο του συγκεκριμένου κεφαλαίου, στο οποίο καταγράφονται, στη συνέχεια, τα αίτια και τα αποτελέσματα της κρίσης αυτής στην Ελλάδα, μιας κρίσης που, όπως εύστοχα παρατηρεί η Παναγιώτα Μπλέτα, «οδηγεί όχι μόνο στην καθολική φτωχοποίηση της χώρας, αλλά και στην απώλεια του εθνικού της πλούτου και της εθνικής της ανεξαρτησίας».
Με τεκμηριωμένα στατιστικά στοιχεία η συγγραφέας κάνει εκτενή λόγο για την ανεργία και τις ολέθριες συνέπειές της όχι μόνον στην Ελλάδα, αλλά και σε άλλες χώρες όπως η Ισπανία, η Λιθουανία και η Ιρλανδία, για την πολιτική τής λιτότητας, και για την αντιμετώπιση της κρίσης τού δημόσιου χρέους. Αξιοσημείωτα είναι τα συμπεράσματα, στα οποία καταλήγει η Παναγιώτα Μπλέτα, στο συγκεκριμένο κεφάλαιο. Αναφέρω ενδεικτικά μερικά απ’ αυτά:
Στο κεφάλαιο «Η Ηθική τού πολιτισμού», με πολλή ευαισθησία πραγματεύεται η συγγραφέας το μεταναστευτικό θέμα, εστιαζόμενη στα παιδιά όλου του κόσμου… «Σύμφωνα με έκθεση της UNESCO με τον τίτλο «Ξεριζωμένα», σχεδόν 50 εκατομμύρια παιδιά σε όλο τον κόσμο έχουν ξεριζωθεί και εκατομμύρια περισσότερα μεταναστεύουν με την ελπίδα να βρουν μια καλύτερη, ασφαλέστερη ζωή. Συχνά τραυματισμένα από τις συγκρούσεις και τη βία που διαφεύγουν, αντιμετωπίζουν επιπλέον κινδύνους στο δρόμο, συμπεριλαμβανομένου του πνιγμού περνώντας τη θάλασσα, υποσιτισμού και αφυδάτωσης, εμπορίας, απαγωγής, βιασμού, ακόμη και φόνου.
Στις χώρες δια μέσου των οποίων ταξιδεύουν και στους προορισμούς τους συχνά αντιμετωπίζουν την ξενοφοβία και τις διακρίσεις» γράφει η Παναγιώτα Μπλέτα στην αρχή του κεφαλαίου, στη δε συνέχεια αναφέρεται στους λόγους τής μετανάστευσης, και εκφράζει τους προβληματισμούς της σχετικά με το ποιες ευκαιρίες μπορούν να δοθούν στα παιδιά αυτά και τις οικογένειές τους σε χώρες κατεστραμμένες οικονομικά όπως η Ελλάδα… «Από λίγες έως ελάχιστες, καθώς ο προϋπολογισμός της Ελλάδας δεν επαρκεί για τέτοιες δράσεις…» σκέφτεται η συγγραφέας… και αναμφίβολα τη σκέψη της αυτή ασπάζονται και οι περισσότεροι από μας…
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και το κεφάλαιο «Η Ηθική τής δικαιοσύνης», όπου η συγγραφέας πραγματεύεται την εξέχουσα αρετή τής δικαιοσύνης, την οποία για πρώτη φορά εξήρε ο Επικός Ποιητής Ησίοδος και ακολούθησαν ο «Δημιουργός τής Τραγωδίας» Αισχύλος, ο νομοθέτης, ποιητής και φιλόσοφος Σόλων ο Αθηναίος και βέβαια οι μεταγενέστεροι φιλόσοφοι. Αξιοσημείωτη είναι η προσωπική άποψη της Παναγιώτας Μπλέτα, στον επίλογο του κεφαλαίου: «Εγώ προσωπικά, στις δολοφονικές πράξεις, δεν μπορώ να κάνω διάκριση σε νόμιμες και μη νόμιμες. Εκείνοι που μπορούν, γιατί τους νόμους τους φτιάχνουν κατά το δοκούν, θα πρέπει να είναι προετοιμασμένοι να δεχτούν την όποια αντίπραξη αντίστροφου ρατσισμού, ως οπισθοκίνητη εκπυρσοκρότηση του όπλου, που οι ίδιοι όπλισαν…».
Αναμφίβολα, μεγίστης σημασίας είναι και το τελευταίο κεφάλαιο,«Η Ηθική τής Δημοκρατίας», όπου η συγγραφέας επικεντρώνεται στην έννοια της «Ανατροπής»… Στον πρόλογο διαβάζουμε το εύλογο και βαθυστόχαστο ερώτημα, το οποίο εκφράζει αναμφισβήτητα και τον κάθε αναγνώστη τού βιβλίου: «Πώς μπορεί να αποκτήσει υπευθυνότητα η Δημοκρατία, όταν ο άνθρωπος της επιτίθεται με τα κεφαλαιοκρατικά και γραφειοκρατικά του όπλα;». Λακωνικά, αμέσως μετά, η Παναγιώτα Μπλέτα δίνει την απάντηση: «Η ΑΝΑΤΡΟΠΗ είναι η λέξη που ενεργοποιείται σε δράση, όταν απειλείται η Δημοκρατία». Και τελικά, αφού αναπτύξει τους στοχασμούς της σχετικά με την ανατροπή, η συγγραφέας καταλήγει στο ακόλουθο συμπέρασμα, το οποίο και αποτελεί την εκπληκτική κατακλείδα του υπέροχου αυτού βιβλίου της: «Ιδέα σαν την αιώνια ειρήνη δεν υπάρχει. Ανατροπές υπάρχουν μόνο, άλλες επιτυχημένες και άλλες αποτυχημένες, που όμως ευθύνονται να επιστρέψουν τη ζωή του ανθρώπου καλύτερη, ακόμη και μέσα από την καταστροφή…».
Ολοκληρώνοντας την αναφορά μου στην «Ηθική τής Δημοκρατίας» τής Παναγιώτας Μπλέτα, θα ήθελα να πω επιγραμματικά πως πρόκειται για ένα εξαιρετικό από κάθε άποψη βιβλίο, το οποίο αναμφίβολα καταδεικνύει σε μέγιστο βαθμό τόσο το πνευματικό ανάστημα όσο και τον ψυχικό πλούτο τής συγγραφέως… Πιστεύω απόλυτα πως και μόνο το πεζοποίημά της με τίτλο «Η Ακέραιη Αγάπη προς τον Άνθρωπο», το οποίο εμπεριέχεται στο κεφάλαιο «Η Ηθική τού φιλελευθερισμού - Νεοφιλελευθερισμού» και που απέσπασε Βραβείο στον Παγκόσμιο Διαγωνισμό Ποίησης της Αμφικτιονίας Ελληνισμού 2016, υπογραμμίζει όχι μόνον την συγγραφική δεινότητα της συγγραφέως, αλλά κυρίως τον κατακλυσμένο από Ανθρωπιά, Ευγένεια κι Ευαισθησία κόσμο τής ψυχής της: «…Η ψυχική μου ατομικότητα είναι δοκιμαζόμενη και αναγνωρίζει μόνο το Νόμο της Ακέραιης Αγάπης προς τον άνθρωπο και τα δημιουργήματα της φύσης».
Αγαπημένη μου Φίλη Παναγιώτα, Σου εκφράζω τα ειλικρινή Συγχαρητήριά μου… και τις ολόψυχες Ευχές μου να είσαι πάντα γερή, εμπνευσμένη, δημιουργική… και να συνεχίσεις να γράφεις… Η έκφραση τόσο των σκέψεων όσο και των συναισθημάτων σου, μ’ αυτή την ξεχωριστή γραφή σου, αποτελεί δώρο αξίας ανεκτίμητης για όλους μας…!
*Καθηγήτρια του τμήματος Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ποιήτρια.
Γιόλα Αργυροπούλου-Παπαδοπούλου: Σχετικά με τον συντάκτη
Με πολλή χαρά αποδέχτηκα την πρόταση της εκλεκτής μου φίλης Παναγιώτας Μπλέτα να παρουσιάσω το νέο της βιβλίο με τίτλο «Η Ηθική τής Δημοκρατίας», που εκδόθηκε το 2017 από τις Εκδόσεις ΑΛΔΈ. Πρόκειται για ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον πολιτικό-οικονομικό δοκίμιο της ήδη καταξιωμένης στον χώρο των γραμμάτων συγγραφέως τόσο για το πεζογραφικό όσο για το ποιητικό της έργο. Και μόνον ο τίτλος «Η Ηθική τής Δημοκρατίας», εμπεριέχων τις υψίστης σημασίας λέξεις «Ηθική» και «Δημοκρατία», ελκύει τον αναγνώστη, ο οποίος και σπεύδει να μελετήσει με ζωηρό ενδιαφέρον τους στοχασμούς και τις απόψεις, τους προβληματισμούς και τα συμπεράσματα της συγγραφέως.
Η«Ηθική», λέξη η οποία παράγεται από το ουσιαστικό «ήθος» και παραπέμπει στον φιλοσοφικό κλάδο, που πραγματεύεται τις αξιολογικές κρίσεις με θέμα τη διάκριση του αγαθού από το κακό και επιδιώκει να προσδιορίσει τον σκοπό τής ζωής τού ανθρώπου, αποτελεί το κυρίαρχο θεματικό μοτίβο τού βιβλίου τής Παναγιώτας Μπλέτα, σε συνδυασμό με την «Δημοκρατία», την θεμελιώδη αυτή λέξη – θεσμότής κλασικής αρχαιότητας, που σημαίνει «τὴν τοῦ λαοῦ κυβέρνησιν, τὸ πολίτευμα, καθ’ ὃ διοικεῖ ὁ λαός». Ο «Πατέρας της Ιστορίας» Ηρόδοτος σαφέστατα αντιδιαστέλλει το δημοκρατικό προς το τυραννικό πολίτευμα, και στο κεφ. 43 του 6ου Βιβλίου των Ἱστοριῶν του: τοὺς γὰρ τυράννους τῶν Ἰώνων καταπαύσας πάντας ὁ Μαρδόνιος δημοκρατίας κατίστα ἐς τὰς πόλιας. Ο δε «Θεμελιωτής τής αντικειμενικής Ιστοριογραφίας» Θουκυδίδης κάνει εκτενή λόγο για την «φύση τής Δημοκρατίας» στο κεφ. 89 του 6ου Βιβλίου των Ἱστοριῶντου.
Στο βιβλίο «Η Ηθική τής Δημοκρατίας» τής Παναγιώτας Μπλέτα εμπεριέχονται ένας λιτός, αλλά μεστός νοημάτων, Πρόλογος και 35 Κεφάλαια, στα οποία εξέχουσα θέση καταλαμβάνει η θεματική τής Ηθικής (π.χ. Η Ηθική τής Οικονομίας, της Πολιτικής, της Ανάπτυξης, της Τεχνολογίας, της Αλληλεγγύης, της Θρησκείας, του Πολιτισμού, του Έθνους, της Ειρήνης, της Ιστορίας, της Ελευθερίας, της Δικαιοσύνης και, βέβαια, της Δημοκρατίας).
Ήδη από το προλογικό σημείωμα της Παναγιώτας Μπλέτα, στο οποίο ορίζεται το βαθύτερο νόημα της «Ηθικής τής Δημοκρατίας», επισημαίνει ο αναγνώστης την βαθυστόχαστη γραφή τής συγγραφέως. Παραθέτω ενδεικτικά ελάχιστα χαρακτηριστικά αποσπάσματα, το νοηματικό περιεχόμενο των οποίων αναπτύσσεται διεξοδικά στα οικεία κεφάλαια: Η ηθική της δημοκρατίας είναι η επίγνωση της ηθικής ενότητας ενός λαού, με όρους σεβαστούς από τη διεθνική λογική… - Η ηθική της δημοκρατίας στόχο έχει να δημιουργήσει μια αντι-τραγική στάση ζωής στον άνθρωπο, που συμμετέχει με ίσα δικαιώματα και ευκαιρίες σε μικρά ή μεγάλα υποσύνολα… - Στην ηθική της δημοκρατίας η πρόοδος διαθέτει τη φυσιογνωμία της αλήθειας…
Ένα ιδιαίτερο και σημαντικό χαρακτηριστικό τής γραφής τής Παναγιώτας Μπλέτα είναι η λιτότητα. Με σύντομη, λοιπόν, γραφή, αλλά περιεκτική σε νοήματα, η Παναγιώτα Μπλέτα πραγματεύεται άκρως ενδιαφέροντα θέματα, όπως είναι ο σύγχρονος κόσμος, η οικονομία και η πολιτική, ο φιλελευθερισμός, η τεχνολογία και η αλληλεγγύη, το έθνος, η θρησκεία και ο πολιτισμός, η ειρήνη, ο πόλεμος και γενικότερα η ιστορία, τα ανθρώπινα δικαιώματα, η δικαιοσύνη και η ελευθερία και, βέβαια, η υψίστη αρετή τής δημοκρατίας· θέματα τα οποία αναμφίβολα αποκτούν βαρύνουσα σημασία σ’ αυτούς τους ζοφερούς και χαλεπούς καιρούς που διανύουμε…
Και είναι, λοιπόν, πραγματικά αξιοθαύμαστο το γεγονός ότι αυτά τα υψίστης σημασίας θέματα τα πραγματεύεται η συγγραφέας με λόγο απλό και απόλυτα κατανοητό, με μια γραφή σύντομη, αντίστροφα ανάλογη με τη βαρύτητα του περιεχομένου της… Σημειωτέον ότι πολλά κεφάλαια του βιβλίου δεν υπερβαίνουν τον αριθμό των τριών σελίδων, όπως: Η Ηθική των επενδύσεων, της πολιτικής, του πολιτισμού, του έθνους, της συμμαχίας, Ο ηθικός πόλεμος, Η Ηθική τής ειρήνης, της ελευθερίας, Η Ηθική απέναντι στα ανθρώπινα δικαιώματα και αρκετά άλλα.
Το μοναδικό εκτεταμένο κεφάλαιο του βιβλίου είναι αυτό που φέρει τον τίτλο Η Ηθική τής κρίσης. «Εδώ θα μελετήσουμε την πιο δημοφιλή κρίση αυτή τη στιγμή στον κόσμο: την Ελληνική Κρίση» γράφει ενδεικτικά η συγγραφέας στο προοίμιο του συγκεκριμένου κεφαλαίου, στο οποίο καταγράφονται, στη συνέχεια, τα αίτια και τα αποτελέσματα της κρίσης αυτής στην Ελλάδα, μιας κρίσης που, όπως εύστοχα παρατηρεί η Παναγιώτα Μπλέτα, «οδηγεί όχι μόνο στην καθολική φτωχοποίηση της χώρας, αλλά και στην απώλεια του εθνικού της πλούτου και της εθνικής της ανεξαρτησίας».
Με τεκμηριωμένα στατιστικά στοιχεία η συγγραφέας κάνει εκτενή λόγο για την ανεργία και τις ολέθριες συνέπειές της όχι μόνον στην Ελλάδα, αλλά και σε άλλες χώρες όπως η Ισπανία, η Λιθουανία και η Ιρλανδία, για την πολιτική τής λιτότητας, και για την αντιμετώπιση της κρίσης τού δημόσιου χρέους. Αξιοσημείωτα είναι τα συμπεράσματα, στα οποία καταλήγει η Παναγιώτα Μπλέτα, στο συγκεκριμένο κεφάλαιο. Αναφέρω ενδεικτικά μερικά απ’ αυτά:
- 1) «Σε αυτή την Ελλάδα όχι η κρίση, η κοινωνία η ίδια δεν είναι βιώσιμη…»
- 2) «τα μέτρα που λαμβάνονται προκειμένου να υπάρξει πρωτογενές πλεόνασμα και να γίνει βιώσιμο το χρέος βασίζονται σε εξωπραγματική προσαρμογή των εσόδων, εφόσον δεν απηχούν κοινωνικά και αναπτυξιακά την Ελλάδα»
- 3) «έχουμε να κάνουμε με ένα υποτιμημένο νόμισμα, το οποίο δεν αποδίδει περισσότερα οφέλη στις χώρες που το χρησιμοποιούν από τα οφέλη που αντίστοιχα απολάμβαναν χρησιμοποιώντας το δικό τους νόμισμα».
Στο κεφάλαιο «Η Ηθική τού πολιτισμού», με πολλή ευαισθησία πραγματεύεται η συγγραφέας το μεταναστευτικό θέμα, εστιαζόμενη στα παιδιά όλου του κόσμου… «Σύμφωνα με έκθεση της UNESCO με τον τίτλο «Ξεριζωμένα», σχεδόν 50 εκατομμύρια παιδιά σε όλο τον κόσμο έχουν ξεριζωθεί και εκατομμύρια περισσότερα μεταναστεύουν με την ελπίδα να βρουν μια καλύτερη, ασφαλέστερη ζωή. Συχνά τραυματισμένα από τις συγκρούσεις και τη βία που διαφεύγουν, αντιμετωπίζουν επιπλέον κινδύνους στο δρόμο, συμπεριλαμβανομένου του πνιγμού περνώντας τη θάλασσα, υποσιτισμού και αφυδάτωσης, εμπορίας, απαγωγής, βιασμού, ακόμη και φόνου.
Στις χώρες δια μέσου των οποίων ταξιδεύουν και στους προορισμούς τους συχνά αντιμετωπίζουν την ξενοφοβία και τις διακρίσεις» γράφει η Παναγιώτα Μπλέτα στην αρχή του κεφαλαίου, στη δε συνέχεια αναφέρεται στους λόγους τής μετανάστευσης, και εκφράζει τους προβληματισμούς της σχετικά με το ποιες ευκαιρίες μπορούν να δοθούν στα παιδιά αυτά και τις οικογένειές τους σε χώρες κατεστραμμένες οικονομικά όπως η Ελλάδα… «Από λίγες έως ελάχιστες, καθώς ο προϋπολογισμός της Ελλάδας δεν επαρκεί για τέτοιες δράσεις…» σκέφτεται η συγγραφέας… και αναμφίβολα τη σκέψη της αυτή ασπάζονται και οι περισσότεροι από μας…
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και το κεφάλαιο «Η Ηθική τής δικαιοσύνης», όπου η συγγραφέας πραγματεύεται την εξέχουσα αρετή τής δικαιοσύνης, την οποία για πρώτη φορά εξήρε ο Επικός Ποιητής Ησίοδος και ακολούθησαν ο «Δημιουργός τής Τραγωδίας» Αισχύλος, ο νομοθέτης, ποιητής και φιλόσοφος Σόλων ο Αθηναίος και βέβαια οι μεταγενέστεροι φιλόσοφοι. Αξιοσημείωτη είναι η προσωπική άποψη της Παναγιώτας Μπλέτα, στον επίλογο του κεφαλαίου: «Εγώ προσωπικά, στις δολοφονικές πράξεις, δεν μπορώ να κάνω διάκριση σε νόμιμες και μη νόμιμες. Εκείνοι που μπορούν, γιατί τους νόμους τους φτιάχνουν κατά το δοκούν, θα πρέπει να είναι προετοιμασμένοι να δεχτούν την όποια αντίπραξη αντίστροφου ρατσισμού, ως οπισθοκίνητη εκπυρσοκρότηση του όπλου, που οι ίδιοι όπλισαν…».
Αναμφίβολα, μεγίστης σημασίας είναι και το τελευταίο κεφάλαιο,«Η Ηθική τής Δημοκρατίας», όπου η συγγραφέας επικεντρώνεται στην έννοια της «Ανατροπής»… Στον πρόλογο διαβάζουμε το εύλογο και βαθυστόχαστο ερώτημα, το οποίο εκφράζει αναμφισβήτητα και τον κάθε αναγνώστη τού βιβλίου: «Πώς μπορεί να αποκτήσει υπευθυνότητα η Δημοκρατία, όταν ο άνθρωπος της επιτίθεται με τα κεφαλαιοκρατικά και γραφειοκρατικά του όπλα;». Λακωνικά, αμέσως μετά, η Παναγιώτα Μπλέτα δίνει την απάντηση: «Η ΑΝΑΤΡΟΠΗ είναι η λέξη που ενεργοποιείται σε δράση, όταν απειλείται η Δημοκρατία». Και τελικά, αφού αναπτύξει τους στοχασμούς της σχετικά με την ανατροπή, η συγγραφέας καταλήγει στο ακόλουθο συμπέρασμα, το οποίο και αποτελεί την εκπληκτική κατακλείδα του υπέροχου αυτού βιβλίου της: «Ιδέα σαν την αιώνια ειρήνη δεν υπάρχει. Ανατροπές υπάρχουν μόνο, άλλες επιτυχημένες και άλλες αποτυχημένες, που όμως ευθύνονται να επιστρέψουν τη ζωή του ανθρώπου καλύτερη, ακόμη και μέσα από την καταστροφή…».
Ολοκληρώνοντας την αναφορά μου στην «Ηθική τής Δημοκρατίας» τής Παναγιώτας Μπλέτα, θα ήθελα να πω επιγραμματικά πως πρόκειται για ένα εξαιρετικό από κάθε άποψη βιβλίο, το οποίο αναμφίβολα καταδεικνύει σε μέγιστο βαθμό τόσο το πνευματικό ανάστημα όσο και τον ψυχικό πλούτο τής συγγραφέως… Πιστεύω απόλυτα πως και μόνο το πεζοποίημά της με τίτλο «Η Ακέραιη Αγάπη προς τον Άνθρωπο», το οποίο εμπεριέχεται στο κεφάλαιο «Η Ηθική τού φιλελευθερισμού - Νεοφιλελευθερισμού» και που απέσπασε Βραβείο στον Παγκόσμιο Διαγωνισμό Ποίησης της Αμφικτιονίας Ελληνισμού 2016, υπογραμμίζει όχι μόνον την συγγραφική δεινότητα της συγγραφέως, αλλά κυρίως τον κατακλυσμένο από Ανθρωπιά, Ευγένεια κι Ευαισθησία κόσμο τής ψυχής της: «…Η ψυχική μου ατομικότητα είναι δοκιμαζόμενη και αναγνωρίζει μόνο το Νόμο της Ακέραιης Αγάπης προς τον άνθρωπο και τα δημιουργήματα της φύσης».
Αγαπημένη μου Φίλη Παναγιώτα, Σου εκφράζω τα ειλικρινή Συγχαρητήριά μου… και τις ολόψυχες Ευχές μου να είσαι πάντα γερή, εμπνευσμένη, δημιουργική… και να συνεχίσεις να γράφεις… Η έκφραση τόσο των σκέψεων όσο και των συναισθημάτων σου, μ’ αυτή την ξεχωριστή γραφή σου, αποτελεί δώρο αξίας ανεκτίμητης για όλους μας…!
*Καθηγήτρια του τμήματος Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ποιήτρια.
Γιόλα Αργυροπούλου-Παπαδοπούλου: Σχετικά με τον συντάκτη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου