Κόσμος
Υπάρχει ένα χωριό στην Τουρκία, όπου οι κάτοικοί του δεν μιλούν μόνο την γλώσσα των ανθρώπων, αλλά μιλούν και τη γλώσσα των πουλιών. Πρόκειται για μια από τις ελάχιστες σωζόμενες γλώσσες που αυτοί που τη μιλούν, αντί για λέξεις χρησιμοποιούν σφυρίγματα.
Η 46χρονη Muazzez Kocek ξέρει να σφυρίζει καλύτερα από τον καθένα στο γραφικό χωριό Kuşköy, που βρίσκεται κρυμμένο στα βουνά του Πόντου στη Βόρεια Τουρκία. Το σφύριγμά της μπορεί να αντηχήσει πάνω από τις τεράστιες εκτάσεις τσαγιού της περιοχής και να ακουστεί αρκετά μίλια μακρύτερα από ότι θα ακουγόταν η φωνή της, γράφουν οι New York Times. Όταν ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επισκέφθηκε το Kuşköy το 2012, τον χαιρέτησε και με υπερηφάνεια σφύριξε στον ρυθμό που σημαίνει: «Καλώς ήρθατε στο χωριό μας!».
Η Kocek μιλάει την «kuş dili» ή όπως συνηθίζεται να λέγεται, την «γλώσσα των πουλιών», η οποία μετατρέπει το πλήρες τουρκικό λεξιλόγιο σε μελωδίες διάφορων συχνοτήτων. Για εκατοντάδες χρόνια, η επικοινωνία μέσω σφυριγμάτων έχει υπάρξει πολύ σημαντική για την αγροτική κοινότητα της περιοχής, επιτρέποντας στους αγρότες να μιλούν ακόμη κι αν βρίσκονται σε μεγάλες αποστάσεις. Σήμερα υπάρχουν περίπου 10.000 άνθρωποι στην ευρύτερη περιοχή που μιλούν ακόμα τη «γλώσσα των πουλιών», αλλά λόγω της αυξημένης χρήσης των κινητών τηλεφώνων που μεταφέρουν τη φωνή τους σε μεγάλες αποστάσεις πολύ εύκολα, ο αριθμός αυτός μειώνεται. Η γλώσσα κινδυνεύει να πεθάνει.
Η Kocek άρχισε να μαθαίνει την περίεργη και συνάμα όμορφη αυτή γλώσσα όταν ήταν έξι ετών, δουλεύοντας στα χωράφια με τον πατέρα της. Με τη σειρά της προσπάθησε να κληρονομήσει την παράδοση στις τρεις κόρες της, αλλά αν και καταλαβαίνουν την σφυριχτή γλώσσα της περιοχής, μόνο η μεσαία ξέρει να τη μιλάει και μπορεί μάλιστα να σφυρίξει μέχρι και τον εθνικό ύμνο της Τουρκίας.
Η Τουρκία είναι μια από τις ελάχιστες χώρες στον κόσμο όπου επιβιώνουν σφυριχτές γλώσσες. Παρόμοιες μέθοδοι επικοινωνίας είναι γνωστό ότι έχουν χρησιμοποιηθεί στις Καναρίους Νήσους, το Μεξικό, τη Μοζαμβίκη αλλά και στην Ελλάδα.
Η σπανιότητά τους γοητεύει τους ερευνητές και τους γλωσσολόγους, καθώς η ύπαρξή τους αποδεικνύει ότι οι δομές του εγκεφάλου που επεξεργάζονται τη γλώσσα δεν είναι τόσο σταθερές όσο πιστεύουμε. Υπάρχει μια μακροχρόνια πεποίθηση ότι η ερμηνεία γλωσσών εμφανίζεται κυρίως στο αριστερό ημισφαίριο, και η μελωδία, ο ρυθμός και το τραγούδι στο δεξιό. Αλλά μια μελέτη που διεξήγαγε ο βιοψυχολόγος Onur Güntürkün στο Kuşköy, υποστηρίζει ότι οι σφυριχτές γλώσσες επεξεργάζονται και στα δύο ημισφαίρια του εγκεφάλου.
Ο Organ Civelek είναι μόλις 37 χρονών και μπορεί να σφυρίζει σε πλήρεις προτάσεις. Όπως εξηγεί στην αμερικανική εφημερίδα τόσο ο ίδιος όσο και οι συγχωριανοί του είναι πολύ περήφανοι για το γλωσσικό τους ιδίωμα και θέλουν να το μοιραστούν με τους επισκέπτες του τόπου τους. Από το 1997, το χωριό Kuşköy φιλοξενεί ένα ετήσιο Φεστιβάλ Γλωσσών, Πολιτισμού και Τέχνης, όπου η τοπική κοινότητα συγκεντρώνεται όχι μόνο για να εξασκήσει τη «γλώσσα των πουλιών» αλλά και για να διαγωνιστούν μεταξύ τους ποιος την μιλάει καλύτερα. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν ξενοδοχεία στο απομακρυσμένο χωριό, αλλά οι ντόπιοι ανακαινίζουν ένα παλιό σχολείο με την ελπίδα να φιλοξενήσουν περισσότερους τουρίστες.
Η γλώσσα των πουλιών συμπεριλήφθηκε στον κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO το 2017. Η UNESCO δήλωσε σε δελτίο Τύπου ότι η αυξανόμενη χρήση των κινητών τηλεφώνων αποτελεί τη «βασική απειλή για την επιβίωσή της».
Πίσω στο χωριό Kuşköy, ο Civelek διδάσκει στο γιο του Efe να σφυρίζει. Τα πάει καλά με τις λέξεις αλλά δυσκολεύεται με τις προτάσεις. Ο Civelek θεωρεί ότι η καλύτερη ηλικία για να ξεκινήσει να μαθαίνει κανείς αυτή την παράξενη γλώσσα είναι τα 9 και δίνει οδηγίες στους μαθητές του για το πώς να κυλήσουν τη γλώσσα τους και να ελέγξουν την αναπνοή τους.
«Μπορεί να χάσετε ή να σπάσετε το τηλέφωνό σας, αλλά όσο μπορείτε να αναπνεύσετε, μπορείτε και να σφυρίξετε», λέει «Είναι ένα εργαλείο επικοινωνίας που θα το έχετε για πάντα», καταλήγει.
Μιλούν ακόμη στην Ελλάδα με σφυρίγματα; Κρυμμένο βαθιά στο νοτιοανατολικό μέρος της Εύβοιας, πάνω το Αιγαίο Πέλαγος και μέσα στα βουνά, βρίσκεται το μικρό χωριό της Αντιάς. Στην Αντιά δεν υπάρχουν ξενοδοχεία και εστιατόρια, είναι ένα μέρος τόσο απομονωμένο που δεν εμφανίζεται ούτε στους χάρτες της Google. Υπάρχει όμως μια ξεχωριστή παράδοση. Είναι το μοναδικό μέρος της Ελλάδας που οι κάτοικοι μιλούν με σφυρίγματα. Η γλώσσα ονομάζεται «σφυριά».
Λόγω της ορεινής τοποθεσίας του χωριού και της καθημερινής ασχολίας των κατοίκων στην ευρύτερη ύπαιθρο, οι Αντιώτες επινόησαν έναν έξυπνο τρόπο να επικοινωνούν μεταξύ τους εξ αποστάσεως, και να μεταφέρουν μηνύματα σε μεγάλες αποστάσεις, χωρίς να τους καταλαβαίνουν αυτοί που δεν ήθελαν. Όποιος την ακούει για πρώτη φορά πιστεύει ότι πρόκειται για μια «συνθηματική γλώσσα» και, φυσικά, δεν μπορεί να υποπτευθεί ότι πρόκειται για πλήρως ανεπτυγμένη γλώσσα. Κι όμως, στη «σφυριχτή γλώσσα» οι Αντιώτες κάθε συλλαβή την αποδίδουν με διαφορετικό ήχο σφυρίγματος καθώς για κάθε γράμμα της αλφαβήτου υπάρχει αντίστοιχος σφυριχτός ήχος και τόνος. Η γλώσσα αυτή διατηρεί ακόμα και τον τονισμό.
Η «σφυριχτή γλώσσα» είναι άγνωστο πότε επινοήθηκε και από πότε άρχισε να αναπτύσσεται. Κάποιοι κάτοικοι υποθέτουν ότι προέρχονταν από Πέρσες στρατιώτες που κατέφυγαν στα βουνά πριν από περίπου 2.500 χρόνια. Άλλοι υποστηρίζουν ότι η γλώσσα αναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια των βυζαντινών χρόνων ως μυστικός τρόπος προειδοποίησης ενάντια στον κίνδυνο από τα αντίπαλα χωριά και τους εισβολείς πειρατές. Υπάρχει μάλιστα η πεποίθηση ότι ήθελαν να στείλουν στην αρχαία Αθήνα «σφυριχτές» από την Αντιά ως παρατηρητές για να προειδοποιήσουν μια επικείμενη επίθεση στην αυτοκρατορία. Ανεξάρτητα όμως από αυτά, σήμερα έχουμε μια γλώσσα που διασώθηκε αιώνες τώρα – όπως οι ίδιοι οι Αντιώτες περηφανεύονται να λένε, αποκλειστικά ως προφορική παράδοση της απερχόμενης γενιάς στη νεότερη.
Το 2010 όταν οι κάτοικοι διαπίστωσαν πως κανένας από την νέα γενιά δεν μίλαγε τη γλώσσα, δημιουργήθηκε στο χωριό ο Πολιτιστικός Οργανισμός της Αντιάς προκειμένου οι παλαιότεροι να παραδίδουν μαθήματα στους νεότερους. Σήμερα 6 νέοι που δεν άφησαν το χωριό τους έχουν αναλάβει να μεταλαμπαδεύσουν τη γλώσσα στους επόμενους. Χωρίς αυτούς, θα χαθεί μια για πάντα.
Πηγή: tvxs.gr
Η Σφήκα: Επιλογές
Υπάρχει ένα χωριό στην Τουρκία, όπου οι κάτοικοί του δεν μιλούν μόνο την γλώσσα των ανθρώπων, αλλά μιλούν και τη γλώσσα των πουλιών. Πρόκειται για μια από τις ελάχιστες σωζόμενες γλώσσες που αυτοί που τη μιλούν, αντί για λέξεις χρησιμοποιούν σφυρίγματα.
Η 46χρονη Muazzez Kocek ξέρει να σφυρίζει καλύτερα από τον καθένα στο γραφικό χωριό Kuşköy, που βρίσκεται κρυμμένο στα βουνά του Πόντου στη Βόρεια Τουρκία. Το σφύριγμά της μπορεί να αντηχήσει πάνω από τις τεράστιες εκτάσεις τσαγιού της περιοχής και να ακουστεί αρκετά μίλια μακρύτερα από ότι θα ακουγόταν η φωνή της, γράφουν οι New York Times. Όταν ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επισκέφθηκε το Kuşköy το 2012, τον χαιρέτησε και με υπερηφάνεια σφύριξε στον ρυθμό που σημαίνει: «Καλώς ήρθατε στο χωριό μας!».
Η Kocek μιλάει την «kuş dili» ή όπως συνηθίζεται να λέγεται, την «γλώσσα των πουλιών», η οποία μετατρέπει το πλήρες τουρκικό λεξιλόγιο σε μελωδίες διάφορων συχνοτήτων. Για εκατοντάδες χρόνια, η επικοινωνία μέσω σφυριγμάτων έχει υπάρξει πολύ σημαντική για την αγροτική κοινότητα της περιοχής, επιτρέποντας στους αγρότες να μιλούν ακόμη κι αν βρίσκονται σε μεγάλες αποστάσεις. Σήμερα υπάρχουν περίπου 10.000 άνθρωποι στην ευρύτερη περιοχή που μιλούν ακόμα τη «γλώσσα των πουλιών», αλλά λόγω της αυξημένης χρήσης των κινητών τηλεφώνων που μεταφέρουν τη φωνή τους σε μεγάλες αποστάσεις πολύ εύκολα, ο αριθμός αυτός μειώνεται. Η γλώσσα κινδυνεύει να πεθάνει.
Η Kocek άρχισε να μαθαίνει την περίεργη και συνάμα όμορφη αυτή γλώσσα όταν ήταν έξι ετών, δουλεύοντας στα χωράφια με τον πατέρα της. Με τη σειρά της προσπάθησε να κληρονομήσει την παράδοση στις τρεις κόρες της, αλλά αν και καταλαβαίνουν την σφυριχτή γλώσσα της περιοχής, μόνο η μεσαία ξέρει να τη μιλάει και μπορεί μάλιστα να σφυρίξει μέχρι και τον εθνικό ύμνο της Τουρκίας.
Η Τουρκία είναι μια από τις ελάχιστες χώρες στον κόσμο όπου επιβιώνουν σφυριχτές γλώσσες. Παρόμοιες μέθοδοι επικοινωνίας είναι γνωστό ότι έχουν χρησιμοποιηθεί στις Καναρίους Νήσους, το Μεξικό, τη Μοζαμβίκη αλλά και στην Ελλάδα.
Η σπανιότητά τους γοητεύει τους ερευνητές και τους γλωσσολόγους, καθώς η ύπαρξή τους αποδεικνύει ότι οι δομές του εγκεφάλου που επεξεργάζονται τη γλώσσα δεν είναι τόσο σταθερές όσο πιστεύουμε. Υπάρχει μια μακροχρόνια πεποίθηση ότι η ερμηνεία γλωσσών εμφανίζεται κυρίως στο αριστερό ημισφαίριο, και η μελωδία, ο ρυθμός και το τραγούδι στο δεξιό. Αλλά μια μελέτη που διεξήγαγε ο βιοψυχολόγος Onur Güntürkün στο Kuşköy, υποστηρίζει ότι οι σφυριχτές γλώσσες επεξεργάζονται και στα δύο ημισφαίρια του εγκεφάλου.
Ο Organ Civelek είναι μόλις 37 χρονών και μπορεί να σφυρίζει σε πλήρεις προτάσεις. Όπως εξηγεί στην αμερικανική εφημερίδα τόσο ο ίδιος όσο και οι συγχωριανοί του είναι πολύ περήφανοι για το γλωσσικό τους ιδίωμα και θέλουν να το μοιραστούν με τους επισκέπτες του τόπου τους. Από το 1997, το χωριό Kuşköy φιλοξενεί ένα ετήσιο Φεστιβάλ Γλωσσών, Πολιτισμού και Τέχνης, όπου η τοπική κοινότητα συγκεντρώνεται όχι μόνο για να εξασκήσει τη «γλώσσα των πουλιών» αλλά και για να διαγωνιστούν μεταξύ τους ποιος την μιλάει καλύτερα. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν ξενοδοχεία στο απομακρυσμένο χωριό, αλλά οι ντόπιοι ανακαινίζουν ένα παλιό σχολείο με την ελπίδα να φιλοξενήσουν περισσότερους τουρίστες.
Η γλώσσα των πουλιών συμπεριλήφθηκε στον κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO το 2017. Η UNESCO δήλωσε σε δελτίο Τύπου ότι η αυξανόμενη χρήση των κινητών τηλεφώνων αποτελεί τη «βασική απειλή για την επιβίωσή της».
Πίσω στο χωριό Kuşköy, ο Civelek διδάσκει στο γιο του Efe να σφυρίζει. Τα πάει καλά με τις λέξεις αλλά δυσκολεύεται με τις προτάσεις. Ο Civelek θεωρεί ότι η καλύτερη ηλικία για να ξεκινήσει να μαθαίνει κανείς αυτή την παράξενη γλώσσα είναι τα 9 και δίνει οδηγίες στους μαθητές του για το πώς να κυλήσουν τη γλώσσα τους και να ελέγξουν την αναπνοή τους.
«Μπορεί να χάσετε ή να σπάσετε το τηλέφωνό σας, αλλά όσο μπορείτε να αναπνεύσετε, μπορείτε και να σφυρίξετε», λέει «Είναι ένα εργαλείο επικοινωνίας που θα το έχετε για πάντα», καταλήγει.
Το μοναδικό χωριό της Ελλάδας που οι κάτοικοι μιλούν με σφυρίγματα
Μιλούν ακόμη στην Ελλάδα με σφυρίγματα; Κρυμμένο βαθιά στο νοτιοανατολικό μέρος της Εύβοιας, πάνω το Αιγαίο Πέλαγος και μέσα στα βουνά, βρίσκεται το μικρό χωριό της Αντιάς. Στην Αντιά δεν υπάρχουν ξενοδοχεία και εστιατόρια, είναι ένα μέρος τόσο απομονωμένο που δεν εμφανίζεται ούτε στους χάρτες της Google. Υπάρχει όμως μια ξεχωριστή παράδοση. Είναι το μοναδικό μέρος της Ελλάδας που οι κάτοικοι μιλούν με σφυρίγματα. Η γλώσσα ονομάζεται «σφυριά».
Λόγω της ορεινής τοποθεσίας του χωριού και της καθημερινής ασχολίας των κατοίκων στην ευρύτερη ύπαιθρο, οι Αντιώτες επινόησαν έναν έξυπνο τρόπο να επικοινωνούν μεταξύ τους εξ αποστάσεως, και να μεταφέρουν μηνύματα σε μεγάλες αποστάσεις, χωρίς να τους καταλαβαίνουν αυτοί που δεν ήθελαν. Όποιος την ακούει για πρώτη φορά πιστεύει ότι πρόκειται για μια «συνθηματική γλώσσα» και, φυσικά, δεν μπορεί να υποπτευθεί ότι πρόκειται για πλήρως ανεπτυγμένη γλώσσα. Κι όμως, στη «σφυριχτή γλώσσα» οι Αντιώτες κάθε συλλαβή την αποδίδουν με διαφορετικό ήχο σφυρίγματος καθώς για κάθε γράμμα της αλφαβήτου υπάρχει αντίστοιχος σφυριχτός ήχος και τόνος. Η γλώσσα αυτή διατηρεί ακόμα και τον τονισμό.
Η «σφυριχτή γλώσσα» είναι άγνωστο πότε επινοήθηκε και από πότε άρχισε να αναπτύσσεται. Κάποιοι κάτοικοι υποθέτουν ότι προέρχονταν από Πέρσες στρατιώτες που κατέφυγαν στα βουνά πριν από περίπου 2.500 χρόνια. Άλλοι υποστηρίζουν ότι η γλώσσα αναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια των βυζαντινών χρόνων ως μυστικός τρόπος προειδοποίησης ενάντια στον κίνδυνο από τα αντίπαλα χωριά και τους εισβολείς πειρατές. Υπάρχει μάλιστα η πεποίθηση ότι ήθελαν να στείλουν στην αρχαία Αθήνα «σφυριχτές» από την Αντιά ως παρατηρητές για να προειδοποιήσουν μια επικείμενη επίθεση στην αυτοκρατορία. Ανεξάρτητα όμως από αυτά, σήμερα έχουμε μια γλώσσα που διασώθηκε αιώνες τώρα – όπως οι ίδιοι οι Αντιώτες περηφανεύονται να λένε, αποκλειστικά ως προφορική παράδοση της απερχόμενης γενιάς στη νεότερη.
Το 2010 όταν οι κάτοικοι διαπίστωσαν πως κανένας από την νέα γενιά δεν μίλαγε τη γλώσσα, δημιουργήθηκε στο χωριό ο Πολιτιστικός Οργανισμός της Αντιάς προκειμένου οι παλαιότεροι να παραδίδουν μαθήματα στους νεότερους. Σήμερα 6 νέοι που δεν άφησαν το χωριό τους έχουν αναλάβει να μεταλαμπαδεύσουν τη γλώσσα στους επόμενους. Χωρίς αυτούς, θα χαθεί μια για πάντα.
Πηγή: tvxs.gr
Η Σφήκα: Επιλογές
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου