Άρης Χατζηστεφάνου
Μπορεί η έκθεση ενός διεθνούς οργανισμού ή μιας οργάνωσης για τα ανθρώπινα δικαιώματα να αποτελεί εργαλείο για την ανατροπή μιας δημοκρατικά εκλεγμένης κυβέρνησης ή ακόμη και την στρατιωτική εισβολή σε μια χώρα;
Και αν η απάντηση είναι θετική, τι οφείλει να κάνει ο συγκεκριμένος οργανισμός εάν γνωρίζει ότι οι καταγγελίες του μπορούν να χρησιμοποιηθούν από κυβερνήσεις διαφόρων χωρών για μικροπολιτικές σκοπιμότητες ή ακόμη και για γεωπολιτικές ανατροπές;
Σχετικά ερωτήματα επανέρχονται στο προσκήνιο ύστερα από την ιδιαίτερα σκληρή έκθεση για τη Βενεζουέλα που παρουσίασε η Μισέλ Μπασελέ, επικεφαλής της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Η έκθεση κάνει λόγο για βασανιστήρια και υπερβολική βία εναντίον διαδηλωτών, ενώ σημειώνει ότι ουσιώδεις θεσμοί και το κράτος δικαίου στη Βενεζουέλα δεν λειτουργούν.
Προφανώς όσοι έχουμε ταξιδέψει πρόσφατα στη Βενεζουέλα μπορούμε να επιβεβαιώσουμε ότι πραγματοποιούνται σημαντικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το ίδιο όμως συμβαίνει, και μάλιστα με πολύ μεγαλύτερη ένταση, και σε αρκετές γειτονικές χώρες, με χαρακτηριστικότερα παραδείγματα την Κολομβία και την Ονδούρα.
Σύμφωνα με διεθνείς αναλυτές, όπως ο πρώην ανεξάρτητος εμπειρογνώμονας του ΟΗΕ, Άλφρεντ Ντε Ζάγιας, η έκθεση είναι «ριζικά προβληματική και απογοητευτική» καθώς δεν λαμβάνει υπόψη την «εγκληματική φύση των συνεχών προσπαθειών πραξικοπήματος». Απούσες είναι επίσης οι αναφορές σε ορισμένα από τα σημαντικότερα εγκλήματα της δεξιάς αντιπολίτευσης –όπως η πυρπόληση υποστηρικτών του Μαδούρο, κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων- και ο ιδιαίτερα μεγάλος αριθμός δολοφονιών αστυνομικών.
Ένα ακόμη βασικό πρόβλημα της έκθεσης είναι ότι η Μπασελέ δεν καταδίκασε αυτό που οι αγγλοσάξονες αποκαλούν τον «ελέφαντα στο δωμάτιο», δηλαδή τις δολοφονικές κυρώσεις των ΗΠΑ. Παρά το γεγονός ότι γίνονται ορισμένες αναφορές στο θέμα, δεν βλέπουμε πουθενά τα στοιχεία των διάσημων οικονομολόγων Μαρκ Βάισμπροτ και Τζέφρι Σακς για τους 40.000 ανθρώπους που πέθαναν από τις κυρώσεις. Επίσης σε κανένα σημείο της, η έκθεση δεν ζητά την άρση αυτών των κυρώσεων, παρά το γεγονός ότι σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο παραβιάζουν θεμελιώδη δικαιώματα των κατοίκων της Βενεζουέλας.
Πώς οφείλει λοιπόν να αντιμετωπίσει κανείς μια έκθεση η οποία χωρίς να λέει αναγκαστικά ψέματα, διαστρεβλώνει την πραγματικότητα παρουσιάζοντας μια πλευρά της αλήθειας; Πολύ περισσότερο όταν η έκθεση δημοσιεύεται λίγες ημέρες πριν από μια ακόμη προσπάθεια του Χουάν Γκουαϊδό να προετοιμάσει ξένη στρατιωτική εισβολή στη χώρα του;
Το πρόβλημα έχει τεθεί αρκετές φορές στο παρελθόν, ιδιαίτερα για τη Βενεζουέλα, με εκθέσεις οργανώσεων όπως η Human Rights Watch η οποία θεωρείται σαν ένας από τους βασικότερους υποστηρικτές της «αλλαγής καθεστώτος» στη χώρα. Είναι χαρακτηριστικό ότι από το 2009 τουλάχιστον 100 διακεκριμένοι ακαδημαϊκοί, που ειδικεύονται στη Λατινική Αμερική, κατηγόρησαν την HRW ότι μεροληπτεί για πολιτικούς λόγους εναντίον της Βενεζουέλας παραβιάζοντας κάθε αρχή «αντικειμενικότητας, ακρίβειας και αξιοπιστίας».
Πολύ πιο πρόσφατα, όταν η Διεθνής Αμνηστία εξέδωσε τη δική της έκθεση για τη Βενεζουέλα υπήρξαν (σύμφωνα με αποκλειστικές μας πληροφορίες) αντιδράσεις ακόμη και στο εσωτερικό γραφείων της οργάνωσης σε διάφορες χώρες της Ευρώπης. H Διεθνής Αμνηστία έφτασε στο σημείο να ζητά την προσαγωγή του Μαδούρο ενώπιον διεθνούς δικαστηρίου για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας – μια θέση που απηχεί το σχετικό αίτημα του Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών, ο οποίος εδώ και δεκαετίες κατηγορείται ότι λειτουργεί σαν υποχείριο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. «Αν ο Μαδούρο πρέπει να πάει σε διεθνές δικαστήριο, γνωρίζω άλλους 50 ηγέτες που θα έπρεπε να πάνε πριν από αυτόν», μου εξηγούσε ο Άλφρεντ Ντε Ζάγιας στα γυρίσματα του ντοκιμαντέρ «Make the economy scream» για τη Βενεζουέλα.
H συζήτηση για τον ρόλο των μεγάλων ανθρωπιστικών οργανώσεων στη διαμόρφωση της διεθνούς κοινής γνώμης για μια χώρα, θα μπορούσε να αποτελεί μια θεωρητική άσκηση εάν από αυτή δεν κρίνονταν χιλιάδες ή εκατομμύρια ζωές. Καθώς οι σύγχρονες στρατιωτικές επεμβάσεις στηρίζονται όλο και περισσότερο στην περίφημη αρχή της «ευθύνης προστασίας» -το υποτιθέμενο δηλαδή «δικαίωμα» ισχυρών χωρών να παρεμβαίνουν στρατιωτικά στο εσωτερικό άλλων χωρών με πρόσχημα την προστασία του πληθυσμού– μια έκθεση μπορεί να δώσει το πράσινο φως για έναν πόλεμο. Σημαίνει μήπως αυτό ότι οι ανθρωπιστικές οργανώσεις ψεύδονται; Όχι αναγκαστικά. Σημαίνει μήπως ότι πρέπει να κλείνουμε τα αυτιά μας σε παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων εάν η χώρα που τις πραγματοποιεί είναι το θύμα μιας διεθνούς εκστρατείας για την ανατροπή της κυβέρνησής της; Σε καμία περίπτωση.
Αυτή είναι όμως η μαγεία της «βιομηχανίας» ανθρωπίνων δικαιωμάτων - επιλέγοντας το χρόνο και τον τρόπο παρουσίασης μιας αλήθειας μπορείς να πεις τα ψέματα των ισχυρών. Όσο περισσότερο δηλώνεις μάλιστα ότι είσαι πολιτικά ουδέτερος τόσο πιθανότερο είναι να αποκρύψεις κρίσιμες λεπτομέρειες για το ευρύτερο πολιτικό πλαίσιο μιας κρίσης, οι οποίες θα επέτρεπαν στην κοινή γνώμη να καταλάβει ποιος είναι ο επιτιθέμενος και ποιος ο αμυνόμενος. Ποιος ο κυνηγός και ποιο το θήραμα.
Πηγή: sputniknews.gr
Άρης Χατζηστεφάνου: Σχετικά με τον Συντάκτη
Μπορεί η έκθεση ενός διεθνούς οργανισμού ή μιας οργάνωσης για τα ανθρώπινα δικαιώματα να αποτελεί εργαλείο για την ανατροπή μιας δημοκρατικά εκλεγμένης κυβέρνησης ή ακόμη και την στρατιωτική εισβολή σε μια χώρα;
Και αν η απάντηση είναι θετική, τι οφείλει να κάνει ο συγκεκριμένος οργανισμός εάν γνωρίζει ότι οι καταγγελίες του μπορούν να χρησιμοποιηθούν από κυβερνήσεις διαφόρων χωρών για μικροπολιτικές σκοπιμότητες ή ακόμη και για γεωπολιτικές ανατροπές;
Σχετικά ερωτήματα επανέρχονται στο προσκήνιο ύστερα από την ιδιαίτερα σκληρή έκθεση για τη Βενεζουέλα που παρουσίασε η Μισέλ Μπασελέ, επικεφαλής της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Η έκθεση κάνει λόγο για βασανιστήρια και υπερβολική βία εναντίον διαδηλωτών, ενώ σημειώνει ότι ουσιώδεις θεσμοί και το κράτος δικαίου στη Βενεζουέλα δεν λειτουργούν.
Προφανώς όσοι έχουμε ταξιδέψει πρόσφατα στη Βενεζουέλα μπορούμε να επιβεβαιώσουμε ότι πραγματοποιούνται σημαντικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το ίδιο όμως συμβαίνει, και μάλιστα με πολύ μεγαλύτερη ένταση, και σε αρκετές γειτονικές χώρες, με χαρακτηριστικότερα παραδείγματα την Κολομβία και την Ονδούρα.
Σύμφωνα με διεθνείς αναλυτές, όπως ο πρώην ανεξάρτητος εμπειρογνώμονας του ΟΗΕ, Άλφρεντ Ντε Ζάγιας, η έκθεση είναι «ριζικά προβληματική και απογοητευτική» καθώς δεν λαμβάνει υπόψη την «εγκληματική φύση των συνεχών προσπαθειών πραξικοπήματος». Απούσες είναι επίσης οι αναφορές σε ορισμένα από τα σημαντικότερα εγκλήματα της δεξιάς αντιπολίτευσης –όπως η πυρπόληση υποστηρικτών του Μαδούρο, κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων- και ο ιδιαίτερα μεγάλος αριθμός δολοφονιών αστυνομικών.
Ένα ακόμη βασικό πρόβλημα της έκθεσης είναι ότι η Μπασελέ δεν καταδίκασε αυτό που οι αγγλοσάξονες αποκαλούν τον «ελέφαντα στο δωμάτιο», δηλαδή τις δολοφονικές κυρώσεις των ΗΠΑ. Παρά το γεγονός ότι γίνονται ορισμένες αναφορές στο θέμα, δεν βλέπουμε πουθενά τα στοιχεία των διάσημων οικονομολόγων Μαρκ Βάισμπροτ και Τζέφρι Σακς για τους 40.000 ανθρώπους που πέθαναν από τις κυρώσεις. Επίσης σε κανένα σημείο της, η έκθεση δεν ζητά την άρση αυτών των κυρώσεων, παρά το γεγονός ότι σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο παραβιάζουν θεμελιώδη δικαιώματα των κατοίκων της Βενεζουέλας.
Πώς οφείλει λοιπόν να αντιμετωπίσει κανείς μια έκθεση η οποία χωρίς να λέει αναγκαστικά ψέματα, διαστρεβλώνει την πραγματικότητα παρουσιάζοντας μια πλευρά της αλήθειας; Πολύ περισσότερο όταν η έκθεση δημοσιεύεται λίγες ημέρες πριν από μια ακόμη προσπάθεια του Χουάν Γκουαϊδό να προετοιμάσει ξένη στρατιωτική εισβολή στη χώρα του;
Το πρόβλημα έχει τεθεί αρκετές φορές στο παρελθόν, ιδιαίτερα για τη Βενεζουέλα, με εκθέσεις οργανώσεων όπως η Human Rights Watch η οποία θεωρείται σαν ένας από τους βασικότερους υποστηρικτές της «αλλαγής καθεστώτος» στη χώρα. Είναι χαρακτηριστικό ότι από το 2009 τουλάχιστον 100 διακεκριμένοι ακαδημαϊκοί, που ειδικεύονται στη Λατινική Αμερική, κατηγόρησαν την HRW ότι μεροληπτεί για πολιτικούς λόγους εναντίον της Βενεζουέλας παραβιάζοντας κάθε αρχή «αντικειμενικότητας, ακρίβειας και αξιοπιστίας».
Πολύ πιο πρόσφατα, όταν η Διεθνής Αμνηστία εξέδωσε τη δική της έκθεση για τη Βενεζουέλα υπήρξαν (σύμφωνα με αποκλειστικές μας πληροφορίες) αντιδράσεις ακόμη και στο εσωτερικό γραφείων της οργάνωσης σε διάφορες χώρες της Ευρώπης. H Διεθνής Αμνηστία έφτασε στο σημείο να ζητά την προσαγωγή του Μαδούρο ενώπιον διεθνούς δικαστηρίου για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας – μια θέση που απηχεί το σχετικό αίτημα του Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών, ο οποίος εδώ και δεκαετίες κατηγορείται ότι λειτουργεί σαν υποχείριο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. «Αν ο Μαδούρο πρέπει να πάει σε διεθνές δικαστήριο, γνωρίζω άλλους 50 ηγέτες που θα έπρεπε να πάνε πριν από αυτόν», μου εξηγούσε ο Άλφρεντ Ντε Ζάγιας στα γυρίσματα του ντοκιμαντέρ «Make the economy scream» για τη Βενεζουέλα.
H συζήτηση για τον ρόλο των μεγάλων ανθρωπιστικών οργανώσεων στη διαμόρφωση της διεθνούς κοινής γνώμης για μια χώρα, θα μπορούσε να αποτελεί μια θεωρητική άσκηση εάν από αυτή δεν κρίνονταν χιλιάδες ή εκατομμύρια ζωές. Καθώς οι σύγχρονες στρατιωτικές επεμβάσεις στηρίζονται όλο και περισσότερο στην περίφημη αρχή της «ευθύνης προστασίας» -το υποτιθέμενο δηλαδή «δικαίωμα» ισχυρών χωρών να παρεμβαίνουν στρατιωτικά στο εσωτερικό άλλων χωρών με πρόσχημα την προστασία του πληθυσμού– μια έκθεση μπορεί να δώσει το πράσινο φως για έναν πόλεμο. Σημαίνει μήπως αυτό ότι οι ανθρωπιστικές οργανώσεις ψεύδονται; Όχι αναγκαστικά. Σημαίνει μήπως ότι πρέπει να κλείνουμε τα αυτιά μας σε παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων εάν η χώρα που τις πραγματοποιεί είναι το θύμα μιας διεθνούς εκστρατείας για την ανατροπή της κυβέρνησής της; Σε καμία περίπτωση.
Αυτή είναι όμως η μαγεία της «βιομηχανίας» ανθρωπίνων δικαιωμάτων - επιλέγοντας το χρόνο και τον τρόπο παρουσίασης μιας αλήθειας μπορείς να πεις τα ψέματα των ισχυρών. Όσο περισσότερο δηλώνεις μάλιστα ότι είσαι πολιτικά ουδέτερος τόσο πιθανότερο είναι να αποκρύψεις κρίσιμες λεπτομέρειες για το ευρύτερο πολιτικό πλαίσιο μιας κρίσης, οι οποίες θα επέτρεπαν στην κοινή γνώμη να καταλάβει ποιος είναι ο επιτιθέμενος και ποιος ο αμυνόμενος. Ποιος ο κυνηγός και ποιο το θήραμα.
Πηγή: sputniknews.gr
Άρης Χατζηστεφάνου: Σχετικά με τον Συντάκτη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου