Τάσος Σαραντής
Το WWF Ελλάς επισημαίνει ότι αν η χώρα μας δεν θέλει να μείνει ουραγός στη διεθνή προσπάθεια που καταβάλλεται για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, θα πρέπει το συντομότερο να δημιουργήσει ένα συνεκτικό δίκτυο ΘΠΠ, να σχεδιάσει και να εφαρμόσει ολοκληρωμένα σχέδια διαχείρισης βασισμένα στην οικοσυστημική προσέγγιση και τη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων φορέων.
Παρά τη δέσμευση το 2010 των μεσογειακών χωρών, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, ότι θα προστατέψουν το 10% της Μεσογείου θεσπίζοντας ένα αποτελεσματικό και λειτουργικό σύστημα Θαλάσσιων Προστατευόμενων Περιοχών (ΘΠΠ), μόλις το 1,27% της συνολικής έκτασης της Μεσογείου προστατεύεται αποτελεσματικά, μέσω της ορθής και ολοκληρωμένης εφαρμογής σχεδίων διαχείρισης.
Οπως προκύπτει από νέα έρευνα της Θαλάσσιας Μεσογειακής Πρωτοβουλίας του WWF που δημοσιεύθηκε την Παρασκευή, το μεγαλύτερο μέρος της θαλάσσιας περιοχής της Μεσογείου παραμένει εκτεθειμένο, χωρίς καμία θωράκιση ή πρόβλεψη για προστασία, απέναντι σε απειλές που εντείνονται όλο και περισσότερο.
Αν και αποτελεί μόλις το 0,8% των παγκόσμιων θαλασσών σε όγκο, η Μεσόγειος φιλοξενεί εντυπωσιακό αριθμό ειδών και θεωρείται μία από τις 25 πιο σημαντικές περιοχές συγκέντρωσης βιοποικιλότητας παγκοσμίως. Ωστόσο, ο θαλάσσιος πλούτος της βρίσκεται κυριολεκτικά στα όρια της κατάρρευσης, εξαιτίας μιας σειράς ασφυκτικών και μακροχρόνιων ανθρωπογενών πιέσεων, όπως οι μη βιώσιμες αλιευτικές πρακτικές, η πλαστική και χημική ρύπανση και η κλιματική κρίση, που απειλούν το μέλλον του θαλάσσιου οικοσυστήματος της Μεσογείου με υποβάθμιση.
Ολα τα παραπάνω κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου όχι μόνο για τον μοναδικό θαλάσσιο φυσικό πλούτο της Μεσογείου, αλλά και για τη ζωή και την ευημερία εκατομμυρίων ανθρώπων και τοπικών κοινωνιών της περιοχής.
Αν και το 9,68% της Μεσογείου έχει θεσμοθετηθεί ως ΘΠΠ, μόνο το 2,48% διαθέτει επαρκή σχέδια διαχείρισης. Σε ολόκληρη τη Μεσόγειο δε, μόλις το 0,03% απολαμβάνει καθεστώς απόλυτης προστασίας. Ως Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή ορίζεται μια περιοχή χαρακτηρισμένη και αποτελεσματικά αντιμετωπιζόμενη ώστε να προστατεύει τα θαλάσσια οικοσυστήματα, τις διεργασίες και λειτουργίες τους, τα είδη και τους οικοτόπους.
Μεγάλη πρόοδο προς την επίτευξη του στόχου της προστασίας του 10% της Μεσογείου οφείλεται στη Γαλλία και την Ισπανία. Χώρες όπως η Κροατία, η Ιταλία, η Ελλάδα και η Σλοβενία, παρ’ όλο που στα χαρτιά προστατεύουν ένα σημαντικό κομμάτι των υδάτων τους, στην πραγματικότητα δεν εφαρμόζουν αποτελεσματικά μέτρα προστασίας και διαχείρισης των θαλάσσιων ειδών και οικοτόπων.
Αλλες χώρες, όπως η Αλβανία, το Μαρόκο και το Ισραήλ, έχουν θεσπίσει πολύ λίγες ΘΠΠ, χώρες όπως η Αίγυπτος και η Τυνησία δεν έχουν κανένα σχέδιο διαχείρισης ή παρακολούθησης των μέτρων προστασίας στις περιοχές που έχουν θεσπίσει ως προστατευόμενες, ενώ πολύ μικρές επιφάνειες έχουν οριστεί ως ΘΠΠ από την Ιταλία, τη Σλοβενία και την Τουρκία.
Δεδομένης αυτής της κατάστασης, το WWF απευθύνει έκκληση στις κυβερνήσεις να θέσουν άμεσα πιο φιλόδοξους στόχους προστασίας του παράκτιου και θαλάσσιου χώρου προωθώντας τη θέσπιση ενός μεσογειακού και συνεκτικού δικτύου ΘΠΠ.
Η χώρα μας έχει εντάξει το 20,1% των θαλασσών της στο Δίκτυο Natura 2000, με σκοπό να προστατέψει μοναδικά είδη που απειλούνται με εξαφάνιση (π.χ. Μεσογειακή φώκια, φυσητήρας), αλλά και οικοτόπους που συμβάλλουν στην οικολογική ισορροπία (π.χ. λιβάδια Ποσειδωνίας). Ωστόσο, στην πραγματικότητα, μόλις το 3% των ελληνικών ΘΠΠ διαθέτει συγκεκριμένα και νομικά δεσμευτικά μέτρα που ρυθμίζουν ανθρώπινες δραστηριότητες οι οποίες αναπτύσσονται στις θάλασσες, όπως η αλιεία, η θαλάσσια κυκλοφορία και ο τουρισμός.
«Σε καμία ελληνική Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή δεν εφαρμόζονται επαρκή και αποτελεσματικά μέτρα διαχείρισης, με συγκεκριμένους στόχους προστασίας και σχέδια δράσης, ώστε να μπορεί κανείς να εκτιμήσει την αποτελεσματικότητά τους ως προς την προστασία του θαλάσσιου πλούτου. Με άλλα λόγια, είναι αντιφατικό να καμαρώνουμε ότι ένα μεγάλο ποσοστό των ελληνικών θαλασσών έχει ενταχθεί στο Δίκτυο Natura 2000, τη στιγμή που έχουμε αφήσει τις συγκεκριμένες θαλάσσιες περιοχές εκτεθειμένες σε κάθε είδους απειλή», αναφέρει χαρακτηριστικά ο Κωνσταντίνος Λιαρίκος, επικεφαλής του περιβαλλοντικού προγράμματος του WWF Ελλάς.
Το 2020 είναι μια χρονιά-ορόσημο, καθώς όλες οι χώρες του κόσμου θα κληθούν να λάβουν σημαντικές αποφάσεις για τη διατήρηση και αποκατάσταση της βιοποικιλότητας και την ενίσχυση των οικοσυστημικών υπηρεσιών για έναν υγιή πλανήτη με οφέλη για όλους τους ανθρώπους.
Το WWF Ελλάς επισημαίνει ότι αν η χώρα μας δεν θέλει να μείνει ουραγός στη διεθνή προσπάθεια που καταβάλλεται για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, θα πρέπει άμεσα να δημιουργήσει ένα συνεκτικό δίκτυο ΘΠΠ, να σχεδιάσει και να εφαρμόσει ολοκληρωμένα σχέδια διαχείρισης βασισμένα στην οικοσυστημική προσέγγιση και τη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων φορέων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι από το 2013 με μια σειρά εταίρους και φορείς το WWF Ελλάς δουλεύει στην περιοχή της Γυάρου, με στόχο να δημιουργήσει μια πρότυπη ΘΠΠ με σεβασμό στις ανθρώπινες δραστηριότητες της περιοχής και στο περιβάλλον. Η Γυάρος αποτελεί μέρος του Δικτύου Natura 2000, αφού φιλοξενεί το 12% του παγκόσμιου πληθυσμού της Μεσογειακής φώκιας, καθώς και μοναδικούς θαλάσσιους οικοτόπους όπως ποσειδωνίες και τραγάνες.
Για πρώτη φορά στη χώρα μας, τα διαχειριστικά μέτρα σχεδιάστηκαν από κοινού με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς (αλιείς, Τοπική Αυτοδιοίκηση, πολιτεία, ερευνητικά ινστιτούτα, αναπτυξιακοί φορείς, Πανεπιστήμια και ΜΚΟ), βάσει των αρχών της οικοσυστημικής προσέγγισης και της θαλάσσιας χωροταξίας, αποτελώντας ένα θετικό παράδειγμα για άλλες σημαντικές θαλάσσιες περιοχές στην Ελλάδα και τη Μεσόγειο.
Ως αποτέλεσμα, τον Ιούλιο του 2019 η Γυάρος θεσμοθετήθηκε κι επίσημα από το ελληνικό κράτος ως Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή.
Πηγή: efsyn.gr
Τάσος Σαραντής: Σχετικά με τον Συντάκτη
Το WWF Ελλάς επισημαίνει ότι αν η χώρα μας δεν θέλει να μείνει ουραγός στη διεθνή προσπάθεια που καταβάλλεται για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, θα πρέπει το συντομότερο να δημιουργήσει ένα συνεκτικό δίκτυο ΘΠΠ, να σχεδιάσει και να εφαρμόσει ολοκληρωμένα σχέδια διαχείρισης βασισμένα στην οικοσυστημική προσέγγιση και τη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων φορέων.
Παρά τη δέσμευση το 2010 των μεσογειακών χωρών, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, ότι θα προστατέψουν το 10% της Μεσογείου θεσπίζοντας ένα αποτελεσματικό και λειτουργικό σύστημα Θαλάσσιων Προστατευόμενων Περιοχών (ΘΠΠ), μόλις το 1,27% της συνολικής έκτασης της Μεσογείου προστατεύεται αποτελεσματικά, μέσω της ορθής και ολοκληρωμένης εφαρμογής σχεδίων διαχείρισης.
Οπως προκύπτει από νέα έρευνα της Θαλάσσιας Μεσογειακής Πρωτοβουλίας του WWF που δημοσιεύθηκε την Παρασκευή, το μεγαλύτερο μέρος της θαλάσσιας περιοχής της Μεσογείου παραμένει εκτεθειμένο, χωρίς καμία θωράκιση ή πρόβλεψη για προστασία, απέναντι σε απειλές που εντείνονται όλο και περισσότερο.
Αν και αποτελεί μόλις το 0,8% των παγκόσμιων θαλασσών σε όγκο, η Μεσόγειος φιλοξενεί εντυπωσιακό αριθμό ειδών και θεωρείται μία από τις 25 πιο σημαντικές περιοχές συγκέντρωσης βιοποικιλότητας παγκοσμίως. Ωστόσο, ο θαλάσσιος πλούτος της βρίσκεται κυριολεκτικά στα όρια της κατάρρευσης, εξαιτίας μιας σειράς ασφυκτικών και μακροχρόνιων ανθρωπογενών πιέσεων, όπως οι μη βιώσιμες αλιευτικές πρακτικές, η πλαστική και χημική ρύπανση και η κλιματική κρίση, που απειλούν το μέλλον του θαλάσσιου οικοσυστήματος της Μεσογείου με υποβάθμιση.
Ολα τα παραπάνω κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου όχι μόνο για τον μοναδικό θαλάσσιο φυσικό πλούτο της Μεσογείου, αλλά και για τη ζωή και την ευημερία εκατομμυρίων ανθρώπων και τοπικών κοινωνιών της περιοχής.
Αν και το 9,68% της Μεσογείου έχει θεσμοθετηθεί ως ΘΠΠ, μόνο το 2,48% διαθέτει επαρκή σχέδια διαχείρισης. Σε ολόκληρη τη Μεσόγειο δε, μόλις το 0,03% απολαμβάνει καθεστώς απόλυτης προστασίας. Ως Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή ορίζεται μια περιοχή χαρακτηρισμένη και αποτελεσματικά αντιμετωπιζόμενη ώστε να προστατεύει τα θαλάσσια οικοσυστήματα, τις διεργασίες και λειτουργίες τους, τα είδη και τους οικοτόπους.
Μεγάλη πρόοδο προς την επίτευξη του στόχου της προστασίας του 10% της Μεσογείου οφείλεται στη Γαλλία και την Ισπανία. Χώρες όπως η Κροατία, η Ιταλία, η Ελλάδα και η Σλοβενία, παρ’ όλο που στα χαρτιά προστατεύουν ένα σημαντικό κομμάτι των υδάτων τους, στην πραγματικότητα δεν εφαρμόζουν αποτελεσματικά μέτρα προστασίας και διαχείρισης των θαλάσσιων ειδών και οικοτόπων.
Αλλες χώρες, όπως η Αλβανία, το Μαρόκο και το Ισραήλ, έχουν θεσπίσει πολύ λίγες ΘΠΠ, χώρες όπως η Αίγυπτος και η Τυνησία δεν έχουν κανένα σχέδιο διαχείρισης ή παρακολούθησης των μέτρων προστασίας στις περιοχές που έχουν θεσπίσει ως προστατευόμενες, ενώ πολύ μικρές επιφάνειες έχουν οριστεί ως ΘΠΠ από την Ιταλία, τη Σλοβενία και την Τουρκία.
Δεδομένης αυτής της κατάστασης, το WWF απευθύνει έκκληση στις κυβερνήσεις να θέσουν άμεσα πιο φιλόδοξους στόχους προστασίας του παράκτιου και θαλάσσιου χώρου προωθώντας τη θέσπιση ενός μεσογειακού και συνεκτικού δικτύου ΘΠΠ.
Στην Ελλάδα
Η χώρα μας έχει εντάξει το 20,1% των θαλασσών της στο Δίκτυο Natura 2000, με σκοπό να προστατέψει μοναδικά είδη που απειλούνται με εξαφάνιση (π.χ. Μεσογειακή φώκια, φυσητήρας), αλλά και οικοτόπους που συμβάλλουν στην οικολογική ισορροπία (π.χ. λιβάδια Ποσειδωνίας). Ωστόσο, στην πραγματικότητα, μόλις το 3% των ελληνικών ΘΠΠ διαθέτει συγκεκριμένα και νομικά δεσμευτικά μέτρα που ρυθμίζουν ανθρώπινες δραστηριότητες οι οποίες αναπτύσσονται στις θάλασσες, όπως η αλιεία, η θαλάσσια κυκλοφορία και ο τουρισμός.
«Σε καμία ελληνική Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή δεν εφαρμόζονται επαρκή και αποτελεσματικά μέτρα διαχείρισης, με συγκεκριμένους στόχους προστασίας και σχέδια δράσης, ώστε να μπορεί κανείς να εκτιμήσει την αποτελεσματικότητά τους ως προς την προστασία του θαλάσσιου πλούτου. Με άλλα λόγια, είναι αντιφατικό να καμαρώνουμε ότι ένα μεγάλο ποσοστό των ελληνικών θαλασσών έχει ενταχθεί στο Δίκτυο Natura 2000, τη στιγμή που έχουμε αφήσει τις συγκεκριμένες θαλάσσιες περιοχές εκτεθειμένες σε κάθε είδους απειλή», αναφέρει χαρακτηριστικά ο Κωνσταντίνος Λιαρίκος, επικεφαλής του περιβαλλοντικού προγράμματος του WWF Ελλάς.
Το 2020 είναι μια χρονιά-ορόσημο, καθώς όλες οι χώρες του κόσμου θα κληθούν να λάβουν σημαντικές αποφάσεις για τη διατήρηση και αποκατάσταση της βιοποικιλότητας και την ενίσχυση των οικοσυστημικών υπηρεσιών για έναν υγιή πλανήτη με οφέλη για όλους τους ανθρώπους.
Το WWF Ελλάς επισημαίνει ότι αν η χώρα μας δεν θέλει να μείνει ουραγός στη διεθνή προσπάθεια που καταβάλλεται για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, θα πρέπει άμεσα να δημιουργήσει ένα συνεκτικό δίκτυο ΘΠΠ, να σχεδιάσει και να εφαρμόσει ολοκληρωμένα σχέδια διαχείρισης βασισμένα στην οικοσυστημική προσέγγιση και τη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων φορέων.
Πρωτοπορία στη Γυάρο
Αξίζει να σημειωθεί ότι από το 2013 με μια σειρά εταίρους και φορείς το WWF Ελλάς δουλεύει στην περιοχή της Γυάρου, με στόχο να δημιουργήσει μια πρότυπη ΘΠΠ με σεβασμό στις ανθρώπινες δραστηριότητες της περιοχής και στο περιβάλλον. Η Γυάρος αποτελεί μέρος του Δικτύου Natura 2000, αφού φιλοξενεί το 12% του παγκόσμιου πληθυσμού της Μεσογειακής φώκιας, καθώς και μοναδικούς θαλάσσιους οικοτόπους όπως ποσειδωνίες και τραγάνες.
Για πρώτη φορά στη χώρα μας, τα διαχειριστικά μέτρα σχεδιάστηκαν από κοινού με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς (αλιείς, Τοπική Αυτοδιοίκηση, πολιτεία, ερευνητικά ινστιτούτα, αναπτυξιακοί φορείς, Πανεπιστήμια και ΜΚΟ), βάσει των αρχών της οικοσυστημικής προσέγγισης και της θαλάσσιας χωροταξίας, αποτελώντας ένα θετικό παράδειγμα για άλλες σημαντικές θαλάσσιες περιοχές στην Ελλάδα και τη Μεσόγειο.
Ως αποτέλεσμα, τον Ιούλιο του 2019 η Γυάρος θεσμοθετήθηκε κι επίσημα από το ελληνικό κράτος ως Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή.
Πηγή: efsyn.gr
Τάσος Σαραντής: Σχετικά με τον Συντάκτη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου