Πέμπτη 12 Δεκεμβρίου 2019

«Νορμανδικής τετράδας» συνέχεια: Τα αποτελέσματα και οι νέες ισορροπίες

Βασίλης Μακρίδης


Αργά μετά τα μεσάνυχτα της Δευτέρας προς Τρίτη (9-10/12) έληξαν στο Παρίσι οι εργασίες της «Νορμανδικής τετράδας», της συνάντησης δηλαδή των Προέδρων της Γαλλίας (Εμ. Μακρόν), της Ρωσίας (Βλ. Πούτιν) της Ουκρανίας (Βλ. Ζελένσκι) και της καγκελαρίου της Γερμανίας (Ά. Μέρκελ) που είχε ως θέμα τη διευθέτηση της κρίσης και την ειρήνευση στην περιοχή του Ντονμπάς στη Νοτιο-Ανατολική Ουκρανία. Ήδη σε προηγούμενο άρθρο του (βλ. εδώ), ο υποφαινόμενος έδωσε αρκετές πληροφορίες γύρω από το πρόβλημα του Ντονμπάς, συνεπώς εδώ θα ασχοληθούμε αποκλειστικά με τα αποτελέσματα του συγκεκριμένου summit, θεωρώντας ως δεδομένη την ανάγνωση του προηγούμενου άρθρου.

Οι εργασίες της συνάντησης έκλεισαν με την κοινή συνέντευξη Τύπου των τεσσάρων ηγετών, που ξεκίνησε περίπου στις 2 μετά τα μεσάνυχτα της Τρίτης (ώρα Ελλάδας) και ολοκληρώθηκε περίπου μία ώρα αργότερα. Έγιναν τέσσερις, μόλις, ερωτήσεις, από ισάριθμους δημοσιογράφους, έναν από κάθε χώρα που συμμετείχε στη συνάντηση.

Παρακολουθώντας σε ζωντανή μετάδοση μέσω δορυφορικής τηλεόρασης τη συνέντευξη αυτή, βγάλαμε το συμπέρασμα ότι οι Πρόεδροι Μακρόν και Πούτιν έδειχναν σαφώς πιο άνετοι και σίγουροι στις τοποθετήσεις τους, οι οποίες είχαν πολλά (περισσότερα από το αναμενόμενο) κοινά σημεία. Η Ά, Μέρκελ έδειχνε σαφώς ταλαιπωρημένη από τα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζει τον τελευταίο καιρό, ωστόσο συντάχθηκε κι εκείνη φανερά με τις θέσεις των Μακρόν – Πούτιν.

Την «παραφωνία» της συνάντησης αποτέλεσε, αναμφίβολα, ο Βλ. Ζελένσκι. Ο εδώ και 7, περίπου, μήνες Πρόεδρος της Ουκρανίας στις τοποθετήσεις του έκανε φανερό ότι έχει έλλειψη αποφασιστικότητας και έμοιαζε περισσότερο να δίνει «εξετάσεις» στο ουκρανικό πολεμοχαρές πολιτικο-στρατιωτικό και οικονομικό κατεστημένο, παρά να συμμετάσχει δημιουργικά στην αποκλιμάκωση της έντασης και στην ειρήνευση μέσα στην ίδια του τη χώρα.

Απαντώντας στις ερωτήσεις που του έγιναν τόσο στα Ουκρανικά, όσο και στα Ρωσικά (στην περίπτωση της Ουκρανής δημοσιογράφου κατά το ήμισυ και σε αυτήν του Ρώσου συναδέλφου της εξολοκλήρου), ο Ζελένσκι προσπάθησε να φανεί «άνετος», ωστόσο η γλώσσα του σώματός τον πρόδιδε, αφού γινόταν φανερό ότι οι τοποθετήσεις του τον έφερναν σε αντιπαράθεση με τους υπόλοιπους τρεις ηγέτες (και όχι αποκλειστικά με τον Βλ. Πούτιν, όπως θα επιθυμούσε ο ίδιος και θα μπορούσε κανείς να υποθέσει). Σε όλες του τις τοποθετήσεις χρησιμοποίησε εσκεμμένα τη ρητορική και την ορολογία των Ουκρανών εθνικιστών και νεοναζί, αποκαλώντας πχ τους εκπροσώπους του Ντονμπάς «αποσχιστές» και τις Λαϊκές Δημοκρατίες του Ντονιέτσκ και του Λουγκάνσκ «κατεχόμενες περιοχές» (στγ: από ποιον άραγε;;;).

Περισσότερο όμως απ’ όλα ο Ζελένσκι επέδειξε για πολλοστή φορά την πλήρη απροθυμία της ουκρανικής πλευράς να αναγνωρίσει και, κυρίως, να εφαρμόσει στην πράξη τις Συνθήκες του Μινσκ, οι οποίες θέτουν τη χώρα του ενώπιον πολύ συγκεκριμένων υποχρεώσεων, εκ των οποίων δεν έχει εκπληρώσει σχεδόν καμία. Οι Συνθήκες του Μινσκ αποτελούν σήμερα τη μοναδική βάση για την επίλυση του ζητήματος του Ντονμπάς και τον τερματισμό της εμφύλιας διαμάχης που κρατάει σχεδόν 6 χρόνια και έχει οδηγήσει στο θάνατο περισσότερους από 13 χιλιάδες ανθρώπους και από τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές, μεγάλο μέρος των οποίων μάλιστα ήταν άμαχος πληθυσμός. Αυτό ακριβώς επιβεβαίωσαν και οι υπόλοιποι τρεις πολιτικοί ηγέτες στη συνάντηση αυτή και αυτό επιβεβαιώθηκε και στο τελικό πολιτικό ανακοινωθέν της συνάντησης, στο οποίο, εν παρόδω, υπάρχει η υπογραφή και της ουκρανικής πλευράς. Σε αυτό το πολιτικό ανακοινωθέν θα αναφερθούμε και λίγο παρακάτω, αφού υπάρχει συγκεκριμένος λόγος γι’ αυτό…

Ερχόμενοι στα λεγόμενα των ηγετών της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Ρωσίας, εισπράξαμε την εντύπωση ότι οι τρεις τους έχουν βρει για τα καλά έναν κοινό βηματισμό στο θέμα του Ντονμπάς, αφού καθένας τους υπογράμμισε με ξεχωριστό τρόπο την τήρηση των Συνθηκών του Μινσκ και ειδικότερα τα σημεία τα οποία αναφέρονται στην κατάπαυση του πυρός ανάμεσα στις αντιμαχόμενες πλευρές, στην ανταλλαγή αιχμαλώτων στη λογική του «όλοι με όλους», στην εισαγωγή στο Σύνταγμα της Ουκρανίας υπό τη μορφή ξεχωριστού άρθρου του ειδικού καθεστώτος αυτονομίας στις περιοχές του Ντονιέτσκ και του Λουγκάνσκ (που, όπως ο γράφων παρατήρησε και στο προηγούμενο άρθρο του, θα μετατρέψει ουσιαστικά την Ουκρανία σε ομοσπονδιακό κράτος) και στη διεξαγωγή τοπικών εκλογών στις δύο αυτές περιοχές με όρους συμφωνημένους από τις δύο πλευρές.

Ενώ όμως οι τρεις ηγέτες ήταν απολύτως κατηγορηματικοί στο θέμα της τήρησης των Συνθηκών του Μινσκ, ο Βλ. Ζελένσκι και η ομάδα που τον πλαισιώνει εξακολουθούν να ερμηνεύουν το περιεχόμενό τους κατά το δοκούν, φτάνοντας μέχρι και το σημείο να παραποιούν και να παρουσιάζουν με εντελώς διαφορετικό τρόπο κάτι που, με βάση το Διεθνές Δίκαιο αλλά και την κοινή λογική, θεωρείται «κουκιά μετρημένα» (για γραπτό κείμενο μιλάμε, άλλωστε). Αλλιώς, πώς θα μπορούσε να ερμηνεύσει κανείς την κίνηση Γραφείου της ουκρανικής Προεδρίας να αναρτήσει στην ιστοσελίδα της το κείμενο του τελικού ανακοινωθέντος της συνάντησης του Παρισιού εμφανώς παραποιημένο σε συγκεκριμένα σημεία του.

Να πούμε εδώ, ότι το κείμενο του τελικού ανακοινωθέντος συντάχθηκε σε 5 γλώσσες, στις 4 των χωρών που συμμετείχαν στη συνάντηση και στα Αγγλικά. Η ουκρανική πλευρά, λοιπόν, δεν χρησιμοποίησε, για τη μετάφραση του κειμένου, κανένα από τα αντίστοιχα των υπόλοιπων χωρών που συμμετείχαν, αλλά το κείμενο στα Αγγλικά, το οποίο αρχικά «πετσόκοψαν» και στη συνέχεια το μετέφρασαν επίσης με παραποιημένο τρόπο, ειδικά στο σημείο που αναφέρεται στο ειδικό καθεστώς αυτονομίας προς το Ντονμπάς. Ενώ στο κείμενο του τελικού ανακοινωθέντος γίνεται με εξαιρετικά σαφή τρόπο αναφορά στην υποχρέωση της Ουκρανίας να καθιερώσει το ειδικό καθεστώς αυτονομίας μέσω του Συντάγματός της, η ουκρανική πλευρά «μετέφρασε» το συγκεκριμένο σημείο ως «νόμο περί ειδικού καθεστώτος», κάτι που νομικά είναι σαφώς πολύ πιο αδύναμο (αφού ένας νόμος μπορεί ν’ αλλάξει ανά πάσα στιγμή, ενώ ένα άρθρο Συντάγματος πολύ πιο δύσκολα ή και καθόλου).

Γίνεται προφανές, ότι όσο ο Βλ. Ζελένσκι παραμένει δέσμιος του πολιτικού κατεστημένου και του οικονομικού ολιγαρχάτου της χώρας του, αλλά και του λεγόμενου «κόμματος του πολέμου», δηλαδή όλων αυτών των κοινωνικών αποβρασμάτων που τρέμουν στην ιδέα της διακοπής των συγκρούσεων στο Ντονμπάς, επειδή δεν έχουν μάθει να κάνουν στη ζωή τους τίποτε άλλο εκτός από το να δολοφονούν αθώους πολίτες, δεν πρόκειται ν’ αλλάξει τίποτε προς θετική κατεύθυνση. Το καλύτερο που μπορεί να περιμένει κανείς εν προκειμένω, είναι απλώς ένα «πάγωμα» των συγκρούσεων, χωρίς καμία άλλη κίνηση για την πολιτική επίλυση του ζητήματος και διαιώνιση της ανασφάλειας για τους κατοίκους του Ντονμπάς. Οι τελευταίοι βλέπουν πλέον ως μοναδική τους σωτηρία την απόκτηση ρωσικής υπηκοότητας και τη χορήγηση ανθρωπιστικής βοήθειας από την πλευρά της Ρωσίας (πράγματα δηλαδή που ήδη γίνονται και συνεχίζονται αδιάλειπτα τα τελευταία χρόνια), αλλά και σε βάθος χρόνου την οριστική τους αποκοπή από την Ουκρανία, εάν κι εφόσον οι Συνθήκες του Μινσκ δεν εφαρμοστούν στην πράξη.

Σε ό,τι αφορά, τώρα, την εκτίμηση για αυτά καθαυτά τα αποτελέσματα της συνάντησης, από τα προαναφερθέντα μπορεί κανείς να βγάλει αβίαστα το συμπέρασμα ότι μεγάλος «νικητής» και μάλιστα σχετικά «άκοπα», ήταν ο Ρώσος Πρόεδρος Βλ. Πούτιν, αφού φαίνεται ότι έχει κερδίσει οριστικά την εμπιστοσύνη των ηγετών της Δυτικής Ευρώπης στο Ουκρανικό, ενώ η χώρα του αποτελεί και μακρόχρονο και αξιόπιστο εμπορικό εταίρο, που δεν θέτει μάλιστα πολιτικά προαπαιτούμενα για την οικονομική συνεργασία της με οποιαδήποτε χώρα. Κάτι που δεν μπορεί, ασφαλώς, να ισχυριστεί πχ για τις ΗΠΑ, οι οποίες υπό την ηγεσία του Ντ. Τραμπ προσπαθούν στις όποιες διεθνείς τους σχέσεις να βγάλουν «από τη μύγα ξύγκι» από τους εταίρους τους, φυσικά προς ίδιον όφελος.

Οι διμερείς συζητήσεις στο περιθώριο των κοινών εργασιών των τεσσάρων αντιπροσωπειών, είχαν ως βασικό θέμα το φυσικό αέριο και την ολοκλήρωση των δικτύων παροχής του από τη Ρωσία προς τη Δυτική και Κεντρική Ευρώπη, μέσω του αγωγού NordStream-2 που, παρά τα προσκόμματα που έβαζαν κυρίως η Ουκρανία και η –εδώ και δεκαετίες εχθρικά διακείμενη προς τη Ρωσία– Πολωνία, ολοκληρώνεται στις αρχές του 2020 (με ελάχιστη καθυστέρηση) και μπαίνει στην παραγωγή μέσα στους επόμενους μήνες, αλλά και του αγωγού TurkishStream, που το τουρκικό του μέρος έχει, ουσιαστικά, ολοκληρωθεί και αναμένεται η συνέχιση της διέλευσής του μέσω Βαλκανίων (Βουλγαρίας – Σερβίας και όχι Ελλάδας, εξαιτίας της βλακώδους, αλλά και προδοτικής πολιτικής των τελευταίων ελληνικών κυβερνήσεων στο θέμα αυτό).

Η Ουκρανία, πάλι, που υπολόγιζε σε κάποιου είδους οφέλη από τη διέλευση του ρωσικού φυσικού αερίου μέσα από το έδαφός της, δεν εισέπραξε τίποτε άλλο, εκτός από υποσχέσεις για συνέχιση των διαπραγματεύσεων για το θέμα του transitκαι για μείωση των τιμών αγοράς του ρωσικού φυσικού αερίου έως και 25% μέσω της απευθείας αγοράς του από τη Ρωσία και όχι μέσω «τρίτων», όπως κάνει εδώ και 2 χρόνια, επικαλούμενη τη δήθεν «ρωσική στρατιωτική εισβολή» στη Νοτιο-Ανατολική Ουκρανία. Η βλακώδης, αλλά και προδοτική για τα συμφέροντα της Ουκρανίας στάση των πολιτικών της ηγεσιών στο θέμα του φυσικού αερίου είναι παροιμιώδης και παράδειγμα προς αποφυγή για οποιαδήποτε κυβέρνηση άλλου κράτους.

Οι ουκρανικές ηγεσίες αρνούνται συστηματικά, μετά το 2014, την απευθείας αγορά φυσικού αερίου από τη Ρωσία. Επιπλέον, ο πρώην Πρόεδρος Πετρό Ποροσένκο είχε φτιάξει ένα ολόκληρο σχήμα, το αποκαλούμενο «σχήμα του Ρότερνταμ», μέσω του οποίου το ρωσικό φυσικό αέριο εξαγόταν, με διάφορους τρόπους, σε χώρες της Δυτικής Ευρώπης και από εκεί, μέσω του λιμανιού του Ρότερνταμ της Ολλανδίας, ερχόταν στην Ουκρανία, σε τιμή –ασφαλώς– κατά πολύ υψηλότερη (3 έως 4 φορές) της κανονικής, με μέρος της διαφοράς να καταλήγει απευθείας στην τσέπη του ίδιου του Ποροσένκο και της κλίκας του. Εν παρόδω, εναντίον του Ποροσένκο εκκρεμούν σήμερα στη Γενική Εισαγγελία της Ουκρανίας 16 (!!!) ποινικές υποθέσεις, ωστόσο δεν έχει διαταχθεί ούτε καν η προφυλάκισή του!...

Συμπερασματικά, η Ρωσία φαίνεται ότι σιγά σιγά οδηγεί τη Δυτική Ευρώπη και τις χώρες της ΕΕ να αναθεωρήσουν τη στάση τους ακόμη και στο θέμα των κυρώσεων εναντίον της, ενώ η Ουκρανία αποδεικνύει μέρα με τη μέρα ολοένα και περισσότερο την πλήρη αναξιοπιστία της ως κράτος και την πλήρη ανικανότητα των εκάστοτε ηγεσιών τους να συμφωνήσουν σε οτιδήποτε και, κυρίως, να τηρήσουν τις υπογραφές τους. Το θύμα, βεβαίως, σε αυτή την κατάσταση δεν είναι άλλο από τον ουκρανικό λαό, που εδώ και σχεδόν 6 χρόνια ζει σε ένα καθεστώς ιδιότυπης νεοφιλελεύθερης και νεοναζιστικής κρατικής οργάνωσης, με πλήθος ελευθεριών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων να καταπατούνται καθημερινά και με την πλήρη ατιμωρησία των υπευθύνων να «βασιλεύει». Το πότε και πώς θα απελευθερωθούν τα 42 εκατομμύρια Ουκρανών πολιτών (και των 10 εκατομμυρίων οικονομικών μεταναστών και προσφύγων που ζουν στο εξωτερικό) από τα δεσμά της σημερινής τους εξουσίας, αποτελεί θέμα ενός επόμενου άρθρου…



Βασίλης Μακρίδης: Σχετικά με τον συντάκτη




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου