Τάσος Σαραντής
Την πρόοδο και τα ελλείμματα της περιβαλλοντικής νομοθεσίας στη χώρα μας στην πορεία προς μια ουσιαστικά βιώσιμη ανάπτυξη αποτυπώνει η ετήσια έκθεση του WWF Ελλάς με τίτλο «Η περιβαλλοντική νομοθεσία στην Ελλάδα» που φέτος συμπληρώνει 15 χρόνια έκδοσης.
Σύμφωνα με την έκθεση, το 2019 σημαδεύτηκε από αρκετές αρνητικές εξελίξεις που θέτουν σε κίνδυνο ακόμα περισσότερο τον φυσικό πλούτο της χώρας. Σε αυτές περιλαμβάνονται η παραχώρηση τεσσάρων νέων σημαντικών θαλάσσιων περιοχών για έρευνα και εξόρυξη υδρογονανθράκων, η παραπομπή στο Ευρωδικαστήριο για ελλιπή εφαρμογή των οδηγιών για το δίκτυο Natura 2000 και η δεύτερη θέση της Ελλάδας σε ανοιχτές υποθέσεις (23) παραβίασης του περιβαλλοντικού δικαίου της Ε.Ε. με αποτέλεσμα την επιβολή μεγάλων χρηματικών προστίμων.
Οι κυριότερες αρνητικές εξελίξεις στα ζητήματα περιβαλλοντικής νομοθεσίας της τελευταίας χρονιάς συνοψίζονται στα ακόλουθα:
Το 2019 χαρακτηρίζεται από μια πρωτοφανή σπουδή στις παραχωρήσεις δικαιωμάτων έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν χωρίς καμία διαφάνεια και μέσα σε ένα άκρως ελαστικό νομοθετικό πλαίσιο που ευνοεί τις πετρελαϊκές εταιρείες. Συνολικά, παραχωρήθηκαν για έρευνα και εξόρυξη 4 θαλάσσια «οικόπεδα» (δυτικά-νοτιοδυτικά της Κρήτης, Κυπαρισσιακό και Ιόνιο) συνολικής έκτασης 50.000 τ.χλμ. Σημαντική πρόσφατη εξέλιξη ήταν η γνωμοδότηση της Επιτροπής Φύση 2000, επίσημου γνωμοδοτικού οργάνου της πολιτείας, που θεωρεί τις εξορύξεις ως απειλή, διαπιστώνει σοβαρή υποβάθμιση του πλαισίου προστασίας των περιοχών Natura και επισημαίνει ότι υπάρχουν σοβαρές περιβαλλοντικές ελλείψεις στις συμβάσεις παραχώρησης.
Η χώρα μας κατατάσσεται στις χαμηλότερες θέσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης στην ανακύκλωση αποβλήτων και εμμένει στην απαράδεκτη πρακτική της ταφής σχεδόν του 95% των αποβλήτων (στο 45% ο μέσος όρος στην Ε.Ε.). Εξάλλου, η Ελλάδα παραμένει η μόνη χώρα της E.E. που έχει εις βάρος της τέσσερις ευρωκαταδίκες, όλες σχετικές με τη διαχείριση αποβλήτων, για τις οποίες κατέβαλε την τελευταία χρονιά περίπου 24 εκατ. ευρώ.
Ακόμα μια χρονιά, η εφαρμογή των οδηγιών για τη φύση αποδείχτηκε ελλιπής, γεγονός που οδήγησε τον περασμένο Ιούλιο στην παραπομπή της Ελλάδας στο Δικαστήριο της Ε.Ε. για μη συμμόρφωσή της με την οδηγία για τους οικότοπους. Όπως αναφέρεται στην παραπομπή, η Ελλάδα δεν έχει καθορίσει τους απαιτούμενους στόχους και μέτρα διατήρησης για τις περιοχές Natura 2000, «θέτοντας σε κίνδυνο την ακεραιότητα του πανευρωπαϊκού δικτύου».
Η καταδικασμένη να αποτύχει απόπειρα της πώλησης του 40% του λιγνιτικού χαρτοφυλακίου της ΔΕΗ κυριάρχησε σε εθνικό επίπεδο, ενώ παράλληλα εγκρίθηκαν παρατάσεις στη λειτουργία των λιγνιτικών σταθμών Αμυνταίου Ι και ΙΙ και Καρδιάς ΙΙΙ και IV, κατά παράβαση του ευρωπαϊκού κεκτημένου.
Ο κρίσιμος θεσμός της περιβαλλοντικής επιθεώρησης υπέστη περαιτέρω πολιτική απαξίωση μέσα στο 2019, αφού καταργήθηκε η Ειδική Γραμματεία Σώματος Επιθεωρητών και Ελεγκτών του ΥΠΕΝ, μαζί με τη θέση του ειδικού γραμματέα, με τις αρμοδιότητές της να μεταφέρονται απευθείας στον υπουργό, ενισχύοντας έτσι την εξάρτηση των επιθεωρητών Περιβάλλοντος από την εκάστοτε πολιτική ηγεσία του υπουργείου. Παράλληλα, σημειώθηκαν και θετικές εξελίξεις, που αφορούν την ανακοίνωση του πρωθυπουργού για δέσμευση της Ελλάδας για ολική απεξάρτηση από τον λιγνίτη μέχρι το 2028, την αποφυγή ενός προβληματικού νομοσχεδίου που κατέθεσε τον Απρίλιο του 2019 η προηγούμενη κυβέρνηση στη Βουλή και επέτρεπε τις παραχωρήσεις χρήσης και τις τακτοποιήσεις αυθαιρέτων στην παράκτια και παρόχθια ζώνη και την απόφαση του ΣτΕ που ακύρωσε ως αντισυνταγματική την υπουργική απόφαση για εξαίρεση των οικιστικών πυκνώσεων από τη διαδικασία ανάρτησης και κύρωσης των δασικών χαρτών.
Πηγή: efsyn.gr
Τάσος Σαραντής: Σχετικά με τον Συντάκτη
Την πρόοδο και τα ελλείμματα της περιβαλλοντικής νομοθεσίας στη χώρα μας στην πορεία προς μια ουσιαστικά βιώσιμη ανάπτυξη αποτυπώνει η ετήσια έκθεση του WWF Ελλάς με τίτλο «Η περιβαλλοντική νομοθεσία στην Ελλάδα» που φέτος συμπληρώνει 15 χρόνια έκδοσης.
Σύμφωνα με την έκθεση, το 2019 σημαδεύτηκε από αρκετές αρνητικές εξελίξεις που θέτουν σε κίνδυνο ακόμα περισσότερο τον φυσικό πλούτο της χώρας. Σε αυτές περιλαμβάνονται η παραχώρηση τεσσάρων νέων σημαντικών θαλάσσιων περιοχών για έρευνα και εξόρυξη υδρογονανθράκων, η παραπομπή στο Ευρωδικαστήριο για ελλιπή εφαρμογή των οδηγιών για το δίκτυο Natura 2000 και η δεύτερη θέση της Ελλάδας σε ανοιχτές υποθέσεις (23) παραβίασης του περιβαλλοντικού δικαίου της Ε.Ε. με αποτέλεσμα την επιβολή μεγάλων χρηματικών προστίμων.
Οι κυριότερες αρνητικές εξελίξεις στα ζητήματα περιβαλλοντικής νομοθεσίας της τελευταίας χρονιάς συνοψίζονται στα ακόλουθα:
1. Εξορύξεις υδρογονανθράκων:
Το 2019 χαρακτηρίζεται από μια πρωτοφανή σπουδή στις παραχωρήσεις δικαιωμάτων έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν χωρίς καμία διαφάνεια και μέσα σε ένα άκρως ελαστικό νομοθετικό πλαίσιο που ευνοεί τις πετρελαϊκές εταιρείες. Συνολικά, παραχωρήθηκαν για έρευνα και εξόρυξη 4 θαλάσσια «οικόπεδα» (δυτικά-νοτιοδυτικά της Κρήτης, Κυπαρισσιακό και Ιόνιο) συνολικής έκτασης 50.000 τ.χλμ. Σημαντική πρόσφατη εξέλιξη ήταν η γνωμοδότηση της Επιτροπής Φύση 2000, επίσημου γνωμοδοτικού οργάνου της πολιτείας, που θεωρεί τις εξορύξεις ως απειλή, διαπιστώνει σοβαρή υποβάθμιση του πλαισίου προστασίας των περιοχών Natura και επισημαίνει ότι υπάρχουν σοβαρές περιβαλλοντικές ελλείψεις στις συμβάσεις παραχώρησης.
2. Διαχείριση αποβλήτων και πρόστιμα:
Η χώρα μας κατατάσσεται στις χαμηλότερες θέσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης στην ανακύκλωση αποβλήτων και εμμένει στην απαράδεκτη πρακτική της ταφής σχεδόν του 95% των αποβλήτων (στο 45% ο μέσος όρος στην Ε.Ε.). Εξάλλου, η Ελλάδα παραμένει η μόνη χώρα της E.E. που έχει εις βάρος της τέσσερις ευρωκαταδίκες, όλες σχετικές με τη διαχείριση αποβλήτων, για τις οποίες κατέβαλε την τελευταία χρονιά περίπου 24 εκατ. ευρώ.
3. Παραπομπή στο Δικαστήριο της Ε.Ε. για ελλιπή προστασία της βιοποικιλότητας:
Ακόμα μια χρονιά, η εφαρμογή των οδηγιών για τη φύση αποδείχτηκε ελλιπής, γεγονός που οδήγησε τον περασμένο Ιούλιο στην παραπομπή της Ελλάδας στο Δικαστήριο της Ε.Ε. για μη συμμόρφωσή της με την οδηγία για τους οικότοπους. Όπως αναφέρεται στην παραπομπή, η Ελλάδα δεν έχει καθορίσει τους απαιτούμενους στόχους και μέτρα διατήρησης για τις περιοχές Natura 2000, «θέτοντας σε κίνδυνο την ακεραιότητα του πανευρωπαϊκού δικτύου».
4. Ενέργεια:
Η καταδικασμένη να αποτύχει απόπειρα της πώλησης του 40% του λιγνιτικού χαρτοφυλακίου της ΔΕΗ κυριάρχησε σε εθνικό επίπεδο, ενώ παράλληλα εγκρίθηκαν παρατάσεις στη λειτουργία των λιγνιτικών σταθμών Αμυνταίου Ι και ΙΙ και Καρδιάς ΙΙΙ και IV, κατά παράβαση του ευρωπαϊκού κεκτημένου.
5. Περιβαλλοντικός έλεγχος:
Ο κρίσιμος θεσμός της περιβαλλοντικής επιθεώρησης υπέστη περαιτέρω πολιτική απαξίωση μέσα στο 2019, αφού καταργήθηκε η Ειδική Γραμματεία Σώματος Επιθεωρητών και Ελεγκτών του ΥΠΕΝ, μαζί με τη θέση του ειδικού γραμματέα, με τις αρμοδιότητές της να μεταφέρονται απευθείας στον υπουργό, ενισχύοντας έτσι την εξάρτηση των επιθεωρητών Περιβάλλοντος από την εκάστοτε πολιτική ηγεσία του υπουργείου. Παράλληλα, σημειώθηκαν και θετικές εξελίξεις, που αφορούν την ανακοίνωση του πρωθυπουργού για δέσμευση της Ελλάδας για ολική απεξάρτηση από τον λιγνίτη μέχρι το 2028, την αποφυγή ενός προβληματικού νομοσχεδίου που κατέθεσε τον Απρίλιο του 2019 η προηγούμενη κυβέρνηση στη Βουλή και επέτρεπε τις παραχωρήσεις χρήσης και τις τακτοποιήσεις αυθαιρέτων στην παράκτια και παρόχθια ζώνη και την απόφαση του ΣτΕ που ακύρωσε ως αντισυνταγματική την υπουργική απόφαση για εξαίρεση των οικιστικών πυκνώσεων από τη διαδικασία ανάρτησης και κύρωσης των δασικών χαρτών.
Πηγή: efsyn.gr
Τάσος Σαραντής: Σχετικά με τον Συντάκτη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου