Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου
Μπορεί να κυβερνάνε πολλά χρόνια τώρα την Τουρκία οι «ισλαμιστές» του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ), μπορεί να έχουν θέσει ως επιδίωξη την ανατροφή μιας «ευλαβούς γενεάς», μπορεί να έχουν δεκαπλασιάσει τον αριθμό των θρησκευτικών λυκείων, τα αποτελέσματά τους όμως είναι απογοητευτικά, αν κρίνουμε τουλάχιστο από τις δημοσκοπήσεις της εταιρείας ΚONDA, που μελέτησε την εξέλιξη της τουρκικής νεολαίας επί μία δεκαετία (2008-18). Οι νέοι Τούρκοι απομακρύνονται από τη θρησκεία.
Αν όμως μειώνεται η προσήλωση στη θρησκεία, αυξάνεται εντυπωσιακά η ανάγνωση βιβλίων που έφτασε το 42% έναντι 30%. To 10% του συνολικού τουρκικού πληθυσμού θεωρεί την ανάγνωση βιβλίων μία από τις βασικές δραστηριότητες στις οποίες διαθέτει χρόνο καθημερινά. Σύμφωνα με τη Eurostat ο μέσος χρόνος που διαθέτει κάθε Τούρκος στην ανάγνωση βιβλίων είναι επτά λεπτά την ημέρα. Χάριν συγκρίσεως, τα αντίστοιχα ποσοστά για την Ελλάδα είναι 11.9 % και εννέα λεπτά.
Μάλιστα η τάση αυτή, αύξησης της ανάγνωσης βιβλίων, είναι αντίθετη προς τη Δυτική Ευρώπη όπου μειώνεται η ανάγνωση βιβλίων και εκτινάσσεται η χρήση έξυπνων τηλεφώνων (smartphones). Και τα τηλέφωνα μπορεί μεν να είναι έξυπνα, αυτοί όμως που τα χρησιμοποιούν κινδυνεύουν σοβαρά με αποβλάκωση, κοινωνικά και ψυχιατρικά προβλήματα
Αντί να αυξηθεί, πέφτει ο αριθμός των νέων που προσεύχονται και νηστεύουν στη διάρκεια του Ραμαζανιού. Και αν υπάρχει μια εξέλιξη αυτή είναι προς απομάκρυνση από τις παραδοσιακές θρησκευτικές πρακτικές, με μείωση των νέων που προσεύχονται, νηστεύουν ή φοράνε μαντήλα.
Το 2008 μόνο, το 29% των νέων αυτοχαρακτηρίζονταν «μοντέρνοι». Σήμερα το ποσοστό αυτό ανέβηκε στο 42%. Ταυτόχρονα μειώθηκε το ποσοστό όσων αυτοχαρακτηρίζονται «ευλαβείς συντηρητικοί» από 25% σε 15%. Το ποσοστό που αυτοπεριγράφεται ως «παραδοσιακοί συντηρητικοί» διατηρεί βασικά τις δυνάμεις του, καταγράφοντας όμως κι αυτό ελαφρά πτώση (από 45% σε 43%).
Οι νηστεύοντες νέοι έπεσαν από 78% σε 54%. Αυτοί που προσεύχονται τακτικά έπεσαν σε 24% από 27%, ενώ το ποσοστό όσων δηλώνουν άθεοι αυξήθηκε από 1% σε 4%. Οι κοπέλες που φοράνε μαντήλα μειώθηκαν από το 57-58% στο 50%.
Ο επικεφαλής της εταιρείας που έκανε τη μελέτη υποστήριξε ότι η κύρια αιτία πίσω από αυτές τις αλλαγές είναι η αστικοποίηση και ο «εκσυγχρονισμός» της κοινωνικής ζωής. Οι νέοι επηρεάζονται περισσότερο από όλα αυτά, γιατί είναι συχνά έξω, σε κινηματογράφους και θέατρα.
Σημαντικό ρόλο, πρόσθεσε, παίζει και το γεγονός ότι αυξήθηκε το ποσοστό Τούρκων νέων που διαβάζουν βιβλία, γεγονός που μεταβάλλει τη νοοτροπία τους και προκαλεί θετικές αλλαγές, στο πως προσλαμβάνονται οι θρησκευτικές πεποιθήσεις και οι ταυτότητες.
Επίσης με τα χρόνια αλλάζουν οι καθημερινές πρακτικές όσων αυτό-ορίζονται ως «ευλαβείς», όπως αίφνης με το ποσοστό όσων νηστεύουν και προσεύχονται. Επίσης, οι νέοι παντρεύονται αργότερα ενώ ζουν περισσότερο μόνοι τους, κα δεν έχουν χρόνο για θρησκευτικές διαδικασίες.
Αν τον πιστέψουμε, η αλλαγή στην Τουρκία είναι ακόμα πιο σοβαρή, γιατί εμφανίστηκε μια νέα γενιά για την οποία η πλειοψηφία των ηθικών και πολιτιστικών αναφορών δεν συνδέονται πλέον με τη θρησκεία, όπως συνέβαινε στο παρελθόν.
Δεν είναι μόνο οι δημοσκοπήσεις. Την ίδια και ακόμα πιο έντονη τάση, δείχνει για παράδειγμα αυτό το ρεπορτάζ του BBC, αν το δεχθούμε ως ακριβές και αντιπροσωπευτικό, υπό τον χαρακτηριστικό τίτλο «οι νέοι Τούρκοι απορρίπτουν το Ισλάμ»
Πηγή: konstantakopoulos.gr
Δημήτρης Κωνσταντακόπουλος: Σχετικά με τον συντάκτη
Μπορεί να κυβερνάνε πολλά χρόνια τώρα την Τουρκία οι «ισλαμιστές» του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ), μπορεί να έχουν θέσει ως επιδίωξη την ανατροφή μιας «ευλαβούς γενεάς», μπορεί να έχουν δεκαπλασιάσει τον αριθμό των θρησκευτικών λυκείων, τα αποτελέσματά τους όμως είναι απογοητευτικά, αν κρίνουμε τουλάχιστο από τις δημοσκοπήσεις της εταιρείας ΚONDA, που μελέτησε την εξέλιξη της τουρκικής νεολαίας επί μία δεκαετία (2008-18). Οι νέοι Τούρκοι απομακρύνονται από τη θρησκεία.
Αν όμως μειώνεται η προσήλωση στη θρησκεία, αυξάνεται εντυπωσιακά η ανάγνωση βιβλίων που έφτασε το 42% έναντι 30%. To 10% του συνολικού τουρκικού πληθυσμού θεωρεί την ανάγνωση βιβλίων μία από τις βασικές δραστηριότητες στις οποίες διαθέτει χρόνο καθημερινά. Σύμφωνα με τη Eurostat ο μέσος χρόνος που διαθέτει κάθε Τούρκος στην ανάγνωση βιβλίων είναι επτά λεπτά την ημέρα. Χάριν συγκρίσεως, τα αντίστοιχα ποσοστά για την Ελλάδα είναι 11.9 % και εννέα λεπτά.
Μάλιστα η τάση αυτή, αύξησης της ανάγνωσης βιβλίων, είναι αντίθετη προς τη Δυτική Ευρώπη όπου μειώνεται η ανάγνωση βιβλίων και εκτινάσσεται η χρήση έξυπνων τηλεφώνων (smartphones). Και τα τηλέφωνα μπορεί μεν να είναι έξυπνα, αυτοί όμως που τα χρησιμοποιούν κινδυνεύουν σοβαρά με αποβλάκωση, κοινωνικά και ψυχιατρικά προβλήματα
Αντί να αυξηθεί, πέφτει ο αριθμός των νέων που προσεύχονται και νηστεύουν στη διάρκεια του Ραμαζανιού. Και αν υπάρχει μια εξέλιξη αυτή είναι προς απομάκρυνση από τις παραδοσιακές θρησκευτικές πρακτικές, με μείωση των νέων που προσεύχονται, νηστεύουν ή φοράνε μαντήλα.
Το 2008 μόνο, το 29% των νέων αυτοχαρακτηρίζονταν «μοντέρνοι». Σήμερα το ποσοστό αυτό ανέβηκε στο 42%. Ταυτόχρονα μειώθηκε το ποσοστό όσων αυτοχαρακτηρίζονται «ευλαβείς συντηρητικοί» από 25% σε 15%. Το ποσοστό που αυτοπεριγράφεται ως «παραδοσιακοί συντηρητικοί» διατηρεί βασικά τις δυνάμεις του, καταγράφοντας όμως κι αυτό ελαφρά πτώση (από 45% σε 43%).
Οι νηστεύοντες νέοι έπεσαν από 78% σε 54%. Αυτοί που προσεύχονται τακτικά έπεσαν σε 24% από 27%, ενώ το ποσοστό όσων δηλώνουν άθεοι αυξήθηκε από 1% σε 4%. Οι κοπέλες που φοράνε μαντήλα μειώθηκαν από το 57-58% στο 50%.
Ο επικεφαλής της εταιρείας που έκανε τη μελέτη υποστήριξε ότι η κύρια αιτία πίσω από αυτές τις αλλαγές είναι η αστικοποίηση και ο «εκσυγχρονισμός» της κοινωνικής ζωής. Οι νέοι επηρεάζονται περισσότερο από όλα αυτά, γιατί είναι συχνά έξω, σε κινηματογράφους και θέατρα.
Σημαντικό ρόλο, πρόσθεσε, παίζει και το γεγονός ότι αυξήθηκε το ποσοστό Τούρκων νέων που διαβάζουν βιβλία, γεγονός που μεταβάλλει τη νοοτροπία τους και προκαλεί θετικές αλλαγές, στο πως προσλαμβάνονται οι θρησκευτικές πεποιθήσεις και οι ταυτότητες.
Επίσης με τα χρόνια αλλάζουν οι καθημερινές πρακτικές όσων αυτό-ορίζονται ως «ευλαβείς», όπως αίφνης με το ποσοστό όσων νηστεύουν και προσεύχονται. Επίσης, οι νέοι παντρεύονται αργότερα ενώ ζουν περισσότερο μόνοι τους, κα δεν έχουν χρόνο για θρησκευτικές διαδικασίες.
Αν τον πιστέψουμε, η αλλαγή στην Τουρκία είναι ακόμα πιο σοβαρή, γιατί εμφανίστηκε μια νέα γενιά για την οποία η πλειοψηφία των ηθικών και πολιτιστικών αναφορών δεν συνδέονται πλέον με τη θρησκεία, όπως συνέβαινε στο παρελθόν.
Δεν είναι μόνο οι δημοσκοπήσεις. Την ίδια και ακόμα πιο έντονη τάση, δείχνει για παράδειγμα αυτό το ρεπορτάζ του BBC, αν το δεχθούμε ως ακριβές και αντιπροσωπευτικό, υπό τον χαρακτηριστικό τίτλο «οι νέοι Τούρκοι απορρίπτουν το Ισλάμ»
Πηγή: konstantakopoulos.gr
Δημήτρης Κωνσταντακόπουλος: Σχετικά με τον συντάκτη
