Γιώργος Στάμκος
Έχουμε συνηθίσει να ζούμε σ’ έναν κόσμο πνιγμένο στην ατμοσφαιρική μόλυνση, που απειλείται από πλανητική υπερθέρμανση, ερημοποίηση, αύξηση της στάθμης των θαλασσών, πείνα, μείωση της βιοποικιλότητας και ακραία καιρικά φαινόμενα. Το κλίμα του πλανήτη μας έχει πλέον απορυθμιστεί, οι πόλεις μας είναι μολυσμένες από μικροσωματίδια και βαριά μέταλλα, οι θάλασσες από μικροπλάστικά που εισέρχονται στην τροφική αλυσίδα, και η λειψυδρία έχει καταντήσει συνηθισμένο φαινόμενο. Πόλεμοι έχουν ξεσπάσει για τους υδρογονάνθρακες και μεγάλες περιοχές του πλανήτη μας έχουν βυθιστεί στη γεωπολιτική αστάθεια εξ αιτίας του ανταγωνισμού για τον έλεγχο των ορυκτών καυσίμων. Το ενεργειακό μοντέλο στο οποίο βασίζεται η παγκόσμια οικονομία είναι, κατά κοινή ομολογία, επικίνδυνο, γαιοκτόνο και αυτοκαταστροφικό.
Στο τέλος της δεύτερης δεκαετίας του 21ου αιώνα η ανθρωπότητα βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή καθοριστική για το μέλλον της. Το ενεργειακό μοντέλο, πάνω στο οποίο βασίζεται η παγκόσμια οικονομία και ο πολιτισμός μας γενικότερα, έχει φθάσει στα όρια του. Τα ορυκτά καύσιμα (άνθρακας, πετρέλαιο, φυσικό αέριο) έχουν αποδειχθεί βρώμικα, ακριβά και αναποτελεσματικά. Η πολλά υποσχόμενη πυρηνική ενέργεια έχει απογοητεύσει τους πάντες εξ αιτίας του υψηλού κόστους και της επικινδυνότητάς της. Και οι λεγόμενες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ: ηλιακή, αιολική, γεωθερμική ενέργεια, υδατοπτώσεις, παλιρροϊκά κύματα κλπ.), αν και έχει αυξηθεί σημαντικά η αξιοποίηση και η χρήση τους, απέχουν ακόμη πολύ για να σταθούν στο ύψος των προσδοκιών που είχαμε γι αυτές. Το ενεργειακό πρόβλημα της ανθρωπότητας παραμένει κρίσιμο και άλυτο όπως κρίσιμο και άλυτο παραμένει και το πρόβλημα της περιβαλλοντικής καταστροφής της πλανητικής μας πατρίδας.
Για πρώτη φορά εδώ και εκατομμύρια χρόνια υπάρχει τόσο μεγάλη ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα, και άλλων αερίων θερμοκηπίου, επικίνδυνα συγκεντρωμένη στην ατμόσφαιρά μας. Μια συγκέντρωση για την οποία ευθύνονται κατά κύριο λόγο οι περιβαλλοντοκτόνες, κερδομανιακές συστημικές δραστηριότητες που κάποιοι τις κρύβουν πίσω από αθώες εκφράσεις όπως ‘ανθρώπινες δραστηριότητες’, λες κι ευθυνόμαστε όλοι μαζί και ο καθένας μας χωριστά το ίδιο με τις ρυπογόνες βιομηχανίες για την περιβαλλοντική ρύπανση. Το γεγονός αυτό οδηγεί στην υπερθέρμανση του πλανήτη μας. Η αλπική βλάστηση εξαφανίζεται. Οι έρημοι επεκτείνονται. Μορφές ζωής εξαφανίζονται μαζικά και η βιοποικιλότητα συρρικνώνεται. Τροπικές επιδημίες ανεβαίνουν βορειότερα. Οι πόλεις γίνονται ανυπόφορες εξ αιτίας της υγρασίας και του καύσωνα. Ξαφνικές πλημμύρες, τυφώνες και καταιγίδες πλήττουν ανύποπτες περιοχές της υδρογείου. Το όρος Κιλιμάντζαρο είναι ένα από τα λίγα σημεία του Ισημερινού με πάγο και χιόνι. Όμως τα τελευταία τριάντα χρόνια τουλάχιστον το 1/2 των χιονιών του Κιλιμάντζαρο, που βρίσκεται στην Τανζανία της Αφρικής, έχουν λιώσει.
Υπάρχουν κλιματολογικές μελέτες που υποστηρίζουν πως μέχρι το έτος 2100 η μέση θερμοκρασία της Γης θα αυξηθεί από 2°C μέχρι και 5,8°C σε σχέση με τα επίπεδα του 1990. Ο πλανήτης όπως τον ξέρουμε δεν θα υπάρχει. Οι περισσότεροι πάγοι των πόλων θα λιώσουν, ειδικά της Αρκτικής και η Σιβηρία θα μετατραπεί σ’ έναν απέραντο βαλτότοπο. Στον Ινδικό και Ειρηνικό Ωκεανό η άνοδος της στάθμης της θάλασσας θα απειλήσει να καταπιεί νησιά αλλά και νησιωτικά κράτη ολόκληρα. Το παράκτιο και πυκνοκατοικημένο Μπαγκλαντές, που βρίσκεται στο Δέλτα του Γάγγη θα χάσει τη μισή του έκταση από τα νερά του Ινδικού. Οι έρημοι θα επεκταθούν και θα καταπιούν τις εναπομείνασες γόνιμες εκτάσεις της υποτροπικής ζώνης και κυρίως του Σαχέλ στην Αφρική. Η Ελλάδα θα αποκτήσει κλίμα βόρειας Αφρικής και τμήματά της θα γίνουν προέκταση της Σαχάρας. Εκτεταμένες πλημμύρες, ξηρασίες και ξαφνικοί τυφώνες θα πλήξουν τεράστιες περιοχές του πλανήτη μας. Το καθαρό, πόσιμο νερό, θα είναι περιζήτητο. Εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι θα μεταβληθούν σε περιβαλλοντικούς πρόσφυγες. Ακραία περιβαλλοντικά φαινόμενα θα γίνουν ο κανόνας. Η άνοιξη και το φθινόπωρο θα είναι απλώς μια ρομαντική ανάμνηση...
Ο πλανήτης μας υποφέρει από τη μεγαλύτερη κλιματολογική μεταβολή που γνώρισε από την Εποχή των Παγετώνων. Μια μεταβολή για την οποία ευθύνεται αποκλειστικά το ενεργειακό μοντέλο που χρησιμοποιεί για την επιβίωσή του το συγκεκριμένο χαοτικό, σπάταλο και περιβαλλοντοκτόνο καπιταλιστικό σύστημα παραγωγής.
Αυτή η σοβαρή κλιματολογική κρίση, στρέφει ολοένα και περισσότερο το ενδιαφέρον του κόσμου και πολλών ειδικών επιστημόνων στην αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων, που θα αντιστρέψουν τις κλιματολογικές μεταβολές πριν να είναι πολύ αργά, καθώς δεν υπάρχει “Planet B”. Ωθεί σε σοβαρές σκέψεις, συζητήσεις και κινήσεις για την αντικατάσταση του σημερινού συγκεντρωτικού ενεργειακού μοντέλου, που βασίζεται στα ορυκτά καύσιμα, μ’ ένα αποκεντρωμένο και χωρίς περιβαλλοντικό αποτύπωμα μοντέλο, που θα βασίζεται στη λεγόμενη Ελεύθερη Ενέργεια.
Αυτός είναι και βασικότερος λόγος που ο σύγχρονος ανθρώπινος πολιτισμός, παρά τις όποιες αξιοσημείωτες προόδους του, θεωρείται ακόμη Πολιτισμός Τύπου 0. Στην τεχνολογική εξέλιξη ενός πολιτισμού απαραίτητο στοιχείο είναι, ως γνωστόν, η ενέργεια. Ο Ρώσος αστρονόμος Νίκολαϊ Καρντάσεφ, στην πρώιμη προσπάθεια του να ταξινομήσει τους εξωγήινους πολιτισμούς, με τη λεγόμενη Κλίμακα Καρντάσεφ (Kardashev Scale, 1964), τους κατέταξε σε τρεις κατηγορίες, που ονόμασε Τύπους Πολιτισμών Ι, ΙΙ και ΙΙΙ, σύμφωνα με την ενέργεια που είναι σε θέση να παράγουν, να καταναλώνουν και να διαχειρίζονται, η οποία και αντιστοιχεί ταυτόχρονα στο βαθμό εξάπλωσης του κάθε τύπου πολιτισμού στο Σύμπαν.
Για να έχει νόημα αυτή η σύγκριση πρέπει να θυμόμαστε πως ο σύγχρονος ανθρώπινος πολιτισμός είναι πολιτισμός Τύπου 0, ανίκανος να αξιοποιήσει επαρκώς τις ενεργειακές πηγές του περιβάλλοντος και να ελέγξει τις αυτοκαταστροφικές του τάσεις. Είναι βυθισμένος στην πολιτική διαίρεση και στις συχνές πολεμικές συγκρούσεις, μολύνει ανεπανόρθωτα το περιβάλλον και γενικώς συμπεριφέρεται ανώριμα και αυτοκαταστροφικά. Υπάρχει ωστόσο η ελπίδα η τεχνολογική έκρηξη και η επανάσταση των επικοινωνιών και της γνώσης, σε συνδυασμό με την απελευθέρωση των τεχνολογιών Ελεύθερης Ενέργειας, να οδηγήσουν στη δημιουργία μιας πλανητικής κοινωνίας, που θα αξιοποιεί έξυπνα την ενέργεια του πλανήτη μας, το οποίο αποτελεί και το πρώτο βήμα για τη μετασχηματισμό του σε πολιτισμό Τύπου Ι.
Ο πολιτισμός Τύπου Ι, ο οποίος ελπίζουμε να καταφέρουμε να γίνουμε στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον, είναι ένας πλανητικός πολιτισμός, που έχει πετύχει τη σταθερότητα, την ισορροπία, την ενοποίηση και χρησιμοποιεί για τις ανάγκες του την ενέργεια ενός ολόκληρου πλανήτη. Ελέγχει το κλίμα, τους ωκεανούς, την ατμόσφαιρα και αξιοποιεί όλες τις διαθέσιμες πηγές πλούτου και ενέργειας. Η επικοινωνία σ’ ολόκληρο τον πλανήτη είναι άμεση και λειτουργεί ενοποιητικά εξαλείφοντας τις όποιες διαφορές. Αν κάποιος δει από το διάστημα έναν πολιτισμό Τύπου Ι, αυτός θα μοιάζει μ’ ένα ‘λαμπερό χριστουγεννιάτικο στολίδι’. Ο πολιτισμός αυτός διαθέτει συνήθως λίγες διαστημικές αποικίες, πράγμα που σημαίνει πως η μακροπρόθεσμη επιβίωση του δεν είναι εξασφαλισμένη.
Αντίθετα με τον πολιτισμό Τύπου Ι ο πολιτισμός Τύπου ΙΙ, που εκμεταλλεύεται την ενέργεια ενός ολόκληρου άστρου, είναι πρακτικά αθάνατος, καθώς μπορεί να επιβιώσει μέχρι το τέλος του σύμπαντος –αν ποτέ υπάρξει κάτι τέτοιο. Υπολογίζεται πως ο πολιτισμός Τύπου ΙΙ καταναλώνει ενέργεια 10 δισεκατομμύρια φορές περισσότερη από εκείνη που καταναλώνει ένας πολιτισμός τύπου Ι. Ο πολιτισμός αυτός μπορεί να ελέγχει τις οικολογικές και κοσμικές καταστροφές και να πετύχει την τέλεια ισορροπία.
Μόνον η έκρηξη ενός κοντινού άστρου θα μπορούσε να απειλήσει έναν πολιτισμό Τύπου ΙΙ, αλλά και πάλι υπάρχει η δυνατότητα κατασκευής ‘διαστημικών κιβωτών’ και η μετανάστευση σε κοντινά αστρικά συστήματα. Επειδή οι πολιτισμοί Τύπου ΙΙ είναι άφθαρτοι και πρακτικά αθάνατοι, η ύπαρξη τους θα πρέπει να θεωρείται συνηθισμένο φαινόμενο, (θεωρητικά ο ανθρώπινος πολιτισμός της σειράς Star Trek θα μπορούσε να είναι Τύπου ΙΙ). Τέτοιου είδους πολιτισμοί θα βρίσκονται συνήθως στα πρόθυρα αποικισμού πολλών αστρικών συστημάτων του Γαλαξία.
Τέλος ένας πολιτισμός Τύπου ΙΙΙ θα έχει εξαντλήσει τις ενεργειακές δυνατότητες ενός άστρου, θα έχει εξαπλωθεί στα γειτονικά αστρικά συστήματα και θα έχει αρχίσει να σχηματίζει έναν γαλαξιακό πολιτισμό. Ο υπερεξελιγμένος αυτός πολιτισμός μπορεί να εκμεταλλεύεται την ενέργεια πολλών διάσπαρτων άστρων και να έχει ξεκινήσει ένα σχέδιο εξερεύνησης κι αποικισμού ολόκληρου του Γαλαξία με χιλιάδες αυτοαναπαραγόμενα ‘εξερευνητικά σκάφη Von Neumann’. Ένας τέτοιος πολιτισμός θα μπορούσε να εκμεταλλεύεται άγνωστες σ’ εμάς μορφές ενέργειας, θα μπορούσε ν’ ανοίξει «τρύπες» μέσα στην ίδια τη δομή του σύμπαντος και να ταξιδεύει εύκολα από τη μια άκρη του Γαλαξία στην άλλη. Για έναν τέτοιο γαλαξιακό υπερπολιτισμό ο σημερινός γήινος πολιτισμός δεν θα ήταν τίποτε περισσότερο από μια απλή ‘μυρμηγκοφωλιά’.
Στο Σύμπαν τα πάντα είναι ενέργεια. Η ενέργεια δεν είναι καθοριστική μόνο για το κάθε δευτερόλεπτο της ζωής μας, αλλά, όπως είδαμε κατά τον Καρντάσεφ, και για την εξέλιξη του πολιτισμού μας. Είναι το ‘αίμα’ της παγκόσμιας οικονομίας και ο σημαντικότερος πόρος της, μετά τη φύση και τους ανθρώπους. Δεν μπορούμε χωρίς αυτή και όσο η οικονομία και η τεχνολογία αναπτύσσονται, τόσο περισσότερο θα είμαστε εξαρτημένοι από την ενέργεια. Όμως τα ορυκτά καύσιμα (πετρέλαιο, άνθρακας, αέριο κ.α.), που χρησιμοποιούμε κατά κύριο λόγο για να την παράγουμε, είναι ρυπογόνα, αντιπεριβαλλοντικά, αναποτελεσματικά, περιορισμένα και πανάκριβα.
Τα ορυκτά καύσιμα, όπως είναι γνωστό, δεν είναι παρά υγροποιημένα κατάλοιπα ‘πτωμάτων’ φυτικών και ζωικών οργανισμών, που έζησαν στον πλανήτη μας πριν από εκατομμύρια χρόνια. Καταναλώνοντας πετρέλαιο μπορεί να καίμε απομεινάρια φυτοπλαγκτού που καταπλακώθηκε στους ωκεανούς της Κάμβριας Περιόδου. Καίγοντας λιγνίτη καίμε τους μουμιοποιημένους κορμούς των τροπικών δένδρων που καταπλακώθηκαν στους βάλτους της Ιουρασικής Περιόδου. Αυτό ακριβώς συνεχίζει να κάνει και η ‘δική μας’ ΔΕΗ, μια ενεργειακή επιχείρηση του 21ου αιώνα: σκάβει στο υπέδαφος για να βρει και να κάψει απομεινάρια οργανισμών (άνθρακας) που έζησαν πριν από εκατομμύρια χρόνια στον πλανήτη μας. Είναι ‘πτωματοκεντρικη’ και στραμμένη προς το υπέδαφος, ενώ θα έπρεπε να είναι ‘φωτοκεντρική’ και στραμμένη προς τον Ήλιο.
Ωστόσο επειδή χρειαζόμαστε ενέργεια για να λειτουργήσουμε, πρέπει να βρούμε άλλους, εναλλακτικούς τρόπους για να την παράγουμε. Όχι καίγοντας πετρέλαιο και ορυκτά καύσιμα. Αυτές οι πηγές ενέργειας δεν ανανεώνονται, ενώ παράλληλα προκαλούν γεωπολιτική αστάθεια, κοινωνικο-οικονομικές ανισότητες, και βλάπτουν το περιβάλλον.
Μπορούμε να το πετύχουμε αξιοποιώντας σε πρώτη φάση τον ήλιο, τον άνεμο, και όλες τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ενώ παράλληλα θα προχωρούμε και στις νέες τεχνολογίες της Ελεύθερης Ενέργειας, αρχίζοντας από το Υδρογόνο, το πιο συνηθισμένο στοιχείο στο Σύμπαν.
Κατά τον 19ο αιώνα η ανθρωπότητα βάσιζε την οικονομία της στα στερεά καύσιμα (ξύλο και άνθρακας). Τον 20ο αιώνα η οικονομία βασιζόταν κυρίως στα υγρά καύσιμα (πετρέλαιο και παράγωγά του). Και στις αρχές του 21ου αιώνα το φυσικό αέριο, ο λεγόμενος ‘πρίγκιπας των υδρογονανθράκων’, αρχίζει να εκτοπίζει τα υγρά καύσιμα. Αυτή η τάση προς τα αέρια καύσιμα προβλέπεται να συνεχιστεί και θα καταλήξει στο υδρογόνο, που είναι το απλούστερο χημικό καύσιμο, στην ουσία ένας ‘υδρογονάνθρακας χωρίς άνθρακα’. Όταν αυτό συμβεί η εποχή του ρυπογόνου άνθρακα, που ευθύνεται για το ‘φαινόμενο του θερμοκηπίου’ και είναι ο κατεξοχήν ρυπαντής του περιβάλλοντος, θα αποτελεί πλέον ιστορία.
Σε αντίθεση με την οικονομία του πετρελαίου και των άλλων ορυκτών καυσίμων, η οικονομία του υδρογόνου θα βασίζεται σ’ ένα στοιχείο με μηδενικές ρυπογόνες εκπομπές, το οποίο συμβαίνει να βρίσκεται παντού όπου υπάρχει νερό (Η2Ο) ή χημικές ενώσεις που περιέχουν νερό. Όχι μόνον χώρες με πρόσβαση σε ωκεανούς και θάλασσες, αλλά και χώρες με λίμνες, ποτάμια ή πάγους θα μπορούν να παράγουν άφθονο υδρογόνο με τη βοήθεια της ηλεκτρόλυσης, δηλαδή με τη διάσπαση του νερού στα συστατικά του μέρη (υδρογόνο και οξυγόνο) η οποία επιτυγχάνεται με την απλή μέθοδο της ηλεκτρόλυσης. Υπάρχουν επίσης και νέες τεχνολογίες «ψυχρής καύσης» του υδρογόνου ή παλμόλυσής του με τη χρήση πολύ υψηλών συχνοτήτων και καταλυτών, που επιτρέπουν την άμεση, χωρίς θερμικές απώλειες και με ελάχιστη ενεργειακή κατανάλωση, αποδέσμευση του υδρογόνου από το νερό και την πολλαπλή χρήση και αξιοποίησή του.
Οι πηγές ενέργειας δεν βρίσκονται λοιπόν σε ανεπάρκεια, κι αν εφαρμόσουμε έξυπνα την επιστήμη και την τεχνολογία, μπορούμε να δημιουργήσουμε, όσο κι αν αυτό ακούγεται τεχνο-ουτοπιστικό, μια κοινωνία αφθονίας χωρίς αποκλεισμούς για κανένα. Αυτό δε θα συμβεί όμως αν οι νέες ενεργειακές τεχνολογίες περάσουν αποκλειστικά στον έλεγχο μονοπωλιακών, ολιγοπωλιακών και στενά ιδιωτικών συμφερόντων, που είναι προσανατολισμένα στο κέδρος των ολίγων και στην καταπίεση των πολλών. Αν δεν θα είναι υπόθεση του κάθε πολίτη, ο οποίος θα ελέγχει την οικονομία με αμεσοδημοκρατικό τρόπο με στόχο την καταπολέμηση των αδικιών, των ανισοτήτων και της εκμετάλλευσης, που δημιουργούν καταστροφικές ανισορροπίες στη βάση του σύγχρονου πολιτισμού. Αν δεν υπάρχουν επαρκείς ρυθμίσεις που θα αποτρέπουν τη χρήση αυτών των τεχνολογιών για καταστροφικούς σκοπούς, όπως συνέβη για παράδειγμα με την πυρηνική τεχνολογία, με συνέπεια την αποσταθεροποιηση του κλίματος και την βλάβη του περιβάλλοντος.
Αποτελεί κοινό μυστικό ωστόσο πως οι κρατικοί μηχανισμοί, οι κυβερνήσεις σχεδόν σε όλες χώρες του κόσμου και ειδικά τα μεγάλα ολιγοπωλιακά επιχειρηματικά συμφέροντα -τεράστιες υπερεθνικές επιχειρήσεις που έχουν στήσει ένα πανίσχυρο και αλληλοδιαπλεκόμενο ενεργειακό-βιομηχανικό-στρατιωτικό σύμπλεγμα συμφερόντων- δεν ενδιαφέρονται για την αλλαγή του ενεργειακού μοντέλου. Οι κυβερνήσεις, στις λεγόμενες δημοκρατικές χώρες, απλώς αντιδρούν σπασμωδικά στις όποιες πιέσεις των ψηφοφόρων-φορολογούμενων πολιτών τους, και ειδικά σε προεκλογικές περιόδους υπόσχονται αλλαγές που ουδέποτε πραγματοποιούν, γιατί ενδιαφέρονται περισσότερο να μην χάσουν πολύτιμα έσοδα από τη φορολόγηση των ορυκτών καυσίμων και λιγότερο για την καταστροφή του περιβάλλοντος ή για το οικονομικό κόστος αποκατάστασης της βλάβης του περιβάλλοντος που επωμίζονται με την υψηλή φορολόγηση οι κατώτερες εισοδηματικά τάξεις. Σε καμία περίπτωση δεν θα ήθελαν να έχει ο καθένας μας κι από μια ιδιωτική δεξαμενή υδρογόνου στο υπόγειο του σπιτιού του ή άφθονο ρεύμα αποθηκευμένο σε ειδικές μπαταρίες λιθίου. Όχι τόσο για λόγους ασφάλειας, αλλά επειδή αντιλαμβάνονται το ‘τεχνικό πρόβλημα’ της αδυναμίας ελέγχου, όπως και της απώλειας φόρων από ένα κοινωνικά ελεγχόμενο και αποκεντρωμένο δίκτυο παραγωγής και χρήσης υδρογόνου ή κάποιας άλλης μορφής ενέργειας που θα παράγεται από τους ίδιους τους χρήστες της στα πλαίσια ενός δομημένου ‘από τα κάτω’ κοινωνικού ενεργειακού δικτύου που θα καλύπτει όλες τις ανάγκες των νοικοκυριών, των πόλεων και της χώρας.
Καθόλου παράξενο λοιπόν που συχνά οι κυβερνήσεις αντιμετωπίζουν τους πρωτοπόρους ερευνητές και υποστηρικτές της Ελεύθερης Ενέργειας ως απειλή, ως ‘εχθρούς του λαού’, που τάχα επιθυμούν να ανατρέψουν το σύστημα της οικονομικής εκμετάλλευσης, στα πλαίσια του οποίου διαπλέκονται κυβερνήσεις, χώρες και εταιρείες που παράγουν και διακινούν τα ορυκτά καύσιμα καθώς και οι βιομηχανίες παραγωγής μηχανών εσωτερικής καύσης με τις οποίες δεν κινούνται μόνο οχήματα, τρένα, πλοία και αεροπλάνα αλλά το σύνολο της παγκόσμιας οικονομίας. Μιλάμε για κύκλους εργασιών αξίας τρισεκατομμυρίων Ευρώ. Για το ενεργειακό κατεστημένο των ορυκτών καυσίμων, δηλαδή για τον σκληρό πυρήνα του καπιταλισμού οι τεχνολογίες Ελεύθερης Ενέργειας αποτελούν τον χειρότερο εφιάλτη τους, καθώς απειλούν τον απόλυτο έλεγχο και την εκμετάλλευση που ασκούν πάνω στην παγκόσμια οικονομία.
Η παγκόσμια Ελίτ γνωρίζει ότι η Ελεύθερη Ενέργεια αποτελεί κίνδυνο αποσταθεροποίησης του συγκεντρωτικού ενεργειακού συστήματος και κατ’ επέκταση αποτελεί τον ισχυρότερο παράγοντα ανατροπής του καπιταλισμού ο οποίος προσπαθεί δια της βίαιης παγκοσμιοποίησής του να αποφύγει το μοιραίο. Γι αυτό και κανείς από τα μέλη της κυρίαρχης Ελίτ, που συμμετέχει σ’ αυτό το τερατώδες σύμπλεγμα συμφερόντων, δεν επιθυμεί να εγκαταλείψει αμαχητί τα αμύθητα κέρδη του για χάρη ενός καθαρότερου και πιο πράσινου πλανήτη και μιας ενεργειακά ελεύθερης και δημοκρατικής ανθρωπότητας και γι αυτό όλο μαζί εργάζονται για μια Νέα φασιστική Τάξη Πραγμάτων.
Η ανθρωπότητα ωστόσο δεν έχει πλέον την πολυτέλεια να βασίζεται σ’ ένα απαρχαιωμένο ενεργειακό μοντέλο. Χρειάζεται επειγόντως ένα νέο αποκεντρωτικό ενεργειακό μοντέλο στο οποίο το υδρογόνο θα παίζει βασικό ρόλο. Σε πείσμα των πολέμιων της ενεργειακής απελευθέρωσης δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι προετοιμάζουν εδώ και αρκετές δεκαετίες την πολιτική και το τεχνολογικό υπόβαθρο για ένα νέο ενεργειακό σύστημα βασισμένο στο συχνότερο στοιχείο του σύμπαντος. Όλοι τους μιλούν με ενθουσιασμό για την έλευση της νέας εποχής του υδρογόνου. Το ζήτημα όμως είναι οι καταναλωτές να αγοράζουν υδρογόνο από τα δίκτυα πρατηρίων του κεφαλαίου, ή να το παράγουν μόνοι τους; Θα οδηγηθούμε και πάλι σ’ ένα συγκεντρωτικό ενεργειακό μοντέλο με βάση το υδρογόνο, ή μήπως πρέπει να φροντίσουμε ώστε η «Εποχή του Υδρογόνου» να οδηγήσει την ανθρωπότητα σε μια πρωτόγνωρη ενεργειακή αποκέντρωση, που σημαίνει άφθονη, καθαρή, φτηνή και ασφαλή ενέργεια για όλους τους χρήστες και κοινωνίες με ενεργειακή αυτάρκεια;
* Ο Γιώργος Στάμκος είναι συγγραφέας και δημοσιογράφος. Το κείμενο αυτό αποτελεί απόσπασμα από το κεφάλαιο με τίτλο “Ενέργεια, το Μέτρο της Εξέλιξης του Ανθρώπινου Πολιτισμού: Ελεύθερη Ενέργεια για Όλους!', με το οποίο συμμετάσχει στο συλλογικό έργο 'ΈΝΑΣ ΚΑΛΥΤΕΡΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΕΙΝΑΙ ΕΦΙΚΤΟΣ: Να θεμελιώσουμε τον πολιτισμό της κοινωνικής ισότητας”, που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις ΚΟΥΚΚΙΔΑ.
Πηγή: tvxs.gr
Η Σφήκα: Επιλογές
Έχουμε συνηθίσει να ζούμε σ’ έναν κόσμο πνιγμένο στην ατμοσφαιρική μόλυνση, που απειλείται από πλανητική υπερθέρμανση, ερημοποίηση, αύξηση της στάθμης των θαλασσών, πείνα, μείωση της βιοποικιλότητας και ακραία καιρικά φαινόμενα. Το κλίμα του πλανήτη μας έχει πλέον απορυθμιστεί, οι πόλεις μας είναι μολυσμένες από μικροσωματίδια και βαριά μέταλλα, οι θάλασσες από μικροπλάστικά που εισέρχονται στην τροφική αλυσίδα, και η λειψυδρία έχει καταντήσει συνηθισμένο φαινόμενο. Πόλεμοι έχουν ξεσπάσει για τους υδρογονάνθρακες και μεγάλες περιοχές του πλανήτη μας έχουν βυθιστεί στη γεωπολιτική αστάθεια εξ αιτίας του ανταγωνισμού για τον έλεγχο των ορυκτών καυσίμων. Το ενεργειακό μοντέλο στο οποίο βασίζεται η παγκόσμια οικονομία είναι, κατά κοινή ομολογία, επικίνδυνο, γαιοκτόνο και αυτοκαταστροφικό.
H κρίσιμη καμπή της ανθρωπότητας
Στο τέλος της δεύτερης δεκαετίας του 21ου αιώνα η ανθρωπότητα βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή καθοριστική για το μέλλον της. Το ενεργειακό μοντέλο, πάνω στο οποίο βασίζεται η παγκόσμια οικονομία και ο πολιτισμός μας γενικότερα, έχει φθάσει στα όρια του. Τα ορυκτά καύσιμα (άνθρακας, πετρέλαιο, φυσικό αέριο) έχουν αποδειχθεί βρώμικα, ακριβά και αναποτελεσματικά. Η πολλά υποσχόμενη πυρηνική ενέργεια έχει απογοητεύσει τους πάντες εξ αιτίας του υψηλού κόστους και της επικινδυνότητάς της. Και οι λεγόμενες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ: ηλιακή, αιολική, γεωθερμική ενέργεια, υδατοπτώσεις, παλιρροϊκά κύματα κλπ.), αν και έχει αυξηθεί σημαντικά η αξιοποίηση και η χρήση τους, απέχουν ακόμη πολύ για να σταθούν στο ύψος των προσδοκιών που είχαμε γι αυτές. Το ενεργειακό πρόβλημα της ανθρωπότητας παραμένει κρίσιμο και άλυτο όπως κρίσιμο και άλυτο παραμένει και το πρόβλημα της περιβαλλοντικής καταστροφής της πλανητικής μας πατρίδας.
Για πρώτη φορά εδώ και εκατομμύρια χρόνια υπάρχει τόσο μεγάλη ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα, και άλλων αερίων θερμοκηπίου, επικίνδυνα συγκεντρωμένη στην ατμόσφαιρά μας. Μια συγκέντρωση για την οποία ευθύνονται κατά κύριο λόγο οι περιβαλλοντοκτόνες, κερδομανιακές συστημικές δραστηριότητες που κάποιοι τις κρύβουν πίσω από αθώες εκφράσεις όπως ‘ανθρώπινες δραστηριότητες’, λες κι ευθυνόμαστε όλοι μαζί και ο καθένας μας χωριστά το ίδιο με τις ρυπογόνες βιομηχανίες για την περιβαλλοντική ρύπανση. Το γεγονός αυτό οδηγεί στην υπερθέρμανση του πλανήτη μας. Η αλπική βλάστηση εξαφανίζεται. Οι έρημοι επεκτείνονται. Μορφές ζωής εξαφανίζονται μαζικά και η βιοποικιλότητα συρρικνώνεται. Τροπικές επιδημίες ανεβαίνουν βορειότερα. Οι πόλεις γίνονται ανυπόφορες εξ αιτίας της υγρασίας και του καύσωνα. Ξαφνικές πλημμύρες, τυφώνες και καταιγίδες πλήττουν ανύποπτες περιοχές της υδρογείου. Το όρος Κιλιμάντζαρο είναι ένα από τα λίγα σημεία του Ισημερινού με πάγο και χιόνι. Όμως τα τελευταία τριάντα χρόνια τουλάχιστον το 1/2 των χιονιών του Κιλιμάντζαρο, που βρίσκεται στην Τανζανία της Αφρικής, έχουν λιώσει.
Υπάρχουν κλιματολογικές μελέτες που υποστηρίζουν πως μέχρι το έτος 2100 η μέση θερμοκρασία της Γης θα αυξηθεί από 2°C μέχρι και 5,8°C σε σχέση με τα επίπεδα του 1990. Ο πλανήτης όπως τον ξέρουμε δεν θα υπάρχει. Οι περισσότεροι πάγοι των πόλων θα λιώσουν, ειδικά της Αρκτικής και η Σιβηρία θα μετατραπεί σ’ έναν απέραντο βαλτότοπο. Στον Ινδικό και Ειρηνικό Ωκεανό η άνοδος της στάθμης της θάλασσας θα απειλήσει να καταπιεί νησιά αλλά και νησιωτικά κράτη ολόκληρα. Το παράκτιο και πυκνοκατοικημένο Μπαγκλαντές, που βρίσκεται στο Δέλτα του Γάγγη θα χάσει τη μισή του έκταση από τα νερά του Ινδικού. Οι έρημοι θα επεκταθούν και θα καταπιούν τις εναπομείνασες γόνιμες εκτάσεις της υποτροπικής ζώνης και κυρίως του Σαχέλ στην Αφρική. Η Ελλάδα θα αποκτήσει κλίμα βόρειας Αφρικής και τμήματά της θα γίνουν προέκταση της Σαχάρας. Εκτεταμένες πλημμύρες, ξηρασίες και ξαφνικοί τυφώνες θα πλήξουν τεράστιες περιοχές του πλανήτη μας. Το καθαρό, πόσιμο νερό, θα είναι περιζήτητο. Εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι θα μεταβληθούν σε περιβαλλοντικούς πρόσφυγες. Ακραία περιβαλλοντικά φαινόμενα θα γίνουν ο κανόνας. Η άνοιξη και το φθινόπωρο θα είναι απλώς μια ρομαντική ανάμνηση...
Δεν υπάρχει “Planet B”
Ο πλανήτης μας υποφέρει από τη μεγαλύτερη κλιματολογική μεταβολή που γνώρισε από την Εποχή των Παγετώνων. Μια μεταβολή για την οποία ευθύνεται αποκλειστικά το ενεργειακό μοντέλο που χρησιμοποιεί για την επιβίωσή του το συγκεκριμένο χαοτικό, σπάταλο και περιβαλλοντοκτόνο καπιταλιστικό σύστημα παραγωγής.
Αυτή η σοβαρή κλιματολογική κρίση, στρέφει ολοένα και περισσότερο το ενδιαφέρον του κόσμου και πολλών ειδικών επιστημόνων στην αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων, που θα αντιστρέψουν τις κλιματολογικές μεταβολές πριν να είναι πολύ αργά, καθώς δεν υπάρχει “Planet B”. Ωθεί σε σοβαρές σκέψεις, συζητήσεις και κινήσεις για την αντικατάσταση του σημερινού συγκεντρωτικού ενεργειακού μοντέλου, που βασίζεται στα ορυκτά καύσιμα, μ’ ένα αποκεντρωμένο και χωρίς περιβαλλοντικό αποτύπωμα μοντέλο, που θα βασίζεται στη λεγόμενη Ελεύθερη Ενέργεια.
Είμαστε Πολιτισμός Τύπου 0
Αυτός είναι και βασικότερος λόγος που ο σύγχρονος ανθρώπινος πολιτισμός, παρά τις όποιες αξιοσημείωτες προόδους του, θεωρείται ακόμη Πολιτισμός Τύπου 0. Στην τεχνολογική εξέλιξη ενός πολιτισμού απαραίτητο στοιχείο είναι, ως γνωστόν, η ενέργεια. Ο Ρώσος αστρονόμος Νίκολαϊ Καρντάσεφ, στην πρώιμη προσπάθεια του να ταξινομήσει τους εξωγήινους πολιτισμούς, με τη λεγόμενη Κλίμακα Καρντάσεφ (Kardashev Scale, 1964), τους κατέταξε σε τρεις κατηγορίες, που ονόμασε Τύπους Πολιτισμών Ι, ΙΙ και ΙΙΙ, σύμφωνα με την ενέργεια που είναι σε θέση να παράγουν, να καταναλώνουν και να διαχειρίζονται, η οποία και αντιστοιχεί ταυτόχρονα στο βαθμό εξάπλωσης του κάθε τύπου πολιτισμού στο Σύμπαν.
Για να έχει νόημα αυτή η σύγκριση πρέπει να θυμόμαστε πως ο σύγχρονος ανθρώπινος πολιτισμός είναι πολιτισμός Τύπου 0, ανίκανος να αξιοποιήσει επαρκώς τις ενεργειακές πηγές του περιβάλλοντος και να ελέγξει τις αυτοκαταστροφικές του τάσεις. Είναι βυθισμένος στην πολιτική διαίρεση και στις συχνές πολεμικές συγκρούσεις, μολύνει ανεπανόρθωτα το περιβάλλον και γενικώς συμπεριφέρεται ανώριμα και αυτοκαταστροφικά. Υπάρχει ωστόσο η ελπίδα η τεχνολογική έκρηξη και η επανάσταση των επικοινωνιών και της γνώσης, σε συνδυασμό με την απελευθέρωση των τεχνολογιών Ελεύθερης Ενέργειας, να οδηγήσουν στη δημιουργία μιας πλανητικής κοινωνίας, που θα αξιοποιεί έξυπνα την ενέργεια του πλανήτη μας, το οποίο αποτελεί και το πρώτο βήμα για τη μετασχηματισμό του σε πολιτισμό Τύπου Ι.
Ο πολιτισμός Τύπου Ι, ο οποίος ελπίζουμε να καταφέρουμε να γίνουμε στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον, είναι ένας πλανητικός πολιτισμός, που έχει πετύχει τη σταθερότητα, την ισορροπία, την ενοποίηση και χρησιμοποιεί για τις ανάγκες του την ενέργεια ενός ολόκληρου πλανήτη. Ελέγχει το κλίμα, τους ωκεανούς, την ατμόσφαιρα και αξιοποιεί όλες τις διαθέσιμες πηγές πλούτου και ενέργειας. Η επικοινωνία σ’ ολόκληρο τον πλανήτη είναι άμεση και λειτουργεί ενοποιητικά εξαλείφοντας τις όποιες διαφορές. Αν κάποιος δει από το διάστημα έναν πολιτισμό Τύπου Ι, αυτός θα μοιάζει μ’ ένα ‘λαμπερό χριστουγεννιάτικο στολίδι’. Ο πολιτισμός αυτός διαθέτει συνήθως λίγες διαστημικές αποικίες, πράγμα που σημαίνει πως η μακροπρόθεσμη επιβίωση του δεν είναι εξασφαλισμένη.
Αντίθετα με τον πολιτισμό Τύπου Ι ο πολιτισμός Τύπου ΙΙ, που εκμεταλλεύεται την ενέργεια ενός ολόκληρου άστρου, είναι πρακτικά αθάνατος, καθώς μπορεί να επιβιώσει μέχρι το τέλος του σύμπαντος –αν ποτέ υπάρξει κάτι τέτοιο. Υπολογίζεται πως ο πολιτισμός Τύπου ΙΙ καταναλώνει ενέργεια 10 δισεκατομμύρια φορές περισσότερη από εκείνη που καταναλώνει ένας πολιτισμός τύπου Ι. Ο πολιτισμός αυτός μπορεί να ελέγχει τις οικολογικές και κοσμικές καταστροφές και να πετύχει την τέλεια ισορροπία.
Μόνον η έκρηξη ενός κοντινού άστρου θα μπορούσε να απειλήσει έναν πολιτισμό Τύπου ΙΙ, αλλά και πάλι υπάρχει η δυνατότητα κατασκευής ‘διαστημικών κιβωτών’ και η μετανάστευση σε κοντινά αστρικά συστήματα. Επειδή οι πολιτισμοί Τύπου ΙΙ είναι άφθαρτοι και πρακτικά αθάνατοι, η ύπαρξη τους θα πρέπει να θεωρείται συνηθισμένο φαινόμενο, (θεωρητικά ο ανθρώπινος πολιτισμός της σειράς Star Trek θα μπορούσε να είναι Τύπου ΙΙ). Τέτοιου είδους πολιτισμοί θα βρίσκονται συνήθως στα πρόθυρα αποικισμού πολλών αστρικών συστημάτων του Γαλαξία.
Τέλος ένας πολιτισμός Τύπου ΙΙΙ θα έχει εξαντλήσει τις ενεργειακές δυνατότητες ενός άστρου, θα έχει εξαπλωθεί στα γειτονικά αστρικά συστήματα και θα έχει αρχίσει να σχηματίζει έναν γαλαξιακό πολιτισμό. Ο υπερεξελιγμένος αυτός πολιτισμός μπορεί να εκμεταλλεύεται την ενέργεια πολλών διάσπαρτων άστρων και να έχει ξεκινήσει ένα σχέδιο εξερεύνησης κι αποικισμού ολόκληρου του Γαλαξία με χιλιάδες αυτοαναπαραγόμενα ‘εξερευνητικά σκάφη Von Neumann’. Ένας τέτοιος πολιτισμός θα μπορούσε να εκμεταλλεύεται άγνωστες σ’ εμάς μορφές ενέργειας, θα μπορούσε ν’ ανοίξει «τρύπες» μέσα στην ίδια τη δομή του σύμπαντος και να ταξιδεύει εύκολα από τη μια άκρη του Γαλαξία στην άλλη. Για έναν τέτοιο γαλαξιακό υπερπολιτισμό ο σημερινός γήινος πολιτισμός δεν θα ήταν τίποτε περισσότερο από μια απλή ‘μυρμηγκοφωλιά’.
Από την “Πτωματοκεντρική” στην “Φωτοκεντρική” ένέργεια
Στο Σύμπαν τα πάντα είναι ενέργεια. Η ενέργεια δεν είναι καθοριστική μόνο για το κάθε δευτερόλεπτο της ζωής μας, αλλά, όπως είδαμε κατά τον Καρντάσεφ, και για την εξέλιξη του πολιτισμού μας. Είναι το ‘αίμα’ της παγκόσμιας οικονομίας και ο σημαντικότερος πόρος της, μετά τη φύση και τους ανθρώπους. Δεν μπορούμε χωρίς αυτή και όσο η οικονομία και η τεχνολογία αναπτύσσονται, τόσο περισσότερο θα είμαστε εξαρτημένοι από την ενέργεια. Όμως τα ορυκτά καύσιμα (πετρέλαιο, άνθρακας, αέριο κ.α.), που χρησιμοποιούμε κατά κύριο λόγο για να την παράγουμε, είναι ρυπογόνα, αντιπεριβαλλοντικά, αναποτελεσματικά, περιορισμένα και πανάκριβα.
Τα ορυκτά καύσιμα, όπως είναι γνωστό, δεν είναι παρά υγροποιημένα κατάλοιπα ‘πτωμάτων’ φυτικών και ζωικών οργανισμών, που έζησαν στον πλανήτη μας πριν από εκατομμύρια χρόνια. Καταναλώνοντας πετρέλαιο μπορεί να καίμε απομεινάρια φυτοπλαγκτού που καταπλακώθηκε στους ωκεανούς της Κάμβριας Περιόδου. Καίγοντας λιγνίτη καίμε τους μουμιοποιημένους κορμούς των τροπικών δένδρων που καταπλακώθηκαν στους βάλτους της Ιουρασικής Περιόδου. Αυτό ακριβώς συνεχίζει να κάνει και η ‘δική μας’ ΔΕΗ, μια ενεργειακή επιχείρηση του 21ου αιώνα: σκάβει στο υπέδαφος για να βρει και να κάψει απομεινάρια οργανισμών (άνθρακας) που έζησαν πριν από εκατομμύρια χρόνια στον πλανήτη μας. Είναι ‘πτωματοκεντρικη’ και στραμμένη προς το υπέδαφος, ενώ θα έπρεπε να είναι ‘φωτοκεντρική’ και στραμμένη προς τον Ήλιο.
Ωστόσο επειδή χρειαζόμαστε ενέργεια για να λειτουργήσουμε, πρέπει να βρούμε άλλους, εναλλακτικούς τρόπους για να την παράγουμε. Όχι καίγοντας πετρέλαιο και ορυκτά καύσιμα. Αυτές οι πηγές ενέργειας δεν ανανεώνονται, ενώ παράλληλα προκαλούν γεωπολιτική αστάθεια, κοινωνικο-οικονομικές ανισότητες, και βλάπτουν το περιβάλλον.
Μπορούμε να το πετύχουμε αξιοποιώντας σε πρώτη φάση τον ήλιο, τον άνεμο, και όλες τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ενώ παράλληλα θα προχωρούμε και στις νέες τεχνολογίες της Ελεύθερης Ενέργειας, αρχίζοντας από το Υδρογόνο, το πιο συνηθισμένο στοιχείο στο Σύμπαν.
Η ανερχόμενη Οικονομία του Υδρογόνου
Κατά τον 19ο αιώνα η ανθρωπότητα βάσιζε την οικονομία της στα στερεά καύσιμα (ξύλο και άνθρακας). Τον 20ο αιώνα η οικονομία βασιζόταν κυρίως στα υγρά καύσιμα (πετρέλαιο και παράγωγά του). Και στις αρχές του 21ου αιώνα το φυσικό αέριο, ο λεγόμενος ‘πρίγκιπας των υδρογονανθράκων’, αρχίζει να εκτοπίζει τα υγρά καύσιμα. Αυτή η τάση προς τα αέρια καύσιμα προβλέπεται να συνεχιστεί και θα καταλήξει στο υδρογόνο, που είναι το απλούστερο χημικό καύσιμο, στην ουσία ένας ‘υδρογονάνθρακας χωρίς άνθρακα’. Όταν αυτό συμβεί η εποχή του ρυπογόνου άνθρακα, που ευθύνεται για το ‘φαινόμενο του θερμοκηπίου’ και είναι ο κατεξοχήν ρυπαντής του περιβάλλοντος, θα αποτελεί πλέον ιστορία.
Σε αντίθεση με την οικονομία του πετρελαίου και των άλλων ορυκτών καυσίμων, η οικονομία του υδρογόνου θα βασίζεται σ’ ένα στοιχείο με μηδενικές ρυπογόνες εκπομπές, το οποίο συμβαίνει να βρίσκεται παντού όπου υπάρχει νερό (Η2Ο) ή χημικές ενώσεις που περιέχουν νερό. Όχι μόνον χώρες με πρόσβαση σε ωκεανούς και θάλασσες, αλλά και χώρες με λίμνες, ποτάμια ή πάγους θα μπορούν να παράγουν άφθονο υδρογόνο με τη βοήθεια της ηλεκτρόλυσης, δηλαδή με τη διάσπαση του νερού στα συστατικά του μέρη (υδρογόνο και οξυγόνο) η οποία επιτυγχάνεται με την απλή μέθοδο της ηλεκτρόλυσης. Υπάρχουν επίσης και νέες τεχνολογίες «ψυχρής καύσης» του υδρογόνου ή παλμόλυσής του με τη χρήση πολύ υψηλών συχνοτήτων και καταλυτών, που επιτρέπουν την άμεση, χωρίς θερμικές απώλειες και με ελάχιστη ενεργειακή κατανάλωση, αποδέσμευση του υδρογόνου από το νερό και την πολλαπλή χρήση και αξιοποίησή του.
Η ενέργεια είναι άφθονη, αλλά όχι όλους...
Οι πηγές ενέργειας δεν βρίσκονται λοιπόν σε ανεπάρκεια, κι αν εφαρμόσουμε έξυπνα την επιστήμη και την τεχνολογία, μπορούμε να δημιουργήσουμε, όσο κι αν αυτό ακούγεται τεχνο-ουτοπιστικό, μια κοινωνία αφθονίας χωρίς αποκλεισμούς για κανένα. Αυτό δε θα συμβεί όμως αν οι νέες ενεργειακές τεχνολογίες περάσουν αποκλειστικά στον έλεγχο μονοπωλιακών, ολιγοπωλιακών και στενά ιδιωτικών συμφερόντων, που είναι προσανατολισμένα στο κέδρος των ολίγων και στην καταπίεση των πολλών. Αν δεν θα είναι υπόθεση του κάθε πολίτη, ο οποίος θα ελέγχει την οικονομία με αμεσοδημοκρατικό τρόπο με στόχο την καταπολέμηση των αδικιών, των ανισοτήτων και της εκμετάλλευσης, που δημιουργούν καταστροφικές ανισορροπίες στη βάση του σύγχρονου πολιτισμού. Αν δεν υπάρχουν επαρκείς ρυθμίσεις που θα αποτρέπουν τη χρήση αυτών των τεχνολογιών για καταστροφικούς σκοπούς, όπως συνέβη για παράδειγμα με την πυρηνική τεχνολογία, με συνέπεια την αποσταθεροποιηση του κλίματος και την βλάβη του περιβάλλοντος.
Αποτελεί κοινό μυστικό ωστόσο πως οι κρατικοί μηχανισμοί, οι κυβερνήσεις σχεδόν σε όλες χώρες του κόσμου και ειδικά τα μεγάλα ολιγοπωλιακά επιχειρηματικά συμφέροντα -τεράστιες υπερεθνικές επιχειρήσεις που έχουν στήσει ένα πανίσχυρο και αλληλοδιαπλεκόμενο ενεργειακό-βιομηχανικό-στρατιωτικό σύμπλεγμα συμφερόντων- δεν ενδιαφέρονται για την αλλαγή του ενεργειακού μοντέλου. Οι κυβερνήσεις, στις λεγόμενες δημοκρατικές χώρες, απλώς αντιδρούν σπασμωδικά στις όποιες πιέσεις των ψηφοφόρων-φορολογούμενων πολιτών τους, και ειδικά σε προεκλογικές περιόδους υπόσχονται αλλαγές που ουδέποτε πραγματοποιούν, γιατί ενδιαφέρονται περισσότερο να μην χάσουν πολύτιμα έσοδα από τη φορολόγηση των ορυκτών καυσίμων και λιγότερο για την καταστροφή του περιβάλλοντος ή για το οικονομικό κόστος αποκατάστασης της βλάβης του περιβάλλοντος που επωμίζονται με την υψηλή φορολόγηση οι κατώτερες εισοδηματικά τάξεις. Σε καμία περίπτωση δεν θα ήθελαν να έχει ο καθένας μας κι από μια ιδιωτική δεξαμενή υδρογόνου στο υπόγειο του σπιτιού του ή άφθονο ρεύμα αποθηκευμένο σε ειδικές μπαταρίες λιθίου. Όχι τόσο για λόγους ασφάλειας, αλλά επειδή αντιλαμβάνονται το ‘τεχνικό πρόβλημα’ της αδυναμίας ελέγχου, όπως και της απώλειας φόρων από ένα κοινωνικά ελεγχόμενο και αποκεντρωμένο δίκτυο παραγωγής και χρήσης υδρογόνου ή κάποιας άλλης μορφής ενέργειας που θα παράγεται από τους ίδιους τους χρήστες της στα πλαίσια ενός δομημένου ‘από τα κάτω’ κοινωνικού ενεργειακού δικτύου που θα καλύπτει όλες τις ανάγκες των νοικοκυριών, των πόλεων και της χώρας.
Καπιταλισμός Vs Ελεύθερη Ενέργεια
Καθόλου παράξενο λοιπόν που συχνά οι κυβερνήσεις αντιμετωπίζουν τους πρωτοπόρους ερευνητές και υποστηρικτές της Ελεύθερης Ενέργειας ως απειλή, ως ‘εχθρούς του λαού’, που τάχα επιθυμούν να ανατρέψουν το σύστημα της οικονομικής εκμετάλλευσης, στα πλαίσια του οποίου διαπλέκονται κυβερνήσεις, χώρες και εταιρείες που παράγουν και διακινούν τα ορυκτά καύσιμα καθώς και οι βιομηχανίες παραγωγής μηχανών εσωτερικής καύσης με τις οποίες δεν κινούνται μόνο οχήματα, τρένα, πλοία και αεροπλάνα αλλά το σύνολο της παγκόσμιας οικονομίας. Μιλάμε για κύκλους εργασιών αξίας τρισεκατομμυρίων Ευρώ. Για το ενεργειακό κατεστημένο των ορυκτών καυσίμων, δηλαδή για τον σκληρό πυρήνα του καπιταλισμού οι τεχνολογίες Ελεύθερης Ενέργειας αποτελούν τον χειρότερο εφιάλτη τους, καθώς απειλούν τον απόλυτο έλεγχο και την εκμετάλλευση που ασκούν πάνω στην παγκόσμια οικονομία.
Η παγκόσμια Ελίτ γνωρίζει ότι η Ελεύθερη Ενέργεια αποτελεί κίνδυνο αποσταθεροποίησης του συγκεντρωτικού ενεργειακού συστήματος και κατ’ επέκταση αποτελεί τον ισχυρότερο παράγοντα ανατροπής του καπιταλισμού ο οποίος προσπαθεί δια της βίαιης παγκοσμιοποίησής του να αποφύγει το μοιραίο. Γι αυτό και κανείς από τα μέλη της κυρίαρχης Ελίτ, που συμμετέχει σ’ αυτό το τερατώδες σύμπλεγμα συμφερόντων, δεν επιθυμεί να εγκαταλείψει αμαχητί τα αμύθητα κέρδη του για χάρη ενός καθαρότερου και πιο πράσινου πλανήτη και μιας ενεργειακά ελεύθερης και δημοκρατικής ανθρωπότητας και γι αυτό όλο μαζί εργάζονται για μια Νέα φασιστική Τάξη Πραγμάτων.
Ενεργειακή αποκέντρωση τώρα!
Η ανθρωπότητα ωστόσο δεν έχει πλέον την πολυτέλεια να βασίζεται σ’ ένα απαρχαιωμένο ενεργειακό μοντέλο. Χρειάζεται επειγόντως ένα νέο αποκεντρωτικό ενεργειακό μοντέλο στο οποίο το υδρογόνο θα παίζει βασικό ρόλο. Σε πείσμα των πολέμιων της ενεργειακής απελευθέρωσης δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι προετοιμάζουν εδώ και αρκετές δεκαετίες την πολιτική και το τεχνολογικό υπόβαθρο για ένα νέο ενεργειακό σύστημα βασισμένο στο συχνότερο στοιχείο του σύμπαντος. Όλοι τους μιλούν με ενθουσιασμό για την έλευση της νέας εποχής του υδρογόνου. Το ζήτημα όμως είναι οι καταναλωτές να αγοράζουν υδρογόνο από τα δίκτυα πρατηρίων του κεφαλαίου, ή να το παράγουν μόνοι τους; Θα οδηγηθούμε και πάλι σ’ ένα συγκεντρωτικό ενεργειακό μοντέλο με βάση το υδρογόνο, ή μήπως πρέπει να φροντίσουμε ώστε η «Εποχή του Υδρογόνου» να οδηγήσει την ανθρωπότητα σε μια πρωτόγνωρη ενεργειακή αποκέντρωση, που σημαίνει άφθονη, καθαρή, φτηνή και ασφαλή ενέργεια για όλους τους χρήστες και κοινωνίες με ενεργειακή αυτάρκεια;
* Ο Γιώργος Στάμκος είναι συγγραφέας και δημοσιογράφος. Το κείμενο αυτό αποτελεί απόσπασμα από το κεφάλαιο με τίτλο “Ενέργεια, το Μέτρο της Εξέλιξης του Ανθρώπινου Πολιτισμού: Ελεύθερη Ενέργεια για Όλους!', με το οποίο συμμετάσχει στο συλλογικό έργο 'ΈΝΑΣ ΚΑΛΥΤΕΡΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΕΙΝΑΙ ΕΦΙΚΤΟΣ: Να θεμελιώσουμε τον πολιτισμό της κοινωνικής ισότητας”, που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις ΚΟΥΚΚΙΔΑ.
Πηγή: tvxs.gr
Η Σφήκα: Επιλογές
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου