Σάββατο 29 Μαΐου 2021

Το σύνθημα της Ε.Ε.:Μιας και ήρθε η Πανδημία δεν «θάβουμε» και τους Μισούς Συνταξούχους

Γιάννης Περάκης


Η εξακρίβωση της πρόθεσης σε μια πολιτική απόφαση για ένα μη αφελή πολίτη είναι σχετικά εύκολη υπόθεση. Το πλέον ενδεδειγμένο παράδειγμα αποτελεί αυτό της προετοιμασίας της Ε.Ε. για την αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης.

Οι «σουλτάνοι»της Ευρώπης ελέω υπάκουων υπηκόων απεφάσισαν, σύνταξη στα 74. Αλλά όχι τώρα. Η Ε.Ε. έχει εμπειρία να διαχειρίζεται τέτοιες καταστάσεις. Σταδιακά και με «τρόπο». Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το πρώτο κείμενο του Πόρτο, δηλαδή την «Κοινωνική Δέσμευση του Πόρτο» την οποία υιοθέτησε στις 7/5/2021 η Κοινωνική Διάσκεψη του Πόρτο που αναφέρει επί λέξει ότι στηρίζει την «προώθηση της πρόσβασης σε βασικές ψηφιακές δεξιότητες για τουλάχιστον το 80% των ατόμων ηλικίας 16-74 ετών, ενισχύοντας έτσι τις δεξιότητες, την εκ νέου απόκτηση δεξιοτήτων, την απασχολησιμότητα και την καινοτομία» ή στο δεύτερο κείμενο, δηλαδή το Σχέδιο δράσης της Επιτροπής που υιοθετήθηκε στις 4/3/2021 επίσης καθορίζει ότι «τουλάχιστον το 80% των ατόμων ηλικίας 16-74 ετών θα πρέπει να έχουν βασικές ψηφιακές δεξιότητες, απαραίτητη προϋπόθεση για την ένταξη και συμμετοχή στην αγορά εργασίας και την κοινωνία σε μια ψηφιακά μετασχηματισμένη Ευρώπη».

Χαράς ευαγγέλια για τους λάτρεις του «Μένουμε Ευρώπη». Για τους θρασύτατους εμφανείς αλλά και για τους ντροπαλούς «αριστερούς». Το όνειρο τους λαμβάνει «σάρκα και οστά» μέρα με την μέρα. Μόνο μην μας πουν ότι δεν γινόταν διαφορετικά.Διαφορετικά σε τι χειρότερο;

Μια γρήγορη ματιά στην «Ευρώπη των λαών»

Στην ίδια θέση με εμάς και αναμένεται να σκαρφαλώσουν:

· Οι Γερμανοί, που σήμερα συνταξιοδοτούνται στα 65 χρόνια, άντρες και γυναίκες, το 2031,

· Οι Γάλλοι που θα παίρνουν σύνταξη στα 67 από το 2023, ενώ σήμερα το ηλικιακό όριο, επίσης για άντρες και γυναίκες, είναι 66 χρόνια και 2 μήνες,

· Επίσης, τα 67, από τα 65 που είναι σήμερα το όριο, θα «πιάσουν» οι Βρετανοί από το 2028, με το όριο να αυξάνεται ένα χρόνο ακόμη στα 2046!,

· Στα 67 στοχεύει και η Ισπανία, έχοντας ως αφετηρία το 2027, ενώ σήμερα οι Ισπανοί, άντρες και γυναίκες, συνταξιοδοτούνται στα 65 χρόνια και έξι μήνες,

· Τα 68 έχει βάλει ως «ταβάνι» και η Ιρλανδία για το 2028 από τα 66 χρόνια που ισχύουν σήμερα και για τα δύο φύλα.

Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον ότι πολλές χώρες, σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Αρχής, έχουν υιοθετήσει έναν μηχανισμό που συνδέει την ηλικία συνταξιοδότησης με το προσδόκιμο ζωής, ενώ για τις περισσότερες η αναθεώρηση των ορίων που δε σχετίζεται απαραίτητα με τα δημοσιονομικά αλλά και με τη γήρανση του πληθυσμού και την αναλογία εργαζομένων-συνταξιούχων, με τα στοιχεία να είναι κάθε άλλο παρά ενθαρρυντικά, τοποθετείται χρονικά μεταξύ 2020 και 2030. Στην Τσεχία, για παράδειγμα, οι αλλαγές στο προσδόκιμο ζωής παρακολουθούνται κάθε πέντε χρόνια και αναλόγως τροποποιούνται οι αποφάσεις που αφορούν στο συνταξιοδοτικό.

Αυτές οι «αρυθμίες» στην Ε.Ε. θα εκλείψουν. Σύνταξη όλοι στα 74.

Το Προσδόκιμο Ζωής στην Ε.Ε.

Με τον παρακάτω πίνακα αποδεικνύεται το άλλοθι αλλά και το ξεγύμνωμα της Ε.Ε. αλλά και των εγχώριων γιουσουφακίων.

 
Προσδόκιμο ζωής για το 2018 (Έκθεση 2019)
ΘέσηΧώραΟλικό προσδό-κιμο ζωήςΘέσηΧώραΟλικό προσδό-κιμο ζωήςΘέσηΧώραΟλικό προσδό-κιμο ζωής
1Βουλγαρία74,910Τσεχία79,219Ελλάδα82,1
2Λετονία75,211Κύπρος80,520Λουξεμβούργο82,1
3Λιθουανία75,712Δανία80,821Ολλανδία82,1
4Ρουμανία75,913Γερμανία81,222Ιρλανδία82,26
5Ουγγαρία76,714Σλοβενία81,223Μάλτα82,4
6Σλοβακία77,415Αυστρία81,424Γαλλία82,5
7Κροατία78,316Βέλγιο81,525Σουηδία82,7
8Πολωνία78,517Φινλανδία81,726Ισπανία83,4
9Εσθονία78,618Πορτογαλία81,927Ιταλία83,4


Η λογική απλή. Μειώνουμε τις κοινωνικές δαπάνες για τις συντάξεις τουλάχιστον κατά το 60%. Πώς; 

Από τα 65 μέχρι 80,13 που είναι ο μέσος όρος του προσδόκιμου ζωής, είναι 15 έτη, δηλαδή συνταξιοδοτούνται για 15 έτη οι πολίτες. Με την αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης από τα 65 στα 74, τότε από τα 74 μέχρι τα 80,13θα συνταξιοδοτούνται μόνο για 6 έτη οι πολίτες.

Αυτά για τους μέλλοντες συνταξιούχους δηλαδή και για τα παιδιά μας.

Οι νυν συνταξιούχοι λαμβάνουν ήδη «παχυλές» συντάξεις. Τα στοιχεία του «Ενιαίου Συστήματος Ελέγχου & Πληρωμών Συντάξεων-ΗΛΙΟΣ» 
(Φεβρουάριος-2021) το αποδεικνύουν:

· Σύμφωνα με την ίδια έκθεση, η μέση κύρια σύνταξη διαμορφώνεται σε 734,27 ευρώ και η μέση επικουρική στα 194,39 ευρώ,

· Το 29,8% των συνταξιούχων, δηλαδή ένας στους τρεις, είναι ηλικίας άνω των 81 ετών. Το 33,9% κυμαίνεται μεταξύ 71 και 80 ετών, το 33,3% μεταξύ 51 έως 70 ετών, ενώ μόλις το 1,2% είναι συνταξιούχοι ηλικίας μικρότερης των 25 ετών. Συνταξιούχοι ηλικίας μεταξύ 61-70 ετών λαμβάνουν τα υψηλότερα ποσά σύνταξης.
·
Η πλειοψηφία των κυρίων συντάξεων βρίσκεται στο εύρος 500-1,000 ευρώ, ενώ μόλις το 34% των κύριων συντάξεων γήρατος ξεπερνά τα 1.000 ευρώ.

Όμως σε εξέλιξη βρίσκεται και η νέα «μεταρύθμιση».Κομβικές αλλαγές διαρθρωτικού χαρακτήρα που προαναγγέλλονται με το προσχέδιο της έκθεσης της Επιτροπής Πισσαρίδη για την «ανασυγκρότηση» της Ελληνικής Οικονομίας.

Το σύστημα, που αφορά σχεδόν 5 εκατ. εργαζόμενους και επαγγελματίες καθώς και 2,5 εκατ. συνταξιούχους, έχει να αντιμετωπίσει τους επόμενους μήνες τουλάχιστον 8 σημαντικές προκλήσεις, που αλλάζουν τα πάντα σε κύριες συντάξεις, επικουρικές και εισφορές, επιχειρούν να κλείσουν «πληγές» του παρελθόντος, ενώ ταυτόχρονα απειλούν να ανατρέψουν τις «ευαίσθητες ισορροπίες του».

Το μενού των επόμενων μηνών είναι πυκνό και σφιχτό και περιλαμβάνει ανατροπές σε όλα τα επίπεδα:

1.
Σταδιακή στροφή προς ένα πλήρως κεφαλαιοποιητικό σύστημα στην επικουρική σύνταξη και ασφάλιση. Ας δούμε τι εννοούν, αφού δούμε τις διαφορές των συνταξιοδοτικών συστημάτων:

1α) Διανεμητικό Σύστημα: Το διανεμητικό σύστημα είναι το ισχύον ασφαλιστικό σύστημα στην Ελλάδα. Στο κοινωνικο-οικονομικό μας σύστημα θεωρείται θεμελιώδης παράγοντας για την κοινωνική αλληλεγγύη και συνοχή των γενεών. Η βασική αρχή της λειτουργίας του είναι η εξής :

Οι εργαζόμενοι πληρώνουν εισφορές, αλλά οι εισφορές αυτές την ίδια χρονιά χρησιμοποιούνται για να ικανοποιηθούν τα θεσπισμένα δικαιώματα των συνταξιούχων, δηλαδή να πληρωθούν οι συντάξεις τους. Η πληρωμή των εισφορών από τους εργαζόμενους μπορεί να μη χρηματοδοτεί τη δική τους σύνταξη, δημιουργεί όμως μια «προσδοκία» και στηρίζεται σε έναν «άτυπο κανόνα», ότι στο μέλλον και αυτοί θα λάβουν από την επόμενη γενεά τα «ίδια οφέλη» που εξασφάλισαν στο παρελθόν στους τότε συνταξιούχους.

Αυτή η «προσδοκία» για τη διατήρηση του «άτυπου κανόνα», ότι δηλαδή οι σημερινοί εργαζόμενοι πληρώνουν τις συντάξεις των σημερινών συνταξιούχων και οι αυριανοί συνταξιούχοι θα συντηρούνται από τους μελλοντικούς εργαζόμενους, εντάσσεται στις κοινωνικές αξίες της συντεταγμένης πολιτείας ως «αλληλεγγύη των γενεών».

2α) Κεφαλαιοποιητικό Σύστημα:
Στο κεφαλαιοποιητικό σύστημα οι εισφορές αποτελούν αποταμίευση του ασφαλισμένου που δεν χρησιμοποιείται για να χρηματοδοτήσει τις συντάξεις άλλων, παρά μόνο την δική του. Οι εισφορές των ασφαλισμένων τηρούνται σε «ατομικές μερίδες ασφάλισης». Το σύνολο των ποσών των ατομικών μερίδων ανατίθεται για επένδυση σε εξειδικευμένους διαχειριστές (Επενδυτικούς Οργανισμούς ή άλλους ειδικούς φορείς), οι οποίοι τα επενδύουν σε διάφορα κεφαλαιουχικά προϊόντα (ακίνητα, μετοχές, ομόλογα, κ.λπ.). Τα κεφάλαια αυτά αυξάνονται κάθε χρόνο με τις ετήσιες εισφορές του ασφαλισμένου και τις αποδόσεις τους, συσσωρεύονται και δημιουργούν το συνολικό κεφάλαιο κάθε ασφαλισμένου.

Εννοούν απλά ότι διακόπτεται η οποιαδήποτε κοινωνική αλληλεγγύη και συνοχή των γενεών.

2.
Καθιέρωση μιας ατομικής ιδιωτικής ευρωπαϊκής σύνταξης «προαιρετικού» χαρακτήρα,

«Προαιρετικός» χαρακτήρας....Αλήθεια πόσο «προαιρετικό» και πόσο αναγκαστικό είναι να έχεις και ιδωτική ασφάλιση με τέτοιους μισθούς:

Αριθμός εργαζομένων το 2021: 2.051.000
Μικτός Μισθός σε ευρώΠοσοστόΑριθμός Εργαζομένων
Έως 50020,00%410.200
Από 501-70015,14%310.521
Από 701-100028,67%588.022
Από 1001-150020,34%417.173
84,15%1.725.917
Άνω των 1.50015,85%325.084
Σύνολο100,00%2.051.000

Σε απλά ελληνικά το 84,15% ή 1.725.917 εργαζόμενοι αδυνατούν να έχουν ιδιωτική ασφάλιση. Εδώ έρχεται ο νόμος Κατρούγκαλου με τα 360,00 ελάχιστη σύνταξη.

Τις ευαίσθητες ισορροπίες δυσχεραίνουν τα δημογραφικά μεγέθη. Ο λόγος συνταξιούχων προς εισφέροντες - εργαζομένους βαίνει αυξανόμενος και από 0,54 το 2018 σκαρφαλώνει στο 0,62 το 2070, που σημαίνει ότι 10 ασφαλισμένοι θα πρέπει να εισφέρουν στο σύστημα για να καλυφθούν οι παροχές 6 συνταξιούχων. Την ίδια ώρα ο πληθυσμός της Ελλάδας από 10,729 εκατομμύρια το 2018, εκτιμάται ότι θα μειωθεί δραματικά, σε 8,453 εκατομμύρια το 2070. Επιπλέον, ο δείκτης εξάρτησης ηλικιωμένων αυξάνεται από 34,4 το 2018 σε 63,4 το 2050, για να μειωθεί στη συνέχεια σε 58,4 το 2070.

Το παραπάνω επιχείρημα παρά του ότι ισχύει δεν είναι  η κύρια αιτία της μείωσης των εσόδων των ασφαλιστικών ταμείων. Η κυριώτερη αιτία και ο λόγος είναι η ανεργία μου μαστίζει την Ευρώπη και μαζί την Ελλάδα, αλλά καιη μείωση της κρατικής χρηματοδότησης των συντάξεων.

Στα ύψη η ανεργία των νέων 15-24 ετών στην Ευρώπη: Η ανεργία των νέων ηλικίας 15 έως 24 είναι πολύ μεγαλύτερη από τον μέσο όρο ανεργίας όλων των ηλικιών (15-74). Για το 96% των περιφερειών της Ευρώπης, το ποσοστό ανεργίας για την ηλικία 15 έως 24 είναι διπλάσιο από το ποσοστό ανεργίας όλων των ηλικιακών ομάδων. Ο μέσος όρος για όλες της περιοχές της ΕΕ είναι 16,9%.

Η Eurostat εκτιμά ότι 15,52 εκατομμύρια άνδρες και γυναίκες στην ΕΕ, εκ των οποίων 13,166 εκατομμύρια στη ζώνη του ευρώ, ήταν άνεργοι τον Μάρτιο του 2021.

Στην Ελλάδα, σε 1.171.617 άτομα ανήλθε το σύνολο των εγγεγραμμένων ανέργων τον Ιανουάριο του 2021 σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία εγγεγραμμένης ανεργίας του ΟΑΕΔ.

Με έναν πρόχειρο υπολογισμό, π.χ. εάν εργάζονται 1 εκατ. άνεργοι με 700 ευρώ μισθό τότε: 1.000.000 Χ 256 ευρώ (η μηνιαία εισφορά) Χ 14 μήνες, θα εισέπραταν τα ασφαλιστικά ταμεία περίπου 4 δις. ευρώ.

Αυτά όταν η μηνιαία δαπάνη των συντάξεων τον Φλεβάρη-2021 ανήλθε σε 2.298.000 δις. ευρώ.

Η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας δεν θα προέλθει από την αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης αλλά από την αύξηση των δημόσιων επενδύσεων που θα έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της απασχόλησης και της κατανάλωσης.



Γιάννης Περάκης
Οικονομολόγος




Γιάννης Περάκης: Σχετικά με το Συντάκτη


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου