Από το 1990 περίπου,μετά την κατάρρευση του αντίπαλου δέους,ο ασύδοτοςπαγκοσμιοποιημένος καπιταλισμός, επέφερε μείωση τωνπαγκόσμιων φορολογικών συντελεστών, από το 40% που ήταν στο24%. Δηλαδή μείωση κατά 40%.Η μείωση αυτή είχε ως αποτέλεσμα με την κινητικότητα του κεφαλαίου, σε χώρες να ανταγωνίζονται μεταξύ τους στη μείωση του εταιρικού φόρου, με σκοπό την προσέλκυση ξένων επενδύσεων. Έτσι, πολλές πολυεθνικές μεταφέρουν την έδρα και τα κέρδη τους είτε σε χώρες με χαμηλό φορολογικού συντελεστή, όπως η Ιρλανδία, ή σε φορολογικούς παραδείσους, για να πληρώσουν όσο το δυνατόν λιγότερους ή μηδενικούς φόρους.
Το αποτέλεσμα της ασυδοσίας του παγκοσμοποιημένου καπιταλισμού αντανακλάται στις τεράστιες διαφορές των φορολογικών συντελεστών φορολόγησης ανά χώρα.
Χώρα&Συντελεστής:
Ουγγαρία-9%,Βουλγαρία-10%, Ιρλανδία-12,50%, Κύπρος-12,50%, Λιθουανία-15%, Καναδάς-15%, Γερμανία-15,80%, Ρουμανία-16%, Χογκ-Κόγκ-16,50%, Σιγκαπούρη-17%, Ελβετία-18%, Ην. Βασίλειο-19%, Πολωνία-19%, Σλοβενία-19%, Τσεχία-19%, Εσθονία-20%, Ισλανδία-20%, Λετονία-20%, Φινλανδία-20%, ΗΠΑ-21%, Σλοβακία-21%, Δανία-22%, Νορβηγία-22%, Τουρκία-22%, Ελλάδα-24%, Λουξεμβούργο-24,94%, Αυστρία-25%, Βέλγιο-25%, Ισπανία-25%, Ολλανδία-25%, Ιταλία-28%, Πορτογαλία-30%, Γαλλία-32%, Μάλτα-35%.
Περίπου 15 χώρες δεν επιβάλλουν γενικό φόρο εισοδήματος εταιρειών, σύμφωνα με τα στοιχεία. Αυτό περιλαμβάνει νησιωτικά κράτη, όπως οι Βερμούδες, τα νησιά Cayman και οι Βρετανικές Παρθένοι Νήσοι, τα οποία είναι ευρέως γνωστά ως υπεράκτιοι «φορολογικοί παράδεισοι», στους οποίους οι μεγάλες εταιρείες μεταφέρουν τα κέρδη τους προκειμένου να πληρώνουν λιγότερους ή μηδενικούςφόρους.
Οι «Θριαμβολογίες» για τον Παγκόσμιο Ελάχιστο Εταιρικό Φόρο
Στην Ευρώπη, η θέσπιση ενός τέτοιου συντελεστή φαίνεται να είναι επωφελής για κάποιες χώρες της ΕΕ, περισσότερο από τις ΗΠΑ, αφού σύμφωνα με το World Inequality Database, τα κράτη μέλη της ΕΕ, που δεν αποτελούν κάποια μορφή φορολογικού παραδείσου, φαίνεται να είναι οι μεγαλύτεροι χαμένοι του φορολογικού ανταγωνισμού με περίπου το 35% των μετατοπισμένων κερδών να προέρχονται από αυτές τις χώρες της ΕΕ, σε σύγκριση με το 25% από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η προσφιλής αυτή τακτική δεν επιτρέπει απλά στις πολυεθνικές να μειώνουν δραματικά τον φορολογικό τους «λογαριασμό» αλλά και να αποφεύγουν πλήρως την καταβολή φόρων για εισόδημα από άυλες πηγές, όπως είναι οι πατέντες φαρμάκων, λογισμικού και λοιπά δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, στις χώρες καταγωγής τους.
Με αυτόν τον τρόπο, εκτιμάται ότι οι κυβερνήσεις χάνουν έσοδα μεταξύ 200 και 600 δις. δολαρίων κάθε χρόνο. Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, τον διεθνή οργανισμό με 38 χώρες μέλη, οι κυβερνήσεις χάνουν φορολογικά έσοδα έως και 240 δις. δολάρια ετησίως εξαιτίας της σχεδόν πάγιας τακτικής πολλών εταιρειών, κυρίως πολυεθνικών, να μεταφέρουν τα κέρδη τους σε φορολογικούς παραδείσους.
Ο ανταγωνισμός για τη μείωση των φορολογικών συντελεστών μεταξύ μιας συγκεκριμένης ομάδας χωρών, υπομόνευε για δεκαετίες την ικανότητα των Ηνωμένων Πολιτειών, της Ευρώπης αλλά και πολλών άλλων χωρών να αυξήσουν τα φορολογικά τους έσοδα προκειμένου να πραγματοποιήσουν κρίσιμες επενδύσεις.
Για όλους αυτούς τους λόγους , η συμφωνία των υπουργών Οικονομικών των επτά πιο ανεπτυγμένων βιομηχανικά χωρών, G7, να καταστήσουν ανώφελη τη μεταφορά κερδών στους φορολογικούς παραδείσους μέσω ενός ελάχιστου παγκόσμιου εταιρικού φόρου, είναι κάτι παραπάνω από ιστορική.Ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Μπρούνο Λεμέρ σε μια φράση τα είπε όλα:«Για πρώτη φορά μετά από αρκετά χρόνια, τα μέλη της G-7 κατάφεραν να καθορίσουν διεθνείς φορολογικούς κανόνες του 21ου αιώνα…Αγωνιζόμαστε εδώ και τέσσερα χρόνια σε όλα τα ευρωπαϊκά και διεθνή φόρουμ, στην G-7 και την G-20 για μια δίκαιη φορολογία των ψηφιακών γιγάντων.»
Τι ακριβώς αποφάσισαν οι υπουργοί Οικονομικών της G7 και ποιά είναι τα μελλοντικά σχέδια:
A) Oι υπουργοί Οικονομικών της G7 δεσμεύτηκαν για την επιβολή ελάχιστου εταιρικού φόρου τουλάχιστον 20% επί του κέρδους που θα ξεπερνάει ένα περιθώριο 10% για τις μεγαλύτερες και πιο κερδοφόρες πολυεθνικές εταιρείες.
B) Ο παγκόσμιος ελάχιστος φορολογικός συντελεστής θα ισχύει για τα κέρδη των εταιρειών στο εξωτερικό. Επομένως, εάν οι χώρες συμφωνήσουν σε ένα παγκόσμιο ελάχιστο, οι κυβερνήσεις θα μπορούσαν να καθορίσουν όποιον τοπικό φορολογικό συντελεστή επιθυμούν. Τι σημαίνει αυτό; Ότι εάν μια πολυεθνική εταιρεία πληρώνει φόρους στις νήσους Κέυμαν ή στην Ιρλανδία με χαμηλότερο συντελεστή, θα πρέπει να «συμπληρώσει» τους φόρους της στο συμφωνημένο ελάχιστο ποσοστό, κάτι που εξαλείφει το πλεονέκτημα της μετατόπισης των κερδών στο φορολογικό «καταφύγιο».
Οι παρενέργειες:
1) Στην πραγματικότητα όμως, όπως σημειώνουν οι οικονομολόγοι της Ασίας σε πρόσφατη έκθεση της Citi, οι πραγματικοί φορολογικοί συντελεστές μειώνονται σημαντικά από διάφορα «παραθυράκια» και κίνητρα. Κάτω από αυτή την οπτική γωνία ένα επίπεδο minimum φόρου 15% πιθανότατα θα προκαλούσε προβλήματα.
2) Οι διεθνείς επιχειρηματικοί όμιλοι με περιθώρια κέρδους τουλάχιστον 10% εκ των πραγμάτων θα μετρήσουν απώλειες.
3) Θα αποδομηθεί ένας σημαντικός συντελεστής ανόδου από τα διεθνή χρηματιστήρια. Μικρότεροι φόροι σημαίνει μεγαλύτερη κερδοφορία, μεγαλύτερα μερίσματα για τους μετόχους τα οποία ως ένα μεγάλο βαθμό λόγω των αρνητικών επιτοκίων επανεπενδύονται στις αγορές,αλλά και μεγαλύτερα κονδύλια από τις εταιρείες για επαναγορές ιδίων μετοχών.
Στο σημείο αυτό να υπογραμμίσουμε ότι αρκετές μεγάλες αμερικανικές εταιρείες, όπως η NVIDIA, η Broadcom, Las Vegas Sands, Microchip Technology, κ.α , παράγουν περισσότερο από το 50% του εισοδήματός τους διεθνώς, με αποτέλεσμα να έχουν πραγματικούς φορολογικούς συντελεστές κάτω του 15%,αντίθετα στην Ευρώπη η συντριπτική πλειονότητα των εταιρειών πληρώνει ήδη πάνω από το 21%.
Θα υπάρξει αύξηση στα δημοσιονομικά έσοδα της Ελλάδας;
Ισχυρίζονται κάποιοι ότι ο ελάχιστος εταιρικός φόρος, θα επιφέρει αύξηση των δημοσιονομικών εσόδων κατά 10 δις. ευρώ σε ορίζοντα 5ετίας για την Ελλάδα.
Για τους δύο παρακάτω λόγους, το σίγορο είναι ότι θα μειωθούν τα δημόσια φορολογικά έσοδα στην Ελλάδα:
α)Οι εταιρείες όπως ο όμιλος ΒΙΟΧΑΛΚΟ μετέφερε την φορολογική του έδρα στις Βρυξέλλες για να έχει μικρότερη φορολογία και καλύτερη χρηματοδότηση.Ας μην ξεχνάμε ότι πολλές εταιρείες επενδύσεων μετέφεραν την έδρα τους στο Λουξεμβούργο ή σε διάφορα κράτη (off shores) προκειμένου να πληρώνουν λιγότερη φορολογία αλλά κυρίως, να έχουν το πλεονέκτημα με την καλύτερη χρηματοδότηση και να βρίσκεται στο κέντρο των ευρωπαϊκών αποφάσεων.
Το κόστος χρηματοδότησης στις χώρες αυτές συμπεριλαμβανομένης και της Γερμανίας δεν συγκρίνετε με το κόστος που ισχύει στην Ελλάδα. Οι τράπεζες της Γερμανίας δανείζουν τις επιχειρήσεις με σχεδόν μηδενικό επιτόκιο ενώ της Ελλάδας και οι στρόφιγγες είναι κλειστές και το κόστος δανεισμού είναι υψηλότατο.
β) Η απόφαση για το ελάχιστο κοινό φορολογικό συντελεστή εκτιμάται ότι θα πιέσει αντικειμενικά αλλά κυρίως των νεοφιλελεύθερων κυβερνήσεων στην περαιτέρω μείωση του φορολογικού συντελεστή από το 24% (που ισχύει στην Ελλάδα) σε 15%-18%(μείωση από 25% έως 33%).Κατά συνέπεια αναμένεται να μειωθούν τα δημοσιονομικάέσοδα περίπου στα ίδια ποσοστά.
Θα Μειωθούν τα Διανεμόμενα Κέρδη των Πολυεθνικών Ομίλων και των Μεγάλων Εταιρειών;
Οι οικονομικές συνέπειες της πανδημίας ωρίμασε την ανάγκη για την μείωση της φοροαποφυγής, αλλά και ευρύτερα στις εξόφθαλμες αδικίες του φορολογικού συστήματος. Ορισμένες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, μεταξύ των οποίων Βέλγιο, Δανία, Γαλλία και Πολωνία, έφθασαν στο σημείο να ανακοινώσουνή να απειλήσουν πως οι φοροαπαλλαγές της πανδημίας δεν θα ισχύσουν για όσες επιχειρήσεις έχουν έδρα ή δραστηριοποιούνται σε φορολογικούς παραδείσους. Σημειωτέον ότι οι φοροαπαλλαγές και οι κάθε είδους φοροελαφρύνσεις που παραχωρήθηκαν για να αμβλυνθεί ο οικονομικός αντίκτυπος της πανδημίας ήταν μεταξύ των σημαντικότερων μέτρων στήριξης των οικονομιών. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΔΝΤ, η δημοσιονομική επιβάρυνση που επέφεραν κατά μέσον όρο στις ανεπτυγμένες και στις αναδυόμενες ευρωπαϊκές οικονομίες της Ευρώπης ήταν 6,2% και 3,1%, αντιστοίχως.
Ο παγκόσμιος καπιταλισμός μετά την πανδημία έχει ανάγκη εκσυγχρονισμού και «διευθέτησης ορισμένων εκρεμμοτήτων». Είναι απλά σίγουρος για την σταθερότητα του και θέλει να τροποποιήσει κάποιους όρους λειτουργίας του, περνώντας σε ανώτερη φάση.Με ποιο τρόπο;
1)Τις «απώλειες» από την καταβολή μεγαλύτερου φόρου όχι μόνο τις έχει αντισταθμίσει, αλλά και τα κέρδη έχουν αυξηθεί.Ο πιο κάτω πίνακας, αποδεικνύει ότι όχι μόνο έχει μετακυλίσει το κόστος (του επί πλέον φόρου)που πρόκειται να καταβάλλειστους εργαζόμενους, αλλά και έχει αυξήσει τα κέρδη.
Πόσοι & πoιοi Ευρωπαίοι εξαντλούν ή υπερβαίνουν το ανώτατο ωράριο εργασίας. Ποσοστό εργαζομένων που δουλεύουν 48 ώρες και πάνω ή και περισσότερες ώρες
Ελλάδα-37,1%, Ρουμανία-29,1%, Πολωνία-23,9%, Κροατία-23,2%, Βουλγαρία-22,4%, Σλοβακία-21,5%, Τσεχία-21,5%, Σλοβενία-20,7%, Ουγγαρία-20,5%, Μάλτα-20,1%, Ιρλανδία-19,0%, Λετονία-17,3%, Ισπανία 17,0%, Πορτογαλία-16,0%, Κύπρος-15,7%, Ιταλία-15,2%, Λιθουανία-14,7%, Εσθονία-14,3%, Βέλγιο-13,3%, Γαλλία -12,7%, Σουηδία-12,6%, Φινλανδία-12,6%, Αυστρία 12,5%, Ολλανδία-10,4%, Δανία 9,8%, Λουξεμβούργο-9,5%, Γερμανία-9,4%.
(Πηγή: Έρευνα για τις συνθήκες εργασίας στην Ε.Ε. : EUROFOUND)
Επίσης λόγω της τηλεργασίας, οι ώρες απασχόλησης έχουν αυξηθεί κατά:Ηνωμένες Πολιτείες-40%, Βρετανία, Ολλανδία, Καναδά και Αυστρία -25%. (Πηγή: TheDailyTelegraph, TheDailyMail).
Το κόστος του επί πλέον φόρου ήδη βαρύνει τους εργαζόμενους. Στην Ελλάδα τα πράγματα είναι ξεκάθαρα με το νέο εργασιακό νομοσχέδιο. Με 10 ώρες ημερησίως που αναφέρεται στο νέο εργασιακό νομοσχέδιο συνεπάγεται μείωση των μισθών κατά τουλάχιστον 25%. Επίσης για κάθε αύξηση 2 ωρών ανα εργαζόμενο, τότε για κάθε 4 εργαζόμενους χάνεται 1 θέση εργασίας (2 ώρες Χ 4 εργαζόμενους ισούται με ένα πλήρες οκτάωρο).
2) Επίκειται η μαζική εισαγωγή των ρομπότ και της τεχνητής νοημοσύνης στην παραγωγή από το 2025. Ο Μ. Γκέιτς υποστήριξε ότι οι κυβερνήσεις θα πρέπει να φορολογήσουν τη χρήση ρομπότ.Έτσι, θα συνεχίσει να χρηματοδοτείται η απασχόληση ανθρώπων στην εξυπηρέτηση των γηραιότερων, των ασθενών ή στην εκπαίδευση, όπως συνέβαινε από το φόρο εισοδήματος και τις ασφαλιστικές εισφορές των εργαζόμενων που ανέλαβαν τις δουλειές τους τα ρομπότ.
Ο Μπιλ Γκέιτς επιμένει ότι πρέπει να επιβληθεί το λεγόμενο robot tax (φόρος επί των ρομπότ), ακόμα κι αν κάτι τέτοιο προσωρινά θα επιβράδυνε την υιοθέτηση τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης και ρομποτικής. Κι αυτό, καθώς έτσι θα βρεθούν οι πόροι ώστε να χρηματοδοτηθούν άλλοι τομείς απασχόλησης και η εκπαίδευση των ανθρώπων που έχασαν τη δουλειά τους, λόγω αυτοματισμού. Σε απλά λόγια η ανεργία θα εκτοξευθεί και μαζί της η φτώχια και η απελπισία.
Εδώ ακριβώς υπεισέρχονται οι διάφορες «φιλολαικές» θεωρίες όπως, το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα και η βασική εθνική σύνταξη (380,00 ευρώ). Εισόδημα με το οποίο «ούτε θα ζείς, αλλά ούτε καιθα πεθαίνεις της πείνας».
Μήπως ξαφνικά έπιασε ο «πόνος» τις πολυεθνικές εταιρείες και τις νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις και «ασπάσθηκαν» την σοσιαλδημοκρατία; ή απλά γνωρίζουν πολύ καλά ότι η«Η φτώχεια είναι ο γονιός της επανάστασης και του εγκλήματος»(Αριστοτέλης).
Επειδή την σοσιαλδημοκρατία και την «χρήσιμη αριστερά» τις «πάτησε το τραίνο» της ιστορίας, το αντίπαλο δέος σήμερα είναι μια πολύμορφη, διαβασμένη και προγραμματική ριζοσπαστική αριστερά, χωρίς αποκλεισμούς και με δημοκρατικές διαδικασίες λειτουργίας.
Γιάννης Περάκης
Οικονομολόγος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου