Κυριακή 4 Ιουλίου 2021

Οι εκλογές 2021 στη Ρωσία και η δύσκολη μάχη που αναμένεται

Του Ντμίτρι Κερασίδη


Από τα μέσα Ιουνίου του 2021 σε όλη τη Ρωσία ξεκίνησε μια πολύ ενεργή πολιτική δραστηριότητα, δεδομένου ότι φέτος (στμ: τον Σεπτέμβριο) διεξάγονται τόσο βουλευτικές εκλογές για την Κρατική Δούμα, όσο και τοπικές (δημοτικές και περιφερειακές) εκλογές στην πλειονότητα των περιφερειών. Αυτή τη φορά στον πολιτικό στίβο βγήκαν αρκετές στον αριθμό νέες πολιτικές δυνάμεις και θα μπορούσαν να είναι ακόμη περισσότερες, εάν δεν είχαν ψηφιστεί πρόσφατα κάποιοι νόμοι που περιορίζουν τις δυνατότητες της «μη συστημικής» αντιπολίτευσης.

Δικαίωμα συμμετοχής χωρίς την υποχρέωση συλλογής υπογραφών έλαβαν συνολικά 14 κόμματα, τα ακόλουθα: «Ενιαία Ρωσία», «Κόμμα Ανάπτυξης», «Νέοι Άνθρωποι», «Γιάμπλοκο» (στμ: «Μήλο», κόμμα του Γκρ. Γιαβλίνσκι), «Πράσινη Εναλλακτική», «Πλατφόρμα Πολιτών», «Κομμουνιστές της Ρωσίας», «Κομμουνιστικό Κόμμα Κοινωνικής Δικαιωσύνης», «Κομμουνιστικό Κόμμα Ρωσικής Ομοσπονδίας» (ΚΚΡΟ), «Δίκαιη Ρωσία – Για την Αλήθεια», LDPR (στμ: Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα Ρωσίας – κόμμα Βλ. Ζιρινόβσκι) και «Ρωσικό Κόμμα Συνταξιούχων για την Κοινωνική Δικαιοσύνη». Τα υπόλοιπα κόμματα δεν έχουν αυτό το προνόμιο και θα υποχρεωθούν (για να συμμετάσχουν στις εκλογές) να συγκεντρώσουν τουλάχιστον 200 χιλιάδες υπογραφές πολιτών το καθένα.

Σε αυτό το δεύτερο μπλοκ κομμάτων τη μεγαλύτερη δραστηριότητα στη συλλογή υπογραφών επιδεικνύουν τα παρακάτω: «Πατριώτες της Ρωσίας», «Κόμμα Λαϊκής Ελευθερίας – PARNAS» «Κόμμα Δικαιοσύνης», «Η Ρωσία του Μέλλοντος», «Κόμμα Προόδου», «Κόμμα Κοινωνικής Προστασίας», «Δύναμη Πολιτών», «Ρωσική Παλλαϊκή Ένωση», «Κόμμα Κοζάκων Ρωσικής Ομοσπονδίας», «Κόμμα της Πράξης», «Κόμμα Κηπουρών», «Παλλαϊκό Εργατικό Μέτωπο», «Αναγέννηση της Ρωσίας», «Εθνική Πορεία», «Λαός Κατά της Διαφθοράς», «Κόμμα της Πατρίδας», «Διεθνιστικό Κόμμα», «Κέρδος από τις Εθνικές Πηγές Πλούτου», «Κόμμα Καλών Πράξεων», «Γονείς του Μέλλοντος», «Σοσιαλιστική Επιλογή», «Κόμμα Μικρών Επιχειρηματιών», «Η Εξουσία στον Λαό» και «Κόμμα Άμεσης Δημοκρατίας».

Οι εκλογές θα είναι δύσκολες

Οι ειδικοί σημειώνουν, ότι η τωρινή εκλογική εκστρατεία θα είναι εξαιρετικά δύσκολη για το κυβερνητικό κόμμα, την «Ενιαία Ρωσία», το οποίο στην παρούσα Βουλή καταλαμβάνει τα ¾ των εδρών. Τα προηγούμενα 5 χρόνια ψηφίστηκαν πολλοί νόμοι, οι οποίοι με τον ένα ή τον άλλο τρόπο περιορίζουν τα δικαιώματα των πολιτών: μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού, αυστηροποίηση της λογοκρισίας, μείωση της δυνατότητας αφορολόγητης εισαγωγής προϊόντων, νέοι φόροι κοκ. Η οικονομική κρίση εξακολουθεί να βαθαίνει, ενώ πολλοί πολίτες θεωρούν τα μέτρα που λαμβάνονται για την αντιμετώπιση της πανδημίας της CoViD-19 ως αναποτελεσματικά. Η αχλύς από την επανένωση της Κριμαίας με τη Ρωσία και τις επιτυχίες στο γεωπολιτικό επίπεδο έφυγε – τώρα οι πολίτες ανησυχούν περισσότερο για την εσωτερική πολιτική και την προσωπική τους ευμάρεια. Όλα αυτά επιδρούν άμεσα στην κοινωνία, δημιουργώντας ένα σοβαρό κύμα διαμαρτυρίας. Αποτέλεσμα αυτού μπορεί να είναι η μαζική καταψήφιση του κυβερνητικού κόμματος – αυτή τη φορά οι αντιπολιτευόμενοι πολίτες δεν θα απαρνηθούν το δικαίωμα συμμετοχής τους στις εκλογές. Υπενθυμίζω, ότι οι τελευταίες (βουλευτικές) εκλογές συνοδεύτηκαν από το χαμηλότερο στην ιστορία της σύγχρονης Ρωσίας ποσοστό συμμετοχής – κάτω από 48%.

Άλλος ένας σοβαρός παράγοντας, είναι η ουσιαστική εξαφάνιση εντός της Ρωσίας τμήματος της «εξωσυστημικής» αντιπολίτευσης και η απαγόρευση της πολιτικής δραστηριότητας όλων όσων την υποστήριζαν. Είναι προφανές, ότι τέτοιου είδους μέτρα θα οδηγήσουν σε νέες «μεταμορφώσεις» – συγκεκριμένες επιλογές (προσώπων) κατά την ψηφοφορία και μαζικές διαδηλώσεις των εκλογέων στους δρόμους. Και αυτό παρά την ενίσχυση των θέσεων της ρωσικής Εθνοφουράς (Rosgvardiya) και την εμφάνιση αρκετών (νέων) «ειδικών» μέσων μεταφοράς για την αντιμετώπιση των «απείθαρχων»: «κλούβες», «αύρες» κλπ.

Η συνένωση όλων αυτών των παραγόντων μπορεί να οδηγήσει στην πτώση των ποσοστών του κυβερνητικού κόμματος από το 70% στο 40%, ανοίγοντας έτσι μεγάλες δυνατότητες για την πολιτική δραστηριότητα όχι μόνο της «συστημικής» (κοινοβουλευτικής) αντιπολίτευσης (ΚΚΡΟ, LDPR), αλλά και πολλών από τα νέα κόμματα που αναφέρθηκαν νωρίτερα.

Έτσι λοιπόν αναμένεται σκληρή μάχη. Και την κατάσταση επιτείνει το γεγονός, ότι εδώ και λίγο καιρό το Κοινοβούλιο ανέλαβε περισσότερες αρμοδιότητες, χάρη στην πρόσφατη (2020) συνταγματική Αναθεώρηση. Τώρα η Κρατική Δούμα της Ρωσικής Ομοσπονδίας έχει τη δυνατότητα να ορίζει τις υποψηφιότητες των ομοσπονδιακών Υπουργών και τους Αντιπροέδρους της κυβέρνησης, όπως και το να ασκεί κοινοβουλευτικό έλεγχο για λογαριασμό της κοινωνίας.

Νέες πολιτικές τεχνολογίες

Προκειμένου να αντεπεξέλθουν στις ανάγκες της προεκλογικής εκστρατείας, αρκετές πολιτικές δυνάμεις τείνουν προς τη δημιουργία συμμαχικών σχημάτων. Έτσι, πχ, η «Δίκαιη Ρωσία» ενώθηκε με το κόμμα του (συγγραφέα και δημοσιογράφου) Ζαχάρ Πριλέπιν «Για την Αλήθεια», ενώ οι κομμουνιστικές δυνάμεις (στμ: ΚΚ Ρωσικής Ομοσπονδίας, «Αριστερό Μέτωπο», κίνημα «Για το Νέο Σοσιαλισμό») δημιούργησαν το «Αριστερό Πατριωτικό Λαϊκό Μέτωπο».

Ωστόσο, εάν μεταξύ των κομμουνιστικών δυνάμεων υπάρχουν και αρκετά κόμματα, ας πούμε, «σχεδιασμένα στο Κρεμλίνο», κάτι που τους δίνει περισσότερες δυνατότητες άσκησης διοικητικής επιρροής, τα κόμματα της δημοκρατικής κεντροδεξιάς, τα οποία δεν διαθέτουν ανάλογα εργαλεία επιρροής, αναγκάζονται εκ των πραγμάτων να δημιουργήσουν τα δικά τους. Τα κόμματα του λεγόμενου δημοκρατικού (στμ: κεντρώου) χώρου δημιούργησαν το δικό τους δίκτυο αλληλοβοήθειας και αλληλοϋποστήριξης. Για παράδειγμα, το κόμμα «Γιάμπλοκο» ήδη κάνει ό,τι μπορεί, προκειμένου σε όλες τις εκλογικές περιφέρειες να εκπροσωπούνται τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Το «Κόμμα Ανάπτυξης» επίσης δίνει μεγαλύτερη προσοχή στις μονοεδρικές περιφέρειες, όπου το κόμμα εκπροσωπούν συγκεκριμένοι υποψήφιοι, γνωστοί στις περιοχές τους.

Αντιθέτως, η «Ενιαία Ρωσία» («ΕΡ»), εκτός από την ισχυρό κρατικό διοικητικό μηχανισμό, διατηρεί και τις συνηθισμένες μεθόδους επιρροής (στο εκλογικό σώμα). Πρώτον, στις λίστες των υποψηφίων της «ΕΡ» βρίσκονται όχι λιγότεροι από 50 εν ενεργεία Περιφερειάρχες. Δεύτερον, η εμφάνιση ανάμεσα στους υποψηφίους του κόμματος γνωστών ηθοποιών και τραγουδιστών/-τριών που αποφάσισαν ξαφνικά να ασχοληθούν με την πολιτική. Για παράδειγμα, μεταξύ αυτών βρίσκονται η πρώην σολίστ του γνωστού γυναικείου ποπ ντουέτου TaTu Γιούλια Βόλκοβα (στμ: η οποία, ωστόσο, έχασε τις προκριματικές εκλογές στην περιφέρειά της από την χρυσή Ολυμπιονίκη στο σκι και νυν προπονήτρια Γελένα Βιάλμπε) και ο ηθοποιός Βλαντίμιρ Μασκόβ (στμ: συμπεριλήφθηκε στην πρώτη πεντάδα των υποψηφίων βουλευτών Επικρατείας μετά από πρόταση του ίδιου του Προέδρου Βλ. Πούτιν). Τρίτον, σε πολλές περιπτώσεις θέτουν υποψηφιότητα «ανεξάρτητοι» υποψήφιοι, οι οποίοι στην πραγματικότητα ουδέποτε διέκοψαν τους δεσμούς τους με την «Ενιαία Ρωσία», αλλά λαμβάνοντας υπόψη την κοινωνική κριτική αποφάσισαν να επιδείξουν «αυτονομία κινήσεων».

Είτε έτσι, είτε αλλιώς, τα αποτελέσματα της προεκλογικής εκστρατείας του 2021 μπορεί να είναι τα πλέον απρόβλεπτα. Από τη μία πλευρά, με την εμβάθυνση της οικονομικής κρίσης, πολλοί Ρώσοι πολίτες ανησυχούν πάνω από όλα για τη φυσική τους επιβίωση και διαθέτουν χρόνο για την ενασχόληση με την πολιτική, πολλώ δε μάλλον με την εναντίωσή τους προς την εξουσία. Από την άλλη, όμως, οι νέοι καταπιεστικοί νόμοι θερμαίνουν τον «βαθύ λαό» εκ των έσω, μετατοπίζοντας το κέντρο βάρους στην επιλογή των πολιτών στις νέες πολιτικές δυνάμεις, ο οποίες αυτή τη φορά είναι υπεραρκετές σε αριθμό.


*Ο Ντμίτρι (Δημήτρης) Κερασίδης είναι ανεξάρτητος δημοσιογράφος και θρησκειολόγος ελληνικής καταγωγής από την Ρωσία.

**Μετάφραση από τα Ρωσικά: Βασίλης Μακρίδης

*** Οι απόψεις του κειμένου εκφράζουν τον υπογράφοντα και όχι τον μεταφραστή του κειμένου. 




Ντμίτρι Κερασίδης : Σχετικά με τον Συντάκτη




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου