Δημήτρης Καραμίτσας
Η Συνθήκη της Λωζάννης του 1923, αποτέλεσε μία ευρύτατη συνθήκη που αφορούσε την ρύθμιση των θεμάτων της πρώην Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, της Τουρκίας και των κρατών που είχαν εμπλακεί στον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο και στην συνέχεια στον Ελληνοτουρκικό πόλεμο.
Η συνθήκη αποτελείται από 17 μέρη και πρωτόκολλα.
Η συνθήκη αποτελείται από 17 μέρη και πρωτόκολλα.
Το ελληνικό υπουργείο εξωτερικών στην σελίδα του https://www.mfa.gr/.../eidiko.../tourkikes-diekdikeseis.html δίδει μία σαφή απάντηση στο ζήτημα του τι ορίζεται ως ανήκον στην ελληνική κυριαρχία και τι στην τουρκική (τα νησιά που απέχουν έως 3 μίλια από τις παρακείμενες τουρκικές ακτές). Η αναφορά από το άρθρο 12 της Συνθήκης της Λωζάννης στις προηγούμενες συνθήκες (Λονδίνου 1913, Αθηνών 1914) δεν θα έλυνε το ζήτημα, διότι το καθεστώς των μεγάλων νησιών του Β. Αιγαίου (Λέσβος, Χίος κλπ.), δεν είχε αποσαφηνιστεί από τις πιο πάνω συνθήκες. Ομως, η διάταξη της τελευταίας περιόδου του κρίσιμου άρθρου 12 αποτελεί επαρκή και οριστική λύση (“Εκτός από τις περιπτώσεις που υπάρχει αντίθετη διάταξη στην παρούσα Συνθήκη, τα νησιά που βρίσκονται σε απόσταση μικρότερη των τριών μιλίων από τις ασιατικές ακτές παραμένουν υπό την τουρκική κυριαρχία.”).
Με την συνθήκη της Λωζάννης, παραχωρήθηκαν στο τουρκικό κράτος τα νησιά Ιμβρος και Τένεδος (σχεδόν 100% Ελληνες οι κάτοικοι), που είχαν καταληφθεί από την Ελλάδα κατά τον Α’ Βαλκανικό πόλεμο. Για αυτά ορίστηκε ειδική διοικητική οργάνωση από τοπικά στοιχεία και εγγυήσεις των δικαιωμάτων των μη μουσουλμάνων (άρθρο 14).
Με το άρθρο 15, η Τουρκία παραιτήθηκε υπέρ της Ιταλίας κάθε δικαιώματος στα Δωδεκάνησα (αναφέρονται ονομαστικά τα νησιά) και στις εξαρτώμενες από αυτά βραχονησίδες. Και στην περίπτωση αυτή ισχύει ο ανωτέρω γενικός όρος των 3 μιλίων και δια της διάταξης του άρθρου 6 της συνθήκης. Τα νησιά ως είχαν οριστεί ανωτέρω περιήλθαν στην Ελλάδα το 1947.
Στο άρθρο 16 υφίσταται και γενική παραίτηση της Τουρκίας από κάθε δικαίωμα και τίτλο εκτός των εδαφών που βρίσκονται εκτός των συνόρων ως αυτά καθορίζονται με την συνθήκη και δηλώνει τον σεβασμό σε αυτά (δηλ. Ιμβρο, Τένεδο και νησιά ευρισκόμενα εντός της ζώνης των 3 μιλίων από τις ακτές της, πληντων ρητώς αναφερόμενων στην συνθήκη). Ομοίου περιεχομένου δήλωση σεβασμού των συνόρων υφίσταται και στο άρθρο 26 της συνθήκης.
Ας έλθουμε στο κρίσιμο για την αποστρατικοποίηση άρθρο 13 της συνθήκης της Λωζάννης που έχει ως εξής :
“Για τη διασφάλιση της διατήρησης της ειρήνης, η Ελληνική Κυβέρνηση αναλαμβάνει να τηρήσει τους ακόλουθους περιορισμούς στα νησιά Μυτιλήνη, Χίο, Σάμο και Νικαρία:
1) Στα εν λόγω νησιά δεν θα εγκατασταθεί ναυτική βάση και καμία οχύρωση.
2) Τα ελληνικά στρατιωτικά αεροσκάφη θα απαγορεύονται να πετούν πάνω από το έδαφος των ακτών της Ανατολίας. Αντίστοιχα, η τουρκική κυβέρνηση θα απαγορεύσει στα στρατιωτικά της αεροσκάφη να πετούν πάνω από τα εν λόγω νησιά.
3) Οι ελληνικές στρατιωτικές δυνάμεις στα εν λόγω νησιά θα περιοριστούν στο κανονικό σώμα που θα κληθεί για στρατιωτική θητεία, το οποίο μπορεί να εκπαιδευτεί επιτόπου, καθώς και σε δύναμη χωροφυλακής και αστυνομίας ανάλογα με τη δύναμη της χωροφυλακής και αστυνομία που υπάρχει σε όλη την ελληνική επικράτεια.”.
Το πρώτο και προφανές είναι ότι με τις διατάξεις του άρθρου αυτού δεν τίθεται κανένας κανόνας, όρος ή αίρεση που να σχετίζει την τήρηση του όρου με την κυριαρχία των νησιών. Πρόκειται για πρόσθετη υποχρέωση του κυρίαρχου κράτους που αποσκοπεί μόνο στην διατήρηση της ειρήνης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας και όχι για αίρεση/όρο που εξαρτά την κυριαρχία των νησιών από την τήρηση του όρου. Ο όρος αφορά αποκλειστικά την διασφάλιση διατήρησης της ειρήνης και αυτήν υπηρετεί.
Ως όρος που τίθεται με συγκεκριμένο και κατονομαζόμενο σκοπό, τίθεται κατά τις γενικές αρχές του διεθνούς δικαίου υπό την αρχή της αμοιβαιότητας στην εξυπηρέτηση του τιθέμενου σκοπού (διατήρηση της ειρήνης), ο οποίος βεβαίως δεν αποτελεί υποχρέωση μόνο του μέρους που αναλαμβάνει τον περιορισμό, αλλά άπαντα τα συμβαλλόμενα και ενδιαφερόμενα μέρη.
Άλλωστε και επιπρόσθετα, η ειρήνη, αποκατάσταση και διατήρησή της αποτελεί τον ουσιώδη σκοπό της συνθήκης με τα οριζόμενα στο άρθρο 1 αυτής, στην τελική πράξη και αλλαχού.
Με σειρά διατάξεων στα επιμέρους τμήματα της συνθήκης καταβάλλεται η προσπάθεια να υπηρετηθεί ο ανωτέρω σκοπός της εμπέδωσης και διατήρησης της ειρήνης. Για τον σκοπό αυτό εγκρίνονται οι ανταλλαγές πληθυσμών και αιχμαλώτων, ορίζεται πλήρης σεβασμός των προσώπων, εθνοτήτων και των θρησκειών και με τους αυτούς όρους συμφωνείται η παραμονή πληθυσμών, όπως οι ελληνικοί πληθυσμοί στην Κωνσταντινούπολη, στην Ιμβρο και την Τένεδο (ενδεικτικά για τα ανωτέρω ενότητα ΙΙΙ άρθρα 37 – 45, άρθρα 65-100, 119-143). Επίσης το τρίτο μέρος της Συνθήκης αφορά των σεβασμό των συνόρων στην Θράκη, όπου άπαντα τα μέρη αναλαμβάνουν την υποχρέωση απουσίας στρατού σε ακτίνα 30 χιλιομέτρων από τα κοινά σύνορα. Εντονότερα η αρχή, επιδίωξη και στόχος της ειρήνης προβλέπεται στα μέρη της συνθήκης που αφορούν την ανταλλαγή των πληθυσμών, την τύχη και προστασία των περιουσιών και την αμνήστευση (Μέρη VI – XI).
Τι έγινε στην συνέχεια από την πλευρά της Τουρκίας και τι συμβαίνει έως σήμερα.
Ας μιλήσουμε με κάποια γεγονότα.
Ηδη από το 1924 η Τουρκία κινήθηκε με επιθετικότητα έναντι των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης, επιδιώκοντας την εκδίωξή τους και προέβη σε σειρά μέτρων κατά των ελληνικής εθνότητας κατοίκων, που παραβιάζουν την συνθήκη (δημεύσεις, απαγόρευση λειτουργίας των ελληνικών τραπεζών, παρεμπόδιση επιστροφής όσων είχαν απομακρυνθεί, φυλακίσεις Ελλήνων κ.α.). Ευνόητο είναι ότι η ειρήνη διαταράχθηκε από τις τουρκικές επιδιώξεις ήδη από την επαύριο της Συνθήκης.
Ακολούθησε (1924 )προσφυγή της Ελλάδας στην Κοινωνία των Εθνών (ο τότε ΟΗΕ) και δικαίωσή της (1925). Ακολούθησαν όμως άμεσα και νέες πιέσεις και παραβιάσεις στα δικαιώματα της Ελληνικής μειονότητας, που έφτασε έως την αυθαίρετη εκδίωξη έως το 1929, 99.730 Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης, παράλληλα με τις δεσμεύσεις των περιουσιών τους, την αυθαίρετη κατάληψη περιουσιών, τις δημεύσεις κ.ο.κ. . Η διασάλευση της ειρήνης συνεπώς ξεκινά με ευθύνη της Τουρκίας ήδη από το 1924 και με πολλαπλές παραβιάσεις (και στην Ιμβρο και την Τένεδο). Η συμφιλίωση του 1930 αποδείχθηκε προσωρινή.
Τα γεγονότα και παραβιάσεις της συνθήκης εις βάρος των Ελλήνων της Κων/πολης, της Ίμβρου και της Τενέδου είναι συνεχόμενα από την δεκαετία του 1950 έως σήμερα. Η αμφισβήτηση των συνόρων, η επέμβαση στην Κύπρο, οι εντάσεις στο Αιγαίο, η επίκληση του causus belli (αιτία πολέμου) διαρκώς και τώρα η αμφισβήτηση της κυριαρχίας των νησιών και οι υπερπτήσεις αποτελούν σαφείς επιθετικές ενέργειες εκ μέρους της Τουρκίας, που στρέφονται ενάντια στον σκοπό που οδήγησε στον όρο αφοπλισμού των νησιών και παρέχουν στην Ελλάδα το δικαίωμα εξοπλισμού τους και στρατιωτικής παρουσίας σε αυτά, για τον σκοπό προστασίας της ειρήνης.
Όμως και πέρα από τις συνθήκες, το ουσιωδέστερο όλων είναι ότι οι κάτοικοι των νησιών του Αιγαίου έχουν ελληνική εθνική συνείδηση. Ποια κυριαρχία αμφισβητεί και προσβάλει η Τουρκία; την κυριαρχία των κατοίκων των νησιών στα σπίτια και τα χωράφια τους ; Την προαιώνια σχέση πολλών από τους νυν κατοίκους (από τότε που η Τουρκία δεν υπήρχε ούτε ως όνομα;) με τον τόπο τους; Πως και με ποιο πραγματικό έρεισμα απειλεί να καταλάβει νησιά που κατοικούνται από Ελληνες ;
Το ισλαμο-εθνικιστικό-φασιστικό καθεστώς της Τουρκίας επιδεικνύει μία δεκαετία “θριάμβων” στην περιοχή. Είναι η βασική αιτία κάθε ανωμαλίας στην περιοχή και βασικός χορηγός ισλαμοφασιστών δολοφόνων. Είναι υπαίτιο ή και συνυπαίτιο για εκατομμύρια θανάτους, φυλακίσεις, διωγμούς, δολοφονίες και εγκλήματα πολέμου κατά αμάχων στο εσωτερικό της Τουρκίας, στην Συρία, το Ιράκ, την Λιβύη, την Αίγυπτο, την Τυνησία, τον Λίβανο και την Καραμπαχία. Ο παράφρων ηγέτης με τα δισεκατομμύρια δολάρια σε ξένες τράπεζες (οικογενειακή επιχείρηση) “ονειρεύεται” με τα μάτια ανοικτά τα σύνορα της καρδιάς του, φτιάχνει χάρτες ως την Αυστρία και ως την Σαουδική Αραβία και την Λιβύη. Απέκτησε και “γαλάζια πατρίδα” αν και οι στέπες της Μογγολίας δεν έχουν θάλασσες. Αιώνες μετά το “Μάλτα Γιοκ” , ακούσαμε Τούρκο αξιωματούχο να λέει το “Μητσοτάκης γιοκ” και “πληθωρισμός γιοκ”.
Διέθεσε τον λαό της χώρας του στα κέρδη των ξένων πολυεθνικών και τώρα τον λαό αυτό τον γονατίζει η φτώχεια, ο πληθωρισμός, η απαξίωση του νομίσματός του. Οι λαοί της Μικράς Ασίας, οι βασανισμένοι από αιώνες κατακτητών και χαμένοι στην ιστορική μνήμη λαοί της Μικράς Ασίας, πρέπει να το καταλάβουν, ότι οδηγούνται από έναν ηγέτη που δεν έχει τα λογικά του, που από την μεγαλομανία έχει χάσει την επαφή με την πραγματικότητα, που διχάζει και εξοντώνει.
Παρά την πλήρη ανικανότητα των ελληνικών κυβερνήσεων, αν αποτολμήσει το παραμικρό ο Ερντογάν, θα λάβει απαντήσεις από τον αντιφασίστα ελληνικό λαό και μετά από όλους τους λαούς της περιοχής και στο τέλος από τον ίδιο τον λαό στην χώρα του, όσο και να το έμαθαν να έχει σκυμμένο το κεφάλι και να υπακούει από τον καιρό τον Περσών έως και σήμερα.
Αν θέλει ο οποιοσδήποτε “Τούρκος” να έλθει στο σπίτι μας για να φάμε και να μιλήσουμε, είναι καλοδεχούμενος. Αν ονειρεύεται σουλτάνους, πασάδες και μπέηδες και όσα έκαναν στην Κων/πολη, την Ιμβρο και την Τένεδο, ας μείνει εκεί που είναι για το καλό του και για το καλό όλων.
Πηγή:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου