Το Πυροσβεστικό Σώμα καλείται να αντιμετωπίσει ένα μεγάλο εύρος συμβάντων και καταστροφών: Πυρκαγιές κάθε είδους και σε κάθε χώρο (από σκουπίδια σε κάδους μέχρι μεγάλες βιομηχανικές εγκαταστάσεις), τροχαία ατυχήματα, διασώσεις σε κάθε περίπτωση που κινδυνεύει ζωή ανθρώπου ή ζώου, αντλήσεις υδάτων, απεγκλωβισμούς από ανελκυστήρες, διαρροές χημικών ουσιών και πολλά άλλα. Καθώς διαχρονικά αυξάνονται η συχνότητα και η ένταση των ατυχημάτων και καταστροφών που καλείται να αντιμετωπίσει το Πυροσβεστικό Σώμα, αυξάνονται και οι ανάγκες του σε στελέχωση με ανθρώπινο δυναμικό. Ταυτόχρονα, η συστηματική ανάθεση νέων καθηκόντων στο Πυροσβεστικό Σώμα (πυροπροστασία ιδιωτικών αεροδρομίων, αυτοκινητοδρόμων, συμμετοχή στην αντιμετώπιση της πανδημίας COVID κ.ά.), αυξάνει ακόμη περισσότερο τις ανάγκες της στελέχωσης.
Για να αντιμετωπιστούν τα παραπάνω, αντί της μαζικής πρόσληψης νέων πυροσβεστών, η πολιτεία επιλέγει διαχρονικά τη δημιουργία νομοθεσίας (με τελευταίο τον Ν. 4662/2020) που να νομιμοποιεί τη διαρκή υπερεργασία των υφιστάμενων πυροσβεστών, οι οποίοι καλούνται να αντεπεξέλθουν σε ολοένα αυξανόμενο όγκο εργασίας. Ως αποτέλεσμα, ο πυροσβέστης πρακτικά δεν ακολουθεί συγκεκριμένο ωράριο εργασίας, αφού μέσω της διαρκούς κήρυξης επιφυλακών (με επίκληση σε δήθεν έκτακτες κάθε φορά περιστάσεις), υποχρεώνεται να παρέχει συστηματικά απλήρωτη υπερεργασία. Για την εργασία του αυτή συσσωρεύει απλώς οφειλόμενες μέρες ανάπαυσης, τις οποίες έτσι κι αλλιώς σπάνια μπορεί να λάβει, λόγω της γενικευμένης λειψανδρίας. Αντί να θεσμοθετηθεί τρόπος αποζημίωσης της υπερεργασίας, όπως προβλέπεται σε όλο τον υπόλοιπο δημόσιο τομέα, η κυβέρνηση της ΝΔ έφτασε την κοροϊδία σε άλλο επίπεδο, νομοθετώντας την «έκτακτη» πληρωμή κάποιων ελάχιστων ωρών υπερεργασίας, με την προϋπόθεση ότι οι πυροσβέστες θα... δεχτούν να δουλέψουν ακόμη περισσότερες! Επιπλέον, οι συστηματικές μετακινήσεις προσωπικού από μια υπηρεσία της χώρας σε άλλη για ενίσχυση, οδηγεί στην απουσία των πυροσβεστών από τα σπίτια τους για μέρες. Αυτό το ιδιότυπο καθεστώς διαρκούς έκτακτης ανάγκης αποτελεί πλέον τη φυσιολογική καθημερινότητα του Ελληνα πυροσβέστη, ο οποίος βρίσκεται συνεχώς υπ' ατμόν και δεν ξέρει πού θα τον βρει η επόμενη υπηρεσία του.
Η κατάσταση αυτή δημιουργεί ανυπέρβλητα εμπόδια στον οικογενειακό προγραμματισμό των πυροσβεστών: Οι υποχρεώσεις του σπιτιού και της ανατροφής των παιδιών συχνά βαρύνουν μονόπλευρα τους / τις συζύγους και οι δραστηριότητες της καθημερινότητας (σχολεία, διαβάσματα, ιατρικές επισκέψεις, εξωσχολικές δραστηριότητες κ.λπ.) απαιτούν περίπλοκες λύσεις από τον οικογενειακό περίγυρο, αν και όταν αυτός είναι διαθέσιμος. Η κατάσταση επιβαρύνεται ακόμη περισσότερο από την υφιστάμενη οικονομική πραγματικότητα που, όπως και σε όλη την υπόλοιπη κοινωνία, έχει δημιουργήσει δυσβάσταχτα βάρη στις οικογένειες των πυροσβεστών. Οι οικονομικές απολαβές των πυροσβεστών, οι οποίες παραμένουν για πολλά χρόνια στάσιμες, δεν ανταποκρίνονται επ' ουδενί στην καθημερινή αύξηση κόστους των βασικών αγαθών για μία αξιοπρεπή διαβίωση, πόσο μάλλον για την εξασφάλιση ενός ποιοτικού επιπέδου ζωής. Για παράδειγμα, μόνο για να αντισταθμιστεί η αύξηση του κόστους στα καύσιμα από την περασμένη άνοιξη, ο μέσος πυροσβέστης θα έπρεπε να λάβει μία αύξηση στον μισθό του της τάξης των 220 ευρώ! Είναι προφανές ότι, αφού οι μισθοί των πυροσβεστών δεν έχουν αυξηθεί, το επιπλέον κόστος της καθημερινής ζωής έχει οδηγήσει σε δραματική συμπίεση του εισοδήματός τους. Αν μάλιστα, λόγω και της κατάργησης του αμετάθετου και της θέσπισης νέου κανονισμού μεταθέσεων, ο πυροσβέστης μετατεθεί σε τόπο μακριά από την οικογενειακή του οικία, η οικονομική επιβάρυνση μπορεί να τον οδηγήσει στο χείλος της καταστροφής.
Πέραν των ανωτέρω, όμως, οι εξ ορισμού δύσκολες έως ακραίες συνθήκες που συνοδεύουν το πυροσβεστικό επάγγελμα, έχουν κι αυτές τον αντίκτυπό τους. Η εργασία σε βάρδιες, το έντονο σωματικό έργο σε υψηλές θερμοκρασίες, η απότομη εναλλαγή ηρεμίας - έντασης, η επαναλαμβανόμενη έκθεση σε τοξικούς παράγοντες, η διαχείριση τραυματικών εμπειριών και τόσα άλλα που αντιμετωπίζουν καθημερινά οι πυροσβέστες, έχουν σημαντικές μακροπρόθεσμες συνέπειες: Καρκίνοι, καρδιαγγειακά νοσήματα, διαταραχή του κιρκάδιου κύκλου του σώματος, ψυχολογικό στρες κ.ά. Το ζήτημα της υγιεινής και ασφάλειας στην εργασία των πυροσβεστών είναι πολύ σημαντικό και απαιτεί ευρεία μέτρα και μέσα, όπως η ύπαρξη υγειονομικής φροντίδας στα συμβάντα και η διαρκής ιατρική παρακολούθηση μετά, η απολύμανση του προσωπικού, η διευθέτηση του χρόνου εργασίας κ.λπ. Τα βήματα προόδου που έχουν πραγματοποιηθεί τα τελευταία χρόνια (όπως η σύσταση του Γραφείου Ψυχοκοινωνικής Μέριμνας, στο οποίο κάθε πυροσβέστης μπορεί να απευθυνθεί για ψυχολογική υποστήριξη) συνοδεύονται από την αρνητική εμπειρία που επέφερε η ενσωμάτωση της αυτοτελούς Υγειονομικής Υπηρεσίας του ΠΣ στο 251 ΓΝ Αεροπορίας. Το πυροσβεστικό επάγγελμα όχι απλώς δεν αναγνωρίζεται ως επικίνδυνο και ανθυγιεινό, αλλά επιπλέον το πυροσβεστικό προσωπικό αντιμετωπίζεται ως περιστατικά β' προτεραιότητας (είτε στο ΓΝΑ είτε στις γενικές υγειονομικές δομές), κάτι που έχει μεγάλο αρνητικό αντίκτυπο στην ιατρική παρακολούθηση που τόσο σημαντική είναι για τον πυροσβέστη.
Επιπλέον, καθώς μεγάλο ποσοστό των κτιριακών υποδομών στις μάχιμες υπηρεσίες του ΠΣ είναι πεπαλαιωμένες ή δεν κατασκευάστηκαν για εξειδικευμένη χρήση ως πυροσβεστικοί σταθμοί, συχνά δεν ευνοούν τη σωστή απολύμανση του προσωπικού μετά από τα συμβάντα καθώς και τον ποιοτικό χρόνο ανάπαυσης και διαβίωσης. Επιπροσθέτως, τα Μέσα Ατομικής Προστασίας που χορηγούνται στους πυροσβέστες δεν ανανεώνονται στα συνιστώμενα συχνά χρονικά διαστήματα, σε περίπτωση καταστροφής τους σε κάποιο συμβάν απαιτούνται γραφειοκρατικές και χρονοβόρες διαδικασίες για την αντικατάστασή τους ενώ και το νομικό πλαίσιο που διέπει τη χρήση τους (ΠΔ 210/16.6.1992, Απόφαση 55090/21-9-2022 κ.ά.) αντί να ενσωματώνει τις τελευταίες επιστημονικές μελέτες και αξιολογήσεις (οι οποίες αντιμετωπίζουν τα πυροσβεστικά ΜΑΠ ως αναλώσιμα με πεπερασμένο κύκλο ζωής και χρήσης) δημιουργεί νομικά ερείσματα ώστε να καθίσταται πραγματική η δυνατότητα τιμωρητικής αντιμετώπισης των πυροσβεστών όταν αυτοί με επίταση αναδεικνύουν την ακαταλληλότητα ή φθορά των ΜΑΠ τους. Παρόμοια είναι και η κατάσταση στον υλικοτεχνικό εξοπλισμό, ειδικά εκτός Αθηνών, όπου σημαντικότατο μέρος των χρησιμοποιούμενων οχημάτων έχει βάθος ζωής πέραν της 25ετίας. Η κατάσταση βεβαίως επιβαρύνεται από την έμφαση που δίνεται στη μεταμνημονιακή εποχή στις δωρεές έναντι των κεντρικά σχεδιασμένων δημόσιων προμηθειών. Οι δωρεές επ' ουδενί ευνοούν τον στρατηγικό σχεδιασμό στις προμήθειες του ΠΣ, ενώ γενικά στρέφονται κυρίως προς πιο μικρού κόστους υλικά (ασυρμάτους, μικρά διοικητικά οχήματα, ΜΑΠ κ.λπ.) έναντι των πιο κοστοβόρων αναγκών (μεγάλα πυροσβεστικά οχήματα, υποδομές κ.λπ.). Ακόμα και υπό καθεστώς δωρεών ωστόσο, παρατηρούνται μεγάλες ελλείψεις σε «καθημερινά» υλικά, όπως οι πυροσβεστικοί σωλήνες, τα Μέσα Ατομικής Προστασίας κ.ά.
Η πραγματικότητα λοιπόν που βιώνουν σήμερα οι πυροσβέστες δεν διαφέρει σημαντικά από πολλούς άλλους εργασιακούς κλάδους, όπου η εντατικοποίηση της εργασίας και τα αυξανόμενα προβλήματα της κοινωνικής καθημερινότητας δημιουργούν βαρύ φορτίο για τους εργαζόμενους και τις οικογένειές τους: Αύξηση του εργασιακού χρόνου έναντι του ατομικού, μειωμένες αποδοχές που δεν ανταποκρίνονται στην αύξηση του κόστους διαβίωσης, ένταση της εργασίας, νομοθέτηση εργαλείων αυξημένου πειθαρχικού ελέγχου στην εργασία κ.λπ. Οπως στο μεγαλύτερο ποσοστό των εργαζομένων, έτσι και στους πυροσβέστες αγαθά όπως η οικογενειακή γαλήνη, οι ποιοτικές ανθρώπινες σχέσεις και ο ελεύθερος χρόνος, η κοινωνική ασφάλεια κ.ά., δηλαδή όλα αυτά που κάνουν έναν άνθρωπο να αισθάνεται πλήρης, εκλείπουν ολοένα και περισσότερο.
Ενας πυροσβέστης
Πηγή:rizospastis.gr
Η Σφήκα: Επιλογές
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου