Εγώ είμαι ένας άνθρωπος
εγώ είμαι ένας Τούρκος ποιητής, ο Ναζίμ Χικμέτ
από την κορφή ως τα νύχια είμαι άνθρωπος
από την κορφή ως τα νύχια είμαι ανυπόταχτος
Το 1963 αυτός που δήλωνε άνθρωπος, που του ‘φτανε μόνο η ταυτότητα του ποιητή κι αυτή του ανυπόταχτου ανθρώπου, άφησε την τελευταία του πνοή στη Μόσχα από καρδιακή προσβολή. “Θάψτε με στην Ανατολία” είχε ζητήσει στη διαθήκη του . “ Σ΄ ένα κοιμητήρι χωριού. Κι αν γίνεται ένα πλατάνι να ΄ναι πάνω απ΄ το κεφάλι μου. Αυτό μου φτάνει.” Το καθεστώς της Τουρκίας όμως κι αυτή ακόμα την τελευταία του επιθυμία, να μεταφερθεί η σωρός του στη γη που τον γέννησε, στην πατρίδα που λάτρεψε, δεν την έκανε αποδεκτή. Ακόμα και μετά θάνατο τον Ναζίμ Χικμέτ τον φοβόταν. Όταν ήταν στη ζωή τον κυνήγησαν, τον δίκασαν, τον βασάνισαν, τον φυλάκισαν, του στέρησαν τα πολιτικά του δικαιώματα, του απαγόρευσαν τα βιβλία του. Κι ο λόγος ήταν ακριβώς αυτός. Γιατί υπήρξε ανυπότακτος. Αυτός ο αριστοκράτης από κούνια, ο εγγονός ενός μπέη κι ενός πασά, αγάπησε όσο τίποτα το φτωχό και ταπεινό λαό, τραγούδησε την ελπίδα και τ΄ όνειρο αυτός ο λαός να γίνει αφέντης της ζωής του και της χώρας του. Δίδαξε με το αίμα του και το έργο του ότι είναι εφικτό το μεγάλο όνειρο όλων των καταπιεσμένων για ένα κόσμο χωρίς εκμετάλλευση. Ότι είναι στο χέρι του καθένα μας να μην προδίνει τ όνειρο και να μην παραδίνεται. Η επιλογή του αυτή του στοίχισε μια ζωή γεμάτη φουρτούνες και καταιγίδες. Το καράβι του όμως ήταν εκατοντακάταρτο και άντεξε.
Το Σεπτέμβρη του 1962 στο ανατολικό Βερολίνο, επτά μήνες πριν από ένα τέλος που ήρθε τόσο γρήγορα και τόσο απροσδόκητα, έγραψε την ποιητική του αυτοβιογραφία.
Αυτοβιογραφία
Γεννήθηκα το 1902.
Δεν γύρισα ούτε μια φορά στην πόλη που γεννήθηκα.
Δε μου αρέσουν οι επιστροφές.
Στα τρία μου χρόνια στο Χαλέπι υπήρξα εγγονός πασά
Στα δεκαεννιά μου, φοιτητής στη Μόσχα στο κομμουνιστικό πανεπιστήμιο.
Στα σαράντα εννιά μου, ξανά στη Μόσχα καλεσμένος από την κεντρική επιτροπή.
Κι από τα δεκατέσσερά μου ποιητής.
Υπάρχουν άνθρωποι που ξέρουν από βότανα, άλλοι από ψάρια,
εγώ γνωρίζω από αποχωρισμούς.
Κάποιοι άνθρωποι ξέρουν απ΄ έξω τ΄ όνομα κάθε άστρου
εγώ γνωρίζω όλους τους πόθους κι όχι μόνο κατ΄ όνομα.
Κοιμήθηκα στις φυλακές και σε μεγάλα ξενοδοχεία
Γνώρισα την πείνα και την απεργία πείνας
και δεν υπάρχει ούτε ένα πιάτο που να μην έχω δοκιμάσει.
Στα τριάντα μου θέλησαν να με κρεμάσουν
στα σαρανταοκτώ μου θέλησαν το βραβείο Ειρήνης να μου δώσουν
στα τριανταέξι μου για μισό χρόνο μπόρεσα να διανύσω
μόνο τέσσερα τετραγωνικά τσιμέντο.
Στα πενηνταεννιά μου πέταξα απ΄ την Πράγα στην Αβάνα για δεκαοκτώ ώρες
Δε γνώρισα τον Λένιν, μα ήμουν τιμητική φρουρά στο φέρετρό του το 1924
και το 1961 η επίσκεψή μου στο Μαυσωλείο πέρασε στα βιβλία.
Από το κόμμα μου να μ΄ αποκόψουνε προσπάθησαν αλλά απέτυχαν
κι ούτε καταπλακώθηκα από τα πεσμένα είδωλα.
Το 1951 στη θάλασσα μ΄ ένα νεαρό σύντροφο περπάτησα πάνω στο θάνατο.
Το 1952 με την καρδιά μου διαλυμένη περίμενα το θάνατο για τέσσερις μήνες.
Ζήλεψα τρελά τις γυναίκες που αγάπησα
απάτησα τις γυναίκες μου
αλλά άσχημα ποτέ δε μίλησα για τους φίλους μου πισώπλατα.
Ήπια, αλλά δεν είμαι πότης.
Είχα τύχη, κέρδιζα πάντα το ψωμί με τον ιδρώτα μου.
Ντρέπομαι που είπα ψέματα,
ήταν για χάρη άλλων, μη πονέσουν, αλλά και χωρίς λόγο, έτσι.
Ανέβηκα σε τρένο, αεροπλάνο κι αυτοκίνητο.
Έχω πάει στην όπερα, οι περισσότεροι να πάνε δεν μπορούσαν,
ούτε καν ήξεραν πως υπάρχει.
Αλλά απ΄ το 1921 δεν πάω σε πολλά μέρη όπου πηγαίνουν οι πολλοί,
στο τζαμί, στην εκκλησιά, στη χάβρα, στο ναό,
καμμιά φορά όμως μ΄ αρέσει να μου λένε τον καφέ.
Τα βιβλία μου έχουν βγει σε τριάντα ή σαράντα γλώσσες
μα είμαι απαγορευμένος στην Τουρκία, στη γλώσσα μου.
Μέχρι τώρα καρκίνο δεν είχα, όμως δε συμφωνήσαμε να τον γλυτώσω.
Πρωθυπουργός ποτέ μου δε θα γίνω ή κάτι τέτοιο ούτε και θα θελα να γίνω.
Στον πόλεμο ποτέ δεν πήγα
ούτε σε καταφύγια να κατέβω έτυχε μες τη μαύρη νύχτα
ή να τρέχω στους δρόμους κάτω από τ΄ αεροπλάνα.
Αλλά ερωτεύτηκα κοντά στα εξήντα.
Με λίγα λόγια, σύντροφοι, σήμερα στο Βερολίνο
αν και πεθαίνω από νοσταλγία
μπορώ να πω πως έζησα σαν άνθρωπος.
Αλλά τα χρόνια που μου μένουνε να ζήσω
και κείνα που μπορεί να μου συμβούν
ποιος να τα ξέρει;
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου