Χόρχε Μπουκάι
Απόσπασμα από το βιβλίο του Χόρχε Μπουκάι "Ο δρόμος των δακρύων" , εκδόσεις Opera.
Η ΑΛΛΗΓΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΜΑΞΑΣ
Όπως κοιτάζω αφηρημένος δεξιά, με τρομάζει ξαφνικά μια απότομη κίνηση της άμαξας.
Σκύβω έξω και βλέπω ότι έχουμε ανέβει στο πεζοδρόμιο.
Φωνάζω στον αμαξά να προσέχει, κι αυτός αμέσως ξανά μπαίνει στο πεζοδρόμιο.
Δεν καταλαβαίνω πώς αφαιρέθηκε τόσο πολύ και δεν είδε ότι ξέφυγε από την πορεία του. Φαίνεται πως γέρασε.
Γυρίζω το κεφάλι αριστερά να κάνω νόημα στον συνταξιδιώτη μου να μην ανησυχεί γιατί είναι όλα εντάξει... αλλά δεν τον βλέπω πουθενά!
Ταράζομαι.
Αυτό δεν έχει ξαναγίνει ποτέ εώς τώρα.
Δεν έχουμε ξαναχαθεί στον δρόμο.
Από την πρώτη μας συνάντηση, δεν έχουμε χωρίσει λεπτό.
Ήταν μια σιωπηρή συμφωνία.
Σταμάταγε ο ένας. σταμάταγε κι ο άλλος.
Βιαζόταν ο ένας, πήγαινε γρηγορότερα κι ο άλλος.
Παίρναμε μαζί τη στροφή, αν ο ένας από τους δύο ήθελε να στρίψει.
Μα τώρα, χάθηκε. Ξαφνικά, έγινε άφαντος.
Μάταια βγάζω το κεφάλι και κοιτάζω τον δρόμο δεξιά και αριστερά. Δεν φαίνεται πουθενά.
Ρωτάω τον αμαξά, κι αυτός ομολογεί πως εδώ και λίγη ώρα τον είχε πάρει ο ύπνος στη θέση του.
Μου δικαιολογείται ότι πολλές φορές ο ένας από τους δύο αμαξάδες κοιμάται λιγάκι και αφήνει τον άλλον να προσέχει τον δρόμο.
Ήταν φορές που και τα άλογα ακόμη σταματούσαν να πηγαίνουν με τον δικό τους ρυθμό και ακολουθούσαν τον ρυθμό των αλόγων της διπλανής άμαξας.
Ήμαστε σαν δύο άτομα που τα οδηγούσε η ίδια επιθυμία, σαν δύο πρόσωπα με ένα μυαλό, σαν δύο άνθρωποι σε ένα σώμαΚι έξαφνα, μοναξιά, σιωπή, αμηχανία...
Να έπαθε κάποιο ατύχημα την ώρα που εγώ, αφηρημένος, δεν κοιτούσα προς το μέρος του; Μήπως πήραν τα άλογα λάθος δρόμο, αφού και τους δύο αμαξάδες τους πήρε ο ύπνος...
Μπορεί, όμως, και να προχώρησε η δική του άμαξα χωρίς να αντιληφθεί ο αμαξάς του την απουσία μας, και να συνέχιζαν τώρα την πορεία τους προπορευόμενοι.
Βγάζω το κεφάλι μου απ’ το παραθυράκι άλλη μια φορά και φωνάζω: «Εεειιιϋ!»
Περιμένω λίγα δευτερόλεπτα και ξαναφωνάζω στον έρημο δρόμο:«Γειάαααϋ!»
Και ξανά, ακόμα μια φορά; «Πού είσαι;;;» Καμία απάντηση.
Θα έπρεπε άραγε να γυρίσω πίσω... ή μήπως να μείνω ακίνητος εδώ που είμαι και να τον περιμένω... ή να πω, καλύτερα, στον αμαξά να τρέξει για να τον προ- φτάσουμε;
Πάει πολύς καιρός που δεν μου ήταν πρόβλημα αυτές οι αποφάσεις.
Είχα αποφασίσει, εκεί και τότε, να είμαι δίπλα του και να τον ακολουθώ όπου μας έβγαζε ο δρόμος.
Τώρα όμως... Ο φόβος μήπως χάθηκε και η ανησυχία πως μπορεί κάτι να έπαθε όλο και υποχωρούν, και στη θέση τους εμφανίζεται ένα συναίσθημα διαφορετικό.
Και αν αποφάσισε να μη συνεχίσει μαζί μου;
Μετά από λίγο συνειδητοποιώ πως όσο και να περιμένω, δεν πρόκειται να ξαναγυρίσει. Πάντως, όχι στο μέρος αυτό.
Οι επιλογές μου είναι να συνέχισω ή να μείνω εδώ και να πεθάνω».
Να πεθάνω. Με ερεθίζει αυτή η ιδέα.
Ξεζεύω τα άλογα και ζητάω απότον αμαξά να κατέβει. Μας κοιτάζω: την άμαξα, τον αμαξά, τα άλογα, εμένα τον ίδιο...
Έτσι αισθάνομαι: διχασμένος, χαμένος, συντρίμμια. Αλλού οι σκέψεις μου. αλλού τα συναισθήματά μου, αλλού το σώμα, αλλού η ψυχή μου. Και το μυαλό μου, η συνείδηση του εαυτού μου καθηλωμένα εκεί...
Σηκώνω τα μάτια και κοιτάζω τον δρόμο μπροστά. Από εδώ που βρίσκομαι, το τοπίο μοιάζει βαλτότοπος.
Λίγα μέτρα πιο πέρα, το έδαφος γίνεται έλος.
Εκατοντάδες έλη και λάσπες — όλα δείχνουν πως το μονοπάτι είναι ολισθηρό και επικίνδυνο... Δεν είναι η βροχή που μούσκεψε το χώμα.
Είναι τα δάκρυα όσων πέρασαν κάποτε από αυτόν τον δρόμο ενώ θρηνούσαν μιαν απώλεια.
Το ίδιο και τα δικά μου, νομίζω... σύντομα θα μουσκέψουν το μονοπάτι...
*************************
Το πένθος. Πολλές φορές ακούμε ότι για να αγαπήσεις και να εκτιμήσεις κάτι , πρέπει να το χάσεις. Πρέπει να αποβάλλεις παντελώς την έννοια του δεδομένου από πάνω σου. Η απώλεια ταυτόχρονα αποτελεί και μια μετά-κίνηση. Μετά-βάλλεσαι από τη θέση που έχεις επιλέξει και έχεις εδραιωθεί και ταρακουνιέσαι, μέχρι να βρεις τις προϋποθέσεις, το χώρο και το χρόνο να εγκατασταθείς με νέα θεμέλια, καινούργια, αδοκίμαστα. Βέβαια αυτό δεν είναι κάτι που το λες και δια μαγείας, γίνεται. Πρέπει να περάσεις από κάποια απαραίτητα στάδια , που πάντα (θα) ποικίλουν ανάλογα το τι χάνεις, τον τρόπο που το χάνεις και τη ποιότητα της αγάπης ή και εξάρτησης που έχεις επενδύσει σε αυτό. Η εξάρτηση πρέπει να τονίζεται αλλά με διττή σημασία. Κάποιος μπορεί να έχει δεθεί με κάποιον/α/ο, να έχει μοιραστεί κοινές εμπειρίες, τρόπους ζωής, συναισθήματα και κάποιος άλλος μπορεί να έχει κοινή καθημερινότητα, μια πλαστή ρουτίνα. Και αυτό ποιοτικά δεν μπορούμε να το αξιολογήσουμε, παρά μόνο αυτός ο οποίος υφίσταται την απώλεια, είναι δηλαδή και ο μόνος αξιολογητής.
Τα στάδια είναι ο θυμός, η άρνηση, οι φρούδες ελπίδες για κάτι ιδανικό που (θα) γινόταν αλλά δεν έγινε, το ξέσπασμα και τελικά η αποδοχή. Αυτά τα στάδια μπορεί να υπάρχουν μαζί ή μπορεί να έχουν και κάποια σειρά. Βεβαίως κάποιος μπορεί να κολλήσει και σε ένα από αυτά τα στάδια. Και εκεί επέρχεται και πολλές φορές, όχι πάντα και σε ακραία μορφή, η κατάθλιψη. Η μακροχρόνια σχέση με την απώλεια, με το απολωλός αντικείμενο, που πλέον δεν υπάρχει.
Όταν μιλάμε για πένθος και απώλεια, συνήθως το ταυτίζουμε με το θάνατο, το πραγματικό θάνατο. Ωστόσο αυτό κυμαίνεται σε ένα συνεχές, σε μια κλίμακα του μη αναστρέψιμου, με το πραγματικό θάνατο να αποτελεί το άκρο και όχι την μοναδική κατάσταση. Ο «θάνατος» μπορεί να αφορά απώλεια προσώπων, ζωντανών, συνηθειών, πραγμάτων, ακόμη και κομμάτια του ίδιου μας του εαυτού. Πενθούμε για κομμάτια μας που συσχετιστήκαμε, επενδύσαμε και τώρα φοβόμαστε να αφήσουμε. Να αποδεσμευτούμε. Κομμάτια που αν δεν αφήσουμε, μας εγκλωβίζουν και εν τέλει μας οδηγούν σε ένα επαναλαμβανόμενο φαύλο κύκλο.
Ταρακουνιόμαστε και ταλαντευόμαστε. Στο χάος. Σε μονοπάτια που δεν ξέρουμε πως θα τα διαβούμε. Κάνουμε ένα βήμα, πέφτουμε. Ίσως ξανακάνουμε ένα βήμα πίσω και ξαναβρισκόμαστε στην παλιά κατάσταση. Και ξανασηκωνόμαστε και ξαναπροχωράμε ένα βήμα πιο σταθερό.
Σε αυτή τη διαδικασία σε βάζει μια απώλεια. Στην επαναδιαπραγμάτευση. Σε μια νέα αρχή. Διόλου εύκολη και ανώδυνη. Ωστόσο μη γνώριμη, μας αφήνει το περιθώριο να μετά-κινηθούμε και να επιλέξουμε συναισθήματα, συμπεριφορές, τρόπους ζωής και επιλογές που ίσως πριν, αγκιστρωμένοι, δεν ήμασταν σε θέση να πράξουμε. Και αυτό με τη σειρά του θα αποφέρει ένα νέο αποτέλεσμα, ξένο και ανοίκειο σε εμάς εξαρχής.
Σε μια νέα ζωή. Που ποτέ πριν δεν είχαμε πιστέψει και φανταστεί. Που απλά προέκυψε, σταδιακά.
Πηγή:enfo.gr
Η Σφήκα: Επιλογές
Η ΑΛΛΗΓΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΜΑΞΑΣ
Όπως κοιτάζω αφηρημένος δεξιά, με τρομάζει ξαφνικά μια απότομη κίνηση της άμαξας.
Σκύβω έξω και βλέπω ότι έχουμε ανέβει στο πεζοδρόμιο.
Φωνάζω στον αμαξά να προσέχει, κι αυτός αμέσως ξανά μπαίνει στο πεζοδρόμιο.
Δεν καταλαβαίνω πώς αφαιρέθηκε τόσο πολύ και δεν είδε ότι ξέφυγε από την πορεία του. Φαίνεται πως γέρασε.
Γυρίζω το κεφάλι αριστερά να κάνω νόημα στον συνταξιδιώτη μου να μην ανησυχεί γιατί είναι όλα εντάξει... αλλά δεν τον βλέπω πουθενά!
Ταράζομαι.
Αυτό δεν έχει ξαναγίνει ποτέ εώς τώρα.
Δεν έχουμε ξαναχαθεί στον δρόμο.
Από την πρώτη μας συνάντηση, δεν έχουμε χωρίσει λεπτό.
Ήταν μια σιωπηρή συμφωνία.
Σταμάταγε ο ένας. σταμάταγε κι ο άλλος.
Βιαζόταν ο ένας, πήγαινε γρηγορότερα κι ο άλλος.
Παίρναμε μαζί τη στροφή, αν ο ένας από τους δύο ήθελε να στρίψει.
Μα τώρα, χάθηκε. Ξαφνικά, έγινε άφαντος.
Μάταια βγάζω το κεφάλι και κοιτάζω τον δρόμο δεξιά και αριστερά. Δεν φαίνεται πουθενά.
Ρωτάω τον αμαξά, κι αυτός ομολογεί πως εδώ και λίγη ώρα τον είχε πάρει ο ύπνος στη θέση του.
Μου δικαιολογείται ότι πολλές φορές ο ένας από τους δύο αμαξάδες κοιμάται λιγάκι και αφήνει τον άλλον να προσέχει τον δρόμο.
Ήταν φορές που και τα άλογα ακόμη σταματούσαν να πηγαίνουν με τον δικό τους ρυθμό και ακολουθούσαν τον ρυθμό των αλόγων της διπλανής άμαξας.
Ήμαστε σαν δύο άτομα που τα οδηγούσε η ίδια επιθυμία, σαν δύο πρόσωπα με ένα μυαλό, σαν δύο άνθρωποι σε ένα σώμαΚι έξαφνα, μοναξιά, σιωπή, αμηχανία...
Να έπαθε κάποιο ατύχημα την ώρα που εγώ, αφηρημένος, δεν κοιτούσα προς το μέρος του; Μήπως πήραν τα άλογα λάθος δρόμο, αφού και τους δύο αμαξάδες τους πήρε ο ύπνος...
Μπορεί, όμως, και να προχώρησε η δική του άμαξα χωρίς να αντιληφθεί ο αμαξάς του την απουσία μας, και να συνέχιζαν τώρα την πορεία τους προπορευόμενοι.
Βγάζω το κεφάλι μου απ’ το παραθυράκι άλλη μια φορά και φωνάζω: «Εεειιιϋ!»
Περιμένω λίγα δευτερόλεπτα και ξαναφωνάζω στον έρημο δρόμο:«Γειάαααϋ!»
Και ξανά, ακόμα μια φορά; «Πού είσαι;;;» Καμία απάντηση.
Θα έπρεπε άραγε να γυρίσω πίσω... ή μήπως να μείνω ακίνητος εδώ που είμαι και να τον περιμένω... ή να πω, καλύτερα, στον αμαξά να τρέξει για να τον προ- φτάσουμε;
Πάει πολύς καιρός που δεν μου ήταν πρόβλημα αυτές οι αποφάσεις.
Είχα αποφασίσει, εκεί και τότε, να είμαι δίπλα του και να τον ακολουθώ όπου μας έβγαζε ο δρόμος.
Τώρα όμως... Ο φόβος μήπως χάθηκε και η ανησυχία πως μπορεί κάτι να έπαθε όλο και υποχωρούν, και στη θέση τους εμφανίζεται ένα συναίσθημα διαφορετικό.
Και αν αποφάσισε να μη συνεχίσει μαζί μου;
Μετά από λίγο συνειδητοποιώ πως όσο και να περιμένω, δεν πρόκειται να ξαναγυρίσει. Πάντως, όχι στο μέρος αυτό.
Οι επιλογές μου είναι να συνέχισω ή να μείνω εδώ και να πεθάνω».
Να πεθάνω. Με ερεθίζει αυτή η ιδέα.
Ξεζεύω τα άλογα και ζητάω απότον αμαξά να κατέβει. Μας κοιτάζω: την άμαξα, τον αμαξά, τα άλογα, εμένα τον ίδιο...
Έτσι αισθάνομαι: διχασμένος, χαμένος, συντρίμμια. Αλλού οι σκέψεις μου. αλλού τα συναισθήματά μου, αλλού το σώμα, αλλού η ψυχή μου. Και το μυαλό μου, η συνείδηση του εαυτού μου καθηλωμένα εκεί...
Σηκώνω τα μάτια και κοιτάζω τον δρόμο μπροστά. Από εδώ που βρίσκομαι, το τοπίο μοιάζει βαλτότοπος.
Λίγα μέτρα πιο πέρα, το έδαφος γίνεται έλος.
Εκατοντάδες έλη και λάσπες — όλα δείχνουν πως το μονοπάτι είναι ολισθηρό και επικίνδυνο... Δεν είναι η βροχή που μούσκεψε το χώμα.
Είναι τα δάκρυα όσων πέρασαν κάποτε από αυτόν τον δρόμο ενώ θρηνούσαν μιαν απώλεια.
Το ίδιο και τα δικά μου, νομίζω... σύντομα θα μουσκέψουν το μονοπάτι...
*************************
Το πένθος. Πολλές φορές ακούμε ότι για να αγαπήσεις και να εκτιμήσεις κάτι , πρέπει να το χάσεις. Πρέπει να αποβάλλεις παντελώς την έννοια του δεδομένου από πάνω σου. Η απώλεια ταυτόχρονα αποτελεί και μια μετά-κίνηση. Μετά-βάλλεσαι από τη θέση που έχεις επιλέξει και έχεις εδραιωθεί και ταρακουνιέσαι, μέχρι να βρεις τις προϋποθέσεις, το χώρο και το χρόνο να εγκατασταθείς με νέα θεμέλια, καινούργια, αδοκίμαστα. Βέβαια αυτό δεν είναι κάτι που το λες και δια μαγείας, γίνεται. Πρέπει να περάσεις από κάποια απαραίτητα στάδια , που πάντα (θα) ποικίλουν ανάλογα το τι χάνεις, τον τρόπο που το χάνεις και τη ποιότητα της αγάπης ή και εξάρτησης που έχεις επενδύσει σε αυτό. Η εξάρτηση πρέπει να τονίζεται αλλά με διττή σημασία. Κάποιος μπορεί να έχει δεθεί με κάποιον/α/ο, να έχει μοιραστεί κοινές εμπειρίες, τρόπους ζωής, συναισθήματα και κάποιος άλλος μπορεί να έχει κοινή καθημερινότητα, μια πλαστή ρουτίνα. Και αυτό ποιοτικά δεν μπορούμε να το αξιολογήσουμε, παρά μόνο αυτός ο οποίος υφίσταται την απώλεια, είναι δηλαδή και ο μόνος αξιολογητής.
Τα στάδια είναι ο θυμός, η άρνηση, οι φρούδες ελπίδες για κάτι ιδανικό που (θα) γινόταν αλλά δεν έγινε, το ξέσπασμα και τελικά η αποδοχή. Αυτά τα στάδια μπορεί να υπάρχουν μαζί ή μπορεί να έχουν και κάποια σειρά. Βεβαίως κάποιος μπορεί να κολλήσει και σε ένα από αυτά τα στάδια. Και εκεί επέρχεται και πολλές φορές, όχι πάντα και σε ακραία μορφή, η κατάθλιψη. Η μακροχρόνια σχέση με την απώλεια, με το απολωλός αντικείμενο, που πλέον δεν υπάρχει.
Όταν μιλάμε για πένθος και απώλεια, συνήθως το ταυτίζουμε με το θάνατο, το πραγματικό θάνατο. Ωστόσο αυτό κυμαίνεται σε ένα συνεχές, σε μια κλίμακα του μη αναστρέψιμου, με το πραγματικό θάνατο να αποτελεί το άκρο και όχι την μοναδική κατάσταση. Ο «θάνατος» μπορεί να αφορά απώλεια προσώπων, ζωντανών, συνηθειών, πραγμάτων, ακόμη και κομμάτια του ίδιου μας του εαυτού. Πενθούμε για κομμάτια μας που συσχετιστήκαμε, επενδύσαμε και τώρα φοβόμαστε να αφήσουμε. Να αποδεσμευτούμε. Κομμάτια που αν δεν αφήσουμε, μας εγκλωβίζουν και εν τέλει μας οδηγούν σε ένα επαναλαμβανόμενο φαύλο κύκλο.
Ταρακουνιόμαστε και ταλαντευόμαστε. Στο χάος. Σε μονοπάτια που δεν ξέρουμε πως θα τα διαβούμε. Κάνουμε ένα βήμα, πέφτουμε. Ίσως ξανακάνουμε ένα βήμα πίσω και ξαναβρισκόμαστε στην παλιά κατάσταση. Και ξανασηκωνόμαστε και ξαναπροχωράμε ένα βήμα πιο σταθερό.
Σε αυτή τη διαδικασία σε βάζει μια απώλεια. Στην επαναδιαπραγμάτευση. Σε μια νέα αρχή. Διόλου εύκολη και ανώδυνη. Ωστόσο μη γνώριμη, μας αφήνει το περιθώριο να μετά-κινηθούμε και να επιλέξουμε συναισθήματα, συμπεριφορές, τρόπους ζωής και επιλογές που ίσως πριν, αγκιστρωμένοι, δεν ήμασταν σε θέση να πράξουμε. Και αυτό με τη σειρά του θα αποφέρει ένα νέο αποτέλεσμα, ξένο και ανοίκειο σε εμάς εξαρχής.
Σε μια νέα ζωή. Που ποτέ πριν δεν είχαμε πιστέψει και φανταστεί. Που απλά προέκυψε, σταδιακά.
Πηγή:enfo.gr
Η Σφήκα: Επιλογές
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου