Τρίτη 25 Απριλίου 2023

Έλλα Φιτζέραλντ: H «Βασίλισσα της Τζαζ» με τη ξεχωριστή φωνή

Από Λαμπρινή Σούλα


Η Έλλα Φιτζέραλντ γεννήθηκε στις 25 Απριλίου του 1917 στο Νιούπορτ Νιούς, στην πολιτεία της Βιρτζίνια. Ο πρώτος μήνας της ζωής της βρίσκει τους γονείς της χωρισμένους και την ίδια να μετακομίζει με την μητέρα της στην βόρεια πλευρά της Νέας Υόρκης. Ο πρόωρος θάνατος της μητέρας της, το 1932, θα αποτελέσει σημείο καμπής για την εξέλιξη των παιδικών της χρόνων. Ο βιασμός που υπέστη από τον πατριό της, σε ηλικία 15 ετών, φαίνεται να επιδείνωσε, την ήδη βεβαρημένη, ψυχολογική της κατάσταση, απόρροια του άδικου θανάτου της μητέρας της.

Τα δύσκολα παιδικά της χρόνια και η θρυλική πρώτη της εμφάνιση

Η Έλλα εγκαταλείπει το σπίτι της, όπου διέμενε με τον πατριό της, αποφασίζοντας να μετακομίσει στο σπίτι της θείας της, ενώ απασχολείται σε πολλές και διαφορετικές δουλειές, προκειμένου να βιοποριστεί. Στην προσπάθειά της να σταθεί, ολομόναχη, στα πόδια της, συμμετέχει σε θελήματα της Μαφίας, ενώ δουλεύει και ως φύλακας σε οίκους ανοχής. Ωστόσο, η αστυνομία της Νέας Υόρκης ανακαλύπτει τις παράνομες ασχολίες της και την οδηγεί σε αναμορφωτήριο. Ούτε αυτό όμως στάθηκε ικανό να τιθασεύσει την νεαρή Έλλα. Μολονότι, εκεί, θα βιώσει ξανά την κακοποίηση, καταφέρνει να αποδράσει. Αυτή της η απόφαση την αφήνει άστεγη για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα.

Εντούτοις, παρά τις κακουχίες, δεν θα εγκαταλείψει ποτέ τα όνειρά της. Στην ηλικία των 17 ετών, λαμβάνει μέρος στον διαγωνισμό ταλέντων που διεξάγεται στο Apollo Theater, του Χάρλεμ. Εκεί, όχι μόνο θα ξεχωρίσει με την παρουσία της, αλλά θα κερδίσει και την πρώτη θέση! Στην ορχήστρα του διαγωνισμού συμμετείχε και ο σαξοφωνίστας Μπέννυ Κάρτερ, ο οποίος, από την πρώτη στιγμή, θα πιστέψει στο ταλέντο της και θα την βοηθήσει πολύ στα επόμενα βήματα της καριέρας της.


Μετά την πρώτη εκθαμβωτική εμφάνιση της στον διαγωνισμό, η Έλλα αρχίζει να πιστεύει ακόμη περισσότερο στον εαυτό της, αποκτώντας αυτοπεποίθηση και κίνητρο που της επιτρέπουν να πάρει μέρος σε πολλούς διαγωνισμούς. Σε όλους κερδίζει όχι μόνο το κοινό αλλά και τους κριτές. Αυτή είναι και η αρχή της λαμπρής της καριέρας.

Η αρχή της σπουδαίας πορείας της Έλλα Φιτζέραλντ

Το 1935, ο ντράμερ Τσικ Γουέμπ της κάνει πρόταση να ενταχθεί στο συγκρότημά του. Μαζί ξεκινούν τις ηχογραφήσεις, προχωρώντας παράλληλα στη σύνθεση του πρώτου της άλμπουμ, «Love and Kisses», το οποίο και αποτελεί την απαρχή της επαγγελματικής της πορείας. Ωστόσο το άλμπουμ δεν είχε την αναμενόμενη απήχηση, λαμβάνοντας μέτρια αποδοχή. Όμως, λίγα χρόνια αργότερα, στην ηλικία των 21 ετών, ηχογραφεί το «A-Tisket, A-Tasket», ένα τραγούδι που θα παραμείνει, έως και 17 εβδομάδες, στη πρώτη θέση των τσαρτ, πουλώντας 1 εκατομμύριο αντίτυπα. Παράλληλα με τις ηχογραφήσεις και τις εξαιρετικά επιτυχημένες κυκλοφορίες, η Έλλα συνεργάζεται με την μπάντα «Benny Goodman Orchestra», ενώ δημιουργεί και τη δική της μπάντα, με το όνομα «Ella Fitzgerald and Her Savoy Eight».

Πηγή Εικόνας: Getty Images.| Φωτογραφία της Έλλα Φιτζέραλντ από τον Τσέχο φωτογράφο Miroslav Zajic.

Το 1939, μετά τον θάνατο του στενού φίλου και μέντορα της, Γουέμπ, αναλαμβάνει τη διεύθυνση της ορχήστρας που αργότερα μετονομάζεται σε «Ella Fitzgerald and Her Famous Band». Η ίδια θα κατέχει τα διοικητικά ηνία της ορχήστρας μέχρι και το 1942. Τα επόμενα χρόνια, την βρίσκουν στην αρχή μιας σόλο πορείας, που την οδηγεί σταδιακά στην κορυφή.

Το ξεκίνημα της σόλο καριέρας της Έλλα Φιτζέραλντ

Στις αρχές της δεκαετίας του 1940, η Φιτζέραλντ υπογράφει συμβόλαιο με την Decca Records, με αποτέλεσμα όλες της οι κυκλοφορίες να γίνονται μεγάλες επιτυχίες. Το 1946, είναι το έτος που θα συνεργαστεί με τον παραγωγό και αργότερα μάνατζερ της, Νόρμαν Γκράνζ. Ο Γκράνζ υπήρξε ο μοναδικός ιδιοκτήτης τζαζ δισκογραφικής εταιρείας, που οργάνωνε τους δίσκους, τις συναυλίες και τις ζωντανές ηχογραφήσεις όλων των μεγάλων ονομάτων της τζαζ σκηνής εκείνης της εποχής. Χάρη σε αυτόν, η Φιτζέραλντ θα συνεργαστεί σε μια περιοδεία με τον Ντίζι Γκιλέσπι και την μπάντα του, και εκεί θα ανακαλύψει πτυχές της φωνής της που θα αποτελέσουν αργότερα τον χαρακτηριστικό της ήχο.



Το 1958 καταφέρνει να αποσπάσει 2 βραβεία Γκράμι για τους δίσκους «Ella Fitzgerald Sings the Duke Ellington Song Book» και «Ella Fitagerald Sings the Irving Berlin Song Book». Επίσης, συνεργάζεται με μεγάλα ονόματα της μουσικής βιομηχανίας, όπως τους Λούις Άρμστρονγκ, Κάουντ Μπέιζι, καθώς και με τον Φρανκ Σινάτρα, δημιουργώντας επαφές με ανθρώπους που, εκτός από την αγάπη για την τζαζ μουσική, τους ένωνε και μία ξεχωριστή και βαθιά φιλική σχέση.

Τα τελευταία χρόνια της ζωής της

Κατά την διάρκεια της καριέρας της, η Έλλα Φιτζέραλντ κέρδισε 13 βραβεία Γκράμι ηχογραφώντας περισσότερους από 70 δίσκους. Το 1960 ανεβαίνει ξανά στην κορυφή των τσαρτ με την επανεκτέλεση του τραγουδιού «Mack the Knife» και την αμέσως επόμενη δεκαετία ξεκινά να περιοδεύει σε όλο τον πλανήτη, γνωρίζοντας τεράστια επιτυχία. Επιπλέον, τιμάται με σπουδαία βραβεία, όπως το Εθνικού Μετάλλιο Τέχνης και το Προεδρικό Μετάλλιο της Ελευθερίας.

Ωστόσο, το 1986, υποβάλλεται σε εγχείρηση καρδιάς. Λόγω της εγχείρησης και των αλλεπάλληλων εξετάσεων, οι γιατροί ανακαλύπτουν πως η Φιτζέραλντ πάσχει από διαβήτη. Αυτή θα είναι και η αιτία που θα την αφήσει τυφλή. Το 1993, σε ηλικία 76 ετών, τα συμπτώματα του διαβήτη επιδεινώνονται όλο και περισσότερο, οδηγώντας στον αναγκαίο ακρωτηριασμό και των δύο κάτω άκρων της.


Η πολυτάραχη και άκρως επιτυχημένη ζωή της Έλλα Φιτζέραλντ τελειώνει στις 15 Ιουνίου του 1996, όταν και αφήνει την τελευταία της πνοή σε ηλικία 79 ετών.

Η «Μεγάλη Κυρία της Τζαζ» ξεχώρισε με την πληθωρική προσωπικότητα και την, ανεκτίμητης αξίας, φωνή της. Μια φωνή με τεράστιες εκτάσεις και δυνατότητες, με ιδιαίτερη προφορά και τονισμούς των λέξεων, με τεχνικές που της επέτρεπαν να προσαρμόζεται άρτια σε κάθε ήχο, με καθαρό και νεανικό τόνο, τον οποίο και διατήρησε σε όλη τη διάρκεια της πολυετούς καριέρας της. Μπορούσε να συνδυάζει με εξαιρετική ικανότητα τα τραγούδια μεταξύ τους και να αυτοσχεδιάζει με τρομερή δεξιότητα. Η ίδια, καθώς και ο Λούις Άρμστρονγκ, υπήρξαν οι πιο λαμπροί εκπρόσωποι του «σκατ», μιας τεχνικής που επέτρεπε στους ταλαντούχους τραγουδιστές να μιμηθούν μέχρι και τον ήχο των οργάνων της ορχήστρας.

Η τελευταία συναυλία της δόθηκε στη Νέα Υόρκη, στο Carnegie Hall, το 1991.

Ακολουθεί βίντεο με την πολύ επιτυχημένη επανεκτέλεση του τραγουδιού Mack The Knife:




Πηγές:

Έλλα Φιτζέραλντ. Aνακτήθηκε από www.sansimera.gr (τελευταία πρόσβαση 14/6/2020).

Η βασίλισσα της τζαζ Έλα Φιτζέραλντ. Aνακτήθηκε από www.newsbeast.gr (τελευταία πρόσβαση 14/6/2020).

Ella Fitzgerald: Η Μεγάλη Κυρία της Τζαζ. Aνακτήθηκε tvxs.gr. (τελευταία πρόσβαση 14/6/2020).

Η ζωή της Έλλα Φιτζέραλντ από τους δρόμους του Χάρλεμ, μέχρι την αναγνώριση της ως η «Μεγάλη Κυρία της Τζαζ». Aνακτήθηκε από www.elculture.gr (τελευταία πρόσβαση 14/6/2020). 

Πηγή:maxmag.gr



Η Σφήκα: Επιλογές




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου