Δευτέρα 7 Απριλίου 2025

Οι ξερολιθιές της λήθης



Χαλάει πάλι ο καιρός και πιθανόν να ξαναδούμε πλημμυρισμένους δρόμους και λασπωμένα σπίτια, όπως συνέβη πρόσφατα στις Κυκλάδες. 
Στο αρχιτεκτονικό τους σύμπαν με τους δομημένους όγκους να παιχνιδίζουν στο φως όλα ασυναισθητα υπάκουαν στο δόγμα του μοντερνισμού : η μορφή ακολουθεί τη λειτουργία. Αυτό δεν ισχύει μονο για τα σπίτια αλλά για κάθε είδους ταπεινές κατασκευές: στάνες , φράχτες, κούμους, καλύβες κλπ.  
Οι ξερολιθιές πχ, αυτά τα πέτρινα κεντήματα στο άγονο τοπίο, χρησίμευαν και για να διαιρούν τα κακοτράχαλα χωράφια σε πεζούλες και ως σύνορο γειτονικών ιδιοκτησιών. Είχαν επίσης την ιδιότητα από τα μικρά κενά να περναει όσο νερο της βροχής χρειαζόταν για να ποτιστεί το έδαφος ώστε να μην πλημμυρίζει. 
Η σοφία των παλιών μαστόρων αφηνε τους τοιίους να ανασαίνουν , χωρίς αρμούς, για να ξεπετάγεται η κάπαρη και το κρίταμο. Απομεινάρια μιας αγροτικής ζωής που σεβόταν τη φύση και ακολουθούσε τους ρυθμούς της χειμώνα καλοκαίρι.
Στη θέση τους τώρα ξεφυτρώνουν ΑΤΜ για να δείχνουν ποιος είναι το αφεντικό, βίλες με πισίνες και aibnb, ναρκισσιστικά κτίσματα του τουρισμού και της ματαιοδοξίας. 
Δεν βαριέσαι. Για χάρη της βαριάς μας ‘'βιομηχανίας» τσιμέντο να γίνει. Αλλά δεν μπορώ να μη θυμηθώ την εισαγωγή του σπουδαίου αρχιτεκτονα Άρη Κωνσταντινίδη από τα Θεόχτιστα . «Εδώ, στα ελληνικά τα χώματα, όλα φοράνε, σιγά σιγά και προοδευτικά, τόσο τη μάσκα του φτιαχτού και της ψευτιάς και της υποκρισίας, όσο και του εξωραϊσμού, της αξιοποίησης και της ωραιοποιημένης αυθαιρεσίας. Xρειάζεται να ξαναγεννηθούνε, όλα ( άνθρωποι, τοπία, σπίτια), στην αληθινή τους υπόσταση και διάσταση, στην πραγματική τους ποιότητα και οντότητα --κάτι σαν ένα «απαρχής»-- κι όπως, ένας στρωτός βηματισμός και μια κοφτερή ματιά, να πλάθουνε την κάθε τέχνη σε μια παρθενική μορφή , ισορροπημένη, μετρημένη και σεμνή και όλο δροσιά και χάρη».

Υ.Γ. : Στις 300 και πλέον φωτογραφίες που ο Κωνσταντινίδης τράβηξε από το 1945-1980 έχει καταγράψει όλα αυτά τα κτίσματα μαζί με κάποιες αρχαιότητες που έχουν τον ίδιο παρονομαστή : εναρμόνιση με το φυσικό περιβάλλον. Δεν ξερω πόσα απ’ αυτα θα εύρισκε σήμερα. Σίγουρα πάντως δεν θα τον έπειθε το επιχείρημα πως για όλα φταίει η κλιματική κρίση.

Χρύσα Κακατσάκη, εκπαιδευτικός




Η Σφήκα: Επιλογές




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου