Του Στέλιου Ελληνιάδη
Το άρθρο που ακολουθεί συντάχθηκε αρχικά στα ρώσικα από πολίτη της Ουκρανίας που, για λόγους ευνόητους, δεν θέλει να δημοσιευτεί το όνομά του
Εννοείται ότι η Ουκρανία δεν κινδυνεύει από το Κομμουνιστικό Κόμμα Ουκρανίας που ποτέ δεν ξεπέρασε το 13%, με τη μεγαλύτερη απήχησή του στους συνταξιούχους, ούτε η Ρωσία μετατρέπεται ξανά σε κομμουνιστική. Αντιθέτως, κορυφαία στελέχη του ΚΚ Ουκρανίας και του ΚΚΣΕ πρωτοστάτησαν στην ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της Ουκρανίας, το 1991, και οι ίδιοι επέβαλαν το καπιταλιστικό σύστημα στη χώρα με πρώτο πρόεδρο του νέου κράτους τον Λεωνίδα Κραβτσούκ, που ήταν μέχρι τότε μέλος του Πολιτικού Γραφείου, υπεύθυνος για την κομμουνιστική διαπαιδαγώγηση και προπαγάνδα και πρόεδρος του Ανωτάτου Σοβιέτ της Ουκρανικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας. Αλλά και ο δεύτερος πρόεδρος της χώρας, ο Λεωνίδας Κούτσμα, ήταν μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚ, διευθυντής σε ένα τεράστιο κρατικό βιομηχανικό συγκρότημα και πρωθυπουργός επί Κραβτσούκ.
Αυτοί, μαζί με άλλα επιφανή στελέχη του παλιού καθεστώτος, πρωτοστάτησαν στο στήσιμο ενός ακραίου καπιταλιστικού μορφώματος. Κατά τη διάρκεια της θητείας των δύο πρώην υψηλόβαθμων κομμουνιστικών στελεχών στην ηγεσία της χώρας, από το 1991 ως το 2005, όλος ο δημόσιος πλούτος, όλη η βαριά βιομηχανία, πελώρια μεταλλουργικά συγκροτήματα και ανθρακωρυχεία, οι υποδομές, λιμάνια και αεροδρόμια, η αγροτική οικονομία, το εμπόριο και τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, πέρασε σε μία ολιγομελή ομάδα πρώην κομμουνιστών, συνεργατών, φίλων, συγγενών και με διασυνδέσεις στο εξωτερικό νεόκοπων επιχειρηματιών. Ο εκδιωχθείς πρόεδρος Γιανουκόβιτς είχε διοριστεί πρωθυπουργός από τον Κραβτσούκ και μερικοί υπουργοί του, είναι υπουργοί και στη σημερινή κυβέρνηση του προέδρου Ποροσένκο, ο οποίος ήταν υπουργός στην κυβέρνηση του ανατραπέντος Γιανουκόβιτς! Ο Κραβτσούκ πάντρεψε τη μοναδική κόρη του με τον ολιγάρχη Βίκτωρα Πιντσούκ, ιδιοκτήτη τεσσάρων τηλεοπτικών σταθμών και πολλών οικονομικών μονάδων, υποστηριζόμενου από τις ΗΠΑ και το Ισραήλ, στυλοβάτη της σημερινής κατάστασης στην Ουκρανία. Ο Κραβτσούκ είχε στηρίξει τελευταία την Γιούλια Τιμοσένκο, η οποία σε μια φάση είχε συγκρουστεί με τον Πιντσούκ, αλλά αφού τον αθώωσαν με βούλευμα από την κατηγορία της δολοφονίας δια αποκεφαλισμού του δημοσιογράφου Γκεόργκι Γκονγκάτζε, ο Κραβτσούκ ανέλαβε επικεφαλής της ομάδας που διαπραγματεύτηκε την εκεχειρία στην Ανατολική Ουκρανία εκπροσωπώντας τον πρόεδρο Ποροσένκο και την κυβέρνησή του.
Αυτή η διαπλοκή προσώπων είναι ένα μικρό μέρος μιας τεράστιας διαπλοκής συμφερόντων, με πρόσκαιρες συμμαχίες μεταξύ των ολιγαρχών (που είναι και βουλευτές οι περισσότεροι) οι οποίες συχνά εξελίσσονται σε πολύ σκληρές, ακόμα και αιματηρές συγκρούσεις μεταξύ τους, με τη συμβολή μυστικών υπηρεσιών, ξένων κυβερνήσεων και οικονομικών τραστ, αναδιατάσσοντας βίαια το πεδίο της εξουσίας. Και σ’ αυτή τη συνεχή πάλη συμφερόντων, όλα τα μέσα χρησιμοποιούνται, γιατί η Ουκρανία είναι μια μεγάλη και πλούσια χώρα, με εξέχουσα γεωστρατηγική σημασία.
Με αυτό το σαθρό «ηθικό σύστημα αξιών», η Ουκρανία προσφέρεται και διεκδικείται σαν λάφυρο, σαν όπλο ή σαν ανάχωμα από τις μεγάλες δυνάμεις. Και σ’ αυτό το ανοιχτό πεδίο μάχης σύρονται παρά τη θέλησή τους οι λαοί της Ουκρανίας με δέλεαρ το εθνικό ζήτημα, το οποίο φαινόταν ότι είχε επιλυθεί μετά την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της Ουκρανίας και την κυριαρχία των Ουκρανών.
Όλοι οι πολιτικοί πρωταγωνιστές στο ουκρανικό δράμα είναι καθαρόαιμοι Ουκρανοί: Κραβτσούκ, Κούτσμα, Γιούσενκο, Τιμοσένκο, Λιτβίν, Γιανουκόβιτς, Ποροσένκο, Γιασενιούκ, Γιαρός κ.λπ. Και όλοι αυτοί οδήγησαν την Ουκρανία στον γκρεμό.
Ουκρανοί πολιτικοί ηγέτες και Ουκρανοί μεγαλοεπιχειρηματίες, συν μερικούς Εβραίους και έναν Τάταρο απολύτως ενταγμένους στο ουκρανικό σύστημα διαπλοκής και διακυβέρνησης, ασκούν κατ’ αποκλειστικότητα την εξουσία. Κανένας, ούτε προς στιγμήν, δεν τους πήρε την εξουσία. Μεταξύ τους σκοτώνονται. Και ούτε κανείς τους εμπόδισε να αναπτύξουν την ουκρανική κουλτούρα. Η ουκρανική γλώσσα διδάσκεται υποχρεωτικά σε όλους, σε όλη την επικράτεια της χώρας, και οι διαφορετικές εθνότητες είχαν ειρηνικά αποδεχτεί τη νέα πραγματικότητα. Επίσημοι εθνικοί ποιητές της χώρας είναι αναμφισβήτητα ο Ταράς Σεβτσένκο, ο Ιβάν Φρανκό και η Λέσια Ουκραΐνκα.
Μέχρι πριν από λίγα χρόνια κανένας πολίτης, ουκρανικής, ρωσικής, ρουμανικής, πολωνικής, εβραϊκής, ταταρικής, ελληνικής ή άλλης εθνότητας δεν μπορούσε να φανταστεί ότι με το χαρτί του εθνικισμού, θα κλονιζόταν σοβαρά η κρατική, πολιτική και πολιτισμική οντότητα της Ουκρανίας. Οι λαοί της Ουκρανίας, όλοι οι λαοί, ανύποπτα, έπεσαν θύματα της όξυνσης της πάλης των συμφερόντων των ολιγαρχών και των ξένων δυνάμεων που διαπλέκονται μ’ αυτούς.
Σαν συνέπεια των πολιτικών που επικράτησαν, η Ουκρανία, μέσα σε λίγους μήνες:
Έχοντας αυτό το πλαίσιο κατά νου, μπορεί κανείς να αντιληφθεί κάθε ενέργεια, κάθε πράξη, κάθε απόφαση και κάθε μέτρο που εξαγγέλλεται και εφαρμόζεται βίαια στην κατακερματισμένη γεωγραφικά, εθνικά, πολιτικά, πολιτισμικά και ψυχολογικά κοινωνία.
Εάν σε μια ευνομούμενη κοινωνία αποτελεί σταθερή επιδίωξη η εσωτερική συμφιλίωση, στην Ουκρανία συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Ο διχασμός έχει αναγορευθεί σε εθνική πολιτική. Ο λαός της Ουκρανίας, στην μεγάλη του πλειονότητα, αντιλαμβάνεται τι συμβαίνει, αλλά κρατιέται στο περιθώριο. Αυτό δεν εκδηλώνεται μόνο στην Ανατολική Ουκρανία, που αναμιγνύεται και ο ρώσικος παράγοντας, αλλά σε ολόκληρη τη χώρα. Είναι χαρακτηριστική η πολύ μεγάλη αποχή από τις εκλογές, ακόμα και σε περιοχές που πλειοψηφεί το ουκρανικό στοιχείο. Το κόμμα του σημερινού προέδρου απέσπασε πολύ χαμηλό ποσοστό, το κόμμα της εκλεκτής της Δύσης Τιμοσένκο ακόμα μικρότερο και τα ακροδεξιά κόμματα δεν πέρασαν καν το όριο εισδοχής στο Κοινοβούλιο.
Το σίγουρο είναι ότι η πλειονότητα του ουκρανικού λαού δεν επιθυμεί το διαμελισμό της χώρας, αλλά αυτή η επιλογή του δεν στηρίζεται από καμία πολιτική δύναμη. Γι’ αυτό, το χάσμα ανάμεσα στις πολιτικές δυνάμεις και την κοινωνία είναι πελώριο.
Η Ουκρανία χρησιμοποιείται από τις ΗΠΑ, με τη συνδρομή πολλών ευρωπαϊκών ελίτ, σαν όπλο εναντίον της Ρωσίας. Με όποιο κόστος για τον ουκρανικό λαό και την ακεραιότητα της Ουκρανίας. Ήδη η χώρα είναι ένα κουβάρι. Ουκρανοί εναντίον Ρώσων, Ουκρανοί εναντίον Ουκρανών και όλοι οι άλλοι, πάνω από εκατό εθνότητες, ανάμεσα στις μυλόπετρες, άλλοι με τους μεν και άλλοι με τους δε. Τα μισά ελληνικά χωριά στην Αζοφική Θάλασσα έχουν αδειάσει, οι Τάταροι κάθονται σε αναμμένα κάρβουνα και οι Εβραίοι φεύγουν άρον-άρον για την Αμερική και το Ισραήλ.
Αντίθετα με τις σποραδικές συμφιλιωτικές εξαγγελίες του προέδρου Ποροσένκο, συνεχώς ψηφίζονται νόμοι, παίρνονται αποφάσεις και εφαρμόζονται μέτρα που ρίχνουν λάδι στη φωτιά του διχασμού. Η καταστροφή των αγαλμάτων του Λένιν δεν προέκυψε από καμία απαίτηση του λαού. Ξεκίνησε από τους ακραίους εθνικιστές και φασίστες που είχαν καταλάβει το κέντρο του Κιέβου και επεκτάθηκε σε όλη τη χώρα από τους ίδιους. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε αντίθεση με άλλες χώρες του ανατολικού μπλοκ (Πολωνία, Ανατολική Γερμανία, Λιθουανία, Λετονία κ.λπ.), τα αγάλματα του Λένιν είχαν μείνει απείραχτα, επί 25 έτη, ακόμα και σε περιοχές της Δυτικής Ουκρανίας. Ούτε οι ονομασίες των δρόμων είχαν αλλάξει, στη Μαριούπολη, το Ντονιέτσκ, το Ζαπαρόζιε, την Οδησσό, τη Γιάλτα, το Χάρκοβο, την Πολτάβα, το Κίεβο και σε χιλιάδες άλλες πόλεις και χωριά σε όλη την επικράτεια. Ο Λένιν, στην ανεξάρτητη Ουκρανία, δεν συμβόλιζε πλέον τον κομμουνισμό, αν εξαιρέσεις τους λίγους κομμουνιστές που απέμειναν, αλλά το πέρασμα από την τσαρική καθυστέρηση και εξαθλίωση στο σοβιετικό εκσυγχρονισμό, στη νέα εποχή. Μαζί με τα αγάλματα του Πούσκιν και του Σεβτσένκο συμβολίζει ολόκληρη την ιστορία και την κοινή κουλτούρα των λαών της αχανούς περιοχής.
Ο πρόσφατος νόμος που ψηφίστηκε στη Ράντα, την ουκρανική Βουλή, με 254 ψήφους σε σύνολο 425, για την καταστροφή κάθε συμβόλου και μνημείου που σχετίζεται με τη σοβιετική εποχή και για την απαγόρευση χρήσης κάθε τι που αναφέρεται σ’ αυτήν, δείχνει ότι η ουκρανική ηγεσία, ένα συνονθύλευμα ανταγωνιστικών συμφερόντων, θεσμοθετεί πλέον ανοιχτά τον εσωτερικό διχασμό και εδραιώνει τον κατακερματισμό της Ουκρανίας. Η αφαίρεση όλων των συμβόλων της Σοβιετικής Ένωσης, που στην πλειονότητά τους συνδέονται με τους αγώνες εναντίον των ιμπεριαλιστικών εισβολών και του ευρωπαϊκού φασισμού, ισοδυναμεί με ιστορική και πολιτισμική κάθαρση που αφήνει έξω από την εθνική αφήγηση της ιστορίας και θέτει εκτός κράτους την πλειονότητα των λαών της Ουκρανίας. Γιατί δεν υπάρχει οικογένεια στην Ουκρανία που δεν έχει νεκρό ή τραυματία απ’ αυτούς τους πολέμους, με δεδομένο ότι εκατομμύρια άνθρωποι έπεσαν ή έμειναν ανάπηροι στις σκληρές μάχες που διεξάχθηκαν επί ουκρανικού εδάφους. Γεμάτα είναι τα νεκροταφεία και τα μνημεία των πεσόντων σε όλες τις πόλεις και τα χωριά με ουκρανικά ονόματα δίπλα στα ρώσικα, αλλά και τα ελληνικά στα χωριά της Αζοφικής Θάλασσας.
Η ταύτιση που επιχειρείται της Σοβιετικής Ένωσης με τη σημερινή Ρωσία είναι αστεία, ιδεολογικά, πολιτικά, κοινωνικά, πολιτισμικά και ιστορικά, όταν έχουμε καπιταλισμό αντί κομμουνισμού, ατομική ιδιοκτησία αντί συνεταιριστικής (κολχόζ), θρησκεία αντί αθεΐας κ.λπ. Η Ρωσοφοβία χρησιμοποιείται, όμως, σαν όπλο του ουκρανικού εθνικισμού, γιατί αλλιώς οι πραγματικές διαφορές μεταξύ ρωσικής και ουκρανικής κουλτούρας δεν μπορούν να δικαιολογήσουν τον εσωτερικό διχασμό. Η πλειονότητα των Ρώσων και Ουκρανών θεωρούν αλλήλους αδέλφια. Στην Ουκρανία, εκατομμύρια Ουκρανοί είναι δίγλωσσοι, ουκρανόφωνοι και ρωσόφωνοι, και αμφότεροι χρησιμοποιούν το κυριλλικό αλφάβητο∙ εκατομμύρια οικογένειες είναι εθνικά μικτές και τα παιδιά τους είναι ρωσο-ουκρανάκια ή ουκρανο-ρωσάκια∙ Ουκρανοί και Ρώσοι είναι χριστιανοί ορθόδοξοι∙ οι ίδιοι μεγάλοι λογοτέχνες και ποιητές αποτελούν τη βάση της κουλτούρας Ουκρανών και Ρώσων. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο εθνικός ποιητής της Ουκρανίας, ο Ταράς Σεβτσένκο, έγραψε σπουδαία έργα του στα ρώσικα. Επειδή, λοιπόν, οι ουσιαστικές διαφορές μεταξύ Ουκρανών και Ρώσων είναι λίγες και περιορισμένης εμβέλειας, είναι απαραίτητη η ταύτιση της Ρωσίας με τη Σοβιετική Ένωση προκειμένου να επιβληθεί στην Ουκρανία ο βίαιος εξουκρανισμός, που αποσκοπεί μόνο στην ένταξη της Ουκρανίας στο δυτικό αντιρωσικό στρατόπεδο. Εξυπηρετεί, δηλαδή, μόνο τα οικονομικά συμφέροντα μιας μερίδας των ολιγαρχών που συνταυτίστηκαν με τις γεωστρατηγικές επιδιώξεις της Αμερικής. Πρόκειται για μια αναβαθμισμένη έκδοση του μοντέλου που εφαρμόστηκε σε άλλες χώρες του παλιού ανατολικού μπλοκ. Στην Πολωνία, για παράδειγμα, οι αντίστοιχες «παραβάσεις» επισύρουν ποινές φυλάκισης μέχρι δύο χρόνια και στη Γεωργία άλλαξαν όλες τις σοβιετικές ονομασίες των δρόμων και των πόλεων.
Ο νόμος για τα σύμβολα σημαίνει πρακτικά ότι, εκτός από την καταστροφή των αγαλμάτων που ήδη συντελείται, θα απαγορεύεται στους πολίτες να χρησιμοποιούν ακόμα και για διακοσμητικούς λόγους το σφυροδρέπανο, το αστέρι, την κόκκινη σημαία, τις φιγούρες του Λένιν ή του Γκορμπατσόφ, κάθε τι που μπορεί άμεσα ή έμμεσα να συνδεθεί με τη Σοβιετική Ένωση. Επίσης, θα αλλάξουν οι ονομασίες περιφερειών, πόλεων, χωριών, αεροδρομίων, ιδρυμάτων, εργοστασίων, σιδηροδρομικών σταθμών, πολιτιστικών κέντρων, πλοίων, πλατειών και δρόμων. Δηλαδή, όχι μόνο θα αφαιρεθούν εκατομμύρια ταμπέλες από κάθε κτήριο και κάθε γωνία δρόμου, αλλά θα πρέπει να αλλάξουν όλα τα έγγραφα του κράτους, τα επιστολόχαρτα και οι σφραγίδες δημόσιων και ιδιωτικών φορέων, επιχειρήσεων και ατόμων, τα σχολικά βιβλία και ό,τι άλλο μπορεί κανείς να φανταστεί. Μόνο οι δρόμοι και οι λεωφόροι που φέρουν το όνομα του Λένιν και άλλων σοβιετικών προσωπικοτήτων σε όλη την Ουκρανία είναι πάνω από 15 χιλιάδες (μπορεί κανείς να υπολογίσει πόσα εκατομμύρια είναι οι αντίστοιχες επιγραφές στους τοίχους). Αυτές οι «περιττές αλλαγές» θα κοστίσουν στην πτωχευμένη και δανειοδοτούμενη Ουκρανία, «εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια», σύμφωνα με εκτιμήσεις του πρώην υπουργού Οικονομικών Αλεξάντρ Κλιμένκο.
Κάθε αναφορά αυτών των τοπωνυμίων σε εφημερίδα, ταινία, βιβλίο και οποιοδήποτε άλλο φορέα γραφής, ήχου και εικόνας που έχει παραχθεί τα τελευταία 90 χρόνια, θα αναφέρεται πλέον σε μη υπαρκτό σημείο. Δεκάδες εκατομμύρια άνθρωποι θα πρέπει να αλλάξουν τη σχέση τους με το περιβάλλον που μεγάλωσαν, με τα σημεία που γνωρίζουν και κινούνται στη χώρα τους.
Και όλα αυτά πρέπει να γίνουν μέσα σε έξι μήνες. Οι παραβάτες θα τιμωρούνται με ποινές που φτάνουν τα δέκα χρόνια φυλάκισης! Εν ολίγοις, πρόκειται για τη μεγαλύτερη βίαιη πολιτισμική «διαγραφή μνήμης», στο πλαίσιο μιας εθνοκάθαρσης, που συντελείται στη μεταπολεμική περίοδο. Εθνοκάθαρση που υποχρεώνει τους πολίτες να ξεχάσουν τα σημαντικότερα κομμάτια της ιστορίας τους, αλλά και των παππούδων και των γονιών τους. Φωτογραφίες, ρήσεις, συνθήματα, τραγούδια, ταινίες, ακαδημαϊκές μελέτες, ακόμα και σκίτσα απαγορεύονται. Η «Διεθνής», μαζί με αμέτρητα άλλα τραγούδια που υπάρχουν σε δίσκους ή ακούγονται στις γιορτές και τις παρέες, δεν επιτρέπεται να τραγουδιέται! Ακόμα και τα σοβιετικά παράσημα που φορούν οι βετεράνοι στο στήθος, είναι πλέον παράνομα, όπως και η δίχρωμη, μαύρο-πορτοκαλί, κορδέλα του Αγίου Γεωργίου που είναι σύμβολο της νίκης! Στην πράξη δε, ειδικά σε ορισμένες δυτικές περιοχές, είναι καλύτερα να μιλάς αγγλικά και γερμανικά παρά ρωσικά.
Αλλά μαζί με την ελευθερία της έκφρασης, και η ελευθερία της πολιτικής επιλογής βιάζεται από το νέο νόμο. Ενώ το μεγαλύτερο κόμμα της Ουκρανίας, το Κόμμα των Περιφερειών, με ποσοστό πάνω από 30%, διαλύθηκε και απαγορεύθηκε αυθαίρετα πριν από τις εκλογές, με το νέο νόμο τελεί σε καθεστώς παρανομίας και το ΚΚ Ουκρανίας, το οποίο, μεταλλαγμένο και νομιμόφρων όλα αυτά τα χρόνια, τεχνηέντως αποβλήθηκε από το Κοινοβούλιο και διώκεται. Πριν από λίγες μέρες, ο ηγέτης του ΚΚ Πιότρ Σιμονένκο ανακρίθηκε επί έντεκα ώρες από τις υπηρεσίες ασφαλείας της Ουκρανίας.
Ταυτόχρονα, όλο και περισσότεροι ακροδεξιοί, φασίστες και εθνικιστές, καταλαμβάνουν νευραλγικά πόστα στον κρατικό μηχανισμό. Ακόμα και ο Dmytro Yarosh, κορυφαίο στέλεχος της μιλιταριστικής άκρας Δεξιάς, επικεφαλής του Δεξιού Τομέα, διορίστηκε σύμβουλος του αρχηγού του ουκρανικού στρατού, ενώ ανήγγειλε ότι ο δικός του ιδιωτικός «στρατός» διαθέτει πλέον 10 χιλιάδες άντρες και είναι έτοιμος να ενταχθεί σαν μισθοφορικός στον ουκρανικό στρατό.
Αυτή η καθολική βαρβαρότητα αποτελεί θανάσιμο πλήγμα όχι μόνο στη δημοκρατία και την ειρήνη, αλλά και στη συλλογική μνήμη, στα πολιτισμικά σημεία αναφοράς, στο ενοποιητικό ιστορικό στοιχείο, στην ελευθερία και στην κοινή κουλτούρα των λαών της Ουκρανίας.
Στην πραγματικότητα, ο αληθινός σκοπός αυτών των νόμων είναι να συντηρηθεί η διένεξη με τη Ρωσία, επειδή αυτό εξυπηρετεί πρωτίστως την Αμερική και τους συμμάχους της, και να καταπνιγεί κάθε αντίθετη εσωτερική φωνή και δράση στο σημερινό καθεστώς της ολιγαρχίας.
Επειδή, όμως, όλα είναι ρευστά, πέρα από την ολοφάνερη ένταση της καταπίεσης, πολλοί αναλυτές προβλέπουν μεγαλύτερες αναταραχές και διασπάσεις. Ήδη, στην Οδησσό, που βρίσκεται νοτιοδυτικά, πέρα από το Δνείπερο, εκατοντάδες πολίτες, παρά τις συλλήψεις, τους αποκλεισμούς και την τρομοκρατία, διαδήλωσαν εναντίον του προέδρου Ποροσένκο που κατέθετε στεφάνι στο μνημείο του άγνωστου ναύτη, φωνάζοντας συνθήματα «Όχι στο φασισμό!» και «Δολοφόνε!», ανεμίζοντας τα απαγορευμένα λάβαρα της Νίκης και κόκκινες σημαίες! Το τελευταίο διάστημα έγιναν πολλές μαζικές αντιφασιστικές διαδηλώσεις στην Οδησσό, οι οποίες δεν προβλήθηκαν καθόλου από τα ουκρανικά και τα δυτικά μέσα ενημέρωσης.
Δυστυχώς, ο δρόμος της Ουκρανίας γίνεται όλο και πιο κακοτράχαλος.
Το άρθρο που ακολουθεί συντάχθηκε αρχικά στα ρώσικα από πολίτη της Ουκρανίας που, για λόγους ευνόητους, δεν θέλει να δημοσιευτεί το όνομά του
Εννοείται ότι η Ουκρανία δεν κινδυνεύει από το Κομμουνιστικό Κόμμα Ουκρανίας που ποτέ δεν ξεπέρασε το 13%, με τη μεγαλύτερη απήχησή του στους συνταξιούχους, ούτε η Ρωσία μετατρέπεται ξανά σε κομμουνιστική. Αντιθέτως, κορυφαία στελέχη του ΚΚ Ουκρανίας και του ΚΚΣΕ πρωτοστάτησαν στην ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της Ουκρανίας, το 1991, και οι ίδιοι επέβαλαν το καπιταλιστικό σύστημα στη χώρα με πρώτο πρόεδρο του νέου κράτους τον Λεωνίδα Κραβτσούκ, που ήταν μέχρι τότε μέλος του Πολιτικού Γραφείου, υπεύθυνος για την κομμουνιστική διαπαιδαγώγηση και προπαγάνδα και πρόεδρος του Ανωτάτου Σοβιέτ της Ουκρανικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας. Αλλά και ο δεύτερος πρόεδρος της χώρας, ο Λεωνίδας Κούτσμα, ήταν μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚ, διευθυντής σε ένα τεράστιο κρατικό βιομηχανικό συγκρότημα και πρωθυπουργός επί Κραβτσούκ.
Αυτοί, μαζί με άλλα επιφανή στελέχη του παλιού καθεστώτος, πρωτοστάτησαν στο στήσιμο ενός ακραίου καπιταλιστικού μορφώματος. Κατά τη διάρκεια της θητείας των δύο πρώην υψηλόβαθμων κομμουνιστικών στελεχών στην ηγεσία της χώρας, από το 1991 ως το 2005, όλος ο δημόσιος πλούτος, όλη η βαριά βιομηχανία, πελώρια μεταλλουργικά συγκροτήματα και ανθρακωρυχεία, οι υποδομές, λιμάνια και αεροδρόμια, η αγροτική οικονομία, το εμπόριο και τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, πέρασε σε μία ολιγομελή ομάδα πρώην κομμουνιστών, συνεργατών, φίλων, συγγενών και με διασυνδέσεις στο εξωτερικό νεόκοπων επιχειρηματιών. Ο εκδιωχθείς πρόεδρος Γιανουκόβιτς είχε διοριστεί πρωθυπουργός από τον Κραβτσούκ και μερικοί υπουργοί του, είναι υπουργοί και στη σημερινή κυβέρνηση του προέδρου Ποροσένκο, ο οποίος ήταν υπουργός στην κυβέρνηση του ανατραπέντος Γιανουκόβιτς! Ο Κραβτσούκ πάντρεψε τη μοναδική κόρη του με τον ολιγάρχη Βίκτωρα Πιντσούκ, ιδιοκτήτη τεσσάρων τηλεοπτικών σταθμών και πολλών οικονομικών μονάδων, υποστηριζόμενου από τις ΗΠΑ και το Ισραήλ, στυλοβάτη της σημερινής κατάστασης στην Ουκρανία. Ο Κραβτσούκ είχε στηρίξει τελευταία την Γιούλια Τιμοσένκο, η οποία σε μια φάση είχε συγκρουστεί με τον Πιντσούκ, αλλά αφού τον αθώωσαν με βούλευμα από την κατηγορία της δολοφονίας δια αποκεφαλισμού του δημοσιογράφου Γκεόργκι Γκονγκάτζε, ο Κραβτσούκ ανέλαβε επικεφαλής της ομάδας που διαπραγματεύτηκε την εκεχειρία στην Ανατολική Ουκρανία εκπροσωπώντας τον πρόεδρο Ποροσένκο και την κυβέρνησή του.
Αυτή η διαπλοκή προσώπων είναι ένα μικρό μέρος μιας τεράστιας διαπλοκής συμφερόντων, με πρόσκαιρες συμμαχίες μεταξύ των ολιγαρχών (που είναι και βουλευτές οι περισσότεροι) οι οποίες συχνά εξελίσσονται σε πολύ σκληρές, ακόμα και αιματηρές συγκρούσεις μεταξύ τους, με τη συμβολή μυστικών υπηρεσιών, ξένων κυβερνήσεων και οικονομικών τραστ, αναδιατάσσοντας βίαια το πεδίο της εξουσίας. Και σ’ αυτή τη συνεχή πάλη συμφερόντων, όλα τα μέσα χρησιμοποιούνται, γιατί η Ουκρανία είναι μια μεγάλη και πλούσια χώρα, με εξέχουσα γεωστρατηγική σημασία.
Με αυτό το σαθρό «ηθικό σύστημα αξιών», η Ουκρανία προσφέρεται και διεκδικείται σαν λάφυρο, σαν όπλο ή σαν ανάχωμα από τις μεγάλες δυνάμεις. Και σ’ αυτό το ανοιχτό πεδίο μάχης σύρονται παρά τη θέλησή τους οι λαοί της Ουκρανίας με δέλεαρ το εθνικό ζήτημα, το οποίο φαινόταν ότι είχε επιλυθεί μετά την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της Ουκρανίας και την κυριαρχία των Ουκρανών.
Όλοι οι πολιτικοί πρωταγωνιστές στο ουκρανικό δράμα είναι καθαρόαιμοι Ουκρανοί: Κραβτσούκ, Κούτσμα, Γιούσενκο, Τιμοσένκο, Λιτβίν, Γιανουκόβιτς, Ποροσένκο, Γιασενιούκ, Γιαρός κ.λπ. Και όλοι αυτοί οδήγησαν την Ουκρανία στον γκρεμό.
Ουκρανοί πολιτικοί ηγέτες και Ουκρανοί μεγαλοεπιχειρηματίες, συν μερικούς Εβραίους και έναν Τάταρο απολύτως ενταγμένους στο ουκρανικό σύστημα διαπλοκής και διακυβέρνησης, ασκούν κατ’ αποκλειστικότητα την εξουσία. Κανένας, ούτε προς στιγμήν, δεν τους πήρε την εξουσία. Μεταξύ τους σκοτώνονται. Και ούτε κανείς τους εμπόδισε να αναπτύξουν την ουκρανική κουλτούρα. Η ουκρανική γλώσσα διδάσκεται υποχρεωτικά σε όλους, σε όλη την επικράτεια της χώρας, και οι διαφορετικές εθνότητες είχαν ειρηνικά αποδεχτεί τη νέα πραγματικότητα. Επίσημοι εθνικοί ποιητές της χώρας είναι αναμφισβήτητα ο Ταράς Σεβτσένκο, ο Ιβάν Φρανκό και η Λέσια Ουκραΐνκα.
Οι συνέπειες του εθνικισμού
Μέχρι πριν από λίγα χρόνια κανένας πολίτης, ουκρανικής, ρωσικής, ρουμανικής, πολωνικής, εβραϊκής, ταταρικής, ελληνικής ή άλλης εθνότητας δεν μπορούσε να φανταστεί ότι με το χαρτί του εθνικισμού, θα κλονιζόταν σοβαρά η κρατική, πολιτική και πολιτισμική οντότητα της Ουκρανίας. Οι λαοί της Ουκρανίας, όλοι οι λαοί, ανύποπτα, έπεσαν θύματα της όξυνσης της πάλης των συμφερόντων των ολιγαρχών και των ξένων δυνάμεων που διαπλέκονται μ’ αυτούς.
Σαν συνέπεια των πολιτικών που επικράτησαν, η Ουκρανία, μέσα σε λίγους μήνες:
- ενεπλάκη σε πόλεμο διαρκείας, με έξι χιλιάδες νεκρούς μέχρι σήμερα
- έχασε δύο σημαντικά της τμήματα, την Κριμαία και μέρος της Ανατολικής Ουκρανίας
- πτώχευσε οικονομικά
- έχασε την κοινωνική της συνοχή με έναν πολύ βαθύ εσωτερικό διχασμό
- ανέστειλε τις δημοκρατικές εξελίξεις
- αναβίωσε και νομιμοποίησε το φασισμό και τον εθνικισμό και
- περιήλθε σε καθεστώς πλήρους εξάρτησης από τις ΗΠΑ και τη Γερμανία.
Έχοντας αυτό το πλαίσιο κατά νου, μπορεί κανείς να αντιληφθεί κάθε ενέργεια, κάθε πράξη, κάθε απόφαση και κάθε μέτρο που εξαγγέλλεται και εφαρμόζεται βίαια στην κατακερματισμένη γεωγραφικά, εθνικά, πολιτικά, πολιτισμικά και ψυχολογικά κοινωνία.
Θεσμοθετημένος διχασμός
Εάν σε μια ευνομούμενη κοινωνία αποτελεί σταθερή επιδίωξη η εσωτερική συμφιλίωση, στην Ουκρανία συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Ο διχασμός έχει αναγορευθεί σε εθνική πολιτική. Ο λαός της Ουκρανίας, στην μεγάλη του πλειονότητα, αντιλαμβάνεται τι συμβαίνει, αλλά κρατιέται στο περιθώριο. Αυτό δεν εκδηλώνεται μόνο στην Ανατολική Ουκρανία, που αναμιγνύεται και ο ρώσικος παράγοντας, αλλά σε ολόκληρη τη χώρα. Είναι χαρακτηριστική η πολύ μεγάλη αποχή από τις εκλογές, ακόμα και σε περιοχές που πλειοψηφεί το ουκρανικό στοιχείο. Το κόμμα του σημερινού προέδρου απέσπασε πολύ χαμηλό ποσοστό, το κόμμα της εκλεκτής της Δύσης Τιμοσένκο ακόμα μικρότερο και τα ακροδεξιά κόμματα δεν πέρασαν καν το όριο εισδοχής στο Κοινοβούλιο.
Το σίγουρο είναι ότι η πλειονότητα του ουκρανικού λαού δεν επιθυμεί το διαμελισμό της χώρας, αλλά αυτή η επιλογή του δεν στηρίζεται από καμία πολιτική δύναμη. Γι’ αυτό, το χάσμα ανάμεσα στις πολιτικές δυνάμεις και την κοινωνία είναι πελώριο.
Η Ουκρανία χρησιμοποιείται από τις ΗΠΑ, με τη συνδρομή πολλών ευρωπαϊκών ελίτ, σαν όπλο εναντίον της Ρωσίας. Με όποιο κόστος για τον ουκρανικό λαό και την ακεραιότητα της Ουκρανίας. Ήδη η χώρα είναι ένα κουβάρι. Ουκρανοί εναντίον Ρώσων, Ουκρανοί εναντίον Ουκρανών και όλοι οι άλλοι, πάνω από εκατό εθνότητες, ανάμεσα στις μυλόπετρες, άλλοι με τους μεν και άλλοι με τους δε. Τα μισά ελληνικά χωριά στην Αζοφική Θάλασσα έχουν αδειάσει, οι Τάταροι κάθονται σε αναμμένα κάρβουνα και οι Εβραίοι φεύγουν άρον-άρον για την Αμερική και το Ισραήλ.
Αντίθετα με τις σποραδικές συμφιλιωτικές εξαγγελίες του προέδρου Ποροσένκο, συνεχώς ψηφίζονται νόμοι, παίρνονται αποφάσεις και εφαρμόζονται μέτρα που ρίχνουν λάδι στη φωτιά του διχασμού. Η καταστροφή των αγαλμάτων του Λένιν δεν προέκυψε από καμία απαίτηση του λαού. Ξεκίνησε από τους ακραίους εθνικιστές και φασίστες που είχαν καταλάβει το κέντρο του Κιέβου και επεκτάθηκε σε όλη τη χώρα από τους ίδιους. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε αντίθεση με άλλες χώρες του ανατολικού μπλοκ (Πολωνία, Ανατολική Γερμανία, Λιθουανία, Λετονία κ.λπ.), τα αγάλματα του Λένιν είχαν μείνει απείραχτα, επί 25 έτη, ακόμα και σε περιοχές της Δυτικής Ουκρανίας. Ούτε οι ονομασίες των δρόμων είχαν αλλάξει, στη Μαριούπολη, το Ντονιέτσκ, το Ζαπαρόζιε, την Οδησσό, τη Γιάλτα, το Χάρκοβο, την Πολτάβα, το Κίεβο και σε χιλιάδες άλλες πόλεις και χωριά σε όλη την επικράτεια. Ο Λένιν, στην ανεξάρτητη Ουκρανία, δεν συμβόλιζε πλέον τον κομμουνισμό, αν εξαιρέσεις τους λίγους κομμουνιστές που απέμειναν, αλλά το πέρασμα από την τσαρική καθυστέρηση και εξαθλίωση στο σοβιετικό εκσυγχρονισμό, στη νέα εποχή. Μαζί με τα αγάλματα του Πούσκιν και του Σεβτσένκο συμβολίζει ολόκληρη την ιστορία και την κοινή κουλτούρα των λαών της αχανούς περιοχής.
Ο πρόσφατος νόμος που ψηφίστηκε στη Ράντα, την ουκρανική Βουλή, με 254 ψήφους σε σύνολο 425, για την καταστροφή κάθε συμβόλου και μνημείου που σχετίζεται με τη σοβιετική εποχή και για την απαγόρευση χρήσης κάθε τι που αναφέρεται σ’ αυτήν, δείχνει ότι η ουκρανική ηγεσία, ένα συνονθύλευμα ανταγωνιστικών συμφερόντων, θεσμοθετεί πλέον ανοιχτά τον εσωτερικό διχασμό και εδραιώνει τον κατακερματισμό της Ουκρανίας. Η αφαίρεση όλων των συμβόλων της Σοβιετικής Ένωσης, που στην πλειονότητά τους συνδέονται με τους αγώνες εναντίον των ιμπεριαλιστικών εισβολών και του ευρωπαϊκού φασισμού, ισοδυναμεί με ιστορική και πολιτισμική κάθαρση που αφήνει έξω από την εθνική αφήγηση της ιστορίας και θέτει εκτός κράτους την πλειονότητα των λαών της Ουκρανίας. Γιατί δεν υπάρχει οικογένεια στην Ουκρανία που δεν έχει νεκρό ή τραυματία απ’ αυτούς τους πολέμους, με δεδομένο ότι εκατομμύρια άνθρωποι έπεσαν ή έμειναν ανάπηροι στις σκληρές μάχες που διεξάχθηκαν επί ουκρανικού εδάφους. Γεμάτα είναι τα νεκροταφεία και τα μνημεία των πεσόντων σε όλες τις πόλεις και τα χωριά με ουκρανικά ονόματα δίπλα στα ρώσικα, αλλά και τα ελληνικά στα χωριά της Αζοφικής Θάλασσας.
Ρωσοφοβία και αντισοβιετισμός
Η ταύτιση που επιχειρείται της Σοβιετικής Ένωσης με τη σημερινή Ρωσία είναι αστεία, ιδεολογικά, πολιτικά, κοινωνικά, πολιτισμικά και ιστορικά, όταν έχουμε καπιταλισμό αντί κομμουνισμού, ατομική ιδιοκτησία αντί συνεταιριστικής (κολχόζ), θρησκεία αντί αθεΐας κ.λπ. Η Ρωσοφοβία χρησιμοποιείται, όμως, σαν όπλο του ουκρανικού εθνικισμού, γιατί αλλιώς οι πραγματικές διαφορές μεταξύ ρωσικής και ουκρανικής κουλτούρας δεν μπορούν να δικαιολογήσουν τον εσωτερικό διχασμό. Η πλειονότητα των Ρώσων και Ουκρανών θεωρούν αλλήλους αδέλφια. Στην Ουκρανία, εκατομμύρια Ουκρανοί είναι δίγλωσσοι, ουκρανόφωνοι και ρωσόφωνοι, και αμφότεροι χρησιμοποιούν το κυριλλικό αλφάβητο∙ εκατομμύρια οικογένειες είναι εθνικά μικτές και τα παιδιά τους είναι ρωσο-ουκρανάκια ή ουκρανο-ρωσάκια∙ Ουκρανοί και Ρώσοι είναι χριστιανοί ορθόδοξοι∙ οι ίδιοι μεγάλοι λογοτέχνες και ποιητές αποτελούν τη βάση της κουλτούρας Ουκρανών και Ρώσων. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο εθνικός ποιητής της Ουκρανίας, ο Ταράς Σεβτσένκο, έγραψε σπουδαία έργα του στα ρώσικα. Επειδή, λοιπόν, οι ουσιαστικές διαφορές μεταξύ Ουκρανών και Ρώσων είναι λίγες και περιορισμένης εμβέλειας, είναι απαραίτητη η ταύτιση της Ρωσίας με τη Σοβιετική Ένωση προκειμένου να επιβληθεί στην Ουκρανία ο βίαιος εξουκρανισμός, που αποσκοπεί μόνο στην ένταξη της Ουκρανίας στο δυτικό αντιρωσικό στρατόπεδο. Εξυπηρετεί, δηλαδή, μόνο τα οικονομικά συμφέροντα μιας μερίδας των ολιγαρχών που συνταυτίστηκαν με τις γεωστρατηγικές επιδιώξεις της Αμερικής. Πρόκειται για μια αναβαθμισμένη έκδοση του μοντέλου που εφαρμόστηκε σε άλλες χώρες του παλιού ανατολικού μπλοκ. Στην Πολωνία, για παράδειγμα, οι αντίστοιχες «παραβάσεις» επισύρουν ποινές φυλάκισης μέχρι δύο χρόνια και στη Γεωργία άλλαξαν όλες τις σοβιετικές ονομασίες των δρόμων και των πόλεων.
Ο νόμος για τα σύμβολα σημαίνει πρακτικά ότι, εκτός από την καταστροφή των αγαλμάτων που ήδη συντελείται, θα απαγορεύεται στους πολίτες να χρησιμοποιούν ακόμα και για διακοσμητικούς λόγους το σφυροδρέπανο, το αστέρι, την κόκκινη σημαία, τις φιγούρες του Λένιν ή του Γκορμπατσόφ, κάθε τι που μπορεί άμεσα ή έμμεσα να συνδεθεί με τη Σοβιετική Ένωση. Επίσης, θα αλλάξουν οι ονομασίες περιφερειών, πόλεων, χωριών, αεροδρομίων, ιδρυμάτων, εργοστασίων, σιδηροδρομικών σταθμών, πολιτιστικών κέντρων, πλοίων, πλατειών και δρόμων. Δηλαδή, όχι μόνο θα αφαιρεθούν εκατομμύρια ταμπέλες από κάθε κτήριο και κάθε γωνία δρόμου, αλλά θα πρέπει να αλλάξουν όλα τα έγγραφα του κράτους, τα επιστολόχαρτα και οι σφραγίδες δημόσιων και ιδιωτικών φορέων, επιχειρήσεων και ατόμων, τα σχολικά βιβλία και ό,τι άλλο μπορεί κανείς να φανταστεί. Μόνο οι δρόμοι και οι λεωφόροι που φέρουν το όνομα του Λένιν και άλλων σοβιετικών προσωπικοτήτων σε όλη την Ουκρανία είναι πάνω από 15 χιλιάδες (μπορεί κανείς να υπολογίσει πόσα εκατομμύρια είναι οι αντίστοιχες επιγραφές στους τοίχους). Αυτές οι «περιττές αλλαγές» θα κοστίσουν στην πτωχευμένη και δανειοδοτούμενη Ουκρανία, «εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια», σύμφωνα με εκτιμήσεις του πρώην υπουργού Οικονομικών Αλεξάντρ Κλιμένκο.
Η πολιτική ελευθερία υπό διωγμό
Κάθε αναφορά αυτών των τοπωνυμίων σε εφημερίδα, ταινία, βιβλίο και οποιοδήποτε άλλο φορέα γραφής, ήχου και εικόνας που έχει παραχθεί τα τελευταία 90 χρόνια, θα αναφέρεται πλέον σε μη υπαρκτό σημείο. Δεκάδες εκατομμύρια άνθρωποι θα πρέπει να αλλάξουν τη σχέση τους με το περιβάλλον που μεγάλωσαν, με τα σημεία που γνωρίζουν και κινούνται στη χώρα τους.
Και όλα αυτά πρέπει να γίνουν μέσα σε έξι μήνες. Οι παραβάτες θα τιμωρούνται με ποινές που φτάνουν τα δέκα χρόνια φυλάκισης! Εν ολίγοις, πρόκειται για τη μεγαλύτερη βίαιη πολιτισμική «διαγραφή μνήμης», στο πλαίσιο μιας εθνοκάθαρσης, που συντελείται στη μεταπολεμική περίοδο. Εθνοκάθαρση που υποχρεώνει τους πολίτες να ξεχάσουν τα σημαντικότερα κομμάτια της ιστορίας τους, αλλά και των παππούδων και των γονιών τους. Φωτογραφίες, ρήσεις, συνθήματα, τραγούδια, ταινίες, ακαδημαϊκές μελέτες, ακόμα και σκίτσα απαγορεύονται. Η «Διεθνής», μαζί με αμέτρητα άλλα τραγούδια που υπάρχουν σε δίσκους ή ακούγονται στις γιορτές και τις παρέες, δεν επιτρέπεται να τραγουδιέται! Ακόμα και τα σοβιετικά παράσημα που φορούν οι βετεράνοι στο στήθος, είναι πλέον παράνομα, όπως και η δίχρωμη, μαύρο-πορτοκαλί, κορδέλα του Αγίου Γεωργίου που είναι σύμβολο της νίκης! Στην πράξη δε, ειδικά σε ορισμένες δυτικές περιοχές, είναι καλύτερα να μιλάς αγγλικά και γερμανικά παρά ρωσικά.
Αλλά μαζί με την ελευθερία της έκφρασης, και η ελευθερία της πολιτικής επιλογής βιάζεται από το νέο νόμο. Ενώ το μεγαλύτερο κόμμα της Ουκρανίας, το Κόμμα των Περιφερειών, με ποσοστό πάνω από 30%, διαλύθηκε και απαγορεύθηκε αυθαίρετα πριν από τις εκλογές, με το νέο νόμο τελεί σε καθεστώς παρανομίας και το ΚΚ Ουκρανίας, το οποίο, μεταλλαγμένο και νομιμόφρων όλα αυτά τα χρόνια, τεχνηέντως αποβλήθηκε από το Κοινοβούλιο και διώκεται. Πριν από λίγες μέρες, ο ηγέτης του ΚΚ Πιότρ Σιμονένκο ανακρίθηκε επί έντεκα ώρες από τις υπηρεσίες ασφαλείας της Ουκρανίας.
Ταυτόχρονα, όλο και περισσότεροι ακροδεξιοί, φασίστες και εθνικιστές, καταλαμβάνουν νευραλγικά πόστα στον κρατικό μηχανισμό. Ακόμα και ο Dmytro Yarosh, κορυφαίο στέλεχος της μιλιταριστικής άκρας Δεξιάς, επικεφαλής του Δεξιού Τομέα, διορίστηκε σύμβουλος του αρχηγού του ουκρανικού στρατού, ενώ ανήγγειλε ότι ο δικός του ιδιωτικός «στρατός» διαθέτει πλέον 10 χιλιάδες άντρες και είναι έτοιμος να ενταχθεί σαν μισθοφορικός στον ουκρανικό στρατό.
Αυτή η καθολική βαρβαρότητα αποτελεί θανάσιμο πλήγμα όχι μόνο στη δημοκρατία και την ειρήνη, αλλά και στη συλλογική μνήμη, στα πολιτισμικά σημεία αναφοράς, στο ενοποιητικό ιστορικό στοιχείο, στην ελευθερία και στην κοινή κουλτούρα των λαών της Ουκρανίας.
Στην πραγματικότητα, ο αληθινός σκοπός αυτών των νόμων είναι να συντηρηθεί η διένεξη με τη Ρωσία, επειδή αυτό εξυπηρετεί πρωτίστως την Αμερική και τους συμμάχους της, και να καταπνιγεί κάθε αντίθετη εσωτερική φωνή και δράση στο σημερινό καθεστώς της ολιγαρχίας.
Επειδή, όμως, όλα είναι ρευστά, πέρα από την ολοφάνερη ένταση της καταπίεσης, πολλοί αναλυτές προβλέπουν μεγαλύτερες αναταραχές και διασπάσεις. Ήδη, στην Οδησσό, που βρίσκεται νοτιοδυτικά, πέρα από το Δνείπερο, εκατοντάδες πολίτες, παρά τις συλλήψεις, τους αποκλεισμούς και την τρομοκρατία, διαδήλωσαν εναντίον του προέδρου Ποροσένκο που κατέθετε στεφάνι στο μνημείο του άγνωστου ναύτη, φωνάζοντας συνθήματα «Όχι στο φασισμό!» και «Δολοφόνε!», ανεμίζοντας τα απαγορευμένα λάβαρα της Νίκης και κόκκινες σημαίες! Το τελευταίο διάστημα έγιναν πολλές μαζικές αντιφασιστικές διαδηλώσεις στην Οδησσό, οι οποίες δεν προβλήθηκαν καθόλου από τα ουκρανικά και τα δυτικά μέσα ενημέρωσης.
Δυστυχώς, ο δρόμος της Ουκρανίας γίνεται όλο και πιο κακοτράχαλος.
Από τον Δρόμο της Αριστεράς
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου