Σπύρος Μανουσέλης
Αυτή την εβδομάδα δύο σημαντικές εκδηλώσεις, ανοιχτές στο ευρύ κοινό: σήμερα το απόγευμα η πολύ ενδιαφέρουσα ημερίδα με τίτλο «Ανθρωπιστικές επιστήμες: κατανοώντας το παρόν, χαρτογραφώντας το μέλλον» και την Πέμπτη η πολυαναμενόμενη διάλεξη της αστροφυσικού Ε. Κουρτουά για τη θέση του πλανήτη μας στο Σύμπαν.
Tην Πέμπτη 21/4/2016, στις 7 το απόγευμα στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, ανοίγει ένας νέος κύκλος διαλέξεων που διοργανώνεται από το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδας σε συνεργασία με το Εθνικό Κέντρο Επιστημονικής Ερευνας της Γαλλίας, το περίφημο CNRS, και τo Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.
Πρώτη προσκεκλημένη είναι η Ελέν Κουρτουά (Hélène Courtois), διαπρεπής αστροφυσικός και καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Λιόν.
Ως κορυφαία ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Πυρηνικής Φυσικής της Λιόν, η Ελέν Κουρτουά κατάφερε, μαζί με τη διεθνή ομάδα που διευθύνει, να ανακαλύψει τα ακριβή σύνορα του γιγάντιου συγκροτήματος γαλαξιών στο οποίο περιλαμβάνεται και ο γαλαξίας που φιλοξενεί τον πλανήτη μας.
Το όνομα αυτού του συγκροτήματος γαλαξιών είναι «Λανιακέα», όνομα χαβανέζικης προέλευσης που σημαίνει «Απροσμέτρητος Ουρανός».
Και είναι κυριολεκτικά απροσμέτρητος, αν ανολογιστεί κανείς ότι η διάμετρός του είναι περίπου 500 εκατομμύρια έτη φωτός και περιλαμβάνει 100 χιλιάδες γαλαξίες!
Η σπουδαία ανακάλυψη έγινε το 2014 στο πλαίσιο του διεθνούς ερευνητικού προγράμματος «Μέγας Ελκυστής» (Great Attractor), το οποίο ξεκίνησε πριν από είκοσι και πλέον χρόνια και συνέβαλε αποφασιστικά με τις ανακαλύψεις του στην εντυπωσιακή αύξηση των γνώσεών μας για το Σύμπαν.
Το πρόγραμμα «Μέγας Ελκυστής» προσπαθεί να εξηγήσει μια κοσμική «ανωμαλία»: γιατί ένας πολύ μεγάλος αριθμός γαλαξιών διαστέλλεται προς μια συγκεκριμένη κατεύθυνση και προς ένα σαφώς καθορισμένο σημείο του Σύμπαντος, δηλαδή έλκεται από ένα συγκεκριμένο σημείο του Σύμπαντος το οποίο οι αστροφυσικοί αποκαλούν Μέγα Ελκυστή επειδή φαίνεται να ασκεί πάνω στους γαλαξίες μια ασύλληπτα μεγάλη βαρυτική δύναμη.
Στην πολυαναμενόμενη διάλεξή της η διάσημη Γαλλίδα αστροφυσικός θα εξηγήσει πώς η καινούργια τεχνική «χαρτογράφησης» των γαλαξιών ανέτρεψε πολλές εσφαλμένες μέχρι χθες αστροφυσικές θεωρίες.
Παράλληλα όμως θα διερευνήσει τις σημερινές απαντήσεις της επιστήμης σε θεμελιώδη ερωτήματα, όπως: ποια είναι η θέση μας στο Σύμπαν, από πού προερχόμαστε και, τελικά, πού πηγαίνουμε;
Τη διάλεξη θα προλογίσει ο Κανάρης Τσίγκανος, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και πρόεδρος του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών.
Οπως πάντα, το Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών έχει φροντίσει ώστε να υπάρχει ταυτόχρονη μετάφραση και η είσοδος είναι ελεύθερη με δελτία προτεραιότητας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το Γαλλικό Ινστιτούτο, μετά την επιτυχία του κύκλου διαλέξεων που διοργάνωσε το 2015 για να τιμήσει το Collège de France, αποφάσισε, σε συνεργασία με το Μέγαρο Μουσικής, για το 2016 να παρουσιάσει το πρωτοποριακό ερευνητικό έργο του Εθνικού Κέντρου Επιστηµονικής Ερευνας (CNRS), που είναι ο κύριος δηµόσιος πολυκλαδικός ερευνητικός οργανισµός στη Γαλλία.
Στο πλαίσιο του νέου κύκλου ομιλιών, με τον γενικό τίτλο «Ξεπερνώντας τα σύνορα της γνώσης», διαπρεπείς επιστήμονες θα προσφέρουν στο μη ειδικό κοινό ένα συναρπαστικό ταξίδι στους πιο διαφορετικούς τομείς της έρευνας: µαθηµατικά, φυσική, επιστήµες και τεχνολογίες της πληροφορίας και της επικοινωνίας, πυρηνική φυσική και υψηλές ενέργειες, βιοεπιστήµες, ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήµες, επιστήµες του περιβάλλοντος.
Σήμερα, στις 5 το απόγευμα, θα γίνει στο αμφιθέατρο «Λεωνίδας Ζέρβας» του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (Βασιλέως Κωνσταντίνου 48, μετρό «Ευαγγελισμός») μια σημαντική ημερίδα με τίτλο: «Ανθρωπιστικές επιστήμες: κατανοώντας το παρόν, χαρτογραφώντας το μέλλον».
Οι ομιλητές, όλοι διαπρεπείς ερευνητές των ανθρωπιστικών επιστημών, θα συζητήσουν μεταξύ τους αλλά και με το κοινό για το αν και το πώς τα γνωσιακά εργαλεία των απαξιωμένων -στην πράξη και όχι στα λόγια- αυτών επιστημών μπορούν να μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε τη βαθιά κοινωνική, οικονομική και πολιτισμική κρίση των σύγχρονων δυτικών κοινωνιών.
Σύμφωνα με το σκεπτικό της οργανωτικής επιτροπής, η διοργάνωση αυτής της ημερίδας κρίθηκε απαραίτητη επειδή:
«Κατά τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, αλλά και διεθνώς, έχει αναπτυχθεί η συζήτηση για την κρίση στις ανθρωπιστικές επιστήμες. Η κρίση οφείλεται εν μέρει στη συνεχή μείωση της χρηματοδότησης των επιστημών αυτών ως μη παραγωγικών και αποδοτικών, άρα και στη συνεχή υποβάθμισή τους, τόσο στα προγράμματα σπουδών των πανεπιστημίων όσο και στην αγορά εργασίας, με αποτέλεσμα αφενός πολλά από αυτά να καταρρέουν και αφετέρου οι νέοι επιστήμονες να αντιμετωπίζουν εξαιρετικά σοβαρά προβλήματα μετά την ολοκλήρωση των σπουδών τους. Ετσι, πολλοί κάνουν λόγο για επερχόμενο “θάνατο” των ανθρωπιστικών επιστημών στις σύγχρονες κοινωνίες.
»Τίθεται λοιπόν το ερώτημα: οι ανθρωπιστικές επιστήμες, που καλλιεργούν το πνεύμα και την κριτική σκέψη, ενισχύουν τη φαντασία και τη δημιουργικότητα και ανανοηματοδοτούν καθιερωμένες αντιλήψεις, είναι πράγματι υπό εξαφάνιση; Αρκεί η ελλιπής χρηματοδότηση για να ερμηνεύσει την κρίση που διανύουν; Μήπως στην αρχή του 21ου αιώνα βρίσκονται σε κρίσιμη καμπή, επειδή ευρύτεροι κοινωνικοί και οικονομικοί μετασχηματισμοί έχουν αλλάξει την κοινωνική, πολιτική και πολιτισμική λειτουργία τους;
»Αν ναι, ποιοι είναι οι νέοι όροι ύπαρξης των ανθρωπιστικών επιστημών και των ανθρωπιστικών σπουδών ευρύτερα στην εποχή της παγκοσμιοποίησης και πώς διαφοροποιούνται από την προηγούμενη περίοδο; Επιπλέον, σε ποιον βαθμό η λεγόμενη “κρίση” αφορά και τους μετασχηματισμούς του ίδιου του πεδίου, για παράδειγμα με τη συνεχή διασύνδεσή του με τις νέες τεχνολογίες ή με την αναγωγή των πορισμάτων της βιολογίας ή άλλων θετικών επιστημών σε ερμηνείες του κοινωνικού φαινομένου;».
Η οργανωτική επιτροπή, που αποτελείται από τους Κώστα Γαβρόγλου, Αναστασία Γιαγκάκη, Αντα Διάλλα και Ταξιάρχη Κόλια, θέτει ρητά ως στόχο της ημερίδας τη διερεύνηση των παραπάνω και άλλων σχετικών ερωτημάτων και κυρίως τη δημιουργία των προϋποθέσεων για να υπάρξει ο ευρύτερος δυνατός διάλογος γύρω από τις καταστροφικές συνέπειες που έχει για την κοινωνική αυτογνωσία μας η συστηματική υποβάθμιση των ανθρωπιστικών σπουδών.
Την ενδιαφέρουσα ημερίδα διοργανώνουν το Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (ΕΙΕ-ΙΙΕ) και το Κέντρο Ερευνας για τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες (ΚΕΑΕ).
ΕΦ-ΣΥΝ
 |
| Το πρόγραμμα «Μέγας Ελκυστής» (Great Attractor) προσπαθεί να εξηγήσει μια κοσμική «ανωμαλία»... |
Αυτή την εβδομάδα δύο σημαντικές εκδηλώσεις, ανοιχτές στο ευρύ κοινό: σήμερα το απόγευμα η πολύ ενδιαφέρουσα ημερίδα με τίτλο «Ανθρωπιστικές επιστήμες: κατανοώντας το παρόν, χαρτογραφώντας το μέλλον» και την Πέμπτη η πολυαναμενόμενη διάλεξη της αστροφυσικού Ε. Κουρτουά για τη θέση του πλανήτη μας στο Σύμπαν.
 |
| Διάλεξη της Ελέν Κουρτουά για το υπερσμήνος γαλαξιών «Λανιακέα» | |
Tην Πέμπτη 21/4/2016, στις 7 το απόγευμα στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, ανοίγει ένας νέος κύκλος διαλέξεων που διοργανώνεται από το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδας σε συνεργασία με το Εθνικό Κέντρο Επιστημονικής Ερευνας της Γαλλίας, το περίφημο CNRS, και τo Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.
Πρώτη προσκεκλημένη είναι η Ελέν Κουρτουά (Hélène Courtois), διαπρεπής αστροφυσικός και καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Λιόν.
Ως κορυφαία ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Πυρηνικής Φυσικής της Λιόν, η Ελέν Κουρτουά κατάφερε, μαζί με τη διεθνή ομάδα που διευθύνει, να ανακαλύψει τα ακριβή σύνορα του γιγάντιου συγκροτήματος γαλαξιών στο οποίο περιλαμβάνεται και ο γαλαξίας που φιλοξενεί τον πλανήτη μας.
Το όνομα αυτού του συγκροτήματος γαλαξιών είναι «Λανιακέα», όνομα χαβανέζικης προέλευσης που σημαίνει «Απροσμέτρητος Ουρανός».
Και είναι κυριολεκτικά απροσμέτρητος, αν ανολογιστεί κανείς ότι η διάμετρός του είναι περίπου 500 εκατομμύρια έτη φωτός και περιλαμβάνει 100 χιλιάδες γαλαξίες!
Η σπουδαία ανακάλυψη έγινε το 2014 στο πλαίσιο του διεθνούς ερευνητικού προγράμματος «Μέγας Ελκυστής» (Great Attractor), το οποίο ξεκίνησε πριν από είκοσι και πλέον χρόνια και συνέβαλε αποφασιστικά με τις ανακαλύψεις του στην εντυπωσιακή αύξηση των γνώσεών μας για το Σύμπαν.
Το πρόγραμμα «Μέγας Ελκυστής» προσπαθεί να εξηγήσει μια κοσμική «ανωμαλία»: γιατί ένας πολύ μεγάλος αριθμός γαλαξιών διαστέλλεται προς μια συγκεκριμένη κατεύθυνση και προς ένα σαφώς καθορισμένο σημείο του Σύμπαντος, δηλαδή έλκεται από ένα συγκεκριμένο σημείο του Σύμπαντος το οποίο οι αστροφυσικοί αποκαλούν Μέγα Ελκυστή επειδή φαίνεται να ασκεί πάνω στους γαλαξίες μια ασύλληπτα μεγάλη βαρυτική δύναμη.
Στην πολυαναμενόμενη διάλεξή της η διάσημη Γαλλίδα αστροφυσικός θα εξηγήσει πώς η καινούργια τεχνική «χαρτογράφησης» των γαλαξιών ανέτρεψε πολλές εσφαλμένες μέχρι χθες αστροφυσικές θεωρίες.
Παράλληλα όμως θα διερευνήσει τις σημερινές απαντήσεις της επιστήμης σε θεμελιώδη ερωτήματα, όπως: ποια είναι η θέση μας στο Σύμπαν, από πού προερχόμαστε και, τελικά, πού πηγαίνουμε;
Τη διάλεξη θα προλογίσει ο Κανάρης Τσίγκανος, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και πρόεδρος του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών.
Οπως πάντα, το Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών έχει φροντίσει ώστε να υπάρχει ταυτόχρονη μετάφραση και η είσοδος είναι ελεύθερη με δελτία προτεραιότητας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το Γαλλικό Ινστιτούτο, μετά την επιτυχία του κύκλου διαλέξεων που διοργάνωσε το 2015 για να τιμήσει το Collège de France, αποφάσισε, σε συνεργασία με το Μέγαρο Μουσικής, για το 2016 να παρουσιάσει το πρωτοποριακό ερευνητικό έργο του Εθνικού Κέντρου Επιστηµονικής Ερευνας (CNRS), που είναι ο κύριος δηµόσιος πολυκλαδικός ερευνητικός οργανισµός στη Γαλλία.
Στο πλαίσιο του νέου κύκλου ομιλιών, με τον γενικό τίτλο «Ξεπερνώντας τα σύνορα της γνώσης», διαπρεπείς επιστήμονες θα προσφέρουν στο μη ειδικό κοινό ένα συναρπαστικό ταξίδι στους πιο διαφορετικούς τομείς της έρευνας: µαθηµατικά, φυσική, επιστήµες και τεχνολογίες της πληροφορίας και της επικοινωνίας, πυρηνική φυσική και υψηλές ενέργειες, βιοεπιστήµες, ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήµες, επιστήµες του περιβάλλοντος.
Εκτός από τις θετικές επιστήμες, χρειαζόμαστε και τις ανθρωπιστικές
Σήμερα, στις 5 το απόγευμα, θα γίνει στο αμφιθέατρο «Λεωνίδας Ζέρβας» του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (Βασιλέως Κωνσταντίνου 48, μετρό «Ευαγγελισμός») μια σημαντική ημερίδα με τίτλο: «Ανθρωπιστικές επιστήμες: κατανοώντας το παρόν, χαρτογραφώντας το μέλλον».
Οι ομιλητές, όλοι διαπρεπείς ερευνητές των ανθρωπιστικών επιστημών, θα συζητήσουν μεταξύ τους αλλά και με το κοινό για το αν και το πώς τα γνωσιακά εργαλεία των απαξιωμένων -στην πράξη και όχι στα λόγια- αυτών επιστημών μπορούν να μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε τη βαθιά κοινωνική, οικονομική και πολιτισμική κρίση των σύγχρονων δυτικών κοινωνιών.
Σύμφωνα με το σκεπτικό της οργανωτικής επιτροπής, η διοργάνωση αυτής της ημερίδας κρίθηκε απαραίτητη επειδή:
«Κατά τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, αλλά και διεθνώς, έχει αναπτυχθεί η συζήτηση για την κρίση στις ανθρωπιστικές επιστήμες. Η κρίση οφείλεται εν μέρει στη συνεχή μείωση της χρηματοδότησης των επιστημών αυτών ως μη παραγωγικών και αποδοτικών, άρα και στη συνεχή υποβάθμισή τους, τόσο στα προγράμματα σπουδών των πανεπιστημίων όσο και στην αγορά εργασίας, με αποτέλεσμα αφενός πολλά από αυτά να καταρρέουν και αφετέρου οι νέοι επιστήμονες να αντιμετωπίζουν εξαιρετικά σοβαρά προβλήματα μετά την ολοκλήρωση των σπουδών τους. Ετσι, πολλοί κάνουν λόγο για επερχόμενο “θάνατο” των ανθρωπιστικών επιστημών στις σύγχρονες κοινωνίες.
»Τίθεται λοιπόν το ερώτημα: οι ανθρωπιστικές επιστήμες, που καλλιεργούν το πνεύμα και την κριτική σκέψη, ενισχύουν τη φαντασία και τη δημιουργικότητα και ανανοηματοδοτούν καθιερωμένες αντιλήψεις, είναι πράγματι υπό εξαφάνιση; Αρκεί η ελλιπής χρηματοδότηση για να ερμηνεύσει την κρίση που διανύουν; Μήπως στην αρχή του 21ου αιώνα βρίσκονται σε κρίσιμη καμπή, επειδή ευρύτεροι κοινωνικοί και οικονομικοί μετασχηματισμοί έχουν αλλάξει την κοινωνική, πολιτική και πολιτισμική λειτουργία τους;
»Αν ναι, ποιοι είναι οι νέοι όροι ύπαρξης των ανθρωπιστικών επιστημών και των ανθρωπιστικών σπουδών ευρύτερα στην εποχή της παγκοσμιοποίησης και πώς διαφοροποιούνται από την προηγούμενη περίοδο; Επιπλέον, σε ποιον βαθμό η λεγόμενη “κρίση” αφορά και τους μετασχηματισμούς του ίδιου του πεδίου, για παράδειγμα με τη συνεχή διασύνδεσή του με τις νέες τεχνολογίες ή με την αναγωγή των πορισμάτων της βιολογίας ή άλλων θετικών επιστημών σε ερμηνείες του κοινωνικού φαινομένου;».
Η οργανωτική επιτροπή, που αποτελείται από τους Κώστα Γαβρόγλου, Αναστασία Γιαγκάκη, Αντα Διάλλα και Ταξιάρχη Κόλια, θέτει ρητά ως στόχο της ημερίδας τη διερεύνηση των παραπάνω και άλλων σχετικών ερωτημάτων και κυρίως τη δημιουργία των προϋποθέσεων για να υπάρξει ο ευρύτερος δυνατός διάλογος γύρω από τις καταστροφικές συνέπειες που έχει για την κοινωνική αυτογνωσία μας η συστηματική υποβάθμιση των ανθρωπιστικών σπουδών.
Την ενδιαφέρουσα ημερίδα διοργανώνουν το Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (ΕΙΕ-ΙΙΕ) και το Κέντρο Ερευνας για τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες (ΚΕΑΕ).
ΕΦ-ΣΥΝ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου