Νόρα Ράλλη
Για τη νέα χρονιά έχω πάρει μια πολύ σοβαρή απόφαση. Οχι, μανούλα, μην αναθαρρείς. Δεν θα γίνω μάνα. Θα γίνω χορτοφάγος. Δηλαδή, θα απέχω από το κρέας. Τη φέτα να την κόψω δεν μπορώ. Ομως, από το κρέας θα αποκολληθώ. Οχι ότι έτρωγα ποτέ πολύ.
Ωστόσο, τρία περιστατικά, ένα ζωντανό, ένα γραπτό και ένα νοητικό, με έκαναν να πάρω αυτή την απόφαση. Αν ήταν δύο, κάπως θα μπορούσα να τη σκαπουλάρω. Οταν, όμως, τριτώνει το κακό, δύσκολα ξεφεύγεις...
Για να εξηγούμαι: το «ζωντανό» ήταν η συνάντησή μου με τη βραβευμένη ανθρωπολόγο και ερευνήτρια των πρωτευόντων θηλαστικών, Τζέιν Γκούντολ.
Η 80χρονη πλέον Τζέιν, που έχει κατορθώσει να σώσει χιλιάδες ζώα μόνο και μόνο γιατί κατάλαβε πως έπρεπε πρώτα να βελτιώσει την εκπαίδευση και τη ζωή των ντόπιων πληθυσμών της κεντρικής Αφρικής, όπου δραστηριοποιείται, με έκανε να κατανοήσω το πόσο πραγματικά στενή και απόλυτη σύνδεση έχουμε με το ζωικό βασίλειο. Καλά, θα μου πεις, τώρα το κατάλαβες; Οχι, δεν το κατάλαβα τώρα. Τώρα, όμως, το 'νιωσα. Η βιωματική επαφή μαζί της μού το πέρασε στο πετσί μου.
Το «γραπτό» προήλθε από ένα τόσο δα μικρό και τόσο μεγαλειώδες βιβλιαράκι. Το είχα διαβάσει στα (πιο) μικράτα μου και ξανάπεσε στα χέρια μου τελευταία, σε μια προσπάθεια ξεκαθαρίσματος (λέμε τώρα) της βιβλιοθήκης. Αναφέρομαι στο «Ο άνθρωπος που έβλεπε τα τρένα να περνούν» του Τσέχου Μποχουμίλ Χράμπαλ (ο κανονικός τίτλος είναι «Τρένα υπό αυστηρή παρακολούθηση», αλλά έχει επικρατήσει ο τίτλος της αντίστοιχης ταινίας).
Ο σπουδαίος αυτός συγγραφέας, του οποίου έργα ήταν απαγορευμένα στη χώρα του μέχρι και λίγες δεκαετίες πριν, που έχει τιμηθεί όσο και λοιδορηθεί (μικρή η διαφορά), έζησε τη σκληρή επέλαση των Γερμανών ναζί στην Τσεχοσλοβακία και την παρουσιάζει στο εν λόγω βιβλίο. Οι ναζί έκλεβαν χιλιάδες ζώα, κυρίως βοοειδή, για τη σίτιση του στρατού, τα οποία μετέφεραν ζωντανά επί βδομάδες, το ένα πάνω στο άλλο, μέσα σε βαγόνια.
Τη σκηνή περιγράφει τρομακτικά ο Χράμπαλ. Ενεκα οι μέρες και για να μη σας κόψω την όρεξη, δεν θα τη μεταφέρω αυτούσια. Θα σταθώ μόνο σε ένα περιστατικό, που φέρει και συμβολική σημασία. Ανάγκασαν οι ναζί μια νεαρή κοπέλα να τους παραδώσει τον ταύρο της.
Το ζώο είχε συνδεθεί στενά με την αφεντικίνα του και την ακολουθούσε χωρίς να φέρνει αντίσταση. Οταν όμως τον έπιασαν οι μακελάρηδες στα χέρια τους, ο ταύρος αφηνίασε. «Τότε ο επιστάτης φώναξε: αυτός ο μπάσταρδος θα μας τα κάνει λίμπα. Πιάσε το μαχαίρι και βγάλ' του τα μάτια. Ενα χέρι απλώνει και με δυο μαχαιριές τού έβγαλε τα μάτια. Υστερα από αυτό ο ταύρος έγινε ήρεμος σαν αρνί. Σαν να μην ήθελε πια τη ζωή του».
Το τι βάζουμε στο στόμα μας, φέρει μέσα του τις ίδιες ουσίες, μνήμες και μυρωδιές όπως και τα λόγια που βγάζουμε από αυτό. Και μπορεί να πήρα την απόφαση να μην ξαναβάλω στο στόμα μου ζώα που ξεψύχησαν με την ίδια βιαιότητα με την οποία έζησαν (και η οποία αγριότητα θα κατασκηνώσει στο στομάχι και τα ζωτικά μου όργανα), πρέπει, όμως, να κάνω το ίδιο και με αυτά που λέω (για να μην κατασκηνώσει η αυτή αγριότητα και στο μυαλό μου).
Και εκεί έγκειται η μεγάλη δυσκολία. Να αρχίσω να μιλάω γλυκά για Σόιμπλε και Αδωνι δηλαδή;
Ακατόρθωτο. Ισως, αν μάθω μια καινούργια γλώσσα. Καινούργια και σπάνια. Δυστυχώς, όμως, οι γλώσσες αυτοχθόνων, που είναι και οι πλέον ευγενείς, χάνονται μαζί τους. Και μαζί τους, χάνονται ατόφια τμήματα ανθρώπινης ιστορίας, μύθοι, τραγούδια, τρόπος ζωής, αρχαία σοφία.
Το καλοκαίρι, μαζί με τον τελευταίο της φυλής Κούκου-Ταϊπάν στην Αυστραλία έπαψε να υπάρχει και η διάλεκτός της, με ιστορία άνω των 42.000 ετών. Και μόλις τον περασμένο μήνα, δολοφονήθηκε στο Περού η Ρόσα Αντράντε, 67 ετών, η τελευταία γυναίκα που μιλούσε τη ρεσίγαρο, μία από τις 43 γλώσσες των αυτοχθόνων της Αμαζονίας... Μιλάμε ό,τι τρώμε και σκοτώνουμε ό,τι δεν καταλαβαίνουμε. Νέα χρονιά - ίδια ήθη.
Πηγή: efsyn.gr
Η Σφήκα: Επιλογές
Για τη νέα χρονιά έχω πάρει μια πολύ σοβαρή απόφαση. Οχι, μανούλα, μην αναθαρρείς. Δεν θα γίνω μάνα. Θα γίνω χορτοφάγος. Δηλαδή, θα απέχω από το κρέας. Τη φέτα να την κόψω δεν μπορώ. Ομως, από το κρέας θα αποκολληθώ. Οχι ότι έτρωγα ποτέ πολύ.
Ωστόσο, τρία περιστατικά, ένα ζωντανό, ένα γραπτό και ένα νοητικό, με έκαναν να πάρω αυτή την απόφαση. Αν ήταν δύο, κάπως θα μπορούσα να τη σκαπουλάρω. Οταν, όμως, τριτώνει το κακό, δύσκολα ξεφεύγεις...
Για να εξηγούμαι: το «ζωντανό» ήταν η συνάντησή μου με τη βραβευμένη ανθρωπολόγο και ερευνήτρια των πρωτευόντων θηλαστικών, Τζέιν Γκούντολ.
Η 80χρονη πλέον Τζέιν, που έχει κατορθώσει να σώσει χιλιάδες ζώα μόνο και μόνο γιατί κατάλαβε πως έπρεπε πρώτα να βελτιώσει την εκπαίδευση και τη ζωή των ντόπιων πληθυσμών της κεντρικής Αφρικής, όπου δραστηριοποιείται, με έκανε να κατανοήσω το πόσο πραγματικά στενή και απόλυτη σύνδεση έχουμε με το ζωικό βασίλειο. Καλά, θα μου πεις, τώρα το κατάλαβες; Οχι, δεν το κατάλαβα τώρα. Τώρα, όμως, το 'νιωσα. Η βιωματική επαφή μαζί της μού το πέρασε στο πετσί μου.
Το «γραπτό» προήλθε από ένα τόσο δα μικρό και τόσο μεγαλειώδες βιβλιαράκι. Το είχα διαβάσει στα (πιο) μικράτα μου και ξανάπεσε στα χέρια μου τελευταία, σε μια προσπάθεια ξεκαθαρίσματος (λέμε τώρα) της βιβλιοθήκης. Αναφέρομαι στο «Ο άνθρωπος που έβλεπε τα τρένα να περνούν» του Τσέχου Μποχουμίλ Χράμπαλ (ο κανονικός τίτλος είναι «Τρένα υπό αυστηρή παρακολούθηση», αλλά έχει επικρατήσει ο τίτλος της αντίστοιχης ταινίας).
Ο σπουδαίος αυτός συγγραφέας, του οποίου έργα ήταν απαγορευμένα στη χώρα του μέχρι και λίγες δεκαετίες πριν, που έχει τιμηθεί όσο και λοιδορηθεί (μικρή η διαφορά), έζησε τη σκληρή επέλαση των Γερμανών ναζί στην Τσεχοσλοβακία και την παρουσιάζει στο εν λόγω βιβλίο. Οι ναζί έκλεβαν χιλιάδες ζώα, κυρίως βοοειδή, για τη σίτιση του στρατού, τα οποία μετέφεραν ζωντανά επί βδομάδες, το ένα πάνω στο άλλο, μέσα σε βαγόνια.
Τη σκηνή περιγράφει τρομακτικά ο Χράμπαλ. Ενεκα οι μέρες και για να μη σας κόψω την όρεξη, δεν θα τη μεταφέρω αυτούσια. Θα σταθώ μόνο σε ένα περιστατικό, που φέρει και συμβολική σημασία. Ανάγκασαν οι ναζί μια νεαρή κοπέλα να τους παραδώσει τον ταύρο της.
Το ζώο είχε συνδεθεί στενά με την αφεντικίνα του και την ακολουθούσε χωρίς να φέρνει αντίσταση. Οταν όμως τον έπιασαν οι μακελάρηδες στα χέρια τους, ο ταύρος αφηνίασε. «Τότε ο επιστάτης φώναξε: αυτός ο μπάσταρδος θα μας τα κάνει λίμπα. Πιάσε το μαχαίρι και βγάλ' του τα μάτια. Ενα χέρι απλώνει και με δυο μαχαιριές τού έβγαλε τα μάτια. Υστερα από αυτό ο ταύρος έγινε ήρεμος σαν αρνί. Σαν να μην ήθελε πια τη ζωή του».
Το τι βάζουμε στο στόμα μας, φέρει μέσα του τις ίδιες ουσίες, μνήμες και μυρωδιές όπως και τα λόγια που βγάζουμε από αυτό. Και μπορεί να πήρα την απόφαση να μην ξαναβάλω στο στόμα μου ζώα που ξεψύχησαν με την ίδια βιαιότητα με την οποία έζησαν (και η οποία αγριότητα θα κατασκηνώσει στο στομάχι και τα ζωτικά μου όργανα), πρέπει, όμως, να κάνω το ίδιο και με αυτά που λέω (για να μην κατασκηνώσει η αυτή αγριότητα και στο μυαλό μου).
Και εκεί έγκειται η μεγάλη δυσκολία. Να αρχίσω να μιλάω γλυκά για Σόιμπλε και Αδωνι δηλαδή;
Ακατόρθωτο. Ισως, αν μάθω μια καινούργια γλώσσα. Καινούργια και σπάνια. Δυστυχώς, όμως, οι γλώσσες αυτοχθόνων, που είναι και οι πλέον ευγενείς, χάνονται μαζί τους. Και μαζί τους, χάνονται ατόφια τμήματα ανθρώπινης ιστορίας, μύθοι, τραγούδια, τρόπος ζωής, αρχαία σοφία.
Το καλοκαίρι, μαζί με τον τελευταίο της φυλής Κούκου-Ταϊπάν στην Αυστραλία έπαψε να υπάρχει και η διάλεκτός της, με ιστορία άνω των 42.000 ετών. Και μόλις τον περασμένο μήνα, δολοφονήθηκε στο Περού η Ρόσα Αντράντε, 67 ετών, η τελευταία γυναίκα που μιλούσε τη ρεσίγαρο, μία από τις 43 γλώσσες των αυτοχθόνων της Αμαζονίας... Μιλάμε ό,τι τρώμε και σκοτώνουμε ό,τι δεν καταλαβαίνουμε. Νέα χρονιά - ίδια ήθη.
Πηγή: efsyn.gr
Η Σφήκα: Επιλογές
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου