Ελένη Καρασαββίδου
Υπήρξε γέννημα της σύγκρουσης δύο λαμπρών μυαλών και δύο διαφορετικών νοοτροπιών: της ανερχόμενης ιδέας της προόδου μέσω της επιστήμης και της χειραγώγησής της για σκοπούς που θα έπρεπε να την αφήνουν αδιάφορη. Ο χρόνος ήταν τα τέλη του 19ου αιώνα. Και το διακύβευμα ήταν το ρεύμα. Η εφεύρεση του συνεχούς ρεύματος από τον Εντισον, όσο κι αν ήταν επαναστατική, απαντήθηκε σύντομα από το εναλλασσόμενο ρεύμα του Τέσλα. Ο ένας κυνικός μεγαλέμπορος του εφευρετικού του μυαλού, ο άλλος εκπρόσωπος ενός συνδυασμού σπάνιου: υπήρξε από τα μεγαλύτερα και ρομαντικότερα μυαλά που εμφανίστηκαν ποτέ.
Οταν ο Τέσλα θέλησε να πουλήσει, ουσιαστικά κοψοχρονιάς, την εφεύρεσή του στον Εντισον, που «κατακτούσε τα πλήθη» στην έκθεση που είχε στήσει στο Μένλοου Παρκ της Νέας Υόρκης, ο τελευταίος οχυρώθηκε πίσω από τη δική του εφεύρεση θεωρώντας το καινούργιο ως απειλή για το όνομα και τα κέρδη του. Κι όχι μόνο αυτό, αλλά αντιμέτωπος με μια πραγματικότητα που επέβαλλε έναν σταθμό ανά λίγα χιλιόμετρα για το συνεχές κι έναν σταθμό ανά μια μεγάλη πόλη για το εναλλασσόμενο, αποφάσισε να χειραγωγήσει την «πρόοδο» μέσα από τον τρόμο. Οργωσε την Αμερική και οργάνωνε σικέ επιδείξεις στις οποίες αδέσποτα σκυλιά, γατιά, ολόκληρες γελάδες, έβρισκαν τον πιο φριχτό θάνατο από ηλεκτροπληξία.
Στην πραγματικότητα, «ένα νέο ήθος» μετέφερε το πιο σημαντικό μήνυμα σχετικά με τον ορθολογισμό και τη «μηχανική» σκέψη που θα έπρεπε να υπάρχει στην ιδέα της προόδου στον κόσμο του καπιταλισμού, δίχως περιττές ευαισθησίες απέναντι σε πλάσματα άλλα. Ο σκοπός (και στην περίπτωση αυτή όπως και σε άλλες αμεσότερα πολιτικές) δεν αγίαζε μόνο τα μέσα, αγίαζε και το σύστημα ολόκληρο, καθώς στήριζε προκλητικά τη νέα κοσμοθεωρία της Δύσης που με τον ορθολογισμό, μέσω του ιδεολογήματος της μηχανής, είχε προσπαθήσει να χειραγωγήσει τα ένστικτα και να ενδυναμώσει τον απόλυτα αδιάφορο απέναντι στο «άλλο πλάσμα» άνθρωπο.
Σύντομα όμως η «μηχανική» αυτή πέρασε στους ανθρώπους. Στις 6 Αυγούστου 1890 ο Γουίλιαμ Κέμλερ, γυναικοκτόνος, έγινε ο πρώτος εκτελεσμένος στην ηλεκτρική καρέκλα, μετά από μια τουλάχιστον βασανιστική και αποτυχημένη απόπειρα ηλεκτροπληξίας των 700 volt που την ακολούθησε μια δεύτερη και επιτυχημένη των 1.030 volts, που έκανε καπνό να βγαίνει από κάθε οπή του κρανίου του. Την ιδέα γι’ αυτόν τον (συγκριτικά λιγότερο επώδυνο από την κρεμάλα) τρόπο εκτέλεσης λέγεται πως την είχε ο οδοντίατρος Αλφρεντ Σάουθγουικ, μετά από ένα σχετικό ατύχημα με έναν μεθυσμένο. Αλλά η τεχνολογία ανήκε στον Εντισον. Ή, μάλλον, σαν τώρα, στον κόσμο της αγοράς…
Πηγή: efsyn.gr
Η Σφήκα: Επιλογές
Υπήρξε γέννημα της σύγκρουσης δύο λαμπρών μυαλών και δύο διαφορετικών νοοτροπιών: της ανερχόμενης ιδέας της προόδου μέσω της επιστήμης και της χειραγώγησής της για σκοπούς που θα έπρεπε να την αφήνουν αδιάφορη. Ο χρόνος ήταν τα τέλη του 19ου αιώνα. Και το διακύβευμα ήταν το ρεύμα. Η εφεύρεση του συνεχούς ρεύματος από τον Εντισον, όσο κι αν ήταν επαναστατική, απαντήθηκε σύντομα από το εναλλασσόμενο ρεύμα του Τέσλα. Ο ένας κυνικός μεγαλέμπορος του εφευρετικού του μυαλού, ο άλλος εκπρόσωπος ενός συνδυασμού σπάνιου: υπήρξε από τα μεγαλύτερα και ρομαντικότερα μυαλά που εμφανίστηκαν ποτέ.
Οταν ο Τέσλα θέλησε να πουλήσει, ουσιαστικά κοψοχρονιάς, την εφεύρεσή του στον Εντισον, που «κατακτούσε τα πλήθη» στην έκθεση που είχε στήσει στο Μένλοου Παρκ της Νέας Υόρκης, ο τελευταίος οχυρώθηκε πίσω από τη δική του εφεύρεση θεωρώντας το καινούργιο ως απειλή για το όνομα και τα κέρδη του. Κι όχι μόνο αυτό, αλλά αντιμέτωπος με μια πραγματικότητα που επέβαλλε έναν σταθμό ανά λίγα χιλιόμετρα για το συνεχές κι έναν σταθμό ανά μια μεγάλη πόλη για το εναλλασσόμενο, αποφάσισε να χειραγωγήσει την «πρόοδο» μέσα από τον τρόμο. Οργωσε την Αμερική και οργάνωνε σικέ επιδείξεις στις οποίες αδέσποτα σκυλιά, γατιά, ολόκληρες γελάδες, έβρισκαν τον πιο φριχτό θάνατο από ηλεκτροπληξία.
Στην πραγματικότητα, «ένα νέο ήθος» μετέφερε το πιο σημαντικό μήνυμα σχετικά με τον ορθολογισμό και τη «μηχανική» σκέψη που θα έπρεπε να υπάρχει στην ιδέα της προόδου στον κόσμο του καπιταλισμού, δίχως περιττές ευαισθησίες απέναντι σε πλάσματα άλλα. Ο σκοπός (και στην περίπτωση αυτή όπως και σε άλλες αμεσότερα πολιτικές) δεν αγίαζε μόνο τα μέσα, αγίαζε και το σύστημα ολόκληρο, καθώς στήριζε προκλητικά τη νέα κοσμοθεωρία της Δύσης που με τον ορθολογισμό, μέσω του ιδεολογήματος της μηχανής, είχε προσπαθήσει να χειραγωγήσει τα ένστικτα και να ενδυναμώσει τον απόλυτα αδιάφορο απέναντι στο «άλλο πλάσμα» άνθρωπο.
Σύντομα όμως η «μηχανική» αυτή πέρασε στους ανθρώπους. Στις 6 Αυγούστου 1890 ο Γουίλιαμ Κέμλερ, γυναικοκτόνος, έγινε ο πρώτος εκτελεσμένος στην ηλεκτρική καρέκλα, μετά από μια τουλάχιστον βασανιστική και αποτυχημένη απόπειρα ηλεκτροπληξίας των 700 volt που την ακολούθησε μια δεύτερη και επιτυχημένη των 1.030 volts, που έκανε καπνό να βγαίνει από κάθε οπή του κρανίου του. Την ιδέα γι’ αυτόν τον (συγκριτικά λιγότερο επώδυνο από την κρεμάλα) τρόπο εκτέλεσης λέγεται πως την είχε ο οδοντίατρος Αλφρεντ Σάουθγουικ, μετά από ένα σχετικό ατύχημα με έναν μεθυσμένο. Αλλά η τεχνολογία ανήκε στον Εντισον. Ή, μάλλον, σαν τώρα, στον κόσμο της αγοράς…
Πηγή: efsyn.gr
Η Σφήκα: Επιλογές
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου