Το Plan B της Ανασυγκρότησης του Κλάδου της Πληροφορικής - Η Επόμενη Ημέρα

Γιάννης Περάκης

Συνεχίζοντας την παρουσίαση, αλλά και των προτάσεων ανασυγκρότησης των κλάδων της Ελληνικής Οικονομίας, σειρά έχει ο κλάδος Τεχνολογίας Πληροφορικής & Επικοινωνίας (ΤΠΕ). Σύμφωνα με τον ορισμό που έχει υιοθετηθεί από τον ΟΟΣΑ, ο Τομέας των ΤΠΕ «αποτελείται από το συνδυασμό επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον χώρο της μεταποίησης και των υπηρεσιών οι οποίες συλλέγουν, διαβιβάζουν και παρουσιάζουν δεδομένα και πληροφορίες ηλεκτρονικά». Με βάση τη στατιστική ταξινόμηση των οικονομικών δραστηριοτήτων (ΣΤΑΚΟΔ 2008, NACE Rev.2), ο Τομέας περιλαμβάνει τους εξής κλάδους: Βιομηχανική Παραγωγή (Manufacturing), Παραγωγή Λογισμικού (Software), Τηλεπικοινωνίες (Telecoms), Πληροφορική-Υπηρεσίες-Πληροφορικής (IT–Computer Services), Εμπόριο (Commerce).

Ουσιαστικά όμως, ο Τομέας της Τεχνολογία Της Πληροφορίας (ΤΠΕ) συντίθεται από τον κλάδο Πληροφορικής, ο οποίος εστιάζει στις επιχειρήσεις που ασχολούνται με την παραγωγή και διανομή προϊόντων και υπηρεσιών πληροφορικής και τον κλάδο Τηλεπικοινωνιών.

Παρουσίαση του Κλάδου Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών

Οικονομικά στοιχεία:

Ο κλάδος των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους τομείς για την Ελληνική οικονομία, λόγω της αυξανόμενης ζήτησης για αυτοματοποίηση και ψηφιοποίηση τόσο στον ιδιωτικό, όσο και στο δημόσιο τομέα. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Πληροφορικής & Επικοινωνιών Ελλάδας (ΣΕΠΕ) για το 2019 η αξία της αγοράς Τ.Π.Ε., στην Ελλάδα, αναμένεται να διαμορφωθεί στα €5,667 δις. Η ανάλυση του κλάδου ως προς το ύψος των των πωλήσεων αλλά και το ποσοστό συμ/χής κατά κλάδο πληροφορικής εμφανίζεται στον Πίνακα-1:

Πίνακας 1. Αξία Ελληνικής αγοράς Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών, σε εκατ. €.
Κλάδος Πληροφορικής	Εξοπλισμός Πληροφορικής	Υπηρεσίες Πληροφορικής	Λογισμικό	Σύνολο Πληροφορικής	Εξοπλισμός Τηλεπικοινωνιών	Υπηρεσίες Τηλεφωνίας	Σύνολο Τηλεπικοινωνιών	Σύνολο Αγοράς ΤΠΕ
Έτος-2019	553	1.005	298	1.856	686	3.125	3.811	5.667
Ποσοστό συμμετοχής ανά κλαδο	9,76%	17,73%	5,26%	32,75%	12,11%	55,14%	67,25%	100,00%
Πηγή: EITO σε συνεργασία με IDC, επεξεργασία ΣΕΠΕ, 12/2019

Η Ελλάδα διαθέτει ένα άρτια ειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό, και υψηλού επιπέδου επαγγελματίες που διαθέτουν διεθνή εμπειρία και επιχειρηματικό πνεύμα. Σε αυτό το πλαίσιο συμβάλει πολλαπλασιαστικά και η δυναμική υποστήριξη πρωτοβουλιών ανάπτυξης των ΤΠΕ, μέσω δημοσίων αλλά και ιδιωτικών σχημάτων (θερμοκοιτίδες επιχειρήσεων, κέντρα Έρευνας & Ανάπτυξης (Ε&Α), χώροι συνεργασίας, κτλ.), καθώς και η ισχυρή τεχνολογική υποδομή της χώρας. Η απασχόληση στους κλάδους της πληροφορικής το 2017 ανέρχεται βάσει του Πίνακα-2:

Πίνακας-2. ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΟ ΜΗΤΡΩΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ - ΕΤΟΣ 2017
Πίνακας 1: Αριθμός νομικών μονάδων, κύκλος εργασιών και απασχολούμενοι ανά διψήφιο κλάδο οικονομικής δραστηριότητας στο σύνολο της Χώρας
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ		ΑΡΙΘΜΟΣ ΝΟΜΙΚΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ	ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΠΑΣΧΟ-ΛΟΥΜΕΝΩΝ
Κωδικός NACE Αναθ.2	Περιγραφή
26	Κατασκευή ηλεκτρονικών υπολογιστών, ηλεκτρονικών και οπτικών προϊόντων	437	2.865
61	Τηλεπικοινωνίες	1.513	23.210
62	Δραστηριότητες προγραμματισμού ηλεκτρονικών υπολογιστών, παροχής συμβουλών και συναφείς δραστηριότητες	7.305	24.339
63	Δραστηριότητες υπηρεσιών πληροφορίας	3.273	6.992
95	Επισκευή ηλεκτρονικών υπολογιστών και ειδών ατομικής ή οικιακής χρήσης	6.506	9.060
465	Χονδρικό εμπόριο εξοπλισμού πληροφοριακών και επικοινωνιακών συστημάτων	1.687	8.441
474	Λιανικό εμπόριο εξοπλισμού πληροφοριακών και επικοινωνιακών συστημάτων σε ειδικευμένα καταστήματα	2.733	10.660
Σύνολο		23.454	85.567

Η ίδρυση κέντρων ανάπτυξης λογισμικού και κέντρων δημιουργίας ολοκληρωμένων μικροκυκλωμάτων (microchip & MEMS), είναι μόνο μερικά παραδείγματα ευκαιριών υψηλής απόδοσης που υπάρχουν στην Ελλάδα, τα οποία μπορούν να στελεχωθούν κατάλληλα με το διαθέσιμο και άρτια εκπαιδευμένο ανθρώπινο δυναμικό. Τα επόμενα χρόνια αναμένεται να αυξηθούν σημαντικά οι επενδυτικές ευκαιρίες στον τομέα ΤΠΕ, οι οποίες ενισχύονται κυρίως από:

• Την αναγκαιότητα για περαιτέρω αυτοματοποίηση και ψηφιοποίηση στο δημόσιο τομέα,
• Τη γρήγορη υιοθέτηση των νέων τεχνολογιών από το ελληνικό κοινό και το υψηλό ποσοστό διείσδυσης, των νέων συσκευών επικοινωνίας (smartphones, tablets), των ευρυζωνικών τηλεπικοινωνιών και των smart TVs.
• Τις πολυάριθμες καινοτόμες ερευνητικές δραστηριότητες που πραγματοποιούνται αυτή την περίοδο στα ελληνικά Α.Ε.Ι. και συγκεκριμένα σε τομείς όπως το cloud computing (υπολογιστικό νέφος), οι υπηρεσίες εντοπισμού θέσεως, η νανοτεχνολογία και τα έξυπνα συστήματα.

Το ελληνικό οικοσύστημα νεοφυών επιχειρήσεων ευδοκίμησε ακόμα και κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης και συνεχίζει να αναπτύσσεται όλα αυτά τα χρόνια. Σε αυτό το διάστημα, οι ελληνικές εταιρίες του οικοσυστήματος πραγματοποίησαν κινήσεις εξωστρέφειας που τις βοήθησαν να αναπτυχθούν και να επεκταθούν στις αγορές του εξωτερικού.

Τα υπέρ του κλάδου

1. Εξειδικευμένο Ανθρώπινο Δυναμικό: Η Ελλάδα, οι Έλληνες μηχανικοί και επιστήμονες κατατάσσονται σύμφωνα με το Global Talent Competitiveness Index στις πρώτες θέσεις σε επίπεδο εκπαίδευσης, δεξιοτήτων και ανθρώπινου δυναμικού στον κλάδο των ΤΠΕ παγκοσμίως. Επίσης αξίζει να σημειωθεί ότι, πάνω από το 70% του ελληνικού πληθυσμού μιλάει αγγλικά.
2. Υποδομές ΤΠΕ: Η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να καλύψει όλων των ειδών τις ανάγκες σε τεχνολογικές υποδομές και εγκαταστάσεις που απαιτούνται για μία μεγάλη επένδυση στον κλάδο των ΤΠΕ, συμπεριλαμβανομένου και του τομέα των τηλεπικοινωνιών (σταθερή και κινητή τηλεφωνία, βάσεις δεδομένων).
3. Έρευνα και Εκπαίδευση: Η Ελλάδα διαθέτει ένα εκτενές δίκτυο Επιστημονικών και Τεχνολογικών Πάρκων/Κέντρων, καθώς επίσης και αξιόλογα Ιδρύματα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, ενώ τα τελευταία χρόνια η χώρα έχει σημειώσει σημαντική ανάπτυξη σε νέες τεχνολογικές συστάδες επιχειρήσεων, καθώς και σε τεχνολογικές θερμοκοιτίδες και επιταχυντές
4. Ευνοϊκή γεωγραφική θέση: Η Ελλάδα είναι η ευρωπαϊκή χώρα που διαθέτει την καλύτερη πρόσβαση σε σημαντικούς παραγωγούς ΤΠΕ ανατολικών χωρών, όπως της Κίνας, της Ιαπωνίας και της Κορέας. Αυτή η ευνοϊκή γεωγραφική θέση σε συνδυασμό με τις αξιόλογες υποδομές μεταφορών και το εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό, καθιστούν την Ελλάδα ιδανική χώρα για την δημιουργία εγκαταστάσεων συναρμολόγησης προϊόντων και συσκευών στον κλάδο των ΤΠΕ.
5. Κύριες Επενδυτικές Ευκαιρίες: Κέντρα διαχείρισης βάσεων δεδομένων, Τηλεφωνικά κέντρα/κέντρα υπηρεσιών στελεχωμένα με πολύγλωσσο προσωπικό, Mobile marketing και διαφήμιση, Κέντρα ανάπτυξης λογισμικού, Υπηρεσίες ασφαλείας πληροφοριών, Έξυπνες πόλεις, Συναρμολόγηση και διανομή συσκευών ΤΠΕ, Υπηρεσίες B2B Cloud, Δραστηριότητες έρευνας και καινοτομίας

Οι νέες τάσεις που θα απασχολήσουν τον κλάδο της τεχνολογίας

ΟΙ νέες τάσεις που θα πρωταγωνιστήσουν: Η τεχνητή νοημοσύνη και το Internet of Things, είναι μόνο μερικές από τις λεγόμενες τάσεις στον κλάδο της τεχνολογίας, οι οποίες «παντρεύονται» για να παράγουν νέες ευκαιρίες, αλλά και μοναδικά οφέλη σε οργανισμούς, μικρομεσαίες επιχειρήσεις και φυσικά στον ίδιο τον άνθρωπο.

Ας δούμε λοιπόν τις κορυφαίες τεχνολογικές τάσεις και εξελίξεις το 2019.

• Αυτόνομα «πράγματα»: Τα αυτόνομα πράγματα, όπως τα ρομπότ, τα drone, αλλά και άλλου είδους οχήματα, χρησιμοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη για να αυτοματοποιήσουν τις λειτουργίες που έχουν προηγουμένως εκτελεστεί από έναν άνθρωπο. Ο αυτοματισμός τους ξεπερνά τον αυτοματισμό που παρέχεται από «άκαμπτα» μοντέλα προγραμματισμού και εκμεταλλεύεται την τεχνητή νοημοσύνη για την παροχή προηγμένων συμπεριφορών που αλληλεπιδρούν πιο φυσικά με το περιβάλλον τους και με τους ανθρώπους.
• Augmented analytics: Τα Augmented analytics χρησιμοποιούν τη μηχανική μάθηση (machine learning) για να μεταμορφώσουν τον τρόπο με τον οποίο αναπτύσσεται, καταναλώνεται και μοιράζεται το περιεχόμενο των αναλυτικών στοιχείων.
• Ψηφιακό δίδυμο-Digital Twin: Ένα ψηφιακό δίδυμο είναι ένα εικονικό μοντέλο μιας διαδικασίας, προϊόντος ή υπηρεσίας. Αυτό το «πάντρεμα» των εικονικών και φυσικών κόσμων επιτρέπει την ανάλυση των δεδομένων και την παρακολούθηση των συστημάτων ώστε να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα πριν συμβούν, να αποτρέψουν το χρόνο διακοπής λειτουργίας, να αναπτύξουν νέες ευκαιρίες και ακόμη και να σχεδιάσουν για το μέλλον χρησιμοποιώντας προσομοιώσεις. Το ψηφιακό δίδυμο λειτουργεί δηλαδή ως γέφυρα μεταξύ του φυσικού και του ψηφιακού κόσμου. Τα «έξυπνα στοιχεία» που χρησιμοποιούν οι αισθητήρες για τη συλλογή δεδομένων σχετικά με την κατάσταση λειτουργίας ή τη θέση, ενσωματώνονται σε ένα φυσικό στοιχείο. Μέχρι το 2020, εκτιμάται ότι θα υπάρχουν πάνω από 20 δις. συνδεδεμένοι αισθητήρες.
• Έξυπνοι χώροι: Ένας έξυπνος χώρος είναι ένα φυσικό ή ψηφιακό περιβάλλον στο οποίο οι άνθρωποι και τα συστήματα αλληλεπιδρούν. Πολλαπλά στοιχεία, συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων και των υπηρεσιών-συσκευών, συγκεντρώνονται σε έναν έξυπνο χώρο για να δημιουργήσουν μια πιο διαδραστική εμπειρία. Ένα τέτοιο παράδειγμα μπορεί να είναι οι έξυπνες πόλεις, οι ψηφιακοί χώροι εργασίας και τα έξυπνα σπίτια.
• Κβαντική υπολογιστική: Ενώ ένας συμβατικός υπολογιστής αποθηκεύει την πληροφορία ως «bit» με δύο τιμές, με το 1 να ισούται με το «ανοιχτός» και το 0 με το «κλειστός», ένας κβαντικός υπολογιστής χρησιμοποιεί «qubits» για τη διατήρηση πολλαπλών τιμών την ίδια στιγμή, τροφοδοτώντας έτσι την ιδιότητα της υπέρθεσης που έχουν τα κβαντικά μηχανικά σωματίδια για εκθετική ισχύ. Βασικά, οι πολλαπλές τιμές σημαίνουν ότι ένας κβαντικός υπολογιστής μπορεί να επεξεργαστεί πολλά πράγματα παράλληλα επειδή κάθε υποατομικό σωματίδιο εκτελεί πολλαπλά καθήκοντα. Οι αυτοκινητοβιομηχανίες, οι χρηματοπιστωτικές, οι ασφαλιστικές, οι φαρμακευτικές, έχουν να κερδίσουν πολλά από τις προόδους της εν λόγω τεχνολογίας. Στη φαρμακευτική βιομηχανία π.χ., η κβαντική υπολογιστική θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την ανάπτυξη νέων θεραπειών και νέων φαρμακευτικών μεθοδολογιών.

Τα επόμενα χρόνια θα αυξηθούν σημαντικά οι επενδυτικές ευκαιρίες στον τομέα ΤΠΕ, οι οποίες ενισχύονται κυρίως από:

• Την αναγκαιότητα για περαιτέρω αυτοματοποίηση και ψηφιοποίηση στο δημόσιο τομέα, γεγονός που θα επιτευχθεί μέσω των μεγάλων έργων ΤΠΕ, που αναμένεται να πραγματοποιηθούν με δημόσιες συμβάσεις.
• Τη σημαντική πρόοδο που έχει παρατηρηθεί στην ανάπτυξη τεχνολογικών συστάδων (clusters), θερμοκοιτίδων και επιταχυντών, παράλληλα με την έντονη δραστηριότητα σε νέες επενδύσεις-πρωτοβουλίες από επενδυτικά ταμεία.
• Στις οικονομίες κλίμακας και την τεχνολογική πρόοδο που συντελέστηκε στο πεδίο της κατασκευής εξαρτημάτων και διατάξεων, που επιτρέπουν αφενός τη μείωση του κόστους παραγωγής, αφετέρου τη θεαματική εξέλιξη των επιδόσεων (Νόμος του Moore: διπλασιασμός της απόδοσης των συστημάτων κάθε δύο χρόνια).

Τα μοντέλα καινοτομίας έχουν σημαντικά μεταβληθεί κατά τα τελευταία χρόνια, και η έρευνα των ΤΠΕ έχει μετακινηθεί από τα μεγάλα εργαστήρια των πανεπιστημίων ή των μεγάλων εταιρειών. Η ανάπτυξη καινοτομίας απαιτεί όλο πιο εκτεταμένες συνεργασίες μεταξύ διαφορετικών φορέων. Η ριζική καινοτομία προέρχεται όλο και πιο συχνά από μικρές εταιρείες που συνεργάζονται με δημόσιους ερευνητικούς φορείς. Επιπλέον, η ανάπτυξη καινοτομίας σε προϊόντα με πολύ σύντομο κύκλο ζωής μπορεί να είναι εξαιρετικά ακριβή υπόθεση, και επίσης να απαιτεί πολλές τεχνικές γνώσεις και εμπειρία που είναι αδύνατο να βρίσκεται συγκεντρωμένη σε έναν μόνο παίκτη του συστήματος ΤΠΕ.

Παράμετροι που προσδιορίζουν τις εξελίξεις στον τομέα

Ο τομέας ΤΠΕ καλύπτει το σύνολο των πεδίων των σχετικών με τις τεχνολογίες και τις υπηρεσίες τις σχετικές με ψηφιακό περιεχόμενο, δηλαδή: Βιομηχανικά ηλεκτρονικά, Κατασκευή εξοπλισμού (ηλεκτρονικά εξαρτήματα, ολοκληρωμένα κυκλώματα), Ηλεκτρονικές συσκευές ευρείας κατανάλωσης (κινητά τηλέφωνα, smart phones, επίπεδες οθόνες, συσκευές ανάγνωσης ηλεκτρονικών βιβλίων, συστήματα ήχου ή video, κ.ά.), Εξοπλισμός πληροφορικής (PCs, servers, υπολογιστές, περιφερειακά, κ.ά.), Τηλεπικοινωνιακός εξοπλισμός, Λογισμικό και ενσωματωμένες υπηρεσίες πληροφορικής (επαγγελματικό λογισμικό, λογισμικό υποδομών, ειδικές εφαρμογές, λογισμικό ευρείας χρήσης κ.ά.), Υπηρεσίες διαδικτυακού λογισμικού (μηχανές αναζήτησης, κοινωνική δικτύωση, ηλεκτρονικό εμπόριο

Οι τεχνολογικές επιδόσεις και η καινοτομία στον τομέα εγγράφονται στο πλαίσιο μιας ψηφιακής σύγκλισης που επιδιώκει την επίτευξη ενός συνολικού ψηφιακού περιβάλλοντος στο οποίο ενσωματώνονται υπηρεσίες και περιεχόμενο.

Ο κρίσιμος μετασχηματισμός που συντελείται, οδηγείται από δύο μεγάλα ρεύματα:

1. Η μετάβαση από την αναλογική στην ψηφιακή μορφή παραγωγής και διάθεσης της πληροφορίας κάθε είδους, μετασχηματίζει ριζικά τα προϊόντα και τις υπηρεσίες.
2. Το νέο internet. Η δεύτερη ιντερνετική επανάσταση. Η γενίκευση των υποδομών internet οδηγεί σε σύγκλιση και ενοποίηση δικτύων και υποδομών (π.χ. μετάπτωση των υπηρεσιών φωνής σε δίκτυα δεδομένων), σύγκλιση σταθερής και κινητής τηλεφωνίας, καθώς και αποδέσμευση του περιεχομένου από το μέσο που το φιλοξενεί.
3. Ανάπτυξη ηλεκτρονικών συσκευών πολύ μικρών διαστάσεων και μεγάλων υπολογιστικών δυνατοτήτων.
4. Διασυνδεσιμότητα υπερυψηλών ταχυτήτων, βασισμένη στη νανοτεχνολογία και τη φωτονική.
5. Μεγαλύτερη ενεργειακή αποδοτικότητα των υπολογιστικών στοιχείων και συστημάτων.
6. Πληροφορική με όλο και πιο ανοικτή αρχιτεκτονική. Επανεκτίμηση των αναγκών σε εκπαίδευση προσωπικού -επαναξιολόγηση του εκπαιδευτικού μοντέλου εν γένει.

Τεχνολογικές ροές (αγορές) προσανατολισμένες στην κατασκευή και τα υλικά:

1. Υπολογιστικά Συστήματα Μεγάλου Βαθμού Ολοκλήρωσης.
2. Προηγμένα δίκτυα υψηλών ταχυτήτων (ασύρματα και οπτικά δίκτυα).
3. Αυτόνομα ρομποτικά συστήματα

Τεχνολογικές ροές (αγορές) προσανατολισμένες σε υπηρεσίες: Αφορούν αλγορίθμους, πρωτόκολλα, υπηρεσίες, υπολογιστικά εργαλεία, και είναι οι τεχνολογικοί συνδυασμοί που συνθέτουν το Internet του αύριο:

Εφαρμογές της Πληροφορικής

1) Τεχνολογίες Υγείας & Βιοτεχνολογία

• Τεχνικές φαρµακευτικής ανακάλυψης-χορήγησης: γονιδιακή πρωτεϊνική ανάλυση, µοριακή προσοµοίωση κλινική ανάπτυξη, χορήγηση (διαδερµατική, ενδοφλέβια) µε λιποσώµατα, υδρογέλες, νανο-κάψουλες.
• Μεταγονιδιωµατική και Μοριακή διαγνωστική: ∆ιαγνωστικά τεστ, εφαρµογές «personalised medicine» φαρµακογονιδιωµατικές τεχνικές για την επιλογή της καταλληλότερης θεραπείας.
• Βιοπληροφορική: Βάσεις βιολογικών δεδοµένων, εύρεση βιοδεικτών (biomarkers) για την έγκαιρη ανίχνευση ασθενειών, σχεδιασµός φαρµάκων µε τη βοήθεια ΗΥ (in-silico).
• Νανο-βιοιατρικά συστήµατα: Χειρουργικά συστήµατα και εργαλεία, Βιοαισθητήρες βιοανιχνευτές, Ενεργά εµφυτεύσιµα συστήµατα, τσιπς για µοριακή διάγνωση και ανάλυση κυττάρων.
• Βιοαπεικόνιση: Iατρική απεικόνιση την ανίχνευση, διάγνωση και παρακολούθηση νοσηµάτων καθώς και µοριακή απεικόνιση (µε χρήση µικρονανο-συστηµάτων) σε ζωντανά κύτταρα, ιστούς, όργανα.
• Αναγεννητική Ιατρική: Μεταµοσχεύσεις, εµφυτεύσεις και ανάπλαση-επιδιόρθωση οργάνων και ιστών (µε χρήση βιο-µορίων, βιο-υλικών, βλαστικών κυττάρων.

2) Τεχνολογίες Τροφίµων

• ∆ιαδραστική συσκευασία (έξυπνη και ενεργός): Ασφάλεια τροφίµου, παράταση διάρκειας ζωής, «ζωντανή» ηµεροµηνία λήξης, µείωση συντηρητικών, προσθέτων, ασφάλεια και ιχνηλασιµότητα, στην εφοδιαστική αλυσίδα.
• Μη θερµικές µέθοδοι επεξεργασίας: Υπερυψηλή Υδροστατική πίεση και Παλλόµενα Ηλεκτρικά γεύσης, αύξηση απόδοσης σε χυµοποίηση.
• Βιοενεργά συστατικά: Αύξηση διατροφικής εικόνας και αξίας προϊόντων στα επεξεργασµένα τρόφιµα µε συστατικά που, εκτός από τη θρεπτική αξία που παρέχουν, επηρεάζουν θετικά ειδικές λειτουργίες του ανθρώπινου οργανισµού». Ανάδειξη µεσογειακής διατροφής.
• Ταχείες τεχνικές ανίχνευσης και διαχείρισης πηγών κινδύνου: Ασφάλεια και ποιότητα στα τρόφιµα και ποτά µε χρήση αναλυτικών, φασµατογραφικών τεχνικών και ουσιών-δεικτών.

3) Τεχνολογίες Πληροφορικής Επικοινωνιών

• Ασύρµατα & ενσύρµατα δίκτυα: e-υγεία, e-learning, ψυχαγωγία, egovernment, e-business, ασφάλεια και άµυνα
• ∆ίκτυα αισθητήρων: (RFID, περιβαλλοντικός έλεγχος κατανάλωση ενέργειας), αντοχή κατασκευών, µεταφορές, εφοδιαστική αλυσίδα.
• Υπολογιστικά πλέγµατα και νέφη: ανάλυση δεδοµένων αγοράς, υγεία (αποθήκευση και διαµοιρασµός ιατρικών δεδοµένων), χρηµατοπιστωτικές υπηρεσίες, ενέργεια.
• Συστήµατα εύρεσης θέσης: GIS, διαχείριση στόλου οχηµάτων, Vehicleto-Vehicle επικοινωνία, διαχείριση αποθήκης εµπορευµάτων, περιβαλλοντική προστασία, υπηρεσίες προς κινητούς χρήστες.
• Ροµποτικά συστήµατα: ροµποτικοί ξεναγοί, συστήµατα επιτήρησης και φύλαξης χώρων, οι ροµποτικοί σύντροφοι, (ΑΜΕΑ, αµαξίδια).
• ∆ιάχυτη νοηµοσύνη: health monitoring and management, home management, smart furniture and artifacts.

4) Νανοτεχνολογία

• Νανο-ηλεκτρονική: κατασκευή ηλεκτρονικών εξαρτηµάτων-πλακετών, τηλεπικοινωνιακού εξοπλισµού µηχανηµάτων ιατρικής χρήσης.
• Νανοφωτονική: ανίχνευση βιολογικών και χηµικών ουσιών και ρύπων, φωτοβολταϊκά, οθόνες, νέες πηγές λέιζερ, νανοχειρουργική, τηλεπικοινωνίες, αποθήκευση δεδοµένων, βιοαισθητήρες, τεχνολογία τροφίµων.
• Νανοβιοτεχνολογία: νέα παρασιτοκτόνα, νέα συστήµατα χορήγησης φαρµάκων, ουσίες-δείκτες για ιατρική απεικόνιση, αναγέννηση ιστών.
• Λειτουργικές Νανοδοµές: αντιµικροβιακή δράση υφαντικών ινών, υπερυδροφοβικότητα ή ικανότητα µνήµης σχήµατος, υλικά συσκευασίας, οργανικά φωτοβολταϊκά στοιχεία µε µεγαλύτερη απόδοση, να-νοδοµηµένες επικαλύψεις, νανοκαταλύτες στη διύλιση υδρογονανθράκων, φίλτρα νερού, παραγωγή φαρµάκων.

5) Νέα υλικά και διεργασίες παραγωγής

• Βιο-υλικά: Κράµατα ορθοπεδικής χειρουργικής, ιατρικά εµφυτεύµατα µε βελτιωµένη λειτουργικότητα αντοχή στο χρόνο και αυξηµένη βιοσυµβατότητα, βιοαποδοµήσιµα υλικά µε δυνατότητα έκλυσης φαρµάκων (καθετήρες και εµφυτεύµατα).
• Σύνθετα υλικά: εξαρτήµατα δοµικών κατασκευών, οχήµατα και σκάφη, υποκατάστατα των µετάλλων.
• Κατεργασίες µε laser: διεργασίες κοπής, συγκόλλησης, εγγραφής, µικροκατεργασίες καθώς και εκτυπώσεις και διατρήσεις.
• Βιοπλαστικά-βιοαποικοδοµήσιµα πλαστικά: πλαστικά από ανακυκλώσιµα υλικά για κάθε χρήση, specialty polymers.
• Προηγµένα δοµικά υλικά: µε ικανότητα αυτοϊασης και έξυπνης ανάδρασης, χαµηλότερο ενεργειακό αποτύπωµα, για αυξηµένη λειτουργικότητα, ασφάλεια, και άνεση σε κατασκευές όλων των ειδών από κτίρια, δρόµους, γέφυρες, τούνελ µέχρι δίκτυα πόσιµου νερού ή δίκτυα αποχετεύσεων.

6) Τεχνολογίες Ενέργειας

• Κυψέλες καυσίµου: Κίνηση οχηµάτων, συνδυαζόµενη θέρµανση και ενέργεια (CHP systems), αναπλήρωση ισχύος (Back-up power systems).
• Φωτοβολταϊκά: Υλικά των φωτοβολταϊκών πάνελς, τεχνικές παραγωγής, συναρµολόγησης και ανακύκλωσης των πάνελς, τεχνολογίες µετατροπέων συχνότητας (Inverter), ενσωµάτωση φωτοβολταϊκών συστηµάτων σε κτήρια.
• Παραγωγή ανανεώσιµων καυσίµων: Αγροτική παραγωγή και καλλιέργειες, µεταφορές.
• Ευφυή ηλεκτρικά δίκτυα: Υποστηρικτικά εργαλεία λογισµικού, για τη µελέτη, κατασκευή και διαχείριση αιολικών µονάδων, µετρητές, τηλεπικοινωνιακά συστήµατα, διατάξεις φόρτισης ηλεκτρικών αυτοκινήτων ρυθµιστές τάσης, διατάξεις και τεχνικές αποθήκευσης ενέργειας, δίκτυα και µικρο-δίκτυα Συνεχούς Ρεύµατος.
• Συσσωρευτές λιθίου: Φορητές ηλεκτρονικές συσκευές, ηλεκτρικά και υβριδικά οχήµατα, αποθήκευση ενέργειας σε µονάδες ΑΠΕ.
• Τεχνολογίες ενεργειακού κτηρίου: Κατασκευή κτηρίων κατοικίας, εµπορικών, επαγγελµατικών και βιοµηχανικών εγκαταστάσεων, κατασκευαστικά και δοµικά υλικά, ηλεκτροµηχανολογικός εξοπλισµός θέρµανσης και ψύξης, ηλεκτρικές συσκευές.

7) Περιβαλλοντικές Τεχνολογίες
  

• Αναερόβιες και Αερόβιες διεργασίες επεξεργασίας αποβλήτων: Αξιοποίηση υγρών και στερεών αποβλήτων κάθε προέλευσης, παραγωγή εδαφοβελτιωτικών, καυσίµων, ηλεκτρ. ενέργειας, θερµότητας κίνηση οχηµάτων (βιοκαύσιµα), ανάκτηση νερού.
• Τεχνικές µηχανικής ανακύκλωσης: Ανακύκλωση αστικών αστικών στερεών αποβλήτων και βιοµηχανικών (ξύλου, χάλυβα, γυαλιού, υφασµάτων, ηλεκτρονικών συσκευών, αυτοκινήτων, εκτύπωσης-παραγωγής χαρτιού, πετροχηµικών-πλαστικών, συσκευασίας, χηµικών).
• Αδρανοποίηση επικίνδυνων ρύπων: Ιατρικά νοσοκοµειακά απόβλητα, απόβλητα µεταλ-λουργίας, διύλισης αργού πετρελαίου, τσιµεντοβιοχανίας, βυρσοδεψείων, κλωστοϋφαντουργίας.
• Φυσικοχηµικές µέθοδοι επεξεργασίας νερού και υγρών αποβλήτων: Παραγωγή πόσιµου νερού & αφαλάτωση, άρδευση, ανάκτηση συστατικών µε υψηλή αξία.
• Τεχνικές αποκατάστασης εδαφών και υδάτινων αποδεκτών: Αποκατάσταση εδαφών και υπόγειων ταµιευτήρων νερού που έχουν ρυπανθεί, αντιµετώπιση θαλάσσιας ρύπανσης.
• Αέρια αντιρρύπανση: Περιορισµός αέριων ρύπων από βιοµηχανικές µονάδες, κλπ.

8) Τεχνολογίες Μεταφορών

• ∆ιατροπικότητα των µεταφορών και εφοδιαστική αλυσίδα: ∆ιεθνείς και τοπικές µεταφορές, διανοµή προϊόντων, ταχυδροµεία, διαµετακοµιστικά κέντρα, αποθήκες, κλπ.,
• Συντήρηση επισκευή και ανακατασκευή (MRO): Έλεγχος και συντήρηση µεταφορικών οχηµάτων (αεροσκαφών, πλοίων, τροχαίου υλικού, οχήµατα µαζικής µεταφοράς).
• Εξυπνες ελαφρές µεταφορικές κατασκευές: Παραγωγή εξαρτηµάτων (οχηµάτων, σκαφών) από σύνθετα υλικά, αισθητήρες και ενσωµατωµένα συστήµατα παρακολούθησης δοµικής ακεραιότητας.
• Ηλεκτροκίνηση και νέοι σταθµοί ενέργειας: Συσσωρευτές νέας τεχνολογίας (µεγαλύτερη απόδοση µικρότερο βάρος), εφαρµογή ηλεκτροκίνησης σε αποµακρυσµένες περιοχές.
• Ολοκληρωµένες µέθοδοι ασφάλειας µεταφορών: Έξυπνα συστήµατα οδικής ασφάλειας, συστήµατα παρακολούθησης και προειδοποίησης ευάλωτων χρηστών των οδικών δικτύων.

Συµπεράσµατα και προτάσεις

Η Ελλάδα διαθέτει το επιστημονικό δυναμικό αλλά και τα αντίστοιχα πανεπιστήμια. O κλάδος της πληροφορικής διακλαδίζεται σχεδόν με όλους κλάδους της οικονομίας, αλλά και της δημόσιας διοίκησης. Κατά συνέπεια στόχο αποτελεί η επικέντρωση στους παρακάτω οκτώ κρίσιµους τεχνολογικούς τοµείς:

• Υγεία & Βιοτεχνολογία
• Τεχνολογίες Τροφίµων
• Πληροφορική & Επικοινωνίες
• Νανοτεχνολογία
• Υλικά & Διεργασίες
• Τεχνολογίες Ενέργειας
• Περιβάλλοντικές Τεχνολογίες
• Τεχνολογίες Μεταφορών

Ένα Plan B για τις ΤΠΕ και την Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει τα εξής:

• (α) Τη βελτίωση της ζωής του πολίτη μέσω της χρήσης ΤΠΕ με την βελτίωση της αυτονομίας του και την αύξηση του ελέγχου που έχει στη χρήση τους.
• (β) Τη βιώσιμη ανάπτυξη με τη δημιουργία θέσεων εργασίας στο χώρο της αγοράς ΤΠΕ στην Ελλάδα. Ειδικότερα, την αποφυγή επιχειρηματικών μοντέλων που στηρίζονται στην απλή διανομή αδειών λογισμικού τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί του οποίου δεν ανήκουν καν σε εταιρίες Ελληνικών συμφερόντων.
• (γ) Την αύξηση της διαφάνειας στη λειτουργία της δημόσιας διοίκησης, στη νομοπαρα-σκευαστική και νομοθετική λειτουργία και στη λειτουργία των δικαστηρίων.
• (δ) Την αξιοποίηση υπαρχόντων ανθρωπίνων πόρων, τεχνογνωσίας και υποδομών ΤΠΕ
• (ε) Την αποφυγή χρονοβόρων και δαπανηρών παρεμβάσεων που δεν έχουν πιθανότητες βιωσιμότητας ούτε μπορούν να ανταποκριθούν στο επείγον της κατάστασης.
• ζ) Η σημαντικότερη προϋπόθεση του Plan B αποτελούν οι δημόσιες επενδύσεις. Λόγω όμως του ευρώ η βασική αυτή αρχή αυτοακυρώνεται λόγω ρευστότητας.

Μια «αιρετική» προσέγγιση, μια απόπειρα «εκτόπισης» των πολυεθνικών του λογισμικού

Ως Ελεύθερο Λογισμικό και Λογισμικό Ανοιχτού Κώδικα (ΕΛ/ΛΑΚ, αγγλικά: FOSS / Free and Open Source Software) ορίζεται το λογισμικό το οποίο μπορεί να κατηγοριοποιηθεί και ως ελεύθερο λογισμικό και ως λογισμικό ανοικτού κώδικα. Πρακτικά, αυτό σημαίνει πως μπορεί να χρησιμοποιηθεί, να αντιγραφεί, να μελετηθεί και να τροποποιηθεί με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς να απαιτείται ειδική άδεια από τον δημιουργό του, αφού ο πηγαίος κώδικας του λογισμικού είναι ανοικτός (δημόσια διαθέσιμος).

Χρήση ΕΛ/ΛΑΚ από τη δημόσια διοίκηση ως στρατηγική επιλογή: Η χρήση ΕΛ/ΛΑΚ από τη δημόσια διοίκηση προσφέρει μια σειρά από πλεονεκτήματα στη δημόσια διοίκηση τα οποία πολλαπλασιάζονται σε περίοδο οικονομικής κρίσης. Ειδικότερα:

• (α) μειώνεται το κόστος από την αγορά του λογισμικού, αφού δεν αγοράζονται άδειες,
• (β) ακόμη κι όταν το συνολικό κόστος κτήσης του λογισμικού είναι το ίδιο όπως στην περίπτωση του κλειστού λογισμικού, με τη χρήση ΕΛ/ΛΑΚ έχουμε μία μεταφορά του κέντρου κόστους από τις άδειες σε ανθρωποχρόνο. Κάτι τέτοιο πρέπει να αποτελεί στρατηγική επιλογή ειδικά σε περιόδους οικονομικής δυσπραγίας.

Το αδειοδοτικό κόστος, ειδικά όταν τα πνευματικά δικαιώματα επί του λογισμικού δεν ανήκουν σε Ελληνικές εταιρίες, ουσιαστικά μεταφράζεται σε μεταφορά πόρων από την Ελλάδα στο εξωτερικό και αναλόγως με τη δεσμευτικότητα της άδειας μπορεί να συνεπάγεται και εξάρτηση από τον αδειοδότη. Επιπλέον, δε μεταφέρεται τεχνογνωσία παρά μόνο σε συγκεκριμένο λογισμικό και κατά συνέπεια δημιουργείται επιπλέον εξάρτηση από τον πάροχο της κλειστής τεχνολογίας. Το πιο σημαντικό, ωστόσο, είναι ότι οι χρηματοροές καταλήγουν σε τοπικές εταιρίες που προσαρμόζουν ανοιχτό λογισμικό και άρα δεν οδηγεί σε απώλειες συναλλάγματος, αλλά ενισχύει την εγχώρια αγορά των ΤΠΕ.

Πηγές:

1. ΣΕΒ: O ΤΟΜΕΑΣ ΤΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ (ΤΠΕ)- Τεχνολογία & Καινοτομία ΣΕΒ-2013.
2. ΣΕΒ: ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ 06-12-2012 Ν. ΜΕΛΑΝΙΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΣΝΔ-ΙΤΕ
3. ΕΕΛ/ΑΚ (Εταιρεία Ελεύθερου Λογισμικού/Λογισμικού Ανοιχτού Κώδικα)

---

Γιάννης Περάκης: Σχετικά με το Συντάκτη

---