Γιάννης Περάκης
Το παρόν κείμενο αποτελεί συνέχεια του κειμένου «Δημόσια Παιδεία, Μια Εκτίμηση της Καταστροφής - Μέρος Πρώτο».
Αλήθεια μπορεί σήμερα να ισχυριστεί κάποιος σοβαρά ότι ισχύει ο τίτλος, δηλαδή (με δεδομένο τις σημερινές πολίτικο-οικονομικές συνθήκες) ότι έχουν δηλαδή όλα τα παιδιά μας ίσες ευκαιρίες;
Μια οικογένεια με άνεργους γονείς ή με εργαζόμενους με μισθούς της «συμφοράς», μπορούν να προσφέρουν τα ίδια εφόδια στα παιδιά τους με τους λίγους, μα τόσο λίγους!. Από τα στοιχεία της ΑΑΔΕ, προκύπτουν ότι το 91% περίπου των φορολογουμένων δηλώνει εισοδήματα έως 20.000,00 ευρώ (7.323.192 φορολογούμενοι) ως Πίνακας-1:
Η εικόνα της ανέχειας ολοκληρώνεται με τον παρακάτω Πίνακα-2 (ΕΛΑΣΤ-Ά-Τρίμηνο-2020). Εδώ τα παιδιά έως 17 ετών το 40% στερούνται βασικά αγαθά.
Αυτή είναι η σημερινή κατάσταση και βάσει αυτής θα αποπειραθεί να προταθούν τα μέτρα «ανάστασης» της παιδείας.
Η βασική μας αρχή έγκειται στο «αξίωμα»: «Όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται και παραμένουν ελεύθεροι και ίσοι ως προς τα δικαιώματα», (1789, Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη). Άρα η ισότητα αυτή αφορά και το δικαίωμα στη μόρφωση και την πρόσβαση στην εκπαίδευση. Την πορεία των ατόμων στην εκπαίδευση οι εμπνευστές και ερμηνευτές της Διακήρυξης, την εξαρτούν από τα ατομικά φυσικά χαρίσματα χωρίς ν΄ αναφέρονται στην κοινωνική κατάσταση και ειδικά στην κοινωνική τάξη που ανήκουν τα άτομα. Αντίθετα υπάρχει ρητή αναφορά στην ιδεολογία του φυσικού χαρίσματος που τίθεται ως όριο για την εκπαιδευτική εξέλιξη του ατόμου. Έτσι ο Romme, ένα χρόνο μετά τη Διακήρυξη, διατυπώνει στις θέσεις του για την εκπαίδευση προς την Εθνοσυνέλευση (1790) ως εξής: «Η βαθμίδα στην οποία ο καθένας θα σταματήσει την ανέλιξή του, θα είναι αυτή που η φύση η ίδια προδιέγραψε, με τις δυνάμεις που του έδωσε ως το τέρμα των προσπαθειών του. Κάθε άλλο εμπόδιο θα είναι απλώς μια προσβολή του δικαιώματος του κάθε πολίτη να αποκτήσει τις αρετές που του αρμόζουν.».
Σήμερα το «αξίωμα» αυτό, ισχύει ως:
1. Δημόσια, δωρεάν, δημοκρατική, μαζική εκπαίδευση και ποιοτικά αναβαθμισμένη, υψηλού επιπέδου εκπαίδευση.
2. Αποτελεί καθολικό ανθρώπινο δικαίωμα και κοινωνικό αγαθό. Είναι υποχρέωση της πολιτείας να παρέχει δωρεάν ποιοτική εκπαίδευση ισότιμα σε όλους, με στόχο την ολόπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητας.
Τα νεοφιλελεύθερα ιδεώδη και μνημόνια παράγουν μια εκπαιδευτική πολιτική με σαφές αντικοινωνικό και ταξικό πρόσημο που, σε συνθήκες κρίσης, παροξύνει τις ταξικές και κοινωνικές ανισότητες. Ενισχύει τον αναλφαβητισμό και τους αποκλεισμούς, εντείνει τον ανταγωνισμό. Οι αποδείξεις των αντικοινωνικών «ιδανικών» των μνημονιακών κομμάτων.
Το γεγονός ότι οι νέοι εξακολουθούν και εγκαταλείπουν το σχολείο σε ιδιαίτερα νεαρή ηλικία, είναι αντιπαραγωγικό και «αυτοκτονικό» για το μέλλον τους αλλά και για τις επόμενες γενιές. Τα χρόνια μάθησης δεν είναι μόνο σημαντικά ακαδημαϊκά, αλλά και κοινωνικά. Το να εγκαταλείπουν το σχολείο δεν βοηθάει πάντα τους νεαρούς εφήβους να βρουν μια καλή δουλειά στην αγορά εργασίας. Γι’ αυτό, ακριβώς, το λόγο, η υποχρεωτική εκπαίδευση, μέχρι τα 18, είναι η καλύτερη ιδέα για τα νέα άτομα.
Θα μπορούσε να ειπωθεί ότι ο συνδετικός κρίκος στις προτάσεις, είναι η μείωση των εισοδηματικών ανισοτήτων μεταξύ των οικογενειών, με την έμμεση αύξηση του εισοδήματος τους, μέσω της στοχευμένης παροχής ποιοτικής δημόσιας παιδείας.
1ο) Να προετοιμάζουμε τα παιδιά μας για την τυπική εκπαίδευση. Όταν τα παιδιά έρχονται για πρώτη φορά στο σχολείο, δεν είναι όλα έτοιμα στο ίδιο βαθμό. Παίζει σημαντικότατο ρόλο το οικογενειακό περιβάλλον, η οικονομική άνεση κλπ. Οι επιστήμονες που ασχολούνται με την πρώτη παιδική ηλικία, με ψυχολογικές μελέτες αλλά και με τις πρακτικές των κορυφαίων εκπαιδευτικών συστημάτων δηλώνουν: Η εκπαίδευση των πρώτων παιδικών χρόνων είναι σημαντικότατη, όμως η υπερβολική επικέντρωση σε συγκεκριμένες ακαδημαϊκές δεξιότητες σε βάρος της ευρύτερης ανάπτυξης του παιδιού, έχει μακροπρόθεσμα αρνητικές επιπτώσεις στην κοινωνική συμπεριφορά και ψυχική υγεία του παιδιού. Η βασική αρχή είναι ότι η τάξη προχωρά όλη μαζί.
2ο) Να αφιερώνουμε εγκαίρως χρόνο για να διδάξουμε στα παιδιά μας μικρές καθημερινές διαδικασίες.
3ο) Γενναίο πρόγραμμα ίδρυσης και λειτουργίας νέων νηπιαγωγείων. Μαζικοί διορισμοί μόνιμων νηπιαγωγών, 15 παιδιά ανά τμήμα. Δύο νηπιαγωγοί στα τμήματα που σήμερα έχουν 25 παιδιά.
4ο) Δημόσιοι, δωρεάν παιδικοί σταθμοί για να καλύψουν όλες τις ανάγκες. Πρόσληψη του αναγκαίου μόνιμου προσωπικού, κάθε ειδικότητας. Γενναία κρατική χρηματοδότηση για την αναβάθμιση των παροχών. Χωρίς τροφεία, χωρίς χρήματα γονιών για να καλύψουν λειτουργικές δαπάνες, εξόδους, πολιτιστικές δράσεις.
5ο) Τμήματα ένταξης και ειδικά νηπιαγωγεία για όλα τα παιδιά με ειδικές ανάγκες.
6ο) Ουσιαστική λειτουργία των ολοήμερων νηπιαγωγείων. Με πλήρη σίτιση όλων των παιδιών στο σχολείο, με μαγειρεία και τραπεζαρία, με διασφάλιση χώρων ξεκούρασης, με βοηθητικό προσωπικό, με υγιεινή διαμονή.
7ο) Να υπάρχουν στα σχολεία ειδικοί επαγγελματίες που μπορούν να ανταποκριθούν στις μη ακαδημαϊκές ανάγκες των παιδιών.
8ο) Να καθυστερούμε την κατανομή των παιδιών σε διαφορετικά σχολεία και να διδάσκουμε σε παιδιά σε τάξεις μεικτών ικανοτήτων μέχρι την ηλικία των 15 ή 16 ετών.
9ο) Να αντιμετωπίζουμε τους εκπαιδευτικούς ως επαγγελματίες, αλλά και οι ίδιοι να φέρονται ως επαγγελματίες.
10ο) Να απαιτείται οι μελλοντικοί εκπαιδευτικοί να παρακολουθούν ένα αυστηρό πρόγραμμα παιδαγωγικής κατάρτισης τουλάχιστον ενός έτους. Ένα παράλληλο πρόγραμμα να εκπονηθεί και για τους εν ενεργεία εκπαιδευτικούς. Η εκπαίδευση να είναι επαναλαμβανόμενη.
11ο) Να ελέγχονται οι επιδόσεις των σχολείων σε τοπικό ή εθνικό επίπεδο, με τη χρήση δεδομένων, από τα ίδια τα σχολεία με την συμμετοχή των γονέων.
12ο) Ολοήμερο σχολείο: Το ολοήμερο σχολείο δεν είναι η «απλή αθροιστική συνύπαρξη του παραδοσιακού σχολείου και των νέων διδακτικών αντικειμένων με τις επιπλέον ώρες διδασκαλίας. Ολοήμερο Σχολείο είναι κάτι πέρα και πάνω από αυτά. Μια βαθύτερη αναδιάρθρωση και εμπλουτισμός των προγραμμάτων, μια ουσιαστική ανανέωση των μεθόδων διδασκαλίας σε συνδυασμό με τη ριζική αλλαγή του παιδαγωγικού κλίματος και των επικοινωνιακών σχέσεων που αναπτύσσονται μέσα από την ίδια τη σχολική κοινότητα στο περιβάλλον ενός διαφορετικά δομημένου χώρου» (Πυργιωτάκης, 2002). Τα ολοήμερα δημοτικά και νηπιαγωγεία θεσμοθετήθηκαν και λειτούργησαν τα τελευταία χρόνια. Βασικό τους χαρακτηριστικό είναι το διευρυμένο ωράριο και η συμμετοχή των μαθητών είναι προαιρετική. Διδάσκονται νέα γνωστικά αντικείμενα, δοκιμάζονται νέες μέθοδοι διδασκαλίας (ομαδοσυνεργατική μέθοδος, project), καλλιεργούνται οι κλίσεις και τα ενδιαφέροντα των διδασκομένων, παρέχεται ενισχυτική διδασκαλία και εξυπηρετούνται οι ανάγκες των γονέων που εργάζονται μέχρι το απόγευμα και δεν έχουν που να αφήσουν τα παιδιά τους. Έτσι, αυτός ο τύπος σχολείου συνδυάζει την μάθηση με την προστασία των παιδιών και την γνώση με την ψυχαγωγία.
12α) Ανάγκη για διεύρυνση σχολικού ωραρίου: «Το ωρολόγιο πρόγραμμα που εφαρμόζονταν στο παραδοσιακό σχολείο ήταν περιορισμένο και καθόλου ελαστικό, σε αντίθεση με το ολοήμερο σχολείο, στο οποίο διδάσκονται νέα γνωστικά αντικείμενα και δραστηριότητες, που ευχαριστούν τα παιδιά και παράλληλα καλύπτει και τις ανάγκες των γονέων με την θεσμοθέτηση του διευρυμένου ωραρίου» (Πυργιωτάκης, 2002).
12β) Η ανάγκη για ενεργητική συμμετοχή των διδασκομένων: Οι μαθητές όταν διδάσκονται ένα αντικείμενο που τους αρέσει, δεν διστάζουν να εκφράσουν τυχόν απορίες τους και να εκφράσουν την γνώμη τους.
12γ) Η ανάγκη για ποιοτική αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου: Τα παιδιά μετά την υποχρεωτική παρακολούθηση των μαθημάτων τους, ασχολούνται με δημιουργικές δραστηριότητες από τις οποίες αποκομίζουν νέες και χρήσιμες γνώσεις. Έτσι, ο ελεύθερος χρόνος αποκτά ποιότητα και συνδυάζεται με την παροχή χρήσιμων και ενδιαφερόντων γνώσεων.
12δ) Η ανάγκη για διαμόρφωση ολοκληρωμένων προσωπικοτήτων: «Βασικοί στόχοι του ολοήμερου σχολείου είναι να παίρνουν τα παιδιά πρωτοβουλίες, να είναι αυτόνομα, δημιουργικά και να αναπτύσσουν την κριτική τους σκέψη, για να μπορέσουν αργότερα να αντιμετωπίσουν την κοινωνία στην οποία θα βγουν, χωρίς να αντιμετωπίσουν σοβαρά προβλήματα.» (Τζάνη, 1998).
12ε) Η σίτιση των μαθητών στα ολοήμερα ελληνικά σχολεία: Υπεύθυνοι για το φαγητό των παιδιών τους είναι οι γονείς, οι οποίοι και το παρασκευάζουν. Ο ρόλος του διευθυντή ή του υπεύθυνου σίτισης είναι να οργανώνει την σίτιση. Οι προαναφερόμενοι εγκύκλιοι προτάσσουν την άποψη να ετοιμάζουν οι ίδιοι οι μαθητές το γεύμα τους. Με δεδομένο την υπάρχουσα οικονομική κατάσταση πολλοί είναι οι γονείς που δεν μπορούν να εξασφαλίσουν το καθημερινό φαγητό των παιδιών τους. Η δωρεάν σίτιση αποτελεί αποτρεπτικό λόγο εγκατάλειψης της εκπαίδευσης από τα παιδιά των μη εχόντων. Τα παιδιά επίσης, μαθαίνουν πως πρέπει να τρώνε και να συμπεριφέρονται όταν συν-γευματίζουν με άλλα άτομα. Άρα, ο στόχος είναι και διδακτικός.
12ζ) Το ολοήμερο σχολείο είναι πολυέξοδο: Τα ολοήμερα σχολεία απαιτούν μεγάλο εύρος υλικοτεχνικής δομής, εξειδικευμένο προσωπικό και κατάλληλους χώρους, για να λειτουργεί αποτελεσματικά. Στην σημερινή εποχή, το πολιτικό προσωπικό είναι ανίκανο να εξασφαλίσει τα απαιτούμενα χρήματα, για να εξασφαλίσει τα ανωτέρω. Έτσι, η πλειοψηφία των ολοήμερων σχολείων στην χώρα μας υπολειτουργούν.
13) Ουσιαστική λειτουργία της ενισχυτικής διδασκαλίας στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο, με στόχο την υποκατάσταση της παραπαιδείας για τους μη έχοντες.
Ας μην λησμονούμε: «Ίση λαϊκή εκπαίδευση; Τι να φαντάζονται μ’ αυτά τα λόγια; Πιστεύουν ότι μπορεί στη σημερινή κοινωνία (και μονάχα με δαύτην έχουν να κάνουν) να είναι εκπαίδευση ίση για όλες τις τάξεις;» Karl Marx, «Η κριτική του Προγράμματος της Γκόττα».
Γιάννης Περάκης: Σχετικά με το Συντάκτη
Το παρόν κείμενο αποτελεί συνέχεια του κειμένου «Δημόσια Παιδεία, Μια Εκτίμηση της Καταστροφής - Μέρος Πρώτο».
Αλήθεια μπορεί σήμερα να ισχυριστεί κάποιος σοβαρά ότι ισχύει ο τίτλος, δηλαδή (με δεδομένο τις σημερινές πολίτικο-οικονομικές συνθήκες) ότι έχουν δηλαδή όλα τα παιδιά μας ίσες ευκαιρίες;
Η υπάρχουσα οικονομική κατάσταση
Μια οικογένεια με άνεργους γονείς ή με εργαζόμενους με μισθούς της «συμφοράς», μπορούν να προσφέρουν τα ίδια εφόδια στα παιδιά τους με τους λίγους, μα τόσο λίγους!. Από τα στοιχεία της ΑΑΔΕ, προκύπτουν ότι το 91% περίπου των φορολογουμένων δηλώνει εισοδήματα έως 20.000,00 ευρώ (7.323.192 φορολογούμενοι) ως Πίνακας-1:
Πίνακας-1. Δηλωθέν Εισόδημα
φορολογικό έτος 2017 σε ευρώ (ΑΑΔΕ)
|
||
Εισόδημα
|
Φορολογούμενοι
|
Ποσοστό
|
0
|
844.762
|
10,42%
|
έως 10.000
|
4.403.680
|
54,59%
|
Από 10.000 έως 15.000
|
1.198.863
|
14,86%
|
Από 15.000 έως 20.000
|
879.887
|
10,91%
|
Σύνολο έως 20.000
|
7.327.192
|
90,78%
|
Από 20.000 έως 30.000
|
504.327
|
6,25%
|
Από 30.000 έως 50.000
|
172.839
|
2,15%
|
Από 50.000 έως 70.000
|
35.738
|
0,44%
|
Από 70.000 έως 100.000
|
16.185
|
0,20%
|
άνω των 100.000
|
14.679
|
0,18%
|
Σύνολο από 20.001 και άνω
|
743.768
|
9,22%
|
Σύνολο φορολογουμένων
|
8.070.960
|
100,00%
|
Η εικόνα της ανέχειας ολοκληρώνεται με τον παρακάτω Πίνακα-2 (ΕΛΑΣΤ-Ά-Τρίμηνο-2020). Εδώ τα παιδιά έως 17 ετών το 40% στερούνται βασικά αγαθά.
Πίνακας-2. Άτομα με υλικές στερήσεις (Α),
μεταξύ των ετών 2013 - 2018 , ποσοστό ανά ηλικία
|
||||||
Ομάδες ηλικιών
|
2013
|
2014
|
2015
|
2016
|
2017
|
2018
|
0-17
|
39,9
|
41,9
|
44,5
|
42,3
|
38,3
|
39,3
|
18-64
|
38,5
|
40,1
|
41,5
|
39,6
|
36,6
|
34,2
|
65 και άνω
|
31,1
|
35,7
|
34,9
|
34,4
|
32,3
|
30,8
|
Σύνολο
|
37,3
|
39,5
|
39,9
|
38,5
|
36
|
33,5
|
ΕΛΣΤΑΤ (ΙΑΝ-ΜΑΡΤ 2020), (Α): Ο δείκτης «ποσοστό ατόμων με
υλικές στερήσεις» εκτιμά το επίπεδο διαβίωσης μετρώντας το ποσοστό του
πληθυσμού που δεν μπορεί να ανταποκριθεί οικονομικά ή στερείται λόγω οικονομικής
αδυναμίας τουλάχιστον 3 από έναν κατάλογο 9 αγαθών και υπηρεσιών: 1) πληρωμή πάγιων λογαριασμών, όπως
ενοίκιο ή δόση δανείου, πάγιοι λογαριασμοί (ηλεκτρικού ρεύματος, νερού,
αερίου κ.λπ.), δόσεις πιστωτικών καρτών ή δόσεις δανείου για οικοσκευή,
διακοπές κ.λπ. ή αγορές με δόσεις κύριας κατοικίας, 2) διακοπές για
μία εβδομάδα, 3) διατροφή που
να περιλαμβάνει κάθε δεύτερη ημέρα κοτόπουλο, κρέας, ψάρι ή λαχανικά ίσης
θρεπτικής αξίας, 4) έκτακτες
αλλά αναγκαίες δαπάνες, 5) τηλέφωνο (περιλαμβάνεται και το κινητό τηλέφωνο),
6) έγχρωμη τηλεόραση, 7) πλυντήριο ρούχων, 8) ΙΧ επιβατικό
αυτοκίνητο, 9) ικανοποιητική
θέρμανση.
|
||||||
Αυτή είναι η σημερινή κατάσταση και βάσει αυτής θα αποπειραθεί να προταθούν τα μέτρα «ανάστασης» της παιδείας.
Η Βασική μας Αρχή
Η βασική μας αρχή έγκειται στο «αξίωμα»: «Όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται και παραμένουν ελεύθεροι και ίσοι ως προς τα δικαιώματα», (1789, Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη). Άρα η ισότητα αυτή αφορά και το δικαίωμα στη μόρφωση και την πρόσβαση στην εκπαίδευση. Την πορεία των ατόμων στην εκπαίδευση οι εμπνευστές και ερμηνευτές της Διακήρυξης, την εξαρτούν από τα ατομικά φυσικά χαρίσματα χωρίς ν΄ αναφέρονται στην κοινωνική κατάσταση και ειδικά στην κοινωνική τάξη που ανήκουν τα άτομα. Αντίθετα υπάρχει ρητή αναφορά στην ιδεολογία του φυσικού χαρίσματος που τίθεται ως όριο για την εκπαιδευτική εξέλιξη του ατόμου. Έτσι ο Romme, ένα χρόνο μετά τη Διακήρυξη, διατυπώνει στις θέσεις του για την εκπαίδευση προς την Εθνοσυνέλευση (1790) ως εξής: «Η βαθμίδα στην οποία ο καθένας θα σταματήσει την ανέλιξή του, θα είναι αυτή που η φύση η ίδια προδιέγραψε, με τις δυνάμεις που του έδωσε ως το τέρμα των προσπαθειών του. Κάθε άλλο εμπόδιο θα είναι απλώς μια προσβολή του δικαιώματος του κάθε πολίτη να αποκτήσει τις αρετές που του αρμόζουν.».
Σήμερα το «αξίωμα» αυτό, ισχύει ως:
1. Δημόσια, δωρεάν, δημοκρατική, μαζική εκπαίδευση και ποιοτικά αναβαθμισμένη, υψηλού επιπέδου εκπαίδευση.
2. Αποτελεί καθολικό ανθρώπινο δικαίωμα και κοινωνικό αγαθό. Είναι υποχρέωση της πολιτείας να παρέχει δωρεάν ποιοτική εκπαίδευση ισότιμα σε όλους, με στόχο την ολόπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητας.
Τα νεοφιλελεύθερα ιδεώδη και μνημόνια παράγουν μια εκπαιδευτική πολιτική με σαφές αντικοινωνικό και ταξικό πρόσημο που, σε συνθήκες κρίσης, παροξύνει τις ταξικές και κοινωνικές ανισότητες. Ενισχύει τον αναλφαβητισμό και τους αποκλεισμούς, εντείνει τον ανταγωνισμό. Οι αποδείξεις των αντικοινωνικών «ιδανικών» των μνημονιακών κομμάτων.
Πίνακας-3. Ποσοστά (%), Μαθητικής Διαρροής κατά Βαθμίδα Εκπαίδευσης
και Αστικότητας (Περίοδος 2013-2016)
|
||||
Βαθμίδα Εκαίδευσης
|
Ποσοστό Διαρροής
|
Ποσοστό κατά
Αστικότητα
|
||
Αστική
|
Ημιαστική
|
Αγροτική
|
||
Δημοτικό
|
1,79%
|
1,60%
|
1,62%
|
2,50%
|
Γυμνάσιο
|
4,23%
|
4,12%
|
4,41%
|
4,51%
|
ΓΕΛ
|
1,92%
|
1,54%
|
2,35%
|
3,92%
|
ΕΠΑΛ
|
11,02%
|
11,60%
|
9,23%
|
10,80%
|
Ινστιτούτο
Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ)-Επιτελική σύνοψη της μελέτης για τη
μαθητική διαρροή στην ελληνική δημόσια πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια
εκπαίδευση.
|
||||
Το γεγονός ότι οι νέοι εξακολουθούν και εγκαταλείπουν το σχολείο σε ιδιαίτερα νεαρή ηλικία, είναι αντιπαραγωγικό και «αυτοκτονικό» για το μέλλον τους αλλά και για τις επόμενες γενιές. Τα χρόνια μάθησης δεν είναι μόνο σημαντικά ακαδημαϊκά, αλλά και κοινωνικά. Το να εγκαταλείπουν το σχολείο δεν βοηθάει πάντα τους νεαρούς εφήβους να βρουν μια καλή δουλειά στην αγορά εργασίας. Γι’ αυτό, ακριβώς, το λόγο, η υποχρεωτική εκπαίδευση, μέχρι τα 18, είναι η καλύτερη ιδέα για τα νέα άτομα.
Τι απαιτούμε για την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση
Θα μπορούσε να ειπωθεί ότι ο συνδετικός κρίκος στις προτάσεις, είναι η μείωση των εισοδηματικών ανισοτήτων μεταξύ των οικογενειών, με την έμμεση αύξηση του εισοδήματος τους, μέσω της στοχευμένης παροχής ποιοτικής δημόσιας παιδείας.
1ο) Να προετοιμάζουμε τα παιδιά μας για την τυπική εκπαίδευση. Όταν τα παιδιά έρχονται για πρώτη φορά στο σχολείο, δεν είναι όλα έτοιμα στο ίδιο βαθμό. Παίζει σημαντικότατο ρόλο το οικογενειακό περιβάλλον, η οικονομική άνεση κλπ. Οι επιστήμονες που ασχολούνται με την πρώτη παιδική ηλικία, με ψυχολογικές μελέτες αλλά και με τις πρακτικές των κορυφαίων εκπαιδευτικών συστημάτων δηλώνουν: Η εκπαίδευση των πρώτων παιδικών χρόνων είναι σημαντικότατη, όμως η υπερβολική επικέντρωση σε συγκεκριμένες ακαδημαϊκές δεξιότητες σε βάρος της ευρύτερης ανάπτυξης του παιδιού, έχει μακροπρόθεσμα αρνητικές επιπτώσεις στην κοινωνική συμπεριφορά και ψυχική υγεία του παιδιού. Η βασική αρχή είναι ότι η τάξη προχωρά όλη μαζί.
2ο) Να αφιερώνουμε εγκαίρως χρόνο για να διδάξουμε στα παιδιά μας μικρές καθημερινές διαδικασίες.
3ο) Γενναίο πρόγραμμα ίδρυσης και λειτουργίας νέων νηπιαγωγείων. Μαζικοί διορισμοί μόνιμων νηπιαγωγών, 15 παιδιά ανά τμήμα. Δύο νηπιαγωγοί στα τμήματα που σήμερα έχουν 25 παιδιά.
4ο) Δημόσιοι, δωρεάν παιδικοί σταθμοί για να καλύψουν όλες τις ανάγκες. Πρόσληψη του αναγκαίου μόνιμου προσωπικού, κάθε ειδικότητας. Γενναία κρατική χρηματοδότηση για την αναβάθμιση των παροχών. Χωρίς τροφεία, χωρίς χρήματα γονιών για να καλύψουν λειτουργικές δαπάνες, εξόδους, πολιτιστικές δράσεις.
5ο) Τμήματα ένταξης και ειδικά νηπιαγωγεία για όλα τα παιδιά με ειδικές ανάγκες.
6ο) Ουσιαστική λειτουργία των ολοήμερων νηπιαγωγείων. Με πλήρη σίτιση όλων των παιδιών στο σχολείο, με μαγειρεία και τραπεζαρία, με διασφάλιση χώρων ξεκούρασης, με βοηθητικό προσωπικό, με υγιεινή διαμονή.
7ο) Να υπάρχουν στα σχολεία ειδικοί επαγγελματίες που μπορούν να ανταποκριθούν στις μη ακαδημαϊκές ανάγκες των παιδιών.
8ο) Να καθυστερούμε την κατανομή των παιδιών σε διαφορετικά σχολεία και να διδάσκουμε σε παιδιά σε τάξεις μεικτών ικανοτήτων μέχρι την ηλικία των 15 ή 16 ετών.
9ο) Να αντιμετωπίζουμε τους εκπαιδευτικούς ως επαγγελματίες, αλλά και οι ίδιοι να φέρονται ως επαγγελματίες.
10ο) Να απαιτείται οι μελλοντικοί εκπαιδευτικοί να παρακολουθούν ένα αυστηρό πρόγραμμα παιδαγωγικής κατάρτισης τουλάχιστον ενός έτους. Ένα παράλληλο πρόγραμμα να εκπονηθεί και για τους εν ενεργεία εκπαιδευτικούς. Η εκπαίδευση να είναι επαναλαμβανόμενη.
11ο) Να ελέγχονται οι επιδόσεις των σχολείων σε τοπικό ή εθνικό επίπεδο, με τη χρήση δεδομένων, από τα ίδια τα σχολεία με την συμμετοχή των γονέων.
12ο) Ολοήμερο σχολείο: Το ολοήμερο σχολείο δεν είναι η «απλή αθροιστική συνύπαρξη του παραδοσιακού σχολείου και των νέων διδακτικών αντικειμένων με τις επιπλέον ώρες διδασκαλίας. Ολοήμερο Σχολείο είναι κάτι πέρα και πάνω από αυτά. Μια βαθύτερη αναδιάρθρωση και εμπλουτισμός των προγραμμάτων, μια ουσιαστική ανανέωση των μεθόδων διδασκαλίας σε συνδυασμό με τη ριζική αλλαγή του παιδαγωγικού κλίματος και των επικοινωνιακών σχέσεων που αναπτύσσονται μέσα από την ίδια τη σχολική κοινότητα στο περιβάλλον ενός διαφορετικά δομημένου χώρου» (Πυργιωτάκης, 2002). Τα ολοήμερα δημοτικά και νηπιαγωγεία θεσμοθετήθηκαν και λειτούργησαν τα τελευταία χρόνια. Βασικό τους χαρακτηριστικό είναι το διευρυμένο ωράριο και η συμμετοχή των μαθητών είναι προαιρετική. Διδάσκονται νέα γνωστικά αντικείμενα, δοκιμάζονται νέες μέθοδοι διδασκαλίας (ομαδοσυνεργατική μέθοδος, project), καλλιεργούνται οι κλίσεις και τα ενδιαφέροντα των διδασκομένων, παρέχεται ενισχυτική διδασκαλία και εξυπηρετούνται οι ανάγκες των γονέων που εργάζονται μέχρι το απόγευμα και δεν έχουν που να αφήσουν τα παιδιά τους. Έτσι, αυτός ο τύπος σχολείου συνδυάζει την μάθηση με την προστασία των παιδιών και την γνώση με την ψυχαγωγία.
12α) Ανάγκη για διεύρυνση σχολικού ωραρίου: «Το ωρολόγιο πρόγραμμα που εφαρμόζονταν στο παραδοσιακό σχολείο ήταν περιορισμένο και καθόλου ελαστικό, σε αντίθεση με το ολοήμερο σχολείο, στο οποίο διδάσκονται νέα γνωστικά αντικείμενα και δραστηριότητες, που ευχαριστούν τα παιδιά και παράλληλα καλύπτει και τις ανάγκες των γονέων με την θεσμοθέτηση του διευρυμένου ωραρίου» (Πυργιωτάκης, 2002).
12β) Η ανάγκη για ενεργητική συμμετοχή των διδασκομένων: Οι μαθητές όταν διδάσκονται ένα αντικείμενο που τους αρέσει, δεν διστάζουν να εκφράσουν τυχόν απορίες τους και να εκφράσουν την γνώμη τους.
12γ) Η ανάγκη για ποιοτική αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου: Τα παιδιά μετά την υποχρεωτική παρακολούθηση των μαθημάτων τους, ασχολούνται με δημιουργικές δραστηριότητες από τις οποίες αποκομίζουν νέες και χρήσιμες γνώσεις. Έτσι, ο ελεύθερος χρόνος αποκτά ποιότητα και συνδυάζεται με την παροχή χρήσιμων και ενδιαφερόντων γνώσεων.
12δ) Η ανάγκη για διαμόρφωση ολοκληρωμένων προσωπικοτήτων: «Βασικοί στόχοι του ολοήμερου σχολείου είναι να παίρνουν τα παιδιά πρωτοβουλίες, να είναι αυτόνομα, δημιουργικά και να αναπτύσσουν την κριτική τους σκέψη, για να μπορέσουν αργότερα να αντιμετωπίσουν την κοινωνία στην οποία θα βγουν, χωρίς να αντιμετωπίσουν σοβαρά προβλήματα.» (Τζάνη, 1998).
12ε) Η σίτιση των μαθητών στα ολοήμερα ελληνικά σχολεία: Υπεύθυνοι για το φαγητό των παιδιών τους είναι οι γονείς, οι οποίοι και το παρασκευάζουν. Ο ρόλος του διευθυντή ή του υπεύθυνου σίτισης είναι να οργανώνει την σίτιση. Οι προαναφερόμενοι εγκύκλιοι προτάσσουν την άποψη να ετοιμάζουν οι ίδιοι οι μαθητές το γεύμα τους. Με δεδομένο την υπάρχουσα οικονομική κατάσταση πολλοί είναι οι γονείς που δεν μπορούν να εξασφαλίσουν το καθημερινό φαγητό των παιδιών τους. Η δωρεάν σίτιση αποτελεί αποτρεπτικό λόγο εγκατάλειψης της εκπαίδευσης από τα παιδιά των μη εχόντων. Τα παιδιά επίσης, μαθαίνουν πως πρέπει να τρώνε και να συμπεριφέρονται όταν συν-γευματίζουν με άλλα άτομα. Άρα, ο στόχος είναι και διδακτικός.
12ζ) Το ολοήμερο σχολείο είναι πολυέξοδο: Τα ολοήμερα σχολεία απαιτούν μεγάλο εύρος υλικοτεχνικής δομής, εξειδικευμένο προσωπικό και κατάλληλους χώρους, για να λειτουργεί αποτελεσματικά. Στην σημερινή εποχή, το πολιτικό προσωπικό είναι ανίκανο να εξασφαλίσει τα απαιτούμενα χρήματα, για να εξασφαλίσει τα ανωτέρω. Έτσι, η πλειοψηφία των ολοήμερων σχολείων στην χώρα μας υπολειτουργούν.
13) Ουσιαστική λειτουργία της ενισχυτικής διδασκαλίας στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο, με στόχο την υποκατάσταση της παραπαιδείας για τους μη έχοντες.
Ας μην λησμονούμε: «Ίση λαϊκή εκπαίδευση; Τι να φαντάζονται μ’ αυτά τα λόγια; Πιστεύουν ότι μπορεί στη σημερινή κοινωνία (και μονάχα με δαύτην έχουν να κάνουν) να είναι εκπαίδευση ίση για όλες τις τάξεις;» Karl Marx, «Η κριτική του Προγράμματος της Γκόττα».
Γιάννης Περάκης: Σχετικά με το Συντάκτη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου