Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου
Η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ ως Προέδρου των ΗΠΑ, το 2016, οδήγησε στον παροξυσμό ενός άνευ προηγουμένου «εμφύλιου πολέμου», μέσα στο ίδιο το παγκόσμιο κατεστημένο, εμφυλίου που είχε αρχίσει πολύ νωρίτερα, αλλά πήρε εκρηκτικές διαστάσεις μετά την εκλογή του Τραμπ. Ενός εμφυλίου ανάμεσα στους «νεοφιλελεύθερους παγκοσμιοποιητές» αφενός, τους νεοσυντηρητικούς, «νεο-εθνικιστές» και «νεο-ολοκληρωτικούς» αφετέρου στο ίδιο το κέντρο της δυτικής εξουσίας.
Πρόκειται για τη σφοδρή σύγκρουση δύο «γραμμών», δύο «τάσεων» στο εσωτερικό του δυτικού (και ισραηλινού) κατεστημένου, των οικονομικών, πολιτικών, στρατιωτικών και τεχνολογικών ελίτ που κυβερνούν, ή θέλουν τουλάχιστον να κυβερνήσουν όλο τον πλανήτη. Είναι μια σύγκρουση που διεξάγεται, όπως όλα δείχνουν, και στο ίδιο το εσωτερικό της «Αυτοκρατορίας του Χρήματος», της αυτοκρατορίας δηλαδή του παγκόσμιου χρηματιστικού κεφαλαίου και μιας φούχτας πολυεθνικών που, σε μεγάλο βαθμό, διοικεί τον κόσμο μας.
Εκδηλώσεις αυτού του «εμφυλίου» είναι οι κατά καιρούς επιθέσεις Τραμπ, Σαλβίνι και Όρμπαν κατά της Γαλλίας, της Γερμανίας και της ΕΕ, η σύγκρουση του αμερικανικού βαθέος κράτους (ένοπλες δυνάμεις και μυστικές υπηρεσίες) με τους νεοσυντηρητικούς συμβούλους του Τραμπ (Πομπέο, Μπόλτον, Ναβάρο) και τον Νετανιάχου, για το αν πρέπει να γίνει ο πόλεμος κατά του Ιράν, η σύγκρουση Γκάντζ και Νετανιάχου στο Ισραήλ, η σύγκρουση του Facebook και του συνόλου των «παγκοσμιοποιητικών» ελίτ με τον Μπολσονάρου, η άνοδος του (εξτρεμιστή και υποστηριζόμενου από Μπάνον και Νετανιάχου) Μόντι στην Ινδία, η σύγκρουση Μακρόν και Λεπέν, στις γαλλικές εκλογές του 2017, μεταξύ πολλών άλλων.
Είχε προηγηθεί ο ακήρυκτος, αλλά πολύ υπαρκτός οκταετής «πόλεμος» Ομπάμα-Νετανιάχου, αναφορικά με το αν πρέπει να γίνει αμερικανική εισβολή στη Συρία και πόλεμος με το Ιράν, αλλά και η σύγκρουση της Ουάσιγκτον με τη Γερμανία και τη Γαλλία για την εισβολή στο Ιράκ ήδη από το 2003.
Η σύγκρουση Τραμπ-Μπάιντεν στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές του ερχόμενου Νοεμβρίου είναι το επόμενο μεγάλο ραντεβού των δύο συγκρουόμενων τάσεων του συστήματος στη μεταξύ τους αναμέτρηση. Μέχρι τότε όμως είναι αρκετά πιθανό να έχουμε πολύ σοβαρές εξελίξεις σε διάφορα διεθνή μέτωπα, και προπάντων στο μέτωπο της (ακραία επικίνδυνης για όλο τον πλανήτη) αντιπαράθεσης των ΗΠΑ με την Κίνα και των ΗΠΑ και του Ισραήλ με το Ιράν και τους συμμάχους του (Άσαντ και Χεζμπολά).
Κανονικά, ο Μπάιντεν, εκπρόσωπος των παλαιών και διεφθαρμένων αμερικανικών ελίτ, χωρίς τίποτα καινούριο να πει και χωρίς καμιά λάμψη να εκπέμψει, πολύ δύσκολα θα μπορέσει στις εκλογές να συγκεντρώσει πίσω του τους «αντι-συστημικούς» ψηφοφόρους του Σάντερς, κάτι απαραίτητο για να μπορέσει να νικήσει τον Τραμπ.
Εντούτοις, η παραληρηματική συμπεριφορά του Αμερικανού προέδρου, ενός επικίνδυνου και ασυνάρτητου ατόμου που θα έπρεπε να είναι κανονικά κλεισμένος σε άσυλο, αντί να διοικεί υπερδύναμη, και μάλιστα σε συνθήκες πανδημίας, ενδέχεται να του στοιχίσει την επανεκλογή. Μερικοί στην Αμερική συγκρίνουν τώρα τον Τραμπ με τον Καλιγούλα, στην πραγματικότητα όμως μοιάζει περισσότερο με το άλογο που ο Ρωμαίος Αυτοκράτωρ ήθελε να στέψει Ανθύπατο. Το ότι αυτό το πρόσωπο παραμένει αρκετά δημοφιλές στη χώρα του, αλλά και διεθνώς, είναι η σοβαρότερη ένδειξη για το βάθος της κρίσης του ανθρώπινου πολιτισμού στις μέρες μας.
Ποιες είναι όμως οι δύο αυτές «τάσεις», οι δύο «παρατάξεις» που συγκρούονται στους κόλπους του ίδιου του παγκόσμιου κατεστημένου;
Από τη μια έχουμε τις κλασικές, νεοφιλελεύθερες, παγκοσμιοποιητικές ελίτ (Ομπάμα, Μπάιντεν, Μέρκελ, Μακρόν), «θεωρητικούς» τύπου Φουκουγιάμα («Τέλος της Ιστορίας») και Σόρος («Ανοιχτή Κοινωνία»).
Από την άλλη έχουμε Νεοσυντηρητικούς, «Νεοεθνικιστές» και «Νέο-ολοκληρωτικούς» (Πομπέο, Τίελ, Μπάνον, Νετανιάχου, Μπολσονάρου, Μόντι), θεωρητικούς τύπου Οντέτ Γινόν («τέρμα ο ανθρωπισμός»), που θαυμάζουν και θέλουν να μιμηθούν τη γερμανική γεωπολιτική του Χαουζχόφερ, οργανωτές του «πολέμου (κατά) των πολιτισμών» όπως ο πολύς Σάμιουελ Χάντινγκτον.
Αμφότερα τα στρατόπεδα συμφωνούν επί της κεντρικής, θεμελιώδους στρατηγικής επιδίωξης, της παγίωσης δηλαδή της κυριαρχίας του Χρηματιστικού Κεφαλαίου, της «Αυτοκρατορίας του Χρήματος» και του δυτικού Καπιταλισμού σε όλο τον πλανήτη. Διαφωνούν όμως βαθιά ως προς τις μεθόδους, τις ιδεολογίες, τα μέσα, τις στρατηγικές και τις τακτικές που πρέπει να χρησιμοποιηθούν για αυτή την επιδίωξη.
Οι «παγκοσμιοποιητές» επιδιώκουν να αφομοιώσουν έθνη, κράτη και ισχυρά ταυτοτικά στοιχεία του παρελθόντος (θρησκείες, ιδεολογίες, ακόμα και το φύλο) σε ένα μεταμοντέρνο πολυεθνικό ποτ πουρί, με έναν ψευδο-ορθολογικό Homo Economicus στο κέντρο του, χωρίς ηθική ή ιδεολογική σπονδυλική στήλη. Στηρίζονται κυρίως σε πολιτικές και οικονομικές μεθόδους επιβολής, δευτερευόντως μόνο σε στρατιωτικές. Βασίζονται περισσότερο στην αφομοιωτική ισχύ και ακτινοβολία του δυτικού καπιταλιστικού παραδείγματος, της «ευτυχούς παγκοσμιοποίησης» όπως την ονόμαζαν οι εκσυγχρονιστές θεωρητικοί στη Γαλλία της δεκαετίας του 1990.
Μόνο που το όνειρο έχει ξεθωριάσει ή και αποδεικνύεται εφιάλτης. Οι δυτικές κοινωνίες αποβιομηχανοποιήθηκαν, φορτώθηκαν ένα τεράστιο χρέος και βρέθηκαν σε μια σπείρα διαρκούς λιτότητας που καταστρέφει το μεταπολεμικό κράτος πρόνοιας. Η ΕΕ μπήκε σε σοβαρή κρίση νομιμοποίησης ήδη με το γαλλικό δημοψήφισμα του 2005 και ολόκληρος ο δυτικός καπιταλισμός με την κρίση του 2008.
Καταστρέφοντας παραδειγματικά την Ελλάδα με τη βοήθεια του ΔΝΤ (άρα και των ΗΠΑ) και για λογαριασμό των διεθνών Τραπεζών, η γραφειοκρατία των Βρυξελλών και οι ελίτ του Βερολίνου διασπάθισαν, χωρίς να το αντιληφθούν καν, όλο σχεδόν το πολιτικό κεφάλαιο που συσσώρευσαν επί δεκαετίες Γερμανία και ΕΕ στη γηραιά ήπειρο και το πιο εντυπωσιακό αποτέλεσμα της δράσης τους ήρθε με το Brexit.
Εκτός της Δύσης, η αλαζονική προσδοκία των νικητών του Ψυχρού Πολέμου ότι «πέθανε» ο ρωσικός εθνισμός (και μαζί του και η ανάμνηση των σοβιετικών επιτευγμάτων) διαψεύστηκε παταγωδώς. Παταγωδώς επίσης διαψεύστηκε και η ελπίδα ότι το κινεζικό καθεστώς θα υπονομευθεί από το ξένο κεφάλαιο οδηγώντας σε μια κινεζική «περεστρόικα». Το Πεκίνο χρησιμοποίησε την παγκοσμιοποίηση, χωρίς να αφομοιωθεί από αυτή και έχει βάλει τώρα υποψηφιότητα να γίνει η ισχυρότερη οικονομική και τεχνολογική δύναμη του πλανήτη, ανεξέλεγκτη μάλιστα από τα κέντρα της χρηματοπιστωτικής παγκοσμιοποίησης, δηλαδή από την δυτική «Αυτοκρατορία του Χρήματος».
Σήμερα, η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος επενδυτής παραγωγικού κεφαλαίου παγκοσμίως, οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ οι μεγαλύτεροι εξαγωγείς κυρώσεων, πολεμικών απειλών και πολεμικών επεμβάσεων παγκοσμίως.
Με άλλα λόγια έχουμε τη σοβαρότερη εσωτερική αμφισβήτηση του δυτικού καπιταλισμού μετά το 1968. Αλλά έχουμε, ταυτόχρονα, και τη σοβαρότερη αμφισβήτηση, μετά το 1917, της ηγεμονίας που διατηρεί ο δυτικός καπιταλισμός στον πλανήτη τα τελευταία πεντακόσια χρόνια.
Ο δυτικός καπιταλισμός δεν δουλεύει, απέτυχε, είναι περίπου το συμπέρασμα όχι κάποιου μαρξίζοντος αναλυτή, αλλά της εγκυρότερης επιθεώρησης διεθνούς πολιτικής του αμερικανικού κατεστημένου, του Foreign Affairs, στο τεύχος Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου του τρέχοντος έτους.
Αντιμέτωπο με μια τόσο βαθιά, δομική κρίση, το ίδιο το σύστημα παράγει, όπως έκανε και στο μεσοπόλεμο, την εναλλακτική του, τους Νεοσυντηρητικούς, Νεοεθνικιστές, Νέο-ολοκληρωτικούς, την Alt-Right. Διευκολύνεται σε αυτό και από την αμηχανία των main stream εκπροσώπων του συστήματος, αλλά και από την αποτυχία έως τώρα της εξ αριστερών αμφισβήτησης (ΣΥΡΙΖΑ και Ποδέμος, Μελανσόν, Κόρμπιν, Σάντερς, Κίτρινα Γιλέκα) που δεν κατάφερε να εμφανίσει μια αξιόπιστη εναλλακτική και, στην ελληνική περίπτωση, οδήγησε μάλιστα σε άκρως ταπεινωτική συνθηκολόγηση, με μεγάλες επιπτώσεις στο παγκόσμιο κύρος της αριστεράς.
Το «κόλπο» είναι να χρησιμοποιήσουν τη δυσφορία από την ελαττωματική λειτουργία μιας όλο και πιο ολιγαρχικής δημοκρατίας, για να καταργήσουν τελείως κάθε δημοκρατία, μια ιδέα που αρέσει πολύ στον Τίελ, μέλος της διεύθυνσης της Bilderberg και από τους ελάχιστους επιχειρηματίες της Silicon Valley που υποστήριξαν τον Τραμπ και που συνεργάστηκε με τον Μπάνον για τη διαμόρφωση των στρατηγικών ιδεών του. Άλλωστε και ο ίδιος ο Σάμιουελ Χάντινγκτον υποστήριξε εδώ και πολλές δεκαετίες πως η δημοκρατία είναι ασυμβίβαστη με τα κλιματικά όρια της ανάπτυξης, ενώ ο Γινόν υποστηρίζει από το 1982 ότι δεν χρεοκόπησε μόνο ο σοσιαλισμός, αλλά και ο ίδιος ο ανθρωπισμός.
Το «κόλπο» είναι επίσης, όπως και στον μεσοπόλεμο, να χρησιμοποιηθούν τα τεράστια αποθέματα βαρβαρότητας του Homo Sapiens (ιδίως υπό τη μορφή του μέσου Αμερικανού, Γερμανού, Ισραηλινού) για να διοχετευθεί/εκτονωθεί η δυσφορία από το σύστημα εναντίον των «εξωτερικών εχθρών», του Ισλάμ, των Κινέζων, των Ορθοδόξων, των Αφρικανών, και των Ευρωπαίων ακόμα, σύμφωνα με μια έμμεση πλην σαφή και αυστηρή ιεράρχηση των εθνοθρησκευτικών ομάδων από τον θεωρητικό του πολέμου των πολιτισμών Σάμιουελ Χάντινγκτον.
Αυτή η πτέρυγα δεν πιστεύει στο ξεπέρασμα των εθνών και των εθνικισμών, αντίθετα, θέλει να τους χρησιμοποιήσει για να θεμελιώσει την κυριαρχία του Καπιταλισμού, της Δύσης και του Ισραήλ στη σύγκρουση των Εθνών (οι στρατηγικές του Διαίρει και Βασίλευε και του Χάους). Θεωρεί επικίνδυνες ουτοπίες τα καντιανά σλόγκαν της «Διαρκούς Ειρήνης». Αφήστε μας να κάνουμε τη δουλειά του Άρη, για να ζείτε εσείς στον κόσμο της Αφροδίτης, έλεγαν οι Περλ και Βούλφοβιτς στους Ευρωπαίους επικριτές της εισβολής στο Ιράκ. Ο Διαρκής Πόλεμος είναι το ιδεώδες αυτής της ομάδας και αυτόν έχει εξαπολύσει όσο και όπου μπορεί (πόλεμος κατά των φτωχών τάξεων και των φτωχών εθνών, πόλεμος ή απειλή πολέμου κατά του Ισλάμ, της Κίνας, της Ρωσίας, κατά του πολιτισμού, κατά του νοήματος και κατά της Φύσης).
Παρόλο που και τα δύο αντιμαχόμενα στρατόπεδα είναι εγγενώς ολοκληρωτικά, αφού επιδιώκουν την παγκόσμιο κυριαρχία, το δεύτερο είναι πιο ρητό και σαφές στην αποκήρυξη του ανθρωπιστικού προτάγματος που συνυπάρχει ανταγωνιστικά με την λογική του καπιταλισμού στη Δύση εδώ και πεντακόσια χρόνια, από την εποχή δηλαδή της Αναγέννησης και δώθε. Με την αντίθεσή του όμως προς οποιοδήποτε μέτρο περιορισμού της κλιματικής αλλαγής κάνει και ένα βήμα προς τον παραλογισμό που δεν το έκανε ούτε ο Χίτλερ.
Στην πραγματικότητα πρόκειται για μια sui generis επανάληψη του εγχειρήματος των Γερμανών Εθνικοσοσιαλιστών, που χρησιμοποίησαν τη δυσφορία που προκαλεί το ίδιο το σύστημα για να ανέβουν στην εξουσία, βάζοντας, την πολιτική ισχύ που απέκτησαν εκφράζοντας αυτή τη δυσφορία, στην υπηρεσία τελικά του συστήματος που την προκάλεσε, αποτρέποντας την ανατροπή του και διοχετεύοντας την συσσωρευμένη οργή σε εξωτερικούς πολέμους.
Μάλιστα, μοιάζουν να επαναλαμβάνουν και το παιχνίδι του Χίτλερ με τον Στάλιν, παριστάνοντας τον φίλο της Μόσχας και ελπίζοντας ίσως να τη «στρατολογήσουν» στη σύγκρουση με την Κίνα. Περάσαμε πολλά χρόνια συζητώντας αν ο Τραμπ είναι πράκτορας των Ρώσων. Εμείς δεν είμαστε αυτής της ερμηνευτικής σχολής, της «πρακτορολογίας» δηλαδή. Αν όμως κάποιος θέλει να θέσει το ζήτημα με τέτοιους όρους, δικαιούται να θέσει και το ερώτημα μήπως ο Τραμπ είναι «διπλός πράκτορας», μήπως δηλαδή η αποστολή του είναι να πείσει τη Μόσχα ότι είναι φίλος της. Δεδομένης εξάλλου της πολιτικής του απέναντι στο Ισραήλ και τον Νετανιάχου, θα μπορούσε κάποιος εξίσου δικαιολογημένα να αναρωτηθεί μήπως δεν είναι παρά δικός τους πράκτορας.
Το σίγουρο είναι ότι οι στρατιωτικές δυνατότητες της Ρωσίας καθιστούν τελείως πολύ αποφασιστικής σημασίας τη θέση της στη διαμάχη ΗΠΑ και Κίνας.
To εξαιρετικά δυσάρεστο είναι ότι, ενώ στο μεσοπόλεμο, τέτοιες νέο-ολοκληρωτικές τάσεις εμφανίστηκαν σε σημαντικά, πλην δευτερεύοντα κέντρα του συστήματος, όπως η Γερμανία, τώρα εμφανίζονται στο ίδιο το κέντρο του, στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Το ακόμα πιο δυσάρεστο και εξαιρετικά επικίνδυνο είναι ότι η ανθρωπότητα, σε μια εποχή που διαθέτει πλέον τεχνολογίες και παραγωγικές δυνάμεις ικανές να καταστρέψουν για πάντα τη ζωή στον πλανήτη, εξακολουθεί να παίζει άτοπα και άσκοπα παιχνίδια κυριαρχίας που εδράζονται στο βάρβαρο, προϊστορικό παρελθόν της.
Είναι αλήθεια ότι φαίνεται τελείως ουτοπική μια ελπίδα πολύ γρήγορης και ριζικής αναμόρφωσης του κοινωνικοοικονομικού και διεθνούς συστήματος, αλλά και του όλου πολιτισμού μας, που προϋποθέτει τη μαζική και συνειδητή κινητοποίηση εκατομμυρίων και εκατομμυρίων ανθρώπων.
Ακόμα πιο ανεδαφική, εντελώς παράλογη για την ακρίβεια, φαίνεται όμως και η ελπίδα ότι μπορεί να επιβιώσει η ανθρωπότητα υπό την παρούσα μορφή οργάνωσης και πολιτισμού της, πάνω από μερικές δεκαετίες.
Πηγή: konstantakopoulos.gr
Δημήτρης Κωνσταντακόπουλος: Σχετικά με τον συντάκτη
Η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ ως Προέδρου των ΗΠΑ, το 2016, οδήγησε στον παροξυσμό ενός άνευ προηγουμένου «εμφύλιου πολέμου», μέσα στο ίδιο το παγκόσμιο κατεστημένο, εμφυλίου που είχε αρχίσει πολύ νωρίτερα, αλλά πήρε εκρηκτικές διαστάσεις μετά την εκλογή του Τραμπ. Ενός εμφυλίου ανάμεσα στους «νεοφιλελεύθερους παγκοσμιοποιητές» αφενός, τους νεοσυντηρητικούς, «νεο-εθνικιστές» και «νεο-ολοκληρωτικούς» αφετέρου στο ίδιο το κέντρο της δυτικής εξουσίας.
Πρόκειται για τη σφοδρή σύγκρουση δύο «γραμμών», δύο «τάσεων» στο εσωτερικό του δυτικού (και ισραηλινού) κατεστημένου, των οικονομικών, πολιτικών, στρατιωτικών και τεχνολογικών ελίτ που κυβερνούν, ή θέλουν τουλάχιστον να κυβερνήσουν όλο τον πλανήτη. Είναι μια σύγκρουση που διεξάγεται, όπως όλα δείχνουν, και στο ίδιο το εσωτερικό της «Αυτοκρατορίας του Χρήματος», της αυτοκρατορίας δηλαδή του παγκόσμιου χρηματιστικού κεφαλαίου και μιας φούχτας πολυεθνικών που, σε μεγάλο βαθμό, διοικεί τον κόσμο μας.
Εκδηλώσεις αυτού του «εμφυλίου» είναι οι κατά καιρούς επιθέσεις Τραμπ, Σαλβίνι και Όρμπαν κατά της Γαλλίας, της Γερμανίας και της ΕΕ, η σύγκρουση του αμερικανικού βαθέος κράτους (ένοπλες δυνάμεις και μυστικές υπηρεσίες) με τους νεοσυντηρητικούς συμβούλους του Τραμπ (Πομπέο, Μπόλτον, Ναβάρο) και τον Νετανιάχου, για το αν πρέπει να γίνει ο πόλεμος κατά του Ιράν, η σύγκρουση Γκάντζ και Νετανιάχου στο Ισραήλ, η σύγκρουση του Facebook και του συνόλου των «παγκοσμιοποιητικών» ελίτ με τον Μπολσονάρου, η άνοδος του (εξτρεμιστή και υποστηριζόμενου από Μπάνον και Νετανιάχου) Μόντι στην Ινδία, η σύγκρουση Μακρόν και Λεπέν, στις γαλλικές εκλογές του 2017, μεταξύ πολλών άλλων.
Είχε προηγηθεί ο ακήρυκτος, αλλά πολύ υπαρκτός οκταετής «πόλεμος» Ομπάμα-Νετανιάχου, αναφορικά με το αν πρέπει να γίνει αμερικανική εισβολή στη Συρία και πόλεμος με το Ιράν, αλλά και η σύγκρουση της Ουάσιγκτον με τη Γερμανία και τη Γαλλία για την εισβολή στο Ιράκ ήδη από το 2003.
Η σύγκρουση Τραμπ-Μπάιντεν στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές του ερχόμενου Νοεμβρίου είναι το επόμενο μεγάλο ραντεβού των δύο συγκρουόμενων τάσεων του συστήματος στη μεταξύ τους αναμέτρηση. Μέχρι τότε όμως είναι αρκετά πιθανό να έχουμε πολύ σοβαρές εξελίξεις σε διάφορα διεθνή μέτωπα, και προπάντων στο μέτωπο της (ακραία επικίνδυνης για όλο τον πλανήτη) αντιπαράθεσης των ΗΠΑ με την Κίνα και των ΗΠΑ και του Ισραήλ με το Ιράν και τους συμμάχους του (Άσαντ και Χεζμπολά).
Κανονικά, ο Μπάιντεν, εκπρόσωπος των παλαιών και διεφθαρμένων αμερικανικών ελίτ, χωρίς τίποτα καινούριο να πει και χωρίς καμιά λάμψη να εκπέμψει, πολύ δύσκολα θα μπορέσει στις εκλογές να συγκεντρώσει πίσω του τους «αντι-συστημικούς» ψηφοφόρους του Σάντερς, κάτι απαραίτητο για να μπορέσει να νικήσει τον Τραμπ.
Εντούτοις, η παραληρηματική συμπεριφορά του Αμερικανού προέδρου, ενός επικίνδυνου και ασυνάρτητου ατόμου που θα έπρεπε να είναι κανονικά κλεισμένος σε άσυλο, αντί να διοικεί υπερδύναμη, και μάλιστα σε συνθήκες πανδημίας, ενδέχεται να του στοιχίσει την επανεκλογή. Μερικοί στην Αμερική συγκρίνουν τώρα τον Τραμπ με τον Καλιγούλα, στην πραγματικότητα όμως μοιάζει περισσότερο με το άλογο που ο Ρωμαίος Αυτοκράτωρ ήθελε να στέψει Ανθύπατο. Το ότι αυτό το πρόσωπο παραμένει αρκετά δημοφιλές στη χώρα του, αλλά και διεθνώς, είναι η σοβαρότερη ένδειξη για το βάθος της κρίσης του ανθρώπινου πολιτισμού στις μέρες μας.
Νετανιάχου κατά Σόρος και Τραμπ κατά λογικής
Ποιες είναι όμως οι δύο αυτές «τάσεις», οι δύο «παρατάξεις» που συγκρούονται στους κόλπους του ίδιου του παγκόσμιου κατεστημένου;
Από τη μια έχουμε τις κλασικές, νεοφιλελεύθερες, παγκοσμιοποιητικές ελίτ (Ομπάμα, Μπάιντεν, Μέρκελ, Μακρόν), «θεωρητικούς» τύπου Φουκουγιάμα («Τέλος της Ιστορίας») και Σόρος («Ανοιχτή Κοινωνία»).
Από την άλλη έχουμε Νεοσυντηρητικούς, «Νεοεθνικιστές» και «Νέο-ολοκληρωτικούς» (Πομπέο, Τίελ, Μπάνον, Νετανιάχου, Μπολσονάρου, Μόντι), θεωρητικούς τύπου Οντέτ Γινόν («τέρμα ο ανθρωπισμός»), που θαυμάζουν και θέλουν να μιμηθούν τη γερμανική γεωπολιτική του Χαουζχόφερ, οργανωτές του «πολέμου (κατά) των πολιτισμών» όπως ο πολύς Σάμιουελ Χάντινγκτον.
Αμφότερα τα στρατόπεδα συμφωνούν επί της κεντρικής, θεμελιώδους στρατηγικής επιδίωξης, της παγίωσης δηλαδή της κυριαρχίας του Χρηματιστικού Κεφαλαίου, της «Αυτοκρατορίας του Χρήματος» και του δυτικού Καπιταλισμού σε όλο τον πλανήτη. Διαφωνούν όμως βαθιά ως προς τις μεθόδους, τις ιδεολογίες, τα μέσα, τις στρατηγικές και τις τακτικές που πρέπει να χρησιμοποιηθούν για αυτή την επιδίωξη.
Οι «παγκοσμιοποιητές» επιδιώκουν να αφομοιώσουν έθνη, κράτη και ισχυρά ταυτοτικά στοιχεία του παρελθόντος (θρησκείες, ιδεολογίες, ακόμα και το φύλο) σε ένα μεταμοντέρνο πολυεθνικό ποτ πουρί, με έναν ψευδο-ορθολογικό Homo Economicus στο κέντρο του, χωρίς ηθική ή ιδεολογική σπονδυλική στήλη. Στηρίζονται κυρίως σε πολιτικές και οικονομικές μεθόδους επιβολής, δευτερευόντως μόνο σε στρατιωτικές. Βασίζονται περισσότερο στην αφομοιωτική ισχύ και ακτινοβολία του δυτικού καπιταλιστικού παραδείγματος, της «ευτυχούς παγκοσμιοποίησης» όπως την ονόμαζαν οι εκσυγχρονιστές θεωρητικοί στη Γαλλία της δεκαετίας του 1990.
Μόνο που το όνειρο έχει ξεθωριάσει ή και αποδεικνύεται εφιάλτης. Οι δυτικές κοινωνίες αποβιομηχανοποιήθηκαν, φορτώθηκαν ένα τεράστιο χρέος και βρέθηκαν σε μια σπείρα διαρκούς λιτότητας που καταστρέφει το μεταπολεμικό κράτος πρόνοιας. Η ΕΕ μπήκε σε σοβαρή κρίση νομιμοποίησης ήδη με το γαλλικό δημοψήφισμα του 2005 και ολόκληρος ο δυτικός καπιταλισμός με την κρίση του 2008.
Καταστρέφοντας παραδειγματικά την Ελλάδα με τη βοήθεια του ΔΝΤ (άρα και των ΗΠΑ) και για λογαριασμό των διεθνών Τραπεζών, η γραφειοκρατία των Βρυξελλών και οι ελίτ του Βερολίνου διασπάθισαν, χωρίς να το αντιληφθούν καν, όλο σχεδόν το πολιτικό κεφάλαιο που συσσώρευσαν επί δεκαετίες Γερμανία και ΕΕ στη γηραιά ήπειρο και το πιο εντυπωσιακό αποτέλεσμα της δράσης τους ήρθε με το Brexit.
Εκτός της Δύσης, η αλαζονική προσδοκία των νικητών του Ψυχρού Πολέμου ότι «πέθανε» ο ρωσικός εθνισμός (και μαζί του και η ανάμνηση των σοβιετικών επιτευγμάτων) διαψεύστηκε παταγωδώς. Παταγωδώς επίσης διαψεύστηκε και η ελπίδα ότι το κινεζικό καθεστώς θα υπονομευθεί από το ξένο κεφάλαιο οδηγώντας σε μια κινεζική «περεστρόικα». Το Πεκίνο χρησιμοποίησε την παγκοσμιοποίηση, χωρίς να αφομοιωθεί από αυτή και έχει βάλει τώρα υποψηφιότητα να γίνει η ισχυρότερη οικονομική και τεχνολογική δύναμη του πλανήτη, ανεξέλεγκτη μάλιστα από τα κέντρα της χρηματοπιστωτικής παγκοσμιοποίησης, δηλαδή από την δυτική «Αυτοκρατορία του Χρήματος».
Σήμερα, η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος επενδυτής παραγωγικού κεφαλαίου παγκοσμίως, οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ οι μεγαλύτεροι εξαγωγείς κυρώσεων, πολεμικών απειλών και πολεμικών επεμβάσεων παγκοσμίως.
Με άλλα λόγια έχουμε τη σοβαρότερη εσωτερική αμφισβήτηση του δυτικού καπιταλισμού μετά το 1968. Αλλά έχουμε, ταυτόχρονα, και τη σοβαρότερη αμφισβήτηση, μετά το 1917, της ηγεμονίας που διατηρεί ο δυτικός καπιταλισμός στον πλανήτη τα τελευταία πεντακόσια χρόνια.
Ο δυτικός καπιταλισμός δεν δουλεύει, απέτυχε, είναι περίπου το συμπέρασμα όχι κάποιου μαρξίζοντος αναλυτή, αλλά της εγκυρότερης επιθεώρησης διεθνούς πολιτικής του αμερικανικού κατεστημένου, του Foreign Affairs, στο τεύχος Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου του τρέχοντος έτους.
Φυγή στον Πόλεμο και στον Ολοκληρωτισμό
Αντιμέτωπο με μια τόσο βαθιά, δομική κρίση, το ίδιο το σύστημα παράγει, όπως έκανε και στο μεσοπόλεμο, την εναλλακτική του, τους Νεοσυντηρητικούς, Νεοεθνικιστές, Νέο-ολοκληρωτικούς, την Alt-Right. Διευκολύνεται σε αυτό και από την αμηχανία των main stream εκπροσώπων του συστήματος, αλλά και από την αποτυχία έως τώρα της εξ αριστερών αμφισβήτησης (ΣΥΡΙΖΑ και Ποδέμος, Μελανσόν, Κόρμπιν, Σάντερς, Κίτρινα Γιλέκα) που δεν κατάφερε να εμφανίσει μια αξιόπιστη εναλλακτική και, στην ελληνική περίπτωση, οδήγησε μάλιστα σε άκρως ταπεινωτική συνθηκολόγηση, με μεγάλες επιπτώσεις στο παγκόσμιο κύρος της αριστεράς.
Το «κόλπο» είναι να χρησιμοποιήσουν τη δυσφορία από την ελαττωματική λειτουργία μιας όλο και πιο ολιγαρχικής δημοκρατίας, για να καταργήσουν τελείως κάθε δημοκρατία, μια ιδέα που αρέσει πολύ στον Τίελ, μέλος της διεύθυνσης της Bilderberg και από τους ελάχιστους επιχειρηματίες της Silicon Valley που υποστήριξαν τον Τραμπ και που συνεργάστηκε με τον Μπάνον για τη διαμόρφωση των στρατηγικών ιδεών του. Άλλωστε και ο ίδιος ο Σάμιουελ Χάντινγκτον υποστήριξε εδώ και πολλές δεκαετίες πως η δημοκρατία είναι ασυμβίβαστη με τα κλιματικά όρια της ανάπτυξης, ενώ ο Γινόν υποστηρίζει από το 1982 ότι δεν χρεοκόπησε μόνο ο σοσιαλισμός, αλλά και ο ίδιος ο ανθρωπισμός.
Το «κόλπο» είναι επίσης, όπως και στον μεσοπόλεμο, να χρησιμοποιηθούν τα τεράστια αποθέματα βαρβαρότητας του Homo Sapiens (ιδίως υπό τη μορφή του μέσου Αμερικανού, Γερμανού, Ισραηλινού) για να διοχετευθεί/εκτονωθεί η δυσφορία από το σύστημα εναντίον των «εξωτερικών εχθρών», του Ισλάμ, των Κινέζων, των Ορθοδόξων, των Αφρικανών, και των Ευρωπαίων ακόμα, σύμφωνα με μια έμμεση πλην σαφή και αυστηρή ιεράρχηση των εθνοθρησκευτικών ομάδων από τον θεωρητικό του πολέμου των πολιτισμών Σάμιουελ Χάντινγκτον.
Αυτή η πτέρυγα δεν πιστεύει στο ξεπέρασμα των εθνών και των εθνικισμών, αντίθετα, θέλει να τους χρησιμοποιήσει για να θεμελιώσει την κυριαρχία του Καπιταλισμού, της Δύσης και του Ισραήλ στη σύγκρουση των Εθνών (οι στρατηγικές του Διαίρει και Βασίλευε και του Χάους). Θεωρεί επικίνδυνες ουτοπίες τα καντιανά σλόγκαν της «Διαρκούς Ειρήνης». Αφήστε μας να κάνουμε τη δουλειά του Άρη, για να ζείτε εσείς στον κόσμο της Αφροδίτης, έλεγαν οι Περλ και Βούλφοβιτς στους Ευρωπαίους επικριτές της εισβολής στο Ιράκ. Ο Διαρκής Πόλεμος είναι το ιδεώδες αυτής της ομάδας και αυτόν έχει εξαπολύσει όσο και όπου μπορεί (πόλεμος κατά των φτωχών τάξεων και των φτωχών εθνών, πόλεμος ή απειλή πολέμου κατά του Ισλάμ, της Κίνας, της Ρωσίας, κατά του πολιτισμού, κατά του νοήματος και κατά της Φύσης).
Παρόλο που και τα δύο αντιμαχόμενα στρατόπεδα είναι εγγενώς ολοκληρωτικά, αφού επιδιώκουν την παγκόσμιο κυριαρχία, το δεύτερο είναι πιο ρητό και σαφές στην αποκήρυξη του ανθρωπιστικού προτάγματος που συνυπάρχει ανταγωνιστικά με την λογική του καπιταλισμού στη Δύση εδώ και πεντακόσια χρόνια, από την εποχή δηλαδή της Αναγέννησης και δώθε. Με την αντίθεσή του όμως προς οποιοδήποτε μέτρο περιορισμού της κλιματικής αλλαγής κάνει και ένα βήμα προς τον παραλογισμό που δεν το έκανε ούτε ο Χίτλερ.
Στην πραγματικότητα πρόκειται για μια sui generis επανάληψη του εγχειρήματος των Γερμανών Εθνικοσοσιαλιστών, που χρησιμοποίησαν τη δυσφορία που προκαλεί το ίδιο το σύστημα για να ανέβουν στην εξουσία, βάζοντας, την πολιτική ισχύ που απέκτησαν εκφράζοντας αυτή τη δυσφορία, στην υπηρεσία τελικά του συστήματος που την προκάλεσε, αποτρέποντας την ανατροπή του και διοχετεύοντας την συσσωρευμένη οργή σε εξωτερικούς πολέμους.
Μάλιστα, μοιάζουν να επαναλαμβάνουν και το παιχνίδι του Χίτλερ με τον Στάλιν, παριστάνοντας τον φίλο της Μόσχας και ελπίζοντας ίσως να τη «στρατολογήσουν» στη σύγκρουση με την Κίνα. Περάσαμε πολλά χρόνια συζητώντας αν ο Τραμπ είναι πράκτορας των Ρώσων. Εμείς δεν είμαστε αυτής της ερμηνευτικής σχολής, της «πρακτορολογίας» δηλαδή. Αν όμως κάποιος θέλει να θέσει το ζήτημα με τέτοιους όρους, δικαιούται να θέσει και το ερώτημα μήπως ο Τραμπ είναι «διπλός πράκτορας», μήπως δηλαδή η αποστολή του είναι να πείσει τη Μόσχα ότι είναι φίλος της. Δεδομένης εξάλλου της πολιτικής του απέναντι στο Ισραήλ και τον Νετανιάχου, θα μπορούσε κάποιος εξίσου δικαιολογημένα να αναρωτηθεί μήπως δεν είναι παρά δικός τους πράκτορας.
Το σίγουρο είναι ότι οι στρατιωτικές δυνατότητες της Ρωσίας καθιστούν τελείως πολύ αποφασιστικής σημασίας τη θέση της στη διαμάχη ΗΠΑ και Κίνας.
Ένας κόσμος πιο επικίνδυνος από ποτέ
To εξαιρετικά δυσάρεστο είναι ότι, ενώ στο μεσοπόλεμο, τέτοιες νέο-ολοκληρωτικές τάσεις εμφανίστηκαν σε σημαντικά, πλην δευτερεύοντα κέντρα του συστήματος, όπως η Γερμανία, τώρα εμφανίζονται στο ίδιο το κέντρο του, στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Το ακόμα πιο δυσάρεστο και εξαιρετικά επικίνδυνο είναι ότι η ανθρωπότητα, σε μια εποχή που διαθέτει πλέον τεχνολογίες και παραγωγικές δυνάμεις ικανές να καταστρέψουν για πάντα τη ζωή στον πλανήτη, εξακολουθεί να παίζει άτοπα και άσκοπα παιχνίδια κυριαρχίας που εδράζονται στο βάρβαρο, προϊστορικό παρελθόν της.
Είναι αλήθεια ότι φαίνεται τελείως ουτοπική μια ελπίδα πολύ γρήγορης και ριζικής αναμόρφωσης του κοινωνικοοικονομικού και διεθνούς συστήματος, αλλά και του όλου πολιτισμού μας, που προϋποθέτει τη μαζική και συνειδητή κινητοποίηση εκατομμυρίων και εκατομμυρίων ανθρώπων.
Ακόμα πιο ανεδαφική, εντελώς παράλογη για την ακρίβεια, φαίνεται όμως και η ελπίδα ότι μπορεί να επιβιώσει η ανθρωπότητα υπό την παρούσα μορφή οργάνωσης και πολιτισμού της, πάνω από μερικές δεκαετίες.
Πηγή: konstantakopoulos.gr
Δημήτρης Κωνσταντακόπουλος: Σχετικά με τον συντάκτη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου