Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου
Για πρώτη φορά Πρωθυπουργός της Ελλάδος (αν δεν κάνουμε λάθος και οποιασδήποτε χώρας της ΕΕ) επισκέπτεται αύριο το Ισραήλ χωρίς να επισκεφθεί τα κατεχόμενα και να συναντηθεί με τους Παλαιστινίους. Προηγήθηκε η άρνηση της Αθήνας και της Λευκωσίας να συμπαραταχθούν με τις βασικές ευρωπαϊκές χώρες (Γερμανία, Γαλλία, Βρετανία, Ιταλία, Ισπανία κλπ) στο διάβημά τους προς το Ισραήλ να μην προσαρτήσουν τα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη.
Ελλάδα και Κύπρος υπονομεύουν έτσι τον βασικό άξονα όλης της διεθνούς παρουσίας τους, την απαίτηση εφαρμογής του Διεθνούς Δικαίου. Επιπλέον, μη συναντώμενοι οι ηγέτες τους με τους Παλαιστινίους, διασπαθίζουν εντελώς ανεύθυνα, την παραμονή μιας δυνάμει σοβαρότατης κρίσης με την Τουρκία, ότι απομένει από το τεράστιο πολιτικό κεφάλαιο του ελληνισμού στον αραβικό κόσμο, στον βωμό της ασφυκτικής εξάρτησης των Ελλήνων πολιτικών από το Ισραήλ και τις ΗΠΑ.
Ελπίζουμε να κάνουμε λάθος και να μην «μυρίζει» τώρα 1974 στη γειτονιά μας. Πάντως, περίεργα πράγματα συμβαίνουν. Ο άξονας «Τραμπ – Νετανιάχου» εκπέμπει ταυτόχρονα αντιφατικά σήματα προς την Άγκυρα, ενώ αντιφατικά είναι και τα σήματα που δέχεται και η Αθήνα («προχωρήστε γρήγορα τον East Med μην υποχωρείτε», «βρείτε τα με την Τουρκία»).
Ο Τραμπ (το ένα χέρι) ενθαρρύνει τον Ερντογάν σε Λιβύη και Συρία, ελπίζοντας να προκαλέσει ρωσο-τουρκική σύγκρουση και, εμμέσως τουλάχιστο, ενθαρρύνει με τον τρόπο αυτό την Άγκυρα να στραφεί με περισσότερη άνεση εναντίον μας. (Άλλωστε ξεκαθάρισε, εμμέσως πλην σαφώς, στον κ. Μητσοτάκη, όταν συναντήθηκαν, ότι δεν σκοπεύει να επέμβει υπέρ της Αθήνας σε ελληνοτουρκική σύρραξη, την οποία, όπως άφησε να εννοηθεί, μπορεί και να χάσει η Ελλάδα!)
Από την άλλη, έχουμε το ισραηλινό λόμπι και τους εξτρεμιστές Νεοσυντηρητικούς (το άλλο χέρι του ιδίου προσώπου) που ζητάει να δείξει επιτέλους η Δύση τα δόντια της στην Τουρκία, εννοώντας να τα δείξει η Ελλάδα! Όσο για μας, την Ελλάδα και την Κύπρο, πανικόβλητοι από εξελίξεις που δεν αντιλαμβανόμαστε και δεν ξέρουμε πως να διαχειριστούμε, τρέχουμε να κρυφτούμε όλο και πιο βαθειά στην αγκαλιά του Προστάτη που τελικά θα μας καταστρέψει. Ο κ. Μητσοτάκης μεταβαίνει στο Ισραήλ όπου και θα πραγματοποιηθεί κοινό ελληνο-ισραηλινό Υπουργικό Συμβούλιο. Δεν κάνουμε τέτοια συμβούλια με την Κύπρο ή οποιονδήποτε άλλο από τους εταίρους μας, τα κάνουμε όμως με το Ισραήλ. Τα κάναμε και με την Τουρκία, τα σταματήσαμε όμως αφότου τσακώθηκε με το Ισραήλ.
Ένα προχτεσινό άρθρο στο ιστολόγιο του Εβραϊκού Ινστιτούτου για την Εθνική Ασφάλεια της Αμερικής (JINSA), που συνυπογράφει ο Πρέσβης Έντελμαν, σημαντικό στέλεχος της παγκόσμιας, εξτρεμιστικής, αν όχι καθαρά ολοκληρωτικής τάσης των Αμερικανο-Ισραηλινών Νεοσυντηρητικών (Πομπέο, Μπάνον, Νετανιάχου κλπ.), με συμμετοχή στον πόλεμο του Ιράκ υπό τον Τσένεϊ, οπαδός του πολέμου κατά του Ιράν, που «προέβλεψε» με άρθρο του το πραξικόπημα του 2016 κατά του Ερντογάν, αναφέρεται στην ανάγκη ανάσχεσης της Τουρκίας και στον ρόλο της Ελλάδας ως αντισταθμίσματος, για λογαριασμό των ΗΠΑ, της τουρκικής ισχύος. Ο Έντελμαν πιστεύεται ότι είναι από τους ανθρώπους που συνέβαλαν στην ανάδειξη του Ερντογάν, αλλά μετά «τα έσπασαν», λόγω των «ανεξαρτησιακών» τάσεων του Τούρκου Προέδρου.
Βεβαίως ποιος Έλληνας δεν θα ήθελε η Αμερική να βάλει «στη θέση της» την Τουρκία, που έχει ασφαλώς «ξεφύγει» (έστω κι αν παραμένει εντελώς συζητήσιμο αν έχουμε να κερδίσουμε από την ανατροπή Ερντογάν). Να το κάνει εκείνη όμως. ‘Όχι να το κάνουμε εμείς πληρώνοντας με την καταστροφή μας την διάθεση του Ισραήλ και των ΗΠΑ να ανακόψουν τις τουρκικές φιλοδοξίες. Και μάλιστα χωρίς η Αμερική και το Ισραήλ να έχουν παράσχει την παραμικρή δέσμευση αμυντικής συνδρομής προς την Ελλάδα και την Κύπρο εφόσον αυτά συμβούν! Αυτό δεν είναι συμμαχία, θυμίζει το λεχθέν υπό του Τσόρτσιλ: «Θα πολεμήσουμε κατά των Γερμανών, μέχρι τελευταίας ρανίδος του αίματος των Ινδών»!
Διαβάζουν αυτές τις εκθέσεις και οι Τούρκοι και σιγουρεύονται για την εκτίμησή τους ότι Ελλάδα και Κύπρος είναι πολιορκητικοί κριοί μιας αντιτουρκικής αμερικανο-ισραηλινής συμμαχίας, που πρέπει να εξουδετερώσουν!
Ο τρόπος για να κυριαρχεί η «Αυτοκρατορία» στην Αν. Μεσόγειο είναι οργανώνοντας τις ελληνοτουρκικές συγκρούσεις. Το έκανε το 1921, σπρώχνοντάς μας στην παράφρονα Μικρασιατική Εκστρατεία στα βάθη της Ασίας, για να μην πάρει ο Κεμάλ τη Μοσούλη, που είχε ως αναπόφευκτο αποτέλεσμα την καταστροφή του Μικρασιατικού Ελληνισμού. Το έκανε από το 1955 και μετά χρησιμοποιώντας την Τουρκία και τον Ντενκτάς για να μην μπορέσει η Κύπρος ούτε να ενωθεί με την Ελλάδα, ούτε να γίνει κράτος. Από τη μια ενθάρρυναν τους Τούρκους, από την άλλη τους Έλληνες (Μακάριος και αναθεώρηση συντάγματος, εγκλήματα Σαμψών και ακροδεξιών εθνικιστών, Ιωαννίδης). Πίσω από τον Ντενκτάς, τον τουρκικό στρατό, τον Σαμψών, την κυπριακή ακροδεξιά και την ελληνική χούντα ήταν η ίδια δύναμη! Το δίκτυο Gladio του ΝΑΤΟ, η CIA και η Αμερική.
Γι’ αυτό, αν έχουν ένα γραμμάριο μυαλό και ένα γραμμάριο ιστορική γνώση και αν καταλαβαίνουν τι μπορεί να συμβεί τελικά και στους ίδιους, οι «αρμόδιοι» των Αθηνών (σε συνεννόηση και με τη Λευκωσία), θα πρέπει να καθίσουν να σκεφτούν επειγόντως τι πρέπει να κάνουν για να σταματήσουν, με τρόπο που δεν θα θίξει ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα, την αδυσώπητη κλιμάκωση προς μία πολεμική αναμέτρηση χωρίς νικητές με την Τουρκία, πριν να είναι αργά. Ίσως ακόμα υπάρχει λίγος χρόνος. Όσο η υπόθεση κλιμακώνεται όμως, τόσο τα περιθώρια θα μειώνονται, τόσο οι δύο πλευρές θα εγκλωβίζονται όλο και περισσότερο στη ρητορική τους.
Σήμερα η Τουρκία βρίσκεται στο κέντρο ενός «τριγώνου των Βερμούδων» στη Μεσόγειο, επιχειρώντας να ελιχθεί μεταξύ Δύσης και Ανατολής, Ευρώπης και Ασίας, Πούτιν και Τραμπ, σε μια άσκηση «κολασμένης ισορροπίας». Οι ρωσικοί S400 έχουν εγκατασταθεί, αλλά δεν έχουν ενεργοποιηθεί, με την Αμερική να διατυπώνει σοβαρότατες απειλές κατά της Τουρκίας, σε περίπτωση που τους ενεργοποιήσει. Οι Αμερικανοί ενθαρρύνουν τον Ερντογάν σε Λιβύη και Συρία, ελπίζοντας να προκαλέσουν επιτέλους το μεγάλο ρήγμα με τη Ρωσία, την ίδια ώρα που το Ισραήλ ενορχηστρώνει παρασκηνιακά το μέτωπο πίσω από τον Χάφταρ.
Τα εννοούν όμως αυτά, ή θέλουν μόνο να σπρώξουν την Τουρκία κατά της Ρωσίας σε μια άσκηση ταυτόχρονα υπερεπέκτασης που θα οδηγήσει σε καταστροφή τον Ερντογάν; Γιατί δύσκολα βλέπει κανείς πως θα μπορούσαν να συμφιλιωθούν με μια περαιτέρω ισχυροποίηση της Τουρκίας και του Ερντογάν.
Ο Ερντογάν και η Τουρκία μπορεί να κερδίσουν, μπορεί και να χάσουν. Είναι παίκτες και παίζουν. Αυτός που θα χάσει σε κάθε περίπτωση θα είμαστε εμείς, που εκχωρήσαμε προ πολλού όχι μόνο την εξωτερική – αμυντική πολιτική, αλλά και το ίδιο το «βαθύ κράτος», ένοπλες δυνάμεις και υπηρεσίες ασφαλείας, φοβούμεθα, σε ΗΠΑ, ΝΑΤΟ και Ισραήλ. Αν αυτοί φτάσουν σε συμβιβασμό με την Τουρκία, θα μας ζητήσουν μείζονες παραχωρήσεις σε Αιγαίο, Μεσόγειο και Κύπρο. Αν όχι, δεν αποκλείεται να «σπρώξουν» παρασκηνιακά σε μια ελληνοτουρκική σύγκρουση που θα είναι, τυχόν κλιμακούμενη, η απόλυτη καταστροφή και για την Ελλάδα και για την Τουρκία, Μια τέτοια σύγκρουση δεν θα έχει νικητές, θα έχει μόνο ηττημένους. Αλλά δεν είναι φυσικά λύση και η αποδοχή της όποιας τουρκικής επιθετικότητας.
Για να υπάρχει σε αυτό το πρόβλημα λύση, οφείλουμε να ξαναπάρουμε πίσω, να επανεθνικοποιήσουμε τις ένοπλες δυνάμεις, τις υπηρεσίες ασφαλείας μας, το πολιτικό και κρατικό προσωπικό μας. Θα πρέπει να αντιληφθεί και ο κ. Ερντογάν και όλοι οι υπόλοιποι παίκτες ποια είναι η ελληνική «κόκκινη γραμμή».
Πρέπει να επανεξετάσουμε τη σκοπιμότητα σχεδίων όπως ο East Med, που είναι εντελώς απίθανο να κατασκευασθούν, προκαλούν όμως κλιμάκωση της τουρκικής επιθετικότητας.
Είναι επίσης εντελώς απαραίτητο να πληροφορηθούν άμεσα, από τώρα και κατά τρόπο αξιόπιστο οι Αμερικανοί και οι Ισραηλινοί και το ΝΑΤΟ και οι Γερμανοί και η ΕΕ και οι πάντες ότι δεν θα μπορούν να έχουν ούτε ένα χιλιοστό βάσης και παρουσίας στην Ελλάδα, ούτε οποιαδήποτε εξυπηρέτηση, ότι η Αθήνα θα εξετάσει την πλήρη αλλαγή του γεωπολιτικού της προσανατολισμού και θα σταματήσει άμεσα την εξυπηρέτηση του Χρέους σε περίπτωση που οδηγηθεί σε αναμέτρηση με την Τουρκία και αυτοί ποιήσουν την νήσσα.
Το παιχνίδι είναι ακόμα πιο χαοτικό στο μέτρο που και το δυτικό κατεστημένο και ο τουρκικός στρατός, που παραμένει πάντα η σπονδυλική στήλη του τουρκικού καθεστώτος, είναι βαθιά διχασμένοι ως προς την δέουσα να εφαρμοσθεί πολιτική.
Σε ένα προηγούμενο άρθρο μας, αναλύσαμε τον εμφύλιο Σόρος – Νετανιάχου στην κορυφή της Αυτοκρατορίας (του Χρήματος που διοικεί τον κόσμο), τη σύγκρουση δηλαδή δύο τάσεων, των «νεοφιλελεύθερων παγκοσμιοποιητών» του «τέλους της Ιστορίας» και των «νεοσυντηρητικών, εθνικιστών, νέο-ολοκληρωτικών» του Χάους και του «πολέμου των πολιτισμών»
Για αρκετούς από τους πρώτους, και τουλάχιστο για τη γερμανική ηγεσία, μοιάζει να προέχει η ομαλή «επανενσωμάτωση» της Τουρκίας στο δυτικό σύστημα, για τους δεύτερους προέχει η ανατροπή του Ερντογάν. Με έναν τόσο δυναμικό και φιλόδοξο ηγέτη όπως ο Τούρκος Πρόεδρος, ένας τρόπος να τον οδηγήσεις σε καταστροφή είναι να τον ενθαρρύνεις να προχωρήσει πέραν των «κόκκινων γραμμών» σε κάποιο από τα πολλά μέτωπα που έχει τώρα ανοίξει. Ερωτηματικό είναι η στάση του Μακρόν, που αφενός ανήκει στους «νεοφιλελεύθερους παγκοσμιοποιητές», αφετέρου όμως, όπως και οι προκάτοχοί του Σαρκοζί και Ολλάντ, μοιάζει να ακολουθεί πολύ πιστά τη γραμμή που χαράζει και συνήθως επιβάλλει στο Παρίσι το Ισραήλ. Μόνη εξαίρεση η αντίθεσή του στο υπερ-τυχοδιωτικό σχέδιο Νετανιάχου για πόλεμο κατά του Ιράν.
Αξίζει να δούμε σε αυτό το σημείο πως αντιμετωπίζουν την Τουρκία οι διάφορες τάσεις του αμερικανικού κατεστημένου, όπως αντανακλώνται στις επεξεργασίες των αμερικανικών think tanks το προηγούμενο διάστημα.
Να σημειώσουμε πάντως ότι τα κυριότερα από τα αμερικανικά think tank παραμένουν απαισιόδοξα για τις πιθανότητες ομαλής επαναφοράς της ‘Αγκυρας στο δυτικό (και ισραηλινό) «μαντρί».
Από τα γνωστότερα think tank των ΗΠΑ, με φημολογούμενες στενές σχέσεις με τη CIA, η RAND δημοσίευσε τον Ιανουάριο μια έκθεση με τίτλο «Η εθνικιστική πορεία της Τουρκίας. Συνέπειες για την στρατηγική εταιρική σχέση ΗΠΑ – Τουρκίας και τον Στρατό των ΗΠΑ» (“Turkey’s Nationalist Course. Implications for the US-Turkish Strategic Partnership and the US Army.”) Η έκθεση πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια προγράμματος που χρηματοδότησε το αμερικανικό Γενικό Επιτελείο.
Η έκθεση περιγράφει τα εξής τέσσερα σενάρια για το μέλλον της Τουρκίας, τα τρία εκ των οποίων είναι μη ευνοϊκά για τις ΗΠΑ:
Να σημειώσουμε στο σημείο αυτό ότι οι συντάκτες της έκθεσης θεωρούν πολύ πιθανή την απώλεια του ελέγχου της αεροπορικής βάσης του Ιντσιρλίκ και άλλων αμερικανικών και ΝΑΤΟΪκών βάσεων στην Τουρκία, κάτι που θα προκαλέσει τεράστια προβλήματα στη συνέχιση των αμερικανικών και ΝΑΤΟϊκών επιχειρήσεων στη νοτιοδυτική Ασία, ενώ οι εναλλακτικές διευκολύνσεις στην περιοχή έχουν «ουσιαστικούς περιορισμούς».
Αντιμέτωπη με τα ενδεχόμενα αυτά, η RAND συνιστά την αποκατάσταση, την καλλιέργεια και την ενδυνάμωση των σχέσεων ανάμεσα στις αμερικανικές και τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις. Ιδιαίτερα, η έκθεση υπογραμμίζει την ανάγκη περαιτέρω προσπαθειών για την εμβάθυνση του διαλόγου μεταξύ των Αμερικανών στρατιωτικών και του τουρκικού ΓΕΕΘΑ και την αναβίωση της Ομάδας Υψηλού Επιπέδου για την αμερικανική και τουρκική άμυνα (High-Level Group on US and Turkish Defense), λαμβάνοντας υπόψιν την αυξημένη σημασία του τουρκικού Υπουργείου ‘Αμυνας.
Από αυτό το σημείο βέβαια μέχρι να σκεφθεί κάποιος καχύποπτος ότι οι Αμερικανοί δεν ενδιαφέρονται παρά να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις ενός νέου πραξικοπήματος δεν υπάρχει μεγάλη απόσταση και εύκολα τη διαβαίνει η (πλησίον των θέσεων του Τούρκου Προέδρου) Yeni Safak, όπως και δημοσιογραφικά όργανα προσκείμενα στους Τούρκους «ευρασιατιστές», πόσο μάλλον που στην ίδια την αμερικανική έκθεση υπάρχει και η εξής «φρασούλα»: “Αναφέρεται ότι οι μεσαίοι αξιωματικοί είναι εξαιρετικά θυμωμένοι (σ.σ. «frustrated», που μπορεί να αποδοθεί και ματαιωμένοι)… Αυτή η δυσαρέσκεια μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε ένα καινούριο πραξικόπημα σε κάποια στιγμή».
Η RAND θέλει στενότερες σχέσεις των Τούρκων στρατιωτικών με τις ΗΠΑ, αλλά δεν της αρέσουν καθόλου οι σχέσεις των Τούρκων στρατιωτικών με τους Ρώσους και η συνεργασία τους στη Μαύρη Θάλασσα. Οι ιδέες της RAND στον στρατιωτικό τομέα συμπίπτουν σε μεγάλο βαθμό με τις απόψεις του απόστρατου Στρατηγού Ben Hodges, πρώην επικεφαλής των αμερικανικών δυνάμεων στην Ευρώπη, που πρότεινε τον Ιούνιο 2019 την ιδέα δημιουργίας της συμμαχίας Τουρκία – ΗΠΑ 2.0. (https://www.cepa.org/time-for-turkey-usa-2). Στην παρουσίασή του αυτή ο Αμερικανός στρατιωτικός υπογραμμίζει ότι η αγορά των S400 δεν ήταν θεσμική αγορά του τουρκικού κράτους, αλλά ενός οργανισμού που αναφέρεται προσωπικά στον Πρόεδρο, γεγονός που εκτιμά δηλωτικό της ύπαρξης δυνάμεων μέσα στην κυβέρνηση που επιθυμούν καλύτερες σχέσεις με τις ΗΠΑ. Σκληρός επικριτής του Ερντογάν, ο Hodges υποστηρίζει τον Δήμαρχο Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου και υπογραμμίζει ότι «πολλά μπορεί να γίνουν έως τις εκλογές του 2023», κάτι που εύκολα ερμηνεύεται ως προαναγγελία πιθανού πραξικοπήματος. ‘Όπως και η RAND έτσι και ο Hodges προτείνει μάξιμουμ συνεργασία με τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις.
To Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων (CFR) είναι το σημαντικότερο αμερικανικό think tank, στο «κέντρο» της αμερικανικής πολιτικής διαδικασίας. Τον Νοέμβριο του 2018, δημοσίευσε την έκθεση υπό τον τίτλο «Ούτε φίλος, ούτε εχθρός», στην οποία υποστηρίζεται ότι ΗΠΑ και Τουρκία εξελίχθηκαν από αμφίσημοι σύμμαχοι σε ανταγωνιστές και συστήνεται η ανεύρεση εναλλακτικής στο Ιντσιρλίκ, η συνέχιση της υποστήριξης προς το κουρδικό YPG και η διακοπή της συνεργασίας στο πρόγραμμα του F-35. Πρώην νεοσυντηρητικός, εμπειρογνώμων με το CFR και το Δημοκρατικό Κόμμα ο Max Boot κάλεσε τον Οκτώβριο του 2019, σε μια σοβαρή αναθεώρηση των σχέσεων με την Τουρκία. Υποστήριξε την ανάγκη περιορισμού της αμερικανοτουρκικής στρατιωτικής συνεργασίας και αποχώρησης των ΗΠΑ από το Ιντσιρλίκ. Τα αμερικανικά αεροσκάφη πρέπει να μεταφερθούν στην βάση Muwaffaq Salti Air Base στην Ιορδανία και άλλες βάσεις στον Κόλπο, ενώ τα τακτικά πυρηνικά όπλα πρέπει να πάνε πίσω στις ΗΠΑ ή σε «πιο αξιόπιστες ΝΑΤΟϊκές χώρες». Την ίδια άποψη εξέφρασε και ο Πρόεδρος του CFR Richard Haas.
Πάντως δεν συμφωνούν όλοι με αυτή τη γραμμή. Σε ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε τον Ιανουάριο στο Foreign Affairs που εκφράζει το CFR η καταστροφή της αμερικανο-τουρκικής σχέσης χαρακτηρίζεται «επικίνδυνη» και τονίζεται ότι τα αμερικανικά συμφέροντα θα πληγούν αν οι διμερείς σχέσεις καταρρεύσουν ή αν γίνει η Τουρκία αντίπαλος των ΗΠΑ. Ανάλογη προσέγγιση υιοθετεί και η Rachel Ellehuus του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών (CSIS).
Εκ των γεννητόρων νεοφιλελευθερισμού και νεοσυντηρητισμού, εκ των αρχιτεκτόνων των αμερικανικών επεμβάσεων στη Μέση Ανατολή και υποστηρικτικό της στενότερης δυνατής συμπόρευσης των ΗΠΑ με το Ισραήλ, το American Enterprise Institute περνάει γεννεές δεκατέσσερις την Τουρκία του Ερντογάν.
«Λαγός» των νεοσυντηρητικών, ο αναλυτής του ΑΕΙ Μάικλ Ρούμπιν είχε προαναγγείλει το πραξικόπημα κατά Ερντογάν τον Μάρτιο 2016 με ένα άρθρο του στο οποίο καλούσε τους Τούρκους αξιωματικούς να μην φοβηθούν τίποτα και να ανατρέψουν τον Πρόεδρό τους. (Βλ. https://www.amna.gr/home/article/110239/). Τρεις μήνες αργότερα κάμποσοι Τούρκοι στρατιωτικοί τον άκουσαν κατά τα φαινόμενα και έχασαν τη ζωή τους
Τώρα, ο Ρούμπιν υποστηρίζει ότι δεν υπάρχει άλλος τρόπος να αλλάξει η Τουρκία παρά δια μέσου της άμεσης πίεσης. Εκτιμά επίσης ότι ο τουρκικός στρατός έχει μετατραπεί, μετά το αποτυχόν πραξικόπημα, από συνταγματικό θεματοφύλακα του λαϊκού χαρακτήρα της Τουρκίας σε προωθητική δύναμη του Ισλάμ, ενώ η στρατηγική σχέση με τη Ρωσία μεταβάλλει την ισορροπία δυνάμεων σε όλη τη Μέση Ανατολή υπέρ της Μόσχας.
Σε αντίθεση με τους στρατιωτικούς που θέλουν εντατικοποίηση των σχέσεων με τους Τούρκους συναδέλφους τους, ο Ρούμπιν προτείνει να μπει η Τουρκία σε «καραντίνα» στο ΝΑΤΟ και να ασκηθεί μια πολιτική «μέγιστης πίεσης» στην Τουρκία, με υποστήριξη στους Κούρδους και στην Κύπρο και επιβολή κυρώσεων στην ‘Αγκυρα.
Ακόμα και η σύντομη αυτή περιδιάβαση στις αμερικάνικες δεξαμενές σκέψεις αναδεικνύει την εξαιρετικά αμφίσημη εκτίμηση των ΗΠΑ για την τύχη τόσο του Ερντογάν όσο και της Τουρκίας. Αν το παιχνίδι είχε τελειώσει εις βάρος τόσο του Ερνογαν όσο και της Τουρκίας, τότε θα μπορούσαν κάποιες σκέψεις να γίνουν για τα πιθανά οφέλη μιας συντεταγμένης επίθεσης της Δύσης στην Τουρκία, αν και πάλι πρέπει κανείς να αντιλαμβάνεται που πάει να μπλέξει, έτσι που να παραμένει στο βάθος απλά έτοιμος να επωφεληθεί και όχι να χρησιμοποιείται ως πολιορκητικός κριός και κρέας για κανόνια. (Επιπλέον, μια χώρα πρέπει να μην κυττάει μόνο τη μύτη της, αλλά να έχει συνείδηση των παγκοσμίων τάσεων και να ευνοεί αυτές που την ευνοούν, όχι να πηγαίνει αυτόματα στους διεθνείς «πλούσιους και ισχυρούς», πόσο μάλλον που έχουν αποδειχθεί διαχρονικά απειλές για τον ελληνισμό). ‘Όμως όπως όλα δείχνουν κάτι τέτοιο δεν προκύπτει, αν όχι για τον Ερντογάν οπωσδήποτε για την Τουρκία.
Ένα από τα δυνατά σενάρια μιας ελληνοτουρκικής κρίσης θα μπορούσε να είναι μια πολεμική σύγκρουση ίσως όχι ολοκληρωτική, αλλά κάτι παραπάνω από ένα απλό θερμό επεισόδιο, που με βοήθεια των ΗΠΑ τελειώνει σε ισοπαλία, αλλά με μεγάλες απώλειες αμοιβαία. Φυσική κατάληξη; Το τραπέζι διαπραγματεύσεων. Εν τω μεταξύ στην Τουρκία οι στρατιωτικές απώλειες χωρίς νίκη και η αναπόφευκτη οικονομική κρίση πυροδοτούν νέο πραξικόπημα εναντίον του Ερντογάν και την εγκαθίδρυση ενός φιλοδυτικού αυταρχικού καθεστώτος. Στην συνέχεια η Δύση κάνει παραχωρήσεις στην νέα Τουρκία εις βάρος της έτσι και αλλιώς εγκλωβισμένης χώρας μας. Τελικό αποτέλεσμα για την Ελλάδα, πολεμική μεγάλη ζημιά, σαφέστατη οικονομική καταστροφή που θα μας γυρίσει άλλα 10 χρόνια πιο πίσω και τελικά πιθανή απώλεια αν όχι εδαφών τουλάχιστο θαλασσών και ίσως και συνεκμετάλλευση με Τουρκία υπό δυσμενείς όρους εδώ και στην Κύπρο. Είναι μόνο ένα σενάριο αλλά πόσο απίθανό είναι. Ας λάβουμε επομένως άμεσα τα μέτρα μας, ας προσέξουμε να μην λειτουργήσουμε ως το κρέας για τα κανόνια.
Πηγή: konstantakopoulos.gr
Δημήτρης Κωνσταντακόπουλος: Σχετικά με τον συντάκτη
Για πρώτη φορά Πρωθυπουργός της Ελλάδος (αν δεν κάνουμε λάθος και οποιασδήποτε χώρας της ΕΕ) επισκέπτεται αύριο το Ισραήλ χωρίς να επισκεφθεί τα κατεχόμενα και να συναντηθεί με τους Παλαιστινίους. Προηγήθηκε η άρνηση της Αθήνας και της Λευκωσίας να συμπαραταχθούν με τις βασικές ευρωπαϊκές χώρες (Γερμανία, Γαλλία, Βρετανία, Ιταλία, Ισπανία κλπ) στο διάβημά τους προς το Ισραήλ να μην προσαρτήσουν τα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη.
Ελλάδα και Κύπρος υπονομεύουν έτσι τον βασικό άξονα όλης της διεθνούς παρουσίας τους, την απαίτηση εφαρμογής του Διεθνούς Δικαίου. Επιπλέον, μη συναντώμενοι οι ηγέτες τους με τους Παλαιστινίους, διασπαθίζουν εντελώς ανεύθυνα, την παραμονή μιας δυνάμει σοβαρότατης κρίσης με την Τουρκία, ότι απομένει από το τεράστιο πολιτικό κεφάλαιο του ελληνισμού στον αραβικό κόσμο, στον βωμό της ασφυκτικής εξάρτησης των Ελλήνων πολιτικών από το Ισραήλ και τις ΗΠΑ.
Ελπίζουμε να κάνουμε λάθος και να μην «μυρίζει» τώρα 1974 στη γειτονιά μας. Πάντως, περίεργα πράγματα συμβαίνουν. Ο άξονας «Τραμπ – Νετανιάχου» εκπέμπει ταυτόχρονα αντιφατικά σήματα προς την Άγκυρα, ενώ αντιφατικά είναι και τα σήματα που δέχεται και η Αθήνα («προχωρήστε γρήγορα τον East Med μην υποχωρείτε», «βρείτε τα με την Τουρκία»).
Ο Τραμπ (το ένα χέρι) ενθαρρύνει τον Ερντογάν σε Λιβύη και Συρία, ελπίζοντας να προκαλέσει ρωσο-τουρκική σύγκρουση και, εμμέσως τουλάχιστο, ενθαρρύνει με τον τρόπο αυτό την Άγκυρα να στραφεί με περισσότερη άνεση εναντίον μας. (Άλλωστε ξεκαθάρισε, εμμέσως πλην σαφώς, στον κ. Μητσοτάκη, όταν συναντήθηκαν, ότι δεν σκοπεύει να επέμβει υπέρ της Αθήνας σε ελληνοτουρκική σύρραξη, την οποία, όπως άφησε να εννοηθεί, μπορεί και να χάσει η Ελλάδα!)
Από την άλλη, έχουμε το ισραηλινό λόμπι και τους εξτρεμιστές Νεοσυντηρητικούς (το άλλο χέρι του ιδίου προσώπου) που ζητάει να δείξει επιτέλους η Δύση τα δόντια της στην Τουρκία, εννοώντας να τα δείξει η Ελλάδα! Όσο για μας, την Ελλάδα και την Κύπρο, πανικόβλητοι από εξελίξεις που δεν αντιλαμβανόμαστε και δεν ξέρουμε πως να διαχειριστούμε, τρέχουμε να κρυφτούμε όλο και πιο βαθειά στην αγκαλιά του Προστάτη που τελικά θα μας καταστρέψει. Ο κ. Μητσοτάκης μεταβαίνει στο Ισραήλ όπου και θα πραγματοποιηθεί κοινό ελληνο-ισραηλινό Υπουργικό Συμβούλιο. Δεν κάνουμε τέτοια συμβούλια με την Κύπρο ή οποιονδήποτε άλλο από τους εταίρους μας, τα κάνουμε όμως με το Ισραήλ. Τα κάναμε και με την Τουρκία, τα σταματήσαμε όμως αφότου τσακώθηκε με το Ισραήλ.
Ένα προχτεσινό άρθρο στο ιστολόγιο του Εβραϊκού Ινστιτούτου για την Εθνική Ασφάλεια της Αμερικής (JINSA), που συνυπογράφει ο Πρέσβης Έντελμαν, σημαντικό στέλεχος της παγκόσμιας, εξτρεμιστικής, αν όχι καθαρά ολοκληρωτικής τάσης των Αμερικανο-Ισραηλινών Νεοσυντηρητικών (Πομπέο, Μπάνον, Νετανιάχου κλπ.), με συμμετοχή στον πόλεμο του Ιράκ υπό τον Τσένεϊ, οπαδός του πολέμου κατά του Ιράν, που «προέβλεψε» με άρθρο του το πραξικόπημα του 2016 κατά του Ερντογάν, αναφέρεται στην ανάγκη ανάσχεσης της Τουρκίας και στον ρόλο της Ελλάδας ως αντισταθμίσματος, για λογαριασμό των ΗΠΑ, της τουρκικής ισχύος. Ο Έντελμαν πιστεύεται ότι είναι από τους ανθρώπους που συνέβαλαν στην ανάδειξη του Ερντογάν, αλλά μετά «τα έσπασαν», λόγω των «ανεξαρτησιακών» τάσεων του Τούρκου Προέδρου.
Βεβαίως ποιος Έλληνας δεν θα ήθελε η Αμερική να βάλει «στη θέση της» την Τουρκία, που έχει ασφαλώς «ξεφύγει» (έστω κι αν παραμένει εντελώς συζητήσιμο αν έχουμε να κερδίσουμε από την ανατροπή Ερντογάν). Να το κάνει εκείνη όμως. ‘Όχι να το κάνουμε εμείς πληρώνοντας με την καταστροφή μας την διάθεση του Ισραήλ και των ΗΠΑ να ανακόψουν τις τουρκικές φιλοδοξίες. Και μάλιστα χωρίς η Αμερική και το Ισραήλ να έχουν παράσχει την παραμικρή δέσμευση αμυντικής συνδρομής προς την Ελλάδα και την Κύπρο εφόσον αυτά συμβούν! Αυτό δεν είναι συμμαχία, θυμίζει το λεχθέν υπό του Τσόρτσιλ: «Θα πολεμήσουμε κατά των Γερμανών, μέχρι τελευταίας ρανίδος του αίματος των Ινδών»!
Διαβάζουν αυτές τις εκθέσεις και οι Τούρκοι και σιγουρεύονται για την εκτίμησή τους ότι Ελλάδα και Κύπρος είναι πολιορκητικοί κριοί μιας αντιτουρκικής αμερικανο-ισραηλινής συμμαχίας, που πρέπει να εξουδετερώσουν!
Κυριαρχώντας στην Αν. Μεσόγειο
Ο τρόπος για να κυριαρχεί η «Αυτοκρατορία» στην Αν. Μεσόγειο είναι οργανώνοντας τις ελληνοτουρκικές συγκρούσεις. Το έκανε το 1921, σπρώχνοντάς μας στην παράφρονα Μικρασιατική Εκστρατεία στα βάθη της Ασίας, για να μην πάρει ο Κεμάλ τη Μοσούλη, που είχε ως αναπόφευκτο αποτέλεσμα την καταστροφή του Μικρασιατικού Ελληνισμού. Το έκανε από το 1955 και μετά χρησιμοποιώντας την Τουρκία και τον Ντενκτάς για να μην μπορέσει η Κύπρος ούτε να ενωθεί με την Ελλάδα, ούτε να γίνει κράτος. Από τη μια ενθάρρυναν τους Τούρκους, από την άλλη τους Έλληνες (Μακάριος και αναθεώρηση συντάγματος, εγκλήματα Σαμψών και ακροδεξιών εθνικιστών, Ιωαννίδης). Πίσω από τον Ντενκτάς, τον τουρκικό στρατό, τον Σαμψών, την κυπριακή ακροδεξιά και την ελληνική χούντα ήταν η ίδια δύναμη! Το δίκτυο Gladio του ΝΑΤΟ, η CIA και η Αμερική.
Γι’ αυτό, αν έχουν ένα γραμμάριο μυαλό και ένα γραμμάριο ιστορική γνώση και αν καταλαβαίνουν τι μπορεί να συμβεί τελικά και στους ίδιους, οι «αρμόδιοι» των Αθηνών (σε συνεννόηση και με τη Λευκωσία), θα πρέπει να καθίσουν να σκεφτούν επειγόντως τι πρέπει να κάνουν για να σταματήσουν, με τρόπο που δεν θα θίξει ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα, την αδυσώπητη κλιμάκωση προς μία πολεμική αναμέτρηση χωρίς νικητές με την Τουρκία, πριν να είναι αργά. Ίσως ακόμα υπάρχει λίγος χρόνος. Όσο η υπόθεση κλιμακώνεται όμως, τόσο τα περιθώρια θα μειώνονται, τόσο οι δύο πλευρές θα εγκλωβίζονται όλο και περισσότερο στη ρητορική τους.
«Τρίγωνο των Βερμούδων» στη Μεσόγειο!
Σήμερα η Τουρκία βρίσκεται στο κέντρο ενός «τριγώνου των Βερμούδων» στη Μεσόγειο, επιχειρώντας να ελιχθεί μεταξύ Δύσης και Ανατολής, Ευρώπης και Ασίας, Πούτιν και Τραμπ, σε μια άσκηση «κολασμένης ισορροπίας». Οι ρωσικοί S400 έχουν εγκατασταθεί, αλλά δεν έχουν ενεργοποιηθεί, με την Αμερική να διατυπώνει σοβαρότατες απειλές κατά της Τουρκίας, σε περίπτωση που τους ενεργοποιήσει. Οι Αμερικανοί ενθαρρύνουν τον Ερντογάν σε Λιβύη και Συρία, ελπίζοντας να προκαλέσουν επιτέλους το μεγάλο ρήγμα με τη Ρωσία, την ίδια ώρα που το Ισραήλ ενορχηστρώνει παρασκηνιακά το μέτωπο πίσω από τον Χάφταρ.
Τα εννοούν όμως αυτά, ή θέλουν μόνο να σπρώξουν την Τουρκία κατά της Ρωσίας σε μια άσκηση ταυτόχρονα υπερεπέκτασης που θα οδηγήσει σε καταστροφή τον Ερντογάν; Γιατί δύσκολα βλέπει κανείς πως θα μπορούσαν να συμφιλιωθούν με μια περαιτέρω ισχυροποίηση της Τουρκίας και του Ερντογάν.
Ο Ερντογάν και η Τουρκία μπορεί να κερδίσουν, μπορεί και να χάσουν. Είναι παίκτες και παίζουν. Αυτός που θα χάσει σε κάθε περίπτωση θα είμαστε εμείς, που εκχωρήσαμε προ πολλού όχι μόνο την εξωτερική – αμυντική πολιτική, αλλά και το ίδιο το «βαθύ κράτος», ένοπλες δυνάμεις και υπηρεσίες ασφαλείας, φοβούμεθα, σε ΗΠΑ, ΝΑΤΟ και Ισραήλ. Αν αυτοί φτάσουν σε συμβιβασμό με την Τουρκία, θα μας ζητήσουν μείζονες παραχωρήσεις σε Αιγαίο, Μεσόγειο και Κύπρο. Αν όχι, δεν αποκλείεται να «σπρώξουν» παρασκηνιακά σε μια ελληνοτουρκική σύγκρουση που θα είναι, τυχόν κλιμακούμενη, η απόλυτη καταστροφή και για την Ελλάδα και για την Τουρκία, Μια τέτοια σύγκρουση δεν θα έχει νικητές, θα έχει μόνο ηττημένους. Αλλά δεν είναι φυσικά λύση και η αποδοχή της όποιας τουρκικής επιθετικότητας.
Για να υπάρχει σε αυτό το πρόβλημα λύση, οφείλουμε να ξαναπάρουμε πίσω, να επανεθνικοποιήσουμε τις ένοπλες δυνάμεις, τις υπηρεσίες ασφαλείας μας, το πολιτικό και κρατικό προσωπικό μας. Θα πρέπει να αντιληφθεί και ο κ. Ερντογάν και όλοι οι υπόλοιποι παίκτες ποια είναι η ελληνική «κόκκινη γραμμή».
Πρέπει να επανεξετάσουμε τη σκοπιμότητα σχεδίων όπως ο East Med, που είναι εντελώς απίθανο να κατασκευασθούν, προκαλούν όμως κλιμάκωση της τουρκικής επιθετικότητας.
Είναι επίσης εντελώς απαραίτητο να πληροφορηθούν άμεσα, από τώρα και κατά τρόπο αξιόπιστο οι Αμερικανοί και οι Ισραηλινοί και το ΝΑΤΟ και οι Γερμανοί και η ΕΕ και οι πάντες ότι δεν θα μπορούν να έχουν ούτε ένα χιλιοστό βάσης και παρουσίας στην Ελλάδα, ούτε οποιαδήποτε εξυπηρέτηση, ότι η Αθήνα θα εξετάσει την πλήρη αλλαγή του γεωπολιτικού της προσανατολισμού και θα σταματήσει άμεσα την εξυπηρέτηση του Χρέους σε περίπτωση που οδηγηθεί σε αναμέτρηση με την Τουρκία και αυτοί ποιήσουν την νήσσα.
Η Τουρκία και το σχίσμα στη Δύση
Το παιχνίδι είναι ακόμα πιο χαοτικό στο μέτρο που και το δυτικό κατεστημένο και ο τουρκικός στρατός, που παραμένει πάντα η σπονδυλική στήλη του τουρκικού καθεστώτος, είναι βαθιά διχασμένοι ως προς την δέουσα να εφαρμοσθεί πολιτική.
Σε ένα προηγούμενο άρθρο μας, αναλύσαμε τον εμφύλιο Σόρος – Νετανιάχου στην κορυφή της Αυτοκρατορίας (του Χρήματος που διοικεί τον κόσμο), τη σύγκρουση δηλαδή δύο τάσεων, των «νεοφιλελεύθερων παγκοσμιοποιητών» του «τέλους της Ιστορίας» και των «νεοσυντηρητικών, εθνικιστών, νέο-ολοκληρωτικών» του Χάους και του «πολέμου των πολιτισμών»
Για αρκετούς από τους πρώτους, και τουλάχιστο για τη γερμανική ηγεσία, μοιάζει να προέχει η ομαλή «επανενσωμάτωση» της Τουρκίας στο δυτικό σύστημα, για τους δεύτερους προέχει η ανατροπή του Ερντογάν. Με έναν τόσο δυναμικό και φιλόδοξο ηγέτη όπως ο Τούρκος Πρόεδρος, ένας τρόπος να τον οδηγήσεις σε καταστροφή είναι να τον ενθαρρύνεις να προχωρήσει πέραν των «κόκκινων γραμμών» σε κάποιο από τα πολλά μέτωπα που έχει τώρα ανοίξει. Ερωτηματικό είναι η στάση του Μακρόν, που αφενός ανήκει στους «νεοφιλελεύθερους παγκοσμιοποιητές», αφετέρου όμως, όπως και οι προκάτοχοί του Σαρκοζί και Ολλάντ, μοιάζει να ακολουθεί πολύ πιστά τη γραμμή που χαράζει και συνήθως επιβάλλει στο Παρίσι το Ισραήλ. Μόνη εξαίρεση η αντίθεσή του στο υπερ-τυχοδιωτικό σχέδιο Νετανιάχου για πόλεμο κατά του Ιράν.
Αξίζει να δούμε σε αυτό το σημείο πως αντιμετωπίζουν την Τουρκία οι διάφορες τάσεις του αμερικανικού κατεστημένου, όπως αντανακλώνται στις επεξεργασίες των αμερικανικών think tanks το προηγούμενο διάστημα.
Να σημειώσουμε πάντως ότι τα κυριότερα από τα αμερικανικά think tank παραμένουν απαισιόδοξα για τις πιθανότητες ομαλής επαναφοράς της ‘Αγκυρας στο δυτικό (και ισραηλινό) «μαντρί».
Οι αμερικανικές στρατιωτικές ελίτ και η Τουρκία
Από τα γνωστότερα think tank των ΗΠΑ, με φημολογούμενες στενές σχέσεις με τη CIA, η RAND δημοσίευσε τον Ιανουάριο μια έκθεση με τίτλο «Η εθνικιστική πορεία της Τουρκίας. Συνέπειες για την στρατηγική εταιρική σχέση ΗΠΑ – Τουρκίας και τον Στρατό των ΗΠΑ» (“Turkey’s Nationalist Course. Implications for the US-Turkish Strategic Partnership and the US Army.”) Η έκθεση πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια προγράμματος που χρηματοδότησε το αμερικανικό Γενικό Επιτελείο.
Η έκθεση περιγράφει τα εξής τέσσερα σενάρια για το μέλλον της Τουρκίας, τα τρία εκ των οποίων είναι μη ευνοϊκά για τις ΗΠΑ:
- Η Τουρκία συνεχίζει να είναι δύσκολος σύμμαχος
- Ανατρέπεται ο Ερντογάν και ένας νέος ηγέτης ακολουθεί μια πιο φιλοδυτική εξωτερική και αμυντική πολιτική
- Η Τουρκία επιδιώκει πιο δραστήρια να εξισορροπήσει τις σχέσεις της με το ΝΑΤΟ, όπως και με ευρασιατικούς συμμάχους και εταίρους (Ρωσία, Ιράν, Κίνα).
- H Τουρκία αποχωρεί από το ΝΑΤΟ και αναπτύσσει στενή συνεργασία και διάφορες συμμαχίες με δυνάμεις στην Ευρασία και τη Μέση Ανατολή
Να σημειώσουμε στο σημείο αυτό ότι οι συντάκτες της έκθεσης θεωρούν πολύ πιθανή την απώλεια του ελέγχου της αεροπορικής βάσης του Ιντσιρλίκ και άλλων αμερικανικών και ΝΑΤΟΪκών βάσεων στην Τουρκία, κάτι που θα προκαλέσει τεράστια προβλήματα στη συνέχιση των αμερικανικών και ΝΑΤΟϊκών επιχειρήσεων στη νοτιοδυτική Ασία, ενώ οι εναλλακτικές διευκολύνσεις στην περιοχή έχουν «ουσιαστικούς περιορισμούς».
Αντιμέτωπη με τα ενδεχόμενα αυτά, η RAND συνιστά την αποκατάσταση, την καλλιέργεια και την ενδυνάμωση των σχέσεων ανάμεσα στις αμερικανικές και τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις. Ιδιαίτερα, η έκθεση υπογραμμίζει την ανάγκη περαιτέρω προσπαθειών για την εμβάθυνση του διαλόγου μεταξύ των Αμερικανών στρατιωτικών και του τουρκικού ΓΕΕΘΑ και την αναβίωση της Ομάδας Υψηλού Επιπέδου για την αμερικανική και τουρκική άμυνα (High-Level Group on US and Turkish Defense), λαμβάνοντας υπόψιν την αυξημένη σημασία του τουρκικού Υπουργείου ‘Αμυνας.
Από αυτό το σημείο βέβαια μέχρι να σκεφθεί κάποιος καχύποπτος ότι οι Αμερικανοί δεν ενδιαφέρονται παρά να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις ενός νέου πραξικοπήματος δεν υπάρχει μεγάλη απόσταση και εύκολα τη διαβαίνει η (πλησίον των θέσεων του Τούρκου Προέδρου) Yeni Safak, όπως και δημοσιογραφικά όργανα προσκείμενα στους Τούρκους «ευρασιατιστές», πόσο μάλλον που στην ίδια την αμερικανική έκθεση υπάρχει και η εξής «φρασούλα»: “Αναφέρεται ότι οι μεσαίοι αξιωματικοί είναι εξαιρετικά θυμωμένοι (σ.σ. «frustrated», που μπορεί να αποδοθεί και ματαιωμένοι)… Αυτή η δυσαρέσκεια μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε ένα καινούριο πραξικόπημα σε κάποια στιγμή».
Η RAND θέλει στενότερες σχέσεις των Τούρκων στρατιωτικών με τις ΗΠΑ, αλλά δεν της αρέσουν καθόλου οι σχέσεις των Τούρκων στρατιωτικών με τους Ρώσους και η συνεργασία τους στη Μαύρη Θάλασσα. Οι ιδέες της RAND στον στρατιωτικό τομέα συμπίπτουν σε μεγάλο βαθμό με τις απόψεις του απόστρατου Στρατηγού Ben Hodges, πρώην επικεφαλής των αμερικανικών δυνάμεων στην Ευρώπη, που πρότεινε τον Ιούνιο 2019 την ιδέα δημιουργίας της συμμαχίας Τουρκία – ΗΠΑ 2.0. (https://www.cepa.org/time-for-turkey-usa-2). Στην παρουσίασή του αυτή ο Αμερικανός στρατιωτικός υπογραμμίζει ότι η αγορά των S400 δεν ήταν θεσμική αγορά του τουρκικού κράτους, αλλά ενός οργανισμού που αναφέρεται προσωπικά στον Πρόεδρο, γεγονός που εκτιμά δηλωτικό της ύπαρξης δυνάμεων μέσα στην κυβέρνηση που επιθυμούν καλύτερες σχέσεις με τις ΗΠΑ. Σκληρός επικριτής του Ερντογάν, ο Hodges υποστηρίζει τον Δήμαρχο Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου και υπογραμμίζει ότι «πολλά μπορεί να γίνουν έως τις εκλογές του 2023», κάτι που εύκολα ερμηνεύεται ως προαναγγελία πιθανού πραξικοπήματος. ‘Όπως και η RAND έτσι και ο Hodges προτείνει μάξιμουμ συνεργασία με τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις.
Το αμερικανικό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων
To Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων (CFR) είναι το σημαντικότερο αμερικανικό think tank, στο «κέντρο» της αμερικανικής πολιτικής διαδικασίας. Τον Νοέμβριο του 2018, δημοσίευσε την έκθεση υπό τον τίτλο «Ούτε φίλος, ούτε εχθρός», στην οποία υποστηρίζεται ότι ΗΠΑ και Τουρκία εξελίχθηκαν από αμφίσημοι σύμμαχοι σε ανταγωνιστές και συστήνεται η ανεύρεση εναλλακτικής στο Ιντσιρλίκ, η συνέχιση της υποστήριξης προς το κουρδικό YPG και η διακοπή της συνεργασίας στο πρόγραμμα του F-35. Πρώην νεοσυντηρητικός, εμπειρογνώμων με το CFR και το Δημοκρατικό Κόμμα ο Max Boot κάλεσε τον Οκτώβριο του 2019, σε μια σοβαρή αναθεώρηση των σχέσεων με την Τουρκία. Υποστήριξε την ανάγκη περιορισμού της αμερικανοτουρκικής στρατιωτικής συνεργασίας και αποχώρησης των ΗΠΑ από το Ιντσιρλίκ. Τα αμερικανικά αεροσκάφη πρέπει να μεταφερθούν στην βάση Muwaffaq Salti Air Base στην Ιορδανία και άλλες βάσεις στον Κόλπο, ενώ τα τακτικά πυρηνικά όπλα πρέπει να πάνε πίσω στις ΗΠΑ ή σε «πιο αξιόπιστες ΝΑΤΟϊκές χώρες». Την ίδια άποψη εξέφρασε και ο Πρόεδρος του CFR Richard Haas.
Πάντως δεν συμφωνούν όλοι με αυτή τη γραμμή. Σε ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε τον Ιανουάριο στο Foreign Affairs που εκφράζει το CFR η καταστροφή της αμερικανο-τουρκικής σχέσης χαρακτηρίζεται «επικίνδυνη» και τονίζεται ότι τα αμερικανικά συμφέροντα θα πληγούν αν οι διμερείς σχέσεις καταρρεύσουν ή αν γίνει η Τουρκία αντίπαλος των ΗΠΑ. Ανάλογη προσέγγιση υιοθετεί και η Rachel Ellehuus του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών (CSIS).
Οι νεοσυντηρητικοί εξτρεμιστές και η Τουρκία
Εκ των γεννητόρων νεοφιλελευθερισμού και νεοσυντηρητισμού, εκ των αρχιτεκτόνων των αμερικανικών επεμβάσεων στη Μέση Ανατολή και υποστηρικτικό της στενότερης δυνατής συμπόρευσης των ΗΠΑ με το Ισραήλ, το American Enterprise Institute περνάει γεννεές δεκατέσσερις την Τουρκία του Ερντογάν.
«Λαγός» των νεοσυντηρητικών, ο αναλυτής του ΑΕΙ Μάικλ Ρούμπιν είχε προαναγγείλει το πραξικόπημα κατά Ερντογάν τον Μάρτιο 2016 με ένα άρθρο του στο οποίο καλούσε τους Τούρκους αξιωματικούς να μην φοβηθούν τίποτα και να ανατρέψουν τον Πρόεδρό τους. (Βλ. https://www.amna.gr/home/article/110239/). Τρεις μήνες αργότερα κάμποσοι Τούρκοι στρατιωτικοί τον άκουσαν κατά τα φαινόμενα και έχασαν τη ζωή τους
Τώρα, ο Ρούμπιν υποστηρίζει ότι δεν υπάρχει άλλος τρόπος να αλλάξει η Τουρκία παρά δια μέσου της άμεσης πίεσης. Εκτιμά επίσης ότι ο τουρκικός στρατός έχει μετατραπεί, μετά το αποτυχόν πραξικόπημα, από συνταγματικό θεματοφύλακα του λαϊκού χαρακτήρα της Τουρκίας σε προωθητική δύναμη του Ισλάμ, ενώ η στρατηγική σχέση με τη Ρωσία μεταβάλλει την ισορροπία δυνάμεων σε όλη τη Μέση Ανατολή υπέρ της Μόσχας.
Σε αντίθεση με τους στρατιωτικούς που θέλουν εντατικοποίηση των σχέσεων με τους Τούρκους συναδέλφους τους, ο Ρούμπιν προτείνει να μπει η Τουρκία σε «καραντίνα» στο ΝΑΤΟ και να ασκηθεί μια πολιτική «μέγιστης πίεσης» στην Τουρκία, με υποστήριξη στους Κούρδους και στην Κύπρο και επιβολή κυρώσεων στην ‘Αγκυρα.
Ένα τελευταίο σενάριο
Ακόμα και η σύντομη αυτή περιδιάβαση στις αμερικάνικες δεξαμενές σκέψεις αναδεικνύει την εξαιρετικά αμφίσημη εκτίμηση των ΗΠΑ για την τύχη τόσο του Ερντογάν όσο και της Τουρκίας. Αν το παιχνίδι είχε τελειώσει εις βάρος τόσο του Ερνογαν όσο και της Τουρκίας, τότε θα μπορούσαν κάποιες σκέψεις να γίνουν για τα πιθανά οφέλη μιας συντεταγμένης επίθεσης της Δύσης στην Τουρκία, αν και πάλι πρέπει κανείς να αντιλαμβάνεται που πάει να μπλέξει, έτσι που να παραμένει στο βάθος απλά έτοιμος να επωφεληθεί και όχι να χρησιμοποιείται ως πολιορκητικός κριός και κρέας για κανόνια. (Επιπλέον, μια χώρα πρέπει να μην κυττάει μόνο τη μύτη της, αλλά να έχει συνείδηση των παγκοσμίων τάσεων και να ευνοεί αυτές που την ευνοούν, όχι να πηγαίνει αυτόματα στους διεθνείς «πλούσιους και ισχυρούς», πόσο μάλλον που έχουν αποδειχθεί διαχρονικά απειλές για τον ελληνισμό). ‘Όμως όπως όλα δείχνουν κάτι τέτοιο δεν προκύπτει, αν όχι για τον Ερντογάν οπωσδήποτε για την Τουρκία.
Ένα από τα δυνατά σενάρια μιας ελληνοτουρκικής κρίσης θα μπορούσε να είναι μια πολεμική σύγκρουση ίσως όχι ολοκληρωτική, αλλά κάτι παραπάνω από ένα απλό θερμό επεισόδιο, που με βοήθεια των ΗΠΑ τελειώνει σε ισοπαλία, αλλά με μεγάλες απώλειες αμοιβαία. Φυσική κατάληξη; Το τραπέζι διαπραγματεύσεων. Εν τω μεταξύ στην Τουρκία οι στρατιωτικές απώλειες χωρίς νίκη και η αναπόφευκτη οικονομική κρίση πυροδοτούν νέο πραξικόπημα εναντίον του Ερντογάν και την εγκαθίδρυση ενός φιλοδυτικού αυταρχικού καθεστώτος. Στην συνέχεια η Δύση κάνει παραχωρήσεις στην νέα Τουρκία εις βάρος της έτσι και αλλιώς εγκλωβισμένης χώρας μας. Τελικό αποτέλεσμα για την Ελλάδα, πολεμική μεγάλη ζημιά, σαφέστατη οικονομική καταστροφή που θα μας γυρίσει άλλα 10 χρόνια πιο πίσω και τελικά πιθανή απώλεια αν όχι εδαφών τουλάχιστο θαλασσών και ίσως και συνεκμετάλλευση με Τουρκία υπό δυσμενείς όρους εδώ και στην Κύπρο. Είναι μόνο ένα σενάριο αλλά πόσο απίθανό είναι. Ας λάβουμε επομένως άμεσα τα μέτρα μας, ας προσέξουμε να μην λειτουργήσουμε ως το κρέας για τα κανόνια.
Πηγή: konstantakopoulos.gr
Δημήτρης Κωνσταντακόπουλος: Σχετικά με τον συντάκτη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου