Του Σταύρου Χριστακόπουλου
Ο εμπρησμός του καταυλισμού προσφύγων και μεταναστών στη Μόρια της Λέσβου είχε ουσιαστικά προαναγγελθεί, καθώς τους τελευταίους μήνες είχαν υπάρξει κι άλλες απόπειρες εμπρησμού που κατέληξαν σε πυρκαγιές περιορισμένου εύρους.
Ο απίστευτος συνωστισμός ανθρώπων, η τραγική καθυστέρηση στην εξέταση των αιτημάτων ασύλου, ο πολύμηνος εγκλωβισμός ανθρώπων, οι διαρκείς συγκρούσεις και η εγκληματικότητα εντός του Κέντρου Υποδοχής και Ταυτοποίησης, και οι τρισάθλιες συνθήκες υγιεινής μέσα και πέριξ του καταυλισμού είχαν δημιουργήσει μια εκρηκτική κατάσταση.
Ο κορωνοϊός, η προσπάθεια απομόνωσης των 35 διαπιστωμένων κρουσμάτων και οι συγκρούσεις μεταξύ αιτούντων άσυλο ήταν το σπίρτο που έπεσε στην από καιρό μαζεμένη εύφλεκτη ύλη.
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία για το ότι επρόκειτο για εμπρησμό. Άλλωστε οι πολλές εστίες που εκδηλώθηκαν ταυτόχρονα, ύστερα από συγκρούσεις μεταξύ αυτών που δεν ήθελαν να απομονωθούν λόγω κορωνοϊού και αυτών που ήθελαν να αποφύγουν τον συγχρωτισμό μαζί τους, αποτελούν το προφανές αίτιο της καταστροφικής πυρκαγιάς.
Πέραν όμως της αφορμής, η Μόρια ήταν από καιρό μια καταδικασμένη υπόθεση. Κανείς δεν την ήθελε. Ούτε οι κάτοικοι της Λέσβου ούτε οι ίδιοι οι αιτούντες άσυλο. Η μόνη ευχαριστημένη απ’ αυτή την αθλιότητα ήταν η Τουρκία, η οποία είχε κάθε λόγο να επιθυμεί μια κοινωνική – και δυνάμει υγειονομική – βόμβα σε ένα μεγάλης σημασίας ελληνικό νησί στην ελληνοτουρκική μεθόριο, της οποίας την ισχύ ρυθμίζει επί χρόνια η ίδια αυξομειώνοντας τις ροές και αντικαθιστώντας όσους κατά καιρούς έφευγαν από το νησί.
Η αύξηση των μεταναστευτικών ροών που καταγράφεται το τελευταίο χρονικό διάστημα τόσο από τα ελληνοτουρκικά σύνορα στον Έβρο όσο και από τα μικρασιατικά παράλια προς τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου προκαλεί έντονο προβληματισμό στην ελληνική πολιτεία. Παράλληλα όμως το ήδη οξύ μεταναστευτικό πρόβλημα κλιμακώνει η αδυναμία του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής
● να εφαρμόσει μια οργανωμένη και συντονισμένη προσπάθεια αποσυμφόρησης των προσφυγικών καταυλισμών στα νησιά,
● να εξασφαλίσει στέγη στους πρόσφυγες οι οποίοι βρέθηκαν άστεγοι να περιφέρονται σε κεντρικές πλατείες της πρωτεύουσας και άλλων μεγάλων πόλεων αναζητώντας κατάλυμα μετά τη λήξη του προγράμματος στέγης «Philoxenia» του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης (ΔΟΜ).
Την κατάσταση επιτείνει η παρατεινόμενη αδράνεια της Ε.Ε. στην εφαρμογή μιας κοινής πολιτικής για το προσφυγικό / μεταναστευτικό. Επιπλέον η κρίση που δημιουργούν ο κορωνοϊός και η απειλή εξάπλωσής του στους προσφυγικούς καταυλισμούς πλανιόταν εδώ και μήνες απειλητική πάνω κυρίως από τα κέντρα πρώτης υποδοχής και καταγραφής των νησιών του ΒΑ Αιγαίου.
Τώρα η Λέσβος έχει τεθεί σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης για το επόμενο τετράμηνο, αλλά παραμένει, για την ώρα, άγνωστο
● εάν θα βρεθεί λύση για τη στέγαση, την τροφή και την περίθαλψη των 13.000 ανθρώπων,
● τι θα γίνει στην πράξη με τα κρούσματα κορωνοϊού και τις επαφές τους που εξεγέρθηκαν για να μην απομονωθούν,
● τι θα γίνει με τα εκκρεμή δείγματα, τα οποία ενδέχεται να αποκαλύψουν κι άλλα κρούσματα.
Προσώρας μετανάστες και πρόσφυγες θα στεγαστούν σε σκηνές, αλλά αυτή δεν είναι μακροπρόθεσμη λύση, αφού το πλήθος είναι μεγάλο, ο χειμώνας δεν είναι μακριά και μια μόνιμη λύση θα είναι αρκετά δύσκολη υπόθεση.
Επιπλέον η κυβέρνηση υπόσχεται αποσυμφόρηση, αλλά αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει, ταυτοχρόνως, να αποτρέψει νέες εισόδους, για τις οποίες οσονούπω θα φροντίσει η Τουρκία, όπως άλλωστε πράττει με συνέπεια τα τελευταία χρόνια. Ο Μητσοτάκης το υποσχέθηκε, αλλά είναι αμφίβολο το τι μπορεί να κάνει στην πράξη.
Να σημειωθεί ότι μέχρι τώρα η διαχείριση των ΚΥΤ στα νησιά γινόταν σε δύο επίπεδα:
● Πρώτα τα άφηναν να ξεχειλίσουν από κόσμο συνωστισμένο σε άθλιες συνθήκες.
● Ύστερα τα «αποσυμφορούσαν» είτε μεταφέροντας αναγνωρισμένους πρόσφυγες σε προγράμματα στέγασης είτε με το «κόλπο» του χαρακτηρισμού πολλών ως «ευάλωτων».
Το αποτέλεσμα ήταν από τη μια να μεταφέρονται χιλιάδες στα αστικά κέντρα χωρίς κάποια προοπτική και από την άλλη οι «φευγάτοι» να αναπληρώνονται σε χρόνο - ρεκόρ χάρη στις οργανωμένες μαζικές αποστολές από τα τουρκικά παράλια. Οι ελληνικές κυβερνήσεις έχουν επιδείξει – και, κυρίως, η Ν.Δ. έχει παραδεχτεί – αδυναμία διαχείρισης, ενώ οι Ευρωπαίοι λεκτικώς μας συμπαρίστανται και πρακτικώς μας γράφουν εκεί που δεν πιάνει μελάνι.
Έχει σχεδιαστεί, ύστερα από την καταστροφή του ΚΥΤ της Μόριας, κάποιο άλλο μοντέλο διαχείρισης; Πολύ αμφιβάλλουμε.
Εν τω μεταξύ έχει ενδιαφέρον μια επιστολή που έστειλαν πριν από μια εβδομάδα οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα προς τις πολιτειακές και υγειονομικές αρχές της χώρας «κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου» για το θέμα του κορωνοϊού. Κάποια ενδεικτικά αποσπάσματα:
1. «Η Μόρια δεν είναι ασφαλής για κανέναν, ακόμη περισσότερο όμως για τους πάνω από 200 ανθρώπους που λόγω ηλικίας ή υποκείμενων νοσημάτων ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες και θέτουν την υγεία τους σε σοβαρό κίνδυνο από την Covid-19. Εδώ και μήνες εμείς και άλλοι φορείς ζητάμε τη μετακίνηση όλων όσοι ζουν στη Μόρια και τονίζουμε ιδιαίτερα την επείγουσα ανάγκη να μεταφερθούν κυρίως τα ευάλωτα άτομα σε ασφαλή καταλύματα στη Λέσβο, την ηπειρωτική χώρα ή άλλα κράτη της Ε.Ε.».
2. «Όποιος ασχολείται με τη δημόσια υγεία γνωρίζει ότι απαιτείται μια ολοκληρωμένη προσέγγιση και όχι η καραντίνα, ειδικά όταν ο ιός κυκλοφορεί ήδη έξω από τον καταυλισμό. Γνωρίζουμε τι περιλαμβάνει μία επιτυχημένη παρέμβαση δημόσιας υγείας σε περίπτωση επιδημίας: Δεν καταφεύγει σε επιβλαβή μέτρα όπως αστυνόμευση και κράτηση, αλλά αντ’ αυτού:
● Διασφαλίζει τη σωστή πληροφόρηση και συνεργασία της κοινότητας.
● Εξασφαλίζει ότι τα βασικά μέτρα υγιεινής είναι όσο το δυνατόν πιο προσιτά για όλους.
● Απομακρύνει και προστατεύει τα άτομα που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για την υγεία τους.
● Διενεργεί μαζικά τεστ.
● Απομονώνει και αντιμετωπίζει τα θετικά περιστατικά.
● Διενεργεί ανίχνευση επαφών.
● Εφαρμόζει καραντίνα μόνο σε μέρη όπου υπάρχουν ελάχιστα πρότυπα και μπορεί να εξασφαλιστεί ιατρική παρακολούθηση».
3. «Η αντίδραση των αρχών μέχρι στιγμής ήταν να προβεί μόνο σε ένα από τα παραπάνω μέτρα δημόσιας υγείας (σύμφωνα με πληροφορίες, ξεκίνησαν τα τεστ στον καταυλισμό) και σε μια περιττή επιβολή μαζικής καραντίνας. Η ελληνική κυβέρνηση είναι υπεύθυνη για την περίθαλψη των ανθρώπων και πρέπει να εφαρμόσει αμέσως και τα υπόλοιπα μέτρα δημόσιας υγείας ή να μεταφέρει τους ανθρώπους από τη Μόρια σε ασφαλέστερα μέρη αντί να βασιστεί σε μια μαζική καραντίνα που αναπόφευκτα θα προκαλέσει πρόσθετο πόνο, ενώ την ίδια στιγμή δεν θα επιφέρει οφέλη για τη δημόσια υγεία».
Ύστερα από τον εμπρησμό του ΚΥΤ, πάντως, όλα θα είναι διαφορετικά...
Πηγή: topontiki.gr
Σταύρος Χριστακόπουλος: Σχετικά με το Συντάκτη
Ο εμπρησμός του καταυλισμού προσφύγων και μεταναστών στη Μόρια της Λέσβου είχε ουσιαστικά προαναγγελθεί, καθώς τους τελευταίους μήνες είχαν υπάρξει κι άλλες απόπειρες εμπρησμού που κατέληξαν σε πυρκαγιές περιορισμένου εύρους.
Ο απίστευτος συνωστισμός ανθρώπων, η τραγική καθυστέρηση στην εξέταση των αιτημάτων ασύλου, ο πολύμηνος εγκλωβισμός ανθρώπων, οι διαρκείς συγκρούσεις και η εγκληματικότητα εντός του Κέντρου Υποδοχής και Ταυτοποίησης, και οι τρισάθλιες συνθήκες υγιεινής μέσα και πέριξ του καταυλισμού είχαν δημιουργήσει μια εκρηκτική κατάσταση.
Ο κορωνοϊός, η προσπάθεια απομόνωσης των 35 διαπιστωμένων κρουσμάτων και οι συγκρούσεις μεταξύ αιτούντων άσυλο ήταν το σπίρτο που έπεσε στην από καιρό μαζεμένη εύφλεκτη ύλη.
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία για το ότι επρόκειτο για εμπρησμό. Άλλωστε οι πολλές εστίες που εκδηλώθηκαν ταυτόχρονα, ύστερα από συγκρούσεις μεταξύ αυτών που δεν ήθελαν να απομονωθούν λόγω κορωνοϊού και αυτών που ήθελαν να αποφύγουν τον συγχρωτισμό μαζί τους, αποτελούν το προφανές αίτιο της καταστροφικής πυρκαγιάς.
Πέραν όμως της αφορμής, η Μόρια ήταν από καιρό μια καταδικασμένη υπόθεση. Κανείς δεν την ήθελε. Ούτε οι κάτοικοι της Λέσβου ούτε οι ίδιοι οι αιτούντες άσυλο. Η μόνη ευχαριστημένη απ’ αυτή την αθλιότητα ήταν η Τουρκία, η οποία είχε κάθε λόγο να επιθυμεί μια κοινωνική – και δυνάμει υγειονομική – βόμβα σε ένα μεγάλης σημασίας ελληνικό νησί στην ελληνοτουρκική μεθόριο, της οποίας την ισχύ ρυθμίζει επί χρόνια η ίδια αυξομειώνοντας τις ροές και αντικαθιστώντας όσους κατά καιρούς έφευγαν από το νησί.
Η αύξηση των μεταναστευτικών ροών που καταγράφεται το τελευταίο χρονικό διάστημα τόσο από τα ελληνοτουρκικά σύνορα στον Έβρο όσο και από τα μικρασιατικά παράλια προς τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου προκαλεί έντονο προβληματισμό στην ελληνική πολιτεία. Παράλληλα όμως το ήδη οξύ μεταναστευτικό πρόβλημα κλιμακώνει η αδυναμία του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής
● να εφαρμόσει μια οργανωμένη και συντονισμένη προσπάθεια αποσυμφόρησης των προσφυγικών καταυλισμών στα νησιά,
● να εξασφαλίσει στέγη στους πρόσφυγες οι οποίοι βρέθηκαν άστεγοι να περιφέρονται σε κεντρικές πλατείες της πρωτεύουσας και άλλων μεγάλων πόλεων αναζητώντας κατάλυμα μετά τη λήξη του προγράμματος στέγης «Philoxenia» του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης (ΔΟΜ).
Την κατάσταση επιτείνει η παρατεινόμενη αδράνεια της Ε.Ε. στην εφαρμογή μιας κοινής πολιτικής για το προσφυγικό / μεταναστευτικό. Επιπλέον η κρίση που δημιουργούν ο κορωνοϊός και η απειλή εξάπλωσής του στους προσφυγικούς καταυλισμούς πλανιόταν εδώ και μήνες απειλητική πάνω κυρίως από τα κέντρα πρώτης υποδοχής και καταγραφής των νησιών του ΒΑ Αιγαίου.
Όλα στον αέρα
Τώρα η Λέσβος έχει τεθεί σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης για το επόμενο τετράμηνο, αλλά παραμένει, για την ώρα, άγνωστο
● εάν θα βρεθεί λύση για τη στέγαση, την τροφή και την περίθαλψη των 13.000 ανθρώπων,
● τι θα γίνει στην πράξη με τα κρούσματα κορωνοϊού και τις επαφές τους που εξεγέρθηκαν για να μην απομονωθούν,
● τι θα γίνει με τα εκκρεμή δείγματα, τα οποία ενδέχεται να αποκαλύψουν κι άλλα κρούσματα.
Προσώρας μετανάστες και πρόσφυγες θα στεγαστούν σε σκηνές, αλλά αυτή δεν είναι μακροπρόθεσμη λύση, αφού το πλήθος είναι μεγάλο, ο χειμώνας δεν είναι μακριά και μια μόνιμη λύση θα είναι αρκετά δύσκολη υπόθεση.
Επιπλέον η κυβέρνηση υπόσχεται αποσυμφόρηση, αλλά αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει, ταυτοχρόνως, να αποτρέψει νέες εισόδους, για τις οποίες οσονούπω θα φροντίσει η Τουρκία, όπως άλλωστε πράττει με συνέπεια τα τελευταία χρόνια. Ο Μητσοτάκης το υποσχέθηκε, αλλά είναι αμφίβολο το τι μπορεί να κάνει στην πράξη.
Να σημειωθεί ότι μέχρι τώρα η διαχείριση των ΚΥΤ στα νησιά γινόταν σε δύο επίπεδα:
● Πρώτα τα άφηναν να ξεχειλίσουν από κόσμο συνωστισμένο σε άθλιες συνθήκες.
● Ύστερα τα «αποσυμφορούσαν» είτε μεταφέροντας αναγνωρισμένους πρόσφυγες σε προγράμματα στέγασης είτε με το «κόλπο» του χαρακτηρισμού πολλών ως «ευάλωτων».
Το αποτέλεσμα ήταν από τη μια να μεταφέρονται χιλιάδες στα αστικά κέντρα χωρίς κάποια προοπτική και από την άλλη οι «φευγάτοι» να αναπληρώνονται σε χρόνο - ρεκόρ χάρη στις οργανωμένες μαζικές αποστολές από τα τουρκικά παράλια. Οι ελληνικές κυβερνήσεις έχουν επιδείξει – και, κυρίως, η Ν.Δ. έχει παραδεχτεί – αδυναμία διαχείρισης, ενώ οι Ευρωπαίοι λεκτικώς μας συμπαρίστανται και πρακτικώς μας γράφουν εκεί που δεν πιάνει μελάνι.
Έχει σχεδιαστεί, ύστερα από την καταστροφή του ΚΥΤ της Μόριας, κάποιο άλλο μοντέλο διαχείρισης; Πολύ αμφιβάλλουμε.
Υγειονομική βόμβα
Εν τω μεταξύ έχει ενδιαφέρον μια επιστολή που έστειλαν πριν από μια εβδομάδα οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα προς τις πολιτειακές και υγειονομικές αρχές της χώρας «κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου» για το θέμα του κορωνοϊού. Κάποια ενδεικτικά αποσπάσματα:
1. «Η Μόρια δεν είναι ασφαλής για κανέναν, ακόμη περισσότερο όμως για τους πάνω από 200 ανθρώπους που λόγω ηλικίας ή υποκείμενων νοσημάτων ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες και θέτουν την υγεία τους σε σοβαρό κίνδυνο από την Covid-19. Εδώ και μήνες εμείς και άλλοι φορείς ζητάμε τη μετακίνηση όλων όσοι ζουν στη Μόρια και τονίζουμε ιδιαίτερα την επείγουσα ανάγκη να μεταφερθούν κυρίως τα ευάλωτα άτομα σε ασφαλή καταλύματα στη Λέσβο, την ηπειρωτική χώρα ή άλλα κράτη της Ε.Ε.».
2. «Όποιος ασχολείται με τη δημόσια υγεία γνωρίζει ότι απαιτείται μια ολοκληρωμένη προσέγγιση και όχι η καραντίνα, ειδικά όταν ο ιός κυκλοφορεί ήδη έξω από τον καταυλισμό. Γνωρίζουμε τι περιλαμβάνει μία επιτυχημένη παρέμβαση δημόσιας υγείας σε περίπτωση επιδημίας: Δεν καταφεύγει σε επιβλαβή μέτρα όπως αστυνόμευση και κράτηση, αλλά αντ’ αυτού:
● Διασφαλίζει τη σωστή πληροφόρηση και συνεργασία της κοινότητας.
● Εξασφαλίζει ότι τα βασικά μέτρα υγιεινής είναι όσο το δυνατόν πιο προσιτά για όλους.
● Απομακρύνει και προστατεύει τα άτομα που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για την υγεία τους.
● Διενεργεί μαζικά τεστ.
● Απομονώνει και αντιμετωπίζει τα θετικά περιστατικά.
● Διενεργεί ανίχνευση επαφών.
● Εφαρμόζει καραντίνα μόνο σε μέρη όπου υπάρχουν ελάχιστα πρότυπα και μπορεί να εξασφαλιστεί ιατρική παρακολούθηση».
3. «Η αντίδραση των αρχών μέχρι στιγμής ήταν να προβεί μόνο σε ένα από τα παραπάνω μέτρα δημόσιας υγείας (σύμφωνα με πληροφορίες, ξεκίνησαν τα τεστ στον καταυλισμό) και σε μια περιττή επιβολή μαζικής καραντίνας. Η ελληνική κυβέρνηση είναι υπεύθυνη για την περίθαλψη των ανθρώπων και πρέπει να εφαρμόσει αμέσως και τα υπόλοιπα μέτρα δημόσιας υγείας ή να μεταφέρει τους ανθρώπους από τη Μόρια σε ασφαλέστερα μέρη αντί να βασιστεί σε μια μαζική καραντίνα που αναπόφευκτα θα προκαλέσει πρόσθετο πόνο, ενώ την ίδια στιγμή δεν θα επιφέρει οφέλη για τη δημόσια υγεία».
Ύστερα από τον εμπρησμό του ΚΥΤ, πάντως, όλα θα είναι διαφορετικά...
Πηγή: topontiki.gr
Σταύρος Χριστακόπουλος: Σχετικά με το Συντάκτη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου