Ελλάδα
Αν και οι αγώνες των γυναικών για ισοπολιτεία είχαν αρχίσει πολύ νωρίτερα, χρειάστηκε να φτάσουμε στον 20ο αιώνα και στην περίοδο του μεσοπολέμου για να δούμε τις γυναίκες στις κάλπες με το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι στις περισσότερες χώρες της Δύσης. Και στην Ελλάδα, παρόλο που η καθολική ψηφοφορία καθιερώθηκε από το Σύνταγμα του 1864, αυτή θα αφορούσε μόνο τους άνδρες πολίτες για σχεδόν έναν αιώνα ακόμη.
Στη Βρετανία και τη Γερμανία το δικαίωμα της χήφου επεκτάθηκε στις γυναίκες το 1918, στην Ολλανδία έναν χρόνο αργότερα και στις ΗΠΑ το 1920. Η Γαλλία ήταν από τις χώρες που άργησαν να κάνουν το βήμα, προσφέροντας δυνατότητα ψήφου στις γυναίκες το 1944. Στη χώρα μας χρειάστηκε να περάσουν 8 χρόνια ακόμη για να διασφαλιστεί το δικαίωμα.
«Η υπόδειξις γυναικών είχε βεβαίως δυσαρεστήσει μίαν μερίδα ανδρών... Τούτο κατεφάνη και εκ της σημαντικής αποχής των ανδρών»
Αν και οι αγώνες των γυναικών για ισοπολιτεία είχαν αρχίσει πολύ νωρίτερα, χρειάστηκε να φτάσουμε στον 20ο αιώνα και στην περίοδο του μεσοπολέμου για να δούμε τις γυναίκες στις κάλπες με το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι στις περισσότερες χώρες της Δύσης. Και στην Ελλάδα, παρόλο που η καθολική ψηφοφορία καθιερώθηκε από το Σύνταγμα του 1864, αυτή θα αφορούσε μόνο τους άνδρες πολίτες για σχεδόν έναν αιώνα ακόμη.
Στη Βρετανία και τη Γερμανία το δικαίωμα της χήφου επεκτάθηκε στις γυναίκες το 1918, στην Ολλανδία έναν χρόνο αργότερα και στις ΗΠΑ το 1920. Η Γαλλία ήταν από τις χώρες που άργησαν να κάνουν το βήμα, προσφέροντας δυνατότητα ψήφου στις γυναίκες το 1944. Στη χώρα μας χρειάστηκε να περάσουν 8 χρόνια ακόμη για να διασφαλιστεί το δικαίωμα.
Τα πρώτα βήματα των γυναικών προς την κάλπη
Μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου η Ελλάδα ήταν υποχρεωμένη να συμμορφωθεί με τις διεθνείς συμβάσεις που είχε υπογράψει και οι οποίες κατοχύρωναν την πολιτική ισότητα των γυναικών. Αν και το Σύνταγμα του 1952 δεν κατοχύρωσε άμεσα τα πολιτικά δικαιώματα των Ελληνίδων, περιείχε μία ερμηνευτική δήλωση με την οποία δόθηκε η δυνατότητα στη Βουλή να συντάξει σχετικό νόμο.
Έτσι, στις 7 Ιουνίου 1952, με τον νόμο 2159, οι Ελληνίδες απέκτησαν εκλογικό δικαίωμα και για τις βουλευτικές εκλογές. Θα φανταζόταν λοιπόν κανείς ότι θα ασκούσαν το δικαίωμα αυτό στις γενικές εκλογές εκείνης της χρονιάς. Αυτό τελικά δεν κατέστη δυνατό, με τη δικαιολογία ότι η πολιτεία δεν προλάβαινε να εγγράψει τις γυναίκες στους εκλογικούς καταλόγους.
Τα έτη 1953 και 1954 γυναίκες συμμετείχαν σε 6 αναπληρωματικές εκλογικές διαδικασίες. Σε εκείνη της Θεσσαλονίκης εξελέγη μάλιστα και η πρώτη γυναίκα βουλευτής, η Ελένη Σκουρά. Ήταν μία μεγάλη νίκη για το κίνημα της πολιτικής ισότητας των γυναικών, που όμως έφερε σφοδρές αντιδράσεις και… αποχή από τους άνδρες.
Για τις αναπληρωματικές εκλογές της Θεσσαλονίκης και την εκλογή της Ελένης Σκουρά η εφημερίδα «Τα Νέα» έγραφε χαρακτηριστκά το 1953: «Η υπόδειξις γυναικών είχε βεβαίως δυσαρεστήσει μίαν μερίδα ανδρών οι οποίοι, μολονότι εδέχθησαν την χορήγησιν του δικαιώματος ψήφου εις τας γυναίκας, πάντως εθεώρουν υπερβολικήν την ταυτόχρονον παραχώρησιν εις το ασθενές φύλον και του δικαιώματος του εκλέγεσθαι. Τούτο άλλως τε κατεφάνη και εκ της σημαντικής αποχής των ανδρών από την ψηφοφορίαν. Εις τα τμήματα των ανδρών δεν υπήρχε σειρά λόγω της επιδειχθείσης απροθυμίας προσελεύσεως ανδρών ψηφοφόρων. Εις τα γυναικεία όμως τμήματα αντιθέτως η προσέλευσις ήτο πυκνοτέρα και η κίνησις ζωηροτέρα, παρατηρηθέντος σχετικού φανατισμού».
Μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου η Ελλάδα ήταν υποχρεωμένη να συμμορφωθεί με τις διεθνείς συμβάσεις που είχε υπογράψει και οι οποίες κατοχύρωναν την πολιτική ισότητα των γυναικών. Αν και το Σύνταγμα του 1952 δεν κατοχύρωσε άμεσα τα πολιτικά δικαιώματα των Ελληνίδων, περιείχε μία ερμηνευτική δήλωση με την οποία δόθηκε η δυνατότητα στη Βουλή να συντάξει σχετικό νόμο.
Έτσι, στις 7 Ιουνίου 1952, με τον νόμο 2159, οι Ελληνίδες απέκτησαν εκλογικό δικαίωμα και για τις βουλευτικές εκλογές. Θα φανταζόταν λοιπόν κανείς ότι θα ασκούσαν το δικαίωμα αυτό στις γενικές εκλογές εκείνης της χρονιάς. Αυτό τελικά δεν κατέστη δυνατό, με τη δικαιολογία ότι η πολιτεία δεν προλάβαινε να εγγράψει τις γυναίκες στους εκλογικούς καταλόγους.
Τα έτη 1953 και 1954 γυναίκες συμμετείχαν σε 6 αναπληρωματικές εκλογικές διαδικασίες. Σε εκείνη της Θεσσαλονίκης εξελέγη μάλιστα και η πρώτη γυναίκα βουλευτής, η Ελένη Σκουρά. Ήταν μία μεγάλη νίκη για το κίνημα της πολιτικής ισότητας των γυναικών, που όμως έφερε σφοδρές αντιδράσεις και… αποχή από τους άνδρες.
Για τις αναπληρωματικές εκλογές της Θεσσαλονίκης και την εκλογή της Ελένης Σκουρά η εφημερίδα «Τα Νέα» έγραφε χαρακτηριστκά το 1953: «Η υπόδειξις γυναικών είχε βεβαίως δυσαρεστήσει μίαν μερίδα ανδρών οι οποίοι, μολονότι εδέχθησαν την χορήγησιν του δικαιώματος ψήφου εις τας γυναίκας, πάντως εθεώρουν υπερβολικήν την ταυτόχρονον παραχώρησιν εις το ασθενές φύλον και του δικαιώματος του εκλέγεσθαι. Τούτο άλλως τε κατεφάνη και εκ της σημαντικής αποχής των ανδρών από την ψηφοφορίαν. Εις τα τμήματα των ανδρών δεν υπήρχε σειρά λόγω της επιδειχθείσης απροθυμίας προσελεύσεως ανδρών ψηφοφόρων. Εις τα γυναικεία όμως τμήματα αντιθέτως η προσέλευσις ήτο πυκνοτέρα και η κίνησις ζωηροτέρα, παρατηρηθέντος σχετικού φανατισμού».
Οι εκλογές της 19ης Φεβρουαρίου 1956
Οι πρώτες βουλευτικές εκλογές (κανονικές όχι αναπληρωματικές) στις οποίες οι Ελληνίδες ψήφισαν μαζικά έλαβαν χώρα σαν σήμερα, 19 Φεβρουαρίου, το 1956. Θα πρέπει πάντως να σημειωθεί ότι εκλογικό δικαίωμα είχαν όσες Ελληνίδες είχαν κλείσει το 30ο έτος και διέθεταν απολυτήριο Δημοτικού.
Χάρη στο εξαιρετικά περίπλοκο τριφασικό, όπως ονομάστηκε, εκλογικό σύστημα η ΕΡΕ του Κωνσταντίνου Καραμανλή σχημάτισε κυβέρνηση με πλειοψηφία 165 εδρών, αν και είχε λάβει το 47,38% των ψήφων, έναντι 48,15% της αντιπολίτευσης που έμεινε με 132 έδρες. Στην κυβέρνηση Καραμανλή είδαμε και την πρώτη γυναίκα υπουργό. Ήταν η Λίνα Τσαλδάρη, χήρα του Παναγή Τσαλδάρη, η οποία ανέλαβε το χαρτοφυλάκιο της Κοινωνικής Πρόνοιας.
Οι πρώτες βουλευτικές εκλογές (κανονικές όχι αναπληρωματικές) στις οποίες οι Ελληνίδες ψήφισαν μαζικά έλαβαν χώρα σαν σήμερα, 19 Φεβρουαρίου, το 1956. Θα πρέπει πάντως να σημειωθεί ότι εκλογικό δικαίωμα είχαν όσες Ελληνίδες είχαν κλείσει το 30ο έτος και διέθεταν απολυτήριο Δημοτικού.
Χάρη στο εξαιρετικά περίπλοκο τριφασικό, όπως ονομάστηκε, εκλογικό σύστημα η ΕΡΕ του Κωνσταντίνου Καραμανλή σχημάτισε κυβέρνηση με πλειοψηφία 165 εδρών, αν και είχε λάβει το 47,38% των ψήφων, έναντι 48,15% της αντιπολίτευσης που έμεινε με 132 έδρες. Στην κυβέρνηση Καραμανλή είδαμε και την πρώτη γυναίκα υπουργό. Ήταν η Λίνα Τσαλδάρη, χήρα του Παναγή Τσαλδάρη, η οποία ανέλαβε το χαρτοφυλάκιο της Κοινωνικής Πρόνοιας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου